Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ pandemii COVID-19 na obciążenie polskiego systemu elektroenergetycznego oraz potencjał wykorzystania usługi DSR

Stahl Wiktoria

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

|

2021

|

Nr 73

47--51

PL

W artykule przedstawiono wpływ restrykcji w funkcjonowaniu przemysłu, handlu i życia społecznego na obciążenie KSE podczas pierwszego lockdownu. W celu zbadania wpływu pandemii na obciążenie KSE dokonano analizy porównawczej dwóch analogicznych okresów trwających od połowy marca do końca maja w latach 2017 - 2019 i 2020. Porównano wartości charakteryzujące poszczególne tygodnie rozpatrywanego okresu. W roku 2020 zaobserwowano znaczne obniżenie się wartości szczytowych. O zmianach w popycie na moc świadczy także sposób narastania obciążenia w okresie szczytu popołudniowego. W roku 2020 zmiany są bardziej gwałtowne. W artykule zaproponowano także wykorzystanie usługi DSR (ścinania szczytów) w celu zmniejszenia gradientu narastania obciążenia w szczycie popołudniowym.

EN

The article presents the impact of first lockdown on the Polish Power System loads. A comparative analysis of two analogous periods lasting from March to May 2017 - 2019 and 2020 was carried out. The values characterizing individual weeks of the analyzed period were compared. In 2020, a decrease in peaks was observed. The changes in power demand are also shown by the gradient of load increasing during the afternoon peak. In 2020, changes are more rapid. The article also proposes the use of the DSR method (peak clipping) to reduce the load gradient in the afternoon peak.

2

Sustainable development of generation sources in the National Electric Power System

Zaporowski Bolesław

Polityka Energetyczna

|

2021

|

T. 24, z. 3

79--92

EN

This article presents an analysis of the sustainable development of generation sources in the Polish National Electric Power System (NEPS). First, the criteria for this development were formulated. The paper also discusses the current status of generation sources, operating in power plants and combined heat and power (CHP) plants of NEPS. Furthermore, it includes a prediction of power balance in NEPS, determining; predicted electricity gross use, predicted demand for peak capacity during the winter peak, predicted demand for peak capacity during the summer peak and required new capacity of centrally dispatched generation units (CDGUs) in 2025, 2030, 2035 and 2040 that would ensure NEPS operational security. Twenty prospective technologies of electricity generation and combined electricity and heat production were analyzed. These were divided into three groups: system power plants, high- and medium-capacity combined heat and power (CHP) plants, as well as small-capacity power plants and CHP plants (dispersed sources). The unit costs of electricity generation discounted for 2021 were calculated for the analyzed technologies, taking the costs of CO2 emission allowances into account. These costs include: capital costs, fuel costs, maintenance costs, operation costs and environmental costs (CO2 emission allowances). This proceeds to a proposal of a program of the sustainable development of generation sources in NEPS, which includes the desired capacity structure of power plants and CHP plants, and the optimal structure of electricity production in 2030 and 2040. The results of calculations and analyses are presented in tables and figure.

PL

W artykule przedstawiono analizę zrównoważonego rozwoju źródeł wytwórczych w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE). Sformułowano kryteria zrównoważonego rozwoju systemu elektroenergetycznego. Przedstawiono aktualny stan źródeł wytwórczych w KSE, pracujących w elektrowniach i elektrociepłowniach. Opracowano prognozę bilansu mocy w KSE, wyznaczając: prognozowaną wartość zużycia elektrycznej brutto, obciążenia KSE w szczycie zimowym i szczycie letnim oraz wymaganej mocy JWCD i mocy źródeł rozproszonych, narastająco na lata 2025, 2030, 2035 i 2040, dla bezpieczeństwa pracy KSE. Zdefiniowano 20 przyszłościowych technologii wytwarzania energii elektrycznej i skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła, podzielonych na trzy następujące grupy: elektrownie systemowe, elektrociepłownie dużej i średniej mocy oraz elektrownie i elektrociepłownie małej mocy (źródła rozproszone). Dla wybranych do analizy technologii wytwórczych wyznaczono jednostkowe, zdyskontowane na 2021 rok, koszty wytwarzania energii elektrycznej, z uwzględnieniem kosztów uprawnień do emisji CO2. W kosztach tych uwzględniono: koszty kapitałowe, koszty paliwa, koszty remontów, koszty obsługi i koszty środowiskowe. Opracowano propozycję programu zrównoważonego rozwoju źródeł wytwórczych w KSE, wyznaczając pożądaną strukturę mocy elektrowni i elektrociepłowni oraz produkcji energii elektrycznej w latach 2030 i 2040.

3

Prognozowanie krótkoterminowe zapotrzebowania na energię elektryczną w KSE z wykorzystaniem metody MARSplines

Czapaj Rafał, Benalcazar Pablo, Kamiński Jacek

Przegląd Elektrotechniczny

|

2019

|

R. 95, nr 7

133--136

PL

W tekście przedstawiono wyniki zastosowania metody MARSplines, należącej do szerokiej grupy metod Data Mining, do prognozowania zapotrzebowania na moc elektryczną w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym. Przedstawiono zmienne objaśniające i ich powiązanie ze zmienną prognozowaną. Zamieszczono ponadto obszerną analizę statystyczną tych zmiennych. Na podstawie przeprowadzonych symulacji w trybie ex post i ex ante sformułowano wnioski dotyczące samej metody oraz wnioski wynikające z czynności prognostycznych.

EN

The article presents the results obtained from applying the MARSplines method, which belongs to a broad group of Data Mining methods, to forecast the electric power demand in the Polish National Power System. Furthermore, the relationship between explanatory variables and the forecasted variable is examined through an extensive statistical analysis. Based on the (ex–post and ex–ante) simulations results a number of conclusions are drawn regarding the method itself and the accuracy of its predictions.

4

Dobór zmiennych objaśniających z wykorzystaniem metody MARSplines na przykładzie prognozowania dobowego zapotrzebowania na moc szczytową 15-minutową w KSE

Czapaj Rafał, Benalcazar Pablo, Kamiński Jacek

Przegląd Elektrotechniczny

|

2019

|

R. 95, nr 8

9--12

PL

Artykuł prezentuje możliwość skorzystania z metod statystycznych automatyzujących dobór zmiennych objaśniających na przykładzie szczytowego obciążenia dobowego KSE. Testy ex post dotyczyły 10 zbiorów zmiennych objaśniających dla metod statystycznych klasycznych i typu Data Mining. Uzyskana macierz wyników pozwala wstępnie wybrać najkorzystniejszy zbiór zmiennych objaśniających i metodę statystyczną.

EN

The article examines the possibility of using statistical methods for the automated selection of explanatory variables of the daily peak demand in the National Power System. An analysis of 10 explanatory variable sets was conducted through classical and Data Mining methods. The obtained results, which are presented as a matrix of (ex-post) statistical measures, prove to be useful in the selection of the appropriate statistical method and the selection of explanatory variables.

5

Energetyka cieplna a elastyczność w KSE

Czarnecki Bogdan

Energetyka Cieplna i Zawodowa

|

2019

|

Nr 4

42--44

PL

Zmiany w strukturze wytwarzania energii elektrycznej w Polsce stawiają przed Krajowym Systemem Elektroenergetycznym (KSE) wyzwania, z których jednym z najważniejszych jest bezpieczeństwo dostaw. Zapewnienie bilansu wytwarzania i zużycia energii elektrycznej to warunek bezwzględnie wymagany z punktu widzenia wspomnianego bezpieczeństwa i niezawodności dostaw energii elektrycznej.

6

Analiza funkcjonowania KSE w okresach upalnych w latach 2015–2019. Czy fotowoltaika może pełnić rolę źródła szczytowego w okresie letnim?

Sobik Bartosz

Elektroenergetyka : współczesność i rozwój

|

2019

|

Nr 2(21)

33--40

PL

Na przestrzeni lat 2015–2019 co roku był ustanawiany nowy rekord zapotrzebowania na moc w okresie letnim. Stanowiło to wyzwanie dla Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE), o czym świadczyły incydenty, które wystąpiły w tych latach. Najpoważniejszy z nich wystąpił w sierpniu 2015 roku, gdy konieczne stało się wprowadzenie najwyższego stopnia zasilania. Wysoka temperatura powietrza w połączeniu z bezwietrzną aurą i niskim stanem wód prowadzi do ubytków w generacji z elektrowni cieplnych, a także zwiększa zapotrzebowanie na moc poprzez coraz powszechniejsze klimatyzatory. Jednym z rozwiązań tego problemu może być rozwój fotowoltaiki, która mogłaby pełnić rolę źródła szczytowego w dni upalne. Zastosowanie to sprawdza się w Czechach i Niemczech, co przedstawiono w niniejszym artykule. Konieczne jest utrzymanie dalszego dynamicznego rozwoju fotowoltaiki w Polsce.

EN

Over the years 2015–2019, a new power demand record is set every year in the summer. This is a challenge for the National Power System (KSE) as evidenced by incidents that occurred in these years. The most serious of them occurred in August 2015. High air temperature combined with a windless aura and low water levels leads to losses in generation from thermal power plants and also increases the demand for power through increasingly common air conditioners. One of the solutions to this problem may be the development of photovoltaics, which could act as a peak source during sweltering heat. This application works well in the Czech Republic and Germany, as presented in this article. It is necessary to maintain further dynamic development of photovoltaics in Poland.

7

Stan aktualny i trendy rozwojowe w rozwiązaniach regulacji napięcia w układzie generator - stacja KSE

Przytocki W.

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2018

|

R. 86, nr 1

15--20

PL

W artykule omówiono aktualne rozwiązania w układach regulacji napięcia węzłów wytwórczych. Przedstawiono zmianę sposobów regulacji na przestrzeni ostatnich 40 lat w miarę rozwoju techniki i w związku ze zmianą w organizacji Krajowego Systemu Energetycznego. Przedstawiono uproszczony algorytm pracy układu ARNE oraz pracę w układzie ARNE transformatorów blokowych z przełącznikami zaczepów z możliwością zmiany zaczepów pod obciążeniem. Zaprezentowano wkład Energotestu w obszarze regulacji napięcia generatorów oraz doskonalenia układu ARNE. Omówiono również wykorzystanie przesuwników fazowych do regulacji napięcia w układach ARNE oraz do sterowania przepływami mocy czynnej i biernej, jak również bilansowania mocy do celów rozliczeniowych.

EN

The article discusses current solutions in voltage control systems of generation nodes. Change in the ways of regulation over the last 40 years is presented as technology evolves and in connection with a change in the organization of National Energy System. Simplified algorithm for ARNE operation system and system of block transformers with tap changers and with the possibility of changing hooks under load are presented along with the Energy Test of generators voltage control and perfecting of the ARNE system. There is also discussed the use of phase shifters to control voltage in the ARNE systems and for controlling the active and reactive power flows as well as balancing power for billing purposes.

8

Nowe automatyki systemowe w KSE

Głaz M.

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2018

|

R. 86, nr 12

14--18

PL

Na przełomie ostatnich lat PSE uruchomiło kilka nowych automatyk systemowych o charakterze odciążającym na potrzeby ochrony elementów przesyłowych przed przeciążeniem. Ten rodzaj automatyki nosi nazwę odciążającej. Automatyki tego typu zwykle współpracują z blokami wytwórczymi. Zadaniem automatyki odciążającej jest rozpoznanie stanu przeciążenia elementów sieci i zredukowanie wytwarzania mocy na blokach lub ich wyłączenie na potrzeby uzyskania odpowiedniego odciążenia. Do ich budowy wykorzystuje się sterowniki programowalne. Algorytmy decyzyjne automatyki opracowywane są w środowisku PLC, które umożliwia w łatwy i przejrzysty sposób symulowanie i weryfikowanie jego działania. W artykule opisano zagadnienia z zakresu rozwiązań funkcjonalnych automatyk odciążających.

EN

At the turn of recent years PSE polish TSO has launched several new Special Protection Scheme (SPS) for the protection of transmission elements against overload. This is called load shedding automation in cooperation with units in power plant. The task of this kind of SPS is to recognize the overload condition of the network elements and reduction of the power generation on the units or to trip them f or the purpose of obtaining the appropriate offloading. They are constructed based on programmable controllers. Algorithms of SPSs are developed in the PLC environment, which allows to simulate and verify its operation in an easy and transparent way. The article describes the issues in the field of functional solutions of the load shedding automation.

9

Sustainable Development of Generation Sources in the National Power System

Zaporowski B.

Acta Energetica

|

2018

|

nr 2

57--63

EN

The paper analyses the sustainable development of generation sources in the Polish National Power System (NPS). Criteria for the power system’s sustainable development are formulated. The power balance of Centrally Dispatched Generating Units (CDGU) required for the NPS’s safe operation until 2035 is developed. 19 prospective electricity generation technologies are defined in the following three groups: base load power plants, large and medium-capacity combined power and heat power plants, and small-capacity combined power and heat power plants (dispersed sources). Energy efficiency and CO2 emission parameters are determined for selected generating technologies. Also, the electricity generation costs, including CO2 emission allowances, discounted to 2018, are calculated for each technology. A roadmap for the sustainable development of generation sources in the National Power System in the years 2020–2035 is developed. The results of calculations and analyses are presented in tables and in a figure.

PL

W artykule przedstawiono analizę zrównoważonego rozwoju źródeł wytwórczych w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE). Sformułowano kryteria zrównoważonego rozwoju systemu elektroenergetycznego. Opracowano bilans mocy jednostek wytwórczych centralnie dysponowanych (JWCD), wymagany dla bezpiecznej pracy KSE do 2035 roku. Zdefiniowano 19 perspek- tywicznych technologii wytwarzania energii elektrycznej, podzielonych na trzy następujące grupy: elektrownie systemowe, elek- trociepłownie dużej i średniej mocy oraz elektrownie i elektrociepłownie małej mocy (źródła rozproszone). Wyznaczono wielkości charakteryzujące efektywność energetyczną wybranych do analizy technologii wytwórczych oraz ich emisyjność CO2. Dla poszcze- gólnych technologii wyznaczono również jednostkowe, zdyskontowane na 2018 rok, koszty wytwarzania energii elektrycznej, z uwzględnieniem kosztów uprawnień do emisji CO2. Opracowano mapę drogową zrównoważonego rozwoju źródeł wytwórczych w KSE w latach 2020–2035. Wyniki obliczeń i analiz przedstawiono w tabelach i na rysunku.

10

Wpływ energetyki wiatrowej na generację energii elektrycznej w jednostkach wytwórczych centralnie dysponowanych

Augustyn A.

Polityka Energetyczna

|

2017

|

T. 20, z. 4

55--65

PL

Elektrownie wiatrowe generują 7,14% energii elektrycznej w Polsce, ustępując miejsca tylko elektrowniom opalanym węglem kamiennym i brunatnym. Znaczący udział energetyki wiatrowej w strukturze krajowego systemu elektroenergetycznego skłania do badania wpływu tak produkowanej energii na pracę jednostek wytwórczych centralnie dysponowanych. Niniejszy artykuł obejmuje analizę krajowego systemu elektroenergetycznego. Pierwszym parametrem, jaki został poddany analizie, jest krajowe zapotrzebowanie na moc, zawierające zapotrzebowanie odbiorców krajowych, potrzeby własne elektrowni, straty w sieci przesyłowej i pompowanie w elektrowniach szczytowo-pompowych oraz uwzględniające saldo wymiany międzynarodowej równoległej i nierównoległej. Ponadto analizie poddano sumaryczną generację energii elektrycznej z jednostek wytwórczych centralnie dysponowanych (JWCD), generację energii elektrycznej w ramach umowy o świadczenie usługi pracy interwencyjnej, generację energii elektrycznej w ramach umowy o świadczenie usługi interwencyjnej rezerwy zimnej (IRZ), a także sumaryczną generację energii elektrycznej ze źródeł wiatrowych. W niniejszym artykule zbadano związki korelacyjne pomiędzy wielkością generacji jednostek wytwórczych świadczących usługi pracy interwencyjnej oraz interwencyjnej rezerwy zimna a wielkością generacji energii elektrycznej z elektrowni wiatrowych. Dokonano również porównania tych wielkości z krajowym zapotrzebowaniem na moc.

EN

Increasing the share of energy production from renewable sources plays a key role in the sustainable and more competitive development of the energy sector. The electricity from wind power is about 7.14% in Poland. There are only hard coal-fired plants and brown coal-fired plants before wind power in the Polish National Power System. The share of wind power is significant and a lot of scientists try to research its impact on the work on electricity production in centrally dispatched generating units. It should be noted that RES are an increasingly important element of the power systems and that their share in the energy production will continue to increase. The author analyzed the work of the Polish National Power System, especially: the load of the Polish Power System (domestic energy consumption, own needs of power plants, losses, pumping hydro plants, import and export), electricity generation in centrally dispatched generating units, electricity generation under intervention work and cold intervention reserve agreements and electricity generation in wind power in the year 2016. The objective of this article is researching the dependence between electricity generation in centrally dispatched generating units under intervention work and cold intervention reserve agreements and electricity generation from wind power. Moreover the author researched the connections between the load of the Polish Power System and electricity production form wind power.

11

Stan obecny przyłączeń instalacji OZE do systemu elektroenergetycznego

Bartnikowska S., Olszewska A., Czekała W.

Polityka Energetyczna

|

2017

|

T. 20, z. 2

117--128

PL

Popularyzacja i rozwój odnawialnych źródła energii są głównymi celami realizowanej obecnie europejskiej oraz polskiej polityki energetycznej. Wzrost liczby niskoemisyjnych instalacji, korzystających z alternatywnych nośników energii ma nie tylko zagwarantować zwiększenie poziomu dywersyfikacji źródeł energii, lecz również zapewnić wysoki poziom bezpieczeństwa energetycznego. Dzięki temu możliwe będzie również zwiększenie konkurencyjności na rynku energii oraz efektywności energetycznej, a dodatkowo – ograniczenie szkodliwego oddziaływania sektora energetyki na stan środowiska przyrodniczego. Coraz większy popyt na energię elektryczną, jak i wzrastająca świadomość ekologiczna społeczeństwa przyczyniają się do rozwoju instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii (OZE), w tym systemów fotowoltaicznych i siłowni wiatrowych. Jednakże przyłączanie alternatywnych jednostek wytwórczych do krajowego systemu elektroenergetycznego jest często procesem skomplikowanym, długotrwałym, narażonym na wiele utrudnień. Jedną z najczęściej spotykanych barier są niejasne zapisy prawne i administracyjne, które, także ze względu na swoją niestabilność, stawiają inwestorów z branży OZE w niepewnym położeniu. Brak odpowiednich instrumentów finansowych powoduje, że właściciele, zwłaszcza tych większych instalacji, muszą realizować swoje projekty wykorzystując własne nakłady pienięż- ne, co jest często czynnikiem zniechęcającym do inwestowania w tego rodzaju instalacje. Ponadto nienajlepszy stan techniczny majątku sieciowego oraz bariery urbanistyczne uniemożliwiają zapewnienie bezpieczeństwa przesyłu energii elektrycznej zwłaszcza na duże odległości od Głównego Punktu Zasilającego (GPZ). W niniejszym artykule przybliżono problemy, z jakimi zmagają się polscy inwestorzy, chcący przyłączyć instalację OZE do systemu elektroenergetycznego. Analizę przeprowadzono na podstawie przyłączeń instalacji fotowoltaicznych oraz elektrowni wiatrowych do sieci energetycznej.

EN

The popularization and development of renewable energy sources is one of the main ongoing goals of the European Union and Poland’s Energy policy. Increasing the number of installations operating on the basis alternative energy sources not only guarantees to broaden the diversification of energy sources but it also can guarantee a high level of energy security. As a result, it may be possible to increase the market competition and growth of energetic efficiency. Additionally, it will restrain the harmful effects of the energy sector on the environment. The growing demand for electricity and increasing environmental awareness contribute to the development of installations using renewable energy sources, such as photovoltaic systems and wind turbines. However, connecting the alternative generation units to the national electric power system is often a long-term, complex process, exposed to many difficulties. One of the most common barriers are vague legal provisions and the instability of the Polish law, which put investors in an uncertain position. The lack of appropriate financial instruments, results in forcing owners, especially those who own large installation, to accomplish their projects based totally on their own resources, without subsidies. This is one of the largest factors discouraging investing in such systems. The poor technical condition of the network and other difficulties of an urban nature purposes of impede ensuring the safety of energy transmission especially to a long distance from the GPZ source. The present article deals with the problems faced by Polish investors, who wish to connect their renewable energy source installation to the main power system. The research is based on the connection analysis of photovoltaic and wind power to the electricity grid.

12

Optymalizacja wyboru metody prognozowania szczytowego dobowego zapotrzebowania mocy KSE wykorzystująca zautomatyzowane metody typujące parametry wejściowe do modelu prognostycznego

Czapaj R., Rzepka P., Szablicki M.

Elektroenergetyka : współczesność i rozwój

|

2017

|

Nr 1(16)

50--55

PL

Opracowanie prognoz dowolnego parametru wykazującego charakter zmienności wiąże się z koniecznością właściwego (optymalnego) doboru zestawu parametrów wejściowych wykorzystywanych w modelu prognostycznym. Dodatkowo, zmienność czynników determinujących prognozowany parametr implikuje potrzebę stosowania dynamicznych modeli prognostycznych w miejsce modeli statycznych (jako modele statyczne uznaje się takie, które bazują na raz ustalonych wzorcach i wagach udziału parametrów wejściowych w modelu). Stosowanie modeli dynamicznych niejednokrotnie wiąże się z koniecznością częstego (nawet dla każdej nowej prognozy) doboru nowych parametrów wejściowych ze wszystkich posiadanych parametrów. W celu zmniejszenia czasochłonności i kosztów procesu doboru optymalnych parametrów wejściowych do modeli prognostycznych możliwe jest zastosowanie nie tylko dotychczasowej wiedzy, lecz także skorzystanie z podpowiedzi podsuwanych przez niektóre zautomatyzowane metody statystyczne. Dane wytypowane przez metody zautomatyzowane można następnie poddawać testom ex post wykonywanym za pomocą innych metod. Takie krzyżowe podejście pozwala nie tylko na optymalny wybór parametrów wejściowych, ale także na optymalizację stosowanej metody prognostycznej (modelu prognostycznego). Metodę tę można również zastosować w przypadku modeli prognostycznych, które tracą swoją czułość na dynamiczne zmiany parametrów wpływających na prognozowany parametr. Niniejsza publikacja przedstawia wybrane aspekty weryfikacji (optymalizacji) zarówno doboru parametrów wejściowych do modelu prognostycznego, jak i stosowanej metody prognostycznej. Parametrem prognozowanym wybranym do badań symulacyjnych jest szczytowe obciążenie dobowe KSE (maksymalna wartość mocy 15-minutowej obciążenia). W toku symulacji skorzystano zarówno z klasycznych metod prognostycznych, jak i metod typu „drążenie danych”.

EN

The paper presents the possibility of using the statistical methods automating the selection of the most suitable input variables for the daily peak demand of the National Power Grid in Poland. Predictions in ex post were conducted for 10 predictors’ set and both for classical and data exploring methods. The obtained matrix of ex post predictions measures gives a chance for a primal selection of the best set of input variables and statistical method.

13

Konstrukcja jednolitego rynku energii elektrycznej w UE w kontekście rozwiązania kwestii przepływów nieplanowych występujących w Europie Środkowo-Wschodniej

Krupiński S.

Elektroenergetyka : współczesność i rozwój

|

2017

|

Nr 2(17)

24--31

PL

Na przestrzeni kilku ostatnich lat Unia Europejska podjęła intensywne działania mające na celu implementację paneuropejskiego rynku energii elektrycznej, czyli jednego rynku składającego się z dotychczas funkcjonujących krajowych rynków energii elektrycznej. Równocześnie kluczowym wyzwaniem stawianym projektantom tego rynku jest wypracowanie takich zasad realizacji transgranicznej wymiany handlowej, których kształt stanowiłby gwarancję zachowania wysokiego poziomu niezawodności funkcjonowania systemów połączonych i jednocześnie przyczyniałby się do optymalizacji wykorzystania zasobów wytwórczych i sieciowych. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie rozwiązań preferowanych do minimalizacji zjawiska, jakim są przepływy nieplanowe, ze szczególnym uwzględnieniem konstrukcji mechanizmu alokacji i wyznaczania zdolności przesyłowych w ramach jednolitego Rynku Dnia Następnego na podstawie studium przypadku regionu Europy Środkowo-Wschodniej.

EN

Over the last few years, the European Union has taken intensive steps to implement paneuropean electricity market, a single market that consists of existing national electricity markets. Simultaneously, the key challenge for market designers is to develop such rules for cross-zonal trade, which would guarantee a high level of reliability of merged grids operation and, at the same time, contribute to the optimization of the use of production and network resources. This article, aims to present solutions preferred for minimizing the phenomenon of unscheduled flows, with particular regard to the design of capacity calculation and allocation mechanism within the Single Day Ahead Market based on the case study of Central Eastern Europe.

14

Implementacja systemu Special Protection Scheme (SPS) oraz budowa na farmie wiatrowej Bystra magazynu energii elektrycznej (BESS) w ramach realizacji projektu demonstracyjnego przy udziale polskich i japońskich firm

Szczepaniak Ł., Trębski R.

Elektroenergetyka : współczesność i rozwój

|

2017

|

Nr 2(17)

59--64

PL

W artykule zostały przedstawione główne cele i założenia projektu realizowanego w ramach współpracy polsko-japońskiej. Opisano architekturę systemu SPS, podstawowe funkcje, które będą realizowane przez system SPS oraz magazyn energii elektrycznej (BESS). Artykuł został napisany na podstawie dokumentacji technicznej opracowanej na potrzeby realizacji projektu technicznego systemu SPS oraz magazynu BESS.

EN

The large share of wind energy in the total balance of installed power in the Polish power system forces PSE to implement the SPS class system as an automation that eliminate overloads that can potentially appear in the network. The construction on the Bystra wind farm, apart from the SPS system, the hybrid BESS strongly emphasizes the innovative nature of the proposed solution. The use of two different battery types (lithium-ion and lead acid) in the BESS increases the technical capabilities of the entire BESS due to the different characteristics of the two battery types. Given the fact that the SPS system will perform periodic analyzes based on on-line data from DYSTER system and network data obtained from the PSE state estimator, elimination of the overloads that may potentially occur in the network will be eliminated in optimal way by curtailment of wind farms generation. The optimal way of active power curtailment on wind farms, based on previous SPS analyzes, can significantly reduce the need of preventive wind farm curtailments. The most important added value of the implemented project will be the ability to judge the impact of the SPS system on improving the safety of the power system operation, evaluation of the ancillary services provided by BESS and checking of the effectiveness of the business model for the BESS in Polish market conditions.

15

Zrównoważony rozwój źródeł wytwórczych energii elektrycznej

Zaporowski B.

Polityka Energetyczna

|

2016

|

T. 19, z. 3

35--48

PL

W pracy jest przedstawiona analiza zrównoważonego rozwoju źródeł wytwórczych energii elektrycznej w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE). Sformułowano kryteria zrównoważonego rozwoju systemu energetycznego w następującej formie: powinien on zapewniać (1) bezpieczna pracę KSE, (2) niskie koszty wytwarzania energii elektrycznej, (3) optymalne wykorzystanie energii pierwotnej oraz (4) ochronę środowiska (minimalizację emisji CO2 przy produkcji energii elektrycznej), wynikającą z Porozumienia klimatycznego i decyzji Rady Europejskiej. W pracy opracowano bilans mocy jednostek wytwórczych centralnie dysponowanych (JWCD), wymagany dla bezpiecznej pracy KSE. Zdefiniowano 19 perspektywicznych technologii wytwarzania energii elektrycznej, podzielonych na trzy następujące grupy źródeł wytwórczych w KSE: elektrowni systemowych, elektrociepłowni dużych i średnich mocy oraz elektrowni i elektrociepłowni małych mocy (źródeł rozproszonych). Wyznaczono wielkości charakteryzujące efektywność energetyczną wybranych do analizy technologii wytwórczych oraz ich emisyjność CO2. Dla poszczególnych technologii wyznaczono jednostkowe, zdyskontowane na rok 2016 koszty wytwarzania energii elektrycznej, z uwzględnieniem kosztów uprawnień do emisji CO2. Opracowano mapę drogową zrównoważonego rozwoju źródeł wytwórczych w KSE w latach 2020–2035. Wyniki obliczeń i analiz są przedstawione w tabelach i na rysunku.

EN

The paper presents an analysis of the sustainable development of the electricity generation sources in the National Power System (NPS). The following criteria to be met by sustainable power systems have been framed: (1) secure work of the NPS, (2) low cost of electric energy generation, (3) optimum utilization of the primary energy, and (4) environment protection (minimalizing CO2 emission for electric energy generation) as a result of the Climate Agreement and the decision of the European Council. The paper elaborates on the power balance of centrally dispatched power generation units (CDPGU) which is required for the secure work of the NPS. 19 perspective electricity generation technologies have been defined. They are divided into the following three groups of the generation sources in the NPS: the system power plants, large and medium combined heat and power (CHP) plants , and small power plants and CHP plants (distributed sources). The quantities to characterize the energy effectiveness and CO2 emission of the energy analyzed generation technologies have been determined. The unit electricity generation costs, discounted for 2016, which cover the cost of the CO2 emission allowance have been determined for particular technologies. The roadmap of the sustainable development of the generation sources in NPS between 2020 and 2035 has been elaborated. The results of the calculations and analyses are presented in tables and on figures.

16

Wyniki i wyzwania – elektroenergetyka w Polsce 2015

Gabryś H. L.

Energetyka Cieplna i Zawodowa

|

2015

|

Nr 8

22--26

PL

Jak zwykle w końcówce próbujemy szacować wyniki całego roku, jak i warte zauważenia wyzwania na tle roku ubiegłego. Dotyczy to nie tylko elektroenergetyki, i nie tylko w Polsce. Spróbujmy zatem w części z wyników półrocza i zmian ich tendencji opisać, w wybranych fragmentach, elektroenergetykę za cały 2015 rok.

17

Między wschodem a zachodem

Majchrzak H.

Energetyka Cieplna i Zawodowa

|

2015

|

Nr 8

32--33

PL

Zapewnienie ciągłych, bezpiecznych dostaw energii elektrycznej jest jednym z najistotniejszych zadań wspólnotowego rynku energii elektrycznej. Polska, jako państwo położone w centralnej części Europy, zobowiazana jest tworzyć warunki bazpiecznego tranzytu energii elektrycznej pomiędzy wschodnią a zachodnią częścią kontynentu. W celu połączenia rynku europejskiego oraz rynków energii elektrycznej krajów bałtyckich (Litwy, Łotwy i Estonii) w 2009 r. uruchomiony został Projekt budowy połączenia elektroenergetycznego Polska-Litwa (LitPol Link).

18

Paradygmaty rozwojowe w modelach systemu elektroenergetycznego. Część 1. Metamodele rozwoju

Tchórzewski J.

Poznan University of Technology Academic Journals. Electrical Engineering

|

2013

|

No. 74

9--16

PL

W przypadku badania prawidłowości rozwoju krajowego systemu elektroenergetycznego (KSE) z punktu widzenia zmian stopnia wewnętrznej organizacji systemu oraz zmian poziomu sterowania wygodnie jest otrzymać katalog modeli kroczących stacjonarnych w postaci macierzy th lub w przestrzeni stanów (ss) [1-3, 5, 13]. Modele stanowią źródło informacji do uzyskania metamodeli rozwoju oraz do zbadania zmian macierzy th czy też macierzy A, B, C i D oraz ich elementów w czasie długim θ [6, 8-11]. Prawidłowości rozwoju stanowią podstawę do sformułowania paradygmatów rozwoju systemu KSE, a nawet praw jego rozwoju [6, 8-11]. Praca jest kontynuowana w pracy pod tym samym tytułem głównym oraz podtytułem: Część 2. Komparatystyka metod identyfikacji.

EN

In the case of testing the correctness of the development of the national power system (NPS) from the point of view of the change in the internal organization of the system and changes in the level of control it is convenient to receive a catalog of models stationary rolling in th form of a matrix or in the state space (ss) [1-3, 5, 13]. Models are a source of information to obtain meta-models to examine the growth and changes in th matrix or a matrix A, B, C and D and their components in a long time θ [6, 8-11]. Laws of development are the basis for formulation of the NPS system development paradigms, and even the rights of its development [6, 8-11]. Work continues in the work of the same title and subtitle major: Part 2 Comparative methods of identification. In this paper, the assignment is not dealt with ranges of stability, and thus include examining whether the analyzed periods is the sustainability of the development of the elements of movement, so that the development does not exceed the ordinate axis Im (s) and were maintained appropriate strengthening the relationship between the ratio and time constants. Results of this type have been presented at previous conferences CAinEE [8-11].

19

Paradygmaty rozwojowe w modelach systemu elektroenergetycznego. Część 2. Komparatystyka metod identyfikacji

Tchórzewski J., Hołowienko M.

Poznan University of Technology Academic Journals. Electrical Engineering

|

2013

|

No. 74

17--25

PL

W pracy zamieszczono wybrane wyniki przeprowadzonych badań porównawczych metod i modeli identyfikacji rozwoju krajowego systemu elektroenergetycznego (KSE lub system KSE) na wybranym przykładzie danych liczbowych z lat 1980-2010 [7], Zaproponowano algorytmy identyfikacji, a następnie przeprowadzono identyfikację z wykorzystaniem m.in metody arx, armax, ar, bj uzyskując modele rozwoju KSE. Porównano też metody z punktu widzenia wykorzystania otrzymanych modeli do projektowania rozwoju systemu KSE. Do przeprowadzenia identyfikacji wykorzystano środowisko MATLABAi Simulinka z System Identification Toolboxem stosując metody identyfikacji takie jak: arx (ang. AutoRegressive with eXogenous input) model autoregresji z zewnętrznym wymuszeniem, armax (ang. AutoRegressive Moving Average with eXogeneus input), oe (ang. output error) model błędu wejściowego oraz bj model Box-Jenkinsa. Identyfikację przeprowadzono w 8 eksperymentach, a uzyskane wyniki wykorzystano do badań porównawczych, które przeprowadzono w Simulinku budując odpowiednie modele w postaci schematów blokowych.

EN

The paper presents some results of comparative studies on the identification of methods and models applied to build a model for development of the power system (or system EEE EE) on the selected numerical example. Identification algorithms have been developed and were identified using the method m.in arx, ARMAX, ar, bj obtain models of KSE. It was also an attempt to compare the methods in terms of the use of models to design received the development of the EE. In order to carry out the experiments, identification numbers, data from the years 1980-2010 published including in the annals of Polish Electrical Power Engineering Statistics and the Central Statistical Office. Used to carry out the identification of the MATLAB environment Identification System Toolbox. EE system identification was performed using the following identification methods such as arx (autoregressive with exogenous called input) autoregressive model with external forcing, armax (autoregressive called Moving Average with eXogeneus input), for which a substitute in the equation nf = nd = 0, oe (called output error) model input error on = nc = nd = 0, bj Box-Jenkins model, at = 0 The identification was carried out in five experiments, and the results were used for comparative studies that were conducted in Simulink building appropriate models.

20

Wpływ PV na bilansowanie KSE

Majchrzak H.

Czysta Energia

|

2013

|

Nr 6

10--11