Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wyniki badań hydrogeologicznych i objawów bitumiczności utworów paleozoicznych w otworze Goczałkowice IG 1(Górnośląskie Zagłębie Węglowe)

Różkowski A., Chmura A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2015

|

nr 463

63--75

PL

Otwór Goczałkowice IG 1, o głębokości 3353,5 m, odwiercono w zachodniej części zapadliska przedkarpackiego w zasięgu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Celem wiercenia było rozpoznanie wgłębnej budowy geologicznej zapadliska przedkarpackiego i jego środowiska hydrogeologicznego oraz zweryfikowanie hipotez możliwości występowania złóż węglowodorów w utworach podłoża karbonu górnego.Przeprowadzone badania matrycy skalnej skał zbiornikowych utworów: karbonu dolnego, dewonu, kambru i prekambru wykazały ich niską porowatość otwartą (średnio 1,25%) i przepuszczalność (na ogół poniżej 0,1 mD; k = 10–7 × 10–9 m/s).Wody występujące w badanych utworach paleozoicznych są wysoko zmineralizowanymi solankami termalnymi typu chlorkowo-sodowo-wapniowego z podwyższonymi stężeniami jodków i bromków. Są to wody reliktowe, przeobrażone w wyniku diagenezy środowiska hydrogeologicznego. Bezpośrednie badania prowadzone w otworze nie wykazały obecności wolnego gazu ani ropy naftowej w skałach zbiornikowych.

EN

Goczałkowice IG 1 borehole of 3353.5 m in depth has been drilled in the western part of the Carpathian Foredeep in range of the Upper Silesian Coal Basin. The aim of this drilling has been recognition of deep structure of the Upper Silesian depression and its hydrogeological environment as well as verification of hypothesis about hydrocarbon deposits occurrence in rocks of the Upper Carboniferous basement.Carried on investigations of rock matrix of reservoir rocks of the Lower Carboniferous, Devonian, Cambrian and pre-Cambrian showed generally its low open porosity (medium 1.25%) and permeability (medium less than 0.1 mD).Waters occurring in examined Paleozoic deposits are highly mineralized thermal brines of Cl–Na–Ca hydrochemical type with high iodides and bromides content. They are relict waters altered as a result of hydrogeological environment diagenesis. Direct investigations carried on in the borehole did not demonstrated free gas and oil occurrence in reservoir rocks.

2

Czynniki kształtujące środowisko hydrogeologiczne czwartorzędowego piętra wodonośnego w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym

Różkowski A., Różkowski K., Sołtysiak M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2013

|

nr 456 Hydrogeologia z. 14/2

513--517

PL

W pracy zostały rozpatrzone czynniki kształtujące środowisko hydrogeologiczne czwartorzędowego piętra wodonośnego na obszarze Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. W rozważaniach uwzględniono wpływ zarówno czynników naturalnych, jak i działalności człowieka na środowisko wodne.

EN

The authors determined factors influencing the hydrogeological environment of the Quaternary aquifer in the Upper Silesian Coal Basin (USCB). The discussion includes both the impact of geological factors and human activity.

3

Polskie doświadczenia w likwidacji szybów. Część 14. Likwidacja szybów i odbudowa stosunków wodnych w górotworze

Czaja P.

Wiadomości Górnicze

|

2012

|

R. 63, nr 4

235--243

PL

W artykule wskazano na bardzo ważne zagadnienie powrotu środowiska hydrologicznego do równowagi przed rozpoczęciem procesów wydobywczych. Projektując proces likwidacji szybu, czy kopalni, należy w sposób szczególnie rzetelny przeanalizować zagrożenie wodne. Przy likwidacji Wałbrzyskiego Zagłębia Węglowego zsynchronizowano wszystkie prace na dole, nie narażając ludzi. Z kolei w kopalni „1 Maja" należało rozwiązać dylemat kosztów odwadniania w porównaniu z możliwością i kosztami budowy tamy wodnej na bardzo wysokie ciśnienie.

EN

The article pointed out a very important issue of balance recovery of the hydrological environment to the situation as at commencing of mining processes. Designing the process of liquidation of the shaft, or a mine, one should particularly reliably analyze the water hazard. During closure of Wałbrzych Coal Basin all the underground works were synchronized, without exposing people to a hazard. On the other hand in „1 Maja" mine, a dilemma had to be solved regarding the cost of water drainage as compared with the possibility and the costs of constructing of water dam resistant to a very high pressure.

4

Środowisko hydrogeologiczne utworów badenu zachodniej części zapadliska przedkarpackiego

Różkowski A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2009

|

nr 436, z. 9/2

403-410

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań środowiska hydrogeologicznego utworów badenu występujących w zapadlisku przedkarpackim w SW części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Podsumowano wyniki badań w odniesieniu do budowy geologiczno-strukturalnej, właściwości hydrogeologicznych skał, układu pola hydrodynamicznego oraz środowiska hydrogeochemicznego badenu. Stwierdzono występowanie typowej dla basenów sedymentacyjnych strefowości hydrodynamicznej i hydrochemicznej. Pionowa strefowość hydrochemiczna zaznacza się wzrostem mineralizacji wód od 0,9 do 57 g/dm3 oraz zmianą typów chemicznych wód: HCO3-Cl-Na - Cl-Na - CI-Na-Ca. Zaobserwowano występowanie grawitacyjnego systemu przepływu w strukturach zrębowych oraz w głębokich rowach tektonicznych izolowanych systemów hydraulicznych wód synsedymentacyjnych. Geneza wód potwierdzona została wynikami badań izotopowych.

EN

Hydrogeological environment of the Badenian molasse formation in the south-western part of the Upper Silesian Coal Basin is described in this paper. Groundwater environment was analysed taking into account the geological structure of the sedimentary basin, hydraulic properties of rocks, development of hydrodynamic field and the results of hydrochemical, isotopic and dissolved gases investigations. Hydrodynamic and hydrochemical zonation is typical of sedimentary basins. Hydrochemical zonation of the study area is characterized by the increase of water mineralization with depth from 0.9 to 57 g/dm3, and the water chemical type change: HCO3-Cl-Na - Cl-Na - Cl-Na-Ca. Within the horst structures where thickness of the Badenian formation is reduced, a gravitational flow system takes place. In the tectonic grabens, at the depth below 500 m, buried synsedimentary waters were discovered.

5

Środowisko hydrogeologiczne utworów podłoża karbonu produktywnego w zapadlisku górnośląskim

Różkowski A.

Przegląd Geologiczny

|

2008

|

Vol. 56, nr 6

490-490

EN

The investigations carried out in the deep boreholes Goczałkowice IG-1 (3353.5 m) and Sosnowiec IG-1 (3442.6 m) in the Upper Silesian Foredeep allow to recognize the hydrogeological environment of the Paleozoic strata beneath the Productive Carboniferous. The results of investigations show that geological structure controls forming of hydrodynamic and hydrochemical conditions within the Upper Silesian Foredeep and it influences diversification of hydrogeological properties, water-bearing capacity and chemical composition of groundwater of the carbonate Lower Carboniferous-Devonian and siliciclastic Cambrian formations.

6

Analiza specjacyjna arsenu w śledzeniu migracji zanieczyszczeń w wodach podziemnych

Siepak M., Niedzielski P.

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2003

|

R. 8, nr 6

24-27

PL

Wszystkie związki i minerały arsenu są łatwo rozpuszczalne w wodzie, ale jego migracja może być ograniczona przez minerały ilaste, wodorotlenki żelaza, glinu oraz substancję organiczną. Poza tym niektóre minerały, jak np. miki lub getyt, przejawiają szczególne skłonności do wiązania arsenu i mogą wpływać na jego rozmieszczenie w środowisku geologicznym.

7

Solanki Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

Różkowski A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2002

|

nr 404

191--213

PL

Górnośląskie Zagłębie Węglowe jest położone w zasięgu zapadliska górnośląskiego, ukształtowanego w ramach skonsolidowanego prekambryjskiego podłoża. Zapadlisko górnośląskie stanowi basen sedymentacyjny, w którym miąższość osadów dochodzi do kilkunastu kilometrów. Basen jest wielopiętrową hydrostrukturą, w której występują utwory wodonośne od kambru do czwartorzędu włącznie. W profilu hydrogeologicznym basenu zaznacza się wyraźna strefowość hydrodynamiczna i hydrochemiczna. Środowisko hydrogeochemiczne solanek występujących w utworach trzeciorzędu oraz młodszego i starszego paleozoiku zostało udokumentowane wynikami badań składu chemicznego, gazowego i izotopowego wód do głębokości 3000 m. Solanki, o mineralizacji dochodzącej do 372 g/dm3, występują w różnych środowiskach hydrogeologicznych. Posiadają jednak szereg wspólnych cech charakterystycznych dla solanek występujących w głębokich basenach sedymentacyjnych. Są wodami pogrzebanymi, przeobrażonymi na skutek diagenezy środowiska hydrogeologicznego, położonymi w zasięgu regionalnego grawitacyjnego systemu przepływu. Obserwuje się wyraźny trend wzrostu mineralizacji wód niezależnie od wieku skał. Wyniki badań izotopowych wskazują, że solanki charakteryzują się różną genezą Solanki występujące w ilastym kompleksie trzeciorzędowym są wodami synsedymentacyjnymi; solanki występujące w utworach karbonu, dewonu i kambru są różnowiekowymi wodami paleoinfiltracyjnymi oraz wodami mieszanymi. Naturalne solanki w zasięgu wpływu oddziaływania eksploatacji górniczej, w interwale głębokości do 650-1100 m, ulegają antropogenicznemu przeobrażeniu.

EN

The Upper Silesian Coal Basin (USCB), 7,500 sq km in area (including 5,500 sq km in Poland) lies in the Silesian Variscan intermontane depression. Within this sedimentary basin the thickness of sediments reaches about 11 km. The multiaquifer formations have been identified in the hydrogeological section of the Silesian depression. It is observed a distinct hydrodynamic and hydrochemical zoning in the USCB. Hydrogeological environment of brines occurring in the Tertiary, and Upper and Lower Palaeozoic formations has been documented by results of chemical, gaseous and isotopic investigations of groundwater until the depth of 3,000 m. These brines of TDS up to 372 g/dm3 occur in different hydrogeological environments. They have some hydrochemical features characteristic for brines occurring in deep sedimentary basins. They are burried groundwaters transformed in process of hydrogeological environment diagenesis. Brines occur in range of regional flow system. There is observed a general trend of groundwater mineralization increase with depth, regardless of the stragraphic sequence. This general trend is disturbed by phenomena of hydrochemical anomalies. According to isotopic investigations brines are of different origin. Brines occurring in clayey Tertiary complex are synsedimentary waters. Brines occurring in Carboniferous, Devonian and Cambrian formations are palaeoinfiltration groundwaters of different ages as well as mixed groundwaters. Natural brines occurring in the depth interval up to 650-1100 m are being transformed by mining activity.

8

Środowisko hydrogeologiczne wód geotermalnych w utworach karbonu produktywnego Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

Różkowski A.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2001

|

R. 40, nr 5

51-62

PL

Celem określenia warunków występowania wód geotermalnych w utworach karbonu produktywnego w zapadlisku górnośląskim w artykule dokonano analizy: budowy geologicznej GZW, kształtowania się pola cieplnego w górotworze, formowania się strefowości hydrodynamicznej i hydrochemicznej oraz kształtowania się parametrów hydrogeologicznych warstw wodonośnych. Wykazano, iż środowisko hydrogeologiczne piętra wodonośnego karbonu produktywnego formuje się pod wpływem czynników geologicznych i eksploatacji górniczej prowadzonej w podziemnych kopalniach węgla kamiennego. Przeprowadzona analiza wykazała, iż wody geotermalne w utworach karbonu produktywnego występują w strefie utrudnionej wymiany wód i strefie stagnacji hydrodynamicznej, na głębokościach od ok. 700m ppt. na pozostałej jego części. Są to generalnie solanki, których mineralizacja wzrasta wraz z głębokością. Wyniki badań składu chemicznego, gazowego oraz izotopowego wód geotermalnych wskazują na długi czas przebywania wód w górotworze i na dobrą ich izolację. W strefie stagnacji są to wody paleoinfiltracyjne wieku permskiego, podrzędnie trzeciorzędowego. Jedynie w zasięgu obszarów aktywnej oraz głębokiej i długotrwałej eksploatacji górniczej wody geotermalne są w stropowym interwale swego występowania wodami mieszanymi infiltracyjno - reliktowymi. Obserwowany trend obniżania się wartości właściwości hydrogeologicznych skał z głębokością, w warunkach pełnej izolacji górotworu, powoduje, iż wodonośność piaskowców karbońskich jest niska i maleje z głębokością.

EN

For determination of geothermal waters occurrence conditions in the productive Carboniferous formation in the Upper Silesian basin there were analyzed: geological structure of the Upper Silesian Coal Basin (USCB), forming of geothermal field in rock mass, forming of hydrodynamic and hydrochemical zonation as well as hydrogeological parameters. There is shown in this paper that hydrogeological environment of the productive Carboniferous formation is being formed under influence of geogenic factors as well as mining exploitation. The analysis carried out shows that geothermal waters in the Carboniferous formation occur within the zone of the little active groundwater circulation and the zone characterized by very sluggisch groundwater flow. The depth of occurrence could be even 700 m below the surface in the north eastern part of the USCB and about 400 m in the southern part of it. These waters are mainly highly mineralized brines. Results of investigation of chemical and isotopic composition of discussed geothermal waters indicate generally a long time of water stay in rock mass. In the stagnancy zone there occur paleoinfiltrational waters of the Permian age and subordinately of the Tertiary age. In the areas of active and deep and long lasting mining exploitation geothermal waters within the upper interval of their occurrence are mixed infiltrational - relict waters. The observed tendency of diminishing values of hydrogeological properties of rocks with depth under conditions of rock mass isolation causes that the water-bearing capacity of Carboniferous sandstones is generally low and it is diminishing with depth.