W tekście analizie poddano formalno-prawne podstawy funkcjonowania Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, która powołana została na mocy Ustawy o związku metropolitalnym w województwie śląskim. Autor przywołuje definicje pojęć: metropolia, aglomeracja oraz konurbacja w kontekście nazwy nowego związku. Stawia także pytania dotyczące ustroju, szukając odpowiedzi, czy GZM jest instytucją rządową czy samorządową.
EN
The text analysis formal-legal grounds of the Upper-Silesian and Zagłębie Metropolis operation, which was established pursuant to the Act on Metropolitan Union for Silesian Voivodeship. The author refers to definitions of terms: metropolis, agglomeration, and conurbation in the context of the new union name. He asks also questions related to the system, looking for answers whether the GZM is a government or local government institution.
W artykule przedstawiono podstawowe wymagania stawiane kandydatom na pilotów, maszynistów, motorniczych i kierowców autobusów, czyli osobom bezpośrednio odpowiedzialnym za bezpieczeństwo w transporcie publicznym. W zestawieniu tym wskazano na różnice w wymaganiach zdrowotnych oraz predyspozycjach do poszczególnych zawodów. Przedstawiono również podstawowe aspekty związane z czynnikiem ludzkim – HF (z ang. human factor) i koniecznością wprowadzania szkoleń w tym zakresie w całym transporcie publicznym, a nie tylko w branży lotniczej. Omówiono, jakie wsparcie w zarządzaniu, nie tylko w zakresie poprawy bezpieczeństwa, daje systematycznie prowadzona analiza ryzyka metodą FMEA.
EN
The article presents the basic requirements for candidates for pilots, locomotive drivers, tram drivers and bus drivers – people directly responsible for the safety of public transport. This juxtaposition indicates differences in health requirements and predispositions for individual occupations. Also presented are the basic aspects related to the human factor – HF and the necessity to introduce training in this field in the entire public transport and not only in the aviation industry. It discusses what management support not only in terms of improving safety is provided by the systematically conducted risk analysis by the FMEA method.
Na posiedzeniu sejmowej Komisji Infrastruktury, która odbyła się 9 stycznia 2018 roku, wiceminister infrastruktury Marek Chodkiewicz przedstawił projekt nowelizacji Ustawy o publicznym transporcie zbiorowym – wersji z 28 grudnia 2017 roku. Obszerny, 16-stronicowy projekt nowelizacji wprowadza zmiany do 38 artykułów ustawy. W tekście przedstawiono dokładne omówienie kolejnych zmian.
EN
During the meeting of parliamentary Commission on Infrastructure, which was held on 9 January 2018, Deputy Minister of Infrastructure, Mr Marek Chodkiewicz, presented the amendment bill of the Act on Public Collective Transport – version dated 28 December 2017. An extensive, 16-pages long, amendment bill introduces changes to 38 Articles of the act. The text presents a detailed discussion of consecutive changes.
Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa ogłosiło kolejną wersję projektu nowelizacji ustawy o publicznym transporcie zbiorowym – wersję z dnia 16 lutego 2018 roku. W artykule autor obszernie wyjaśnia kolejne zaproponowane zmiany. Tekst stanowi drugą część artykułu opublikowanego w „Komunikacji Publicznej” nr 1/2018 roku.
EN
The Ministry of Infrastructure and Construction announced another version of the amendment bill of the Act on Public Collective Transport – version of 16 February 2018. In the paper the author extensively clarifies the next suggested changes. The text is the second part of paper published in ‘Public Transport’ No 1/2018.
W artykule szeroko omówione zostały zasady stosowania RODO w odniesieniu do wcześniej funkcjonujących przepisów dotyczących ochrony danych osobowych. Autor wyjaśnia zasady przyświecające twórcom nowych zapisów, które mają na celu zabezpieczenie interesów osób fizycznych w dobie intensywnego rozwoju nowoczesnych technologii. Jednocześnie, jak zaznacza autor, administrator, który chronił dane osobowe zgodnie z obowiązującymi już wcześniej przepisami, obecnie ma do wprowadzenia niewielkie zmiany.
EN
The paper extensively presents the principles of RODO application with reference to previously functioning regulations on the personal data protection. The author explains the principles motivating creators of the new regulations, which are aimed at protection of natural persons interests in the era of intensive development of modern technologies. At the same time, as the author emphasises, controllers, who were protecting personal data in accordance with the regulations in force previously, have to introduce now small changes.
We współczesnych miastach dąży się do zapewnienia społeczeństwu swobodnego przemieszczania się, dostępu, komunikowania, handlu oraz nawiązywania kontaktów w sposób, który nie zaburza dobrobytu w kontekście społecznym, środowiskowym oraz gospodarczym. Instrumentem umożliwiającym sprostanie tym wyzwaniom jest plan zrównoważonej mobilności miejskiej. W artykule przedstawiono istotę planu i jego cechy charakterystyczne, odróżniające go od dotychczasowych strategii planistycznych. Ponadto artykuł prezentuje poszczególne etapy procesu planowania zrównoważonej mobilności miejskiej, poparte przykładami z miast, które zastosowały już tę koncepcję.
EN
Provision the society with the free movement, access, communication, trade and networking in a way that does not disturb prosperity in a social, environmental and economic context is a great challenge of nowadays cities. An instrument that allows to meet these challenges is the Sustainable Urban Mobility Plan. The article presents the essence of the plan and its characteristics, which distinguish it from the existing planning strategies. In addition, the article discusses the individual stages of the sustainable urban mobility planning process, supported by the examples from cities that have already applied this concept.
W artykule przedstawiono zmiany wprowadzone w 2018 r. w taryfie obowiązującej w publicznym transporcie zbiorowym na liniach KZK GOP, MZKP i MZK Tychy w kontekście działań Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Odniesiono się do nowo powstającego ładu w zakresie usług transportu publicznego, również w kontekście przemian jakie zachodziły podczas tworzenia KZK GOP oraz wskazano korzyści płynące z zastosowanych rozwiązań.
EN
The paper presents changes introduced in 2018 in the tariff in force in the public transport on KZK GOP, MZKP, and MZK Tychy lines in the context of the Upper-Silesian and Zagłębie Metropolis operations. It refers also to the newly originating order in the field of public transport services, also in the context of transformations that occurred during the KZK GOP establishment and shows the benefits resulting from the applied solutions.
Artykuł w sposób ogólny porusza funkcjonowanie publicznego transportu zbiorowego w kontekście rozwoju obszarów zurbanizowanych oraz cech, jakimi charakteryzują się usługi i zarządzanie miastem. Omówione zostały czynniki wpływające na rozwój miast oraz ich wzajemne powiązania. Przedstawiono teorię dotyczącą zarządzania miastem, usługami o charakterze użyteczności publicznej oraz rolę władz samorządowych w zarządzaniu publicznym transportem zbiorowym.
EN
The paper considers generally the public transport operation in the context of urbanised areas development and characteristics, featured by the city services and management. The factors affecting the city development and their mutual relations have been discussed. A theory related to the city and public services management as well as the role of local government authorities in the public transport management have been presented.
Parlament zakończył pracę nad tzw. Konstytucją Biznesu. 6 marca 2018 r. Sejm przyjął poprawki senatu do tworzącego ją pakietu pięciu ustaw. Uchwalony pakiet to element reformy zasad rządzących procesem stanowienia prawa w zakresie działalności gospodarczej. Celem ustawodawcy jest stworzenie nowych przepisów, które zapewnią spójne reguły wykonywania działalności gospodarczej w Polsce, poprzez korzystne warunki do prowadzenia działalności gospodarczej. Głównym założeniem proponowanych zmian jest poprawa otoczenia prawnego, w którym funkcjonują przedsiębiorcy oraz opracowanie rozwiązań legislacyjnych, zmierzających do stworzenia atrakcyjnych warunków podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej.
EN
On 6 March 2018 the Parliament finished the work on the Business Constitution. The Sejm adopted the Senate’s corrections to the package of five acts, which it comprises. The resolved package of five acts is an element of reform of rules governing the process of law-making in the field of business. The legislator’s objective is to create new regulations, which will ensure consistent rules for business performance in Poland via favourable conditions to run a business. The main assumption of the suggested changes consists in the improvement to the legal environment, in which businessmen operate, and the development of legislative solutions aimed at creating attractive conditions to start and carry out business.
W artykule analizie poddano zasadność stosowania tzw. taryfy zerowej jako narzędzia do promocji transportu zbiorowego. Przedstawiono podejście ekonomiczne oraz konieczność identyfikacji popytu i czynników, które wpływają na jego wielkość w kontekście komunikacji publicznej. Szczegółowo opisano także, jaki wpływ na popyt transportu zbiorowego mają koszty, które należy ponieść za przemieszczanie się w przypadku alternatywy: samochód osobowy czy komunikacja zbiorowa.
EN
The paper analyses the legitimacy of so-called zero tariff application as a tool to promote the public transport. An economic attitude has been presented as well as the necessity to identify the demand and factors affecting its size in the context of public transport. It describes also in detail, what is the influence of costs, which should be incurred to move in the case of an alternative: a car or the public transport, on the demand for public transport.
W tekście autor poddaje analizie system obsługi podmiejskich i regionalnych przewozów zbiorowych, ze szczególnym uwzględnieniem takiego pojęcia jak „białe plamy”. Określa się tak miejsca, gdzie nie ma komunikacji zbiorowej, co uważane jest za przyczynę wykluczenia mieszkańców z dostępności do zakupów, kultury, oświaty, pracy, służby zdrowa, a nawet przerwania więzi rodzinnych. Nowa ustawa o transporcie publicznym w niewątpliwy sposób stworzy warunki do dofinansowania przewoźników realizujących nierentowane przewozy zarówno będących własnością samorządów terytorialnych, jak i inwestorów prywatnych, jednak jaki będzie realny efekt tych działań?
EN
The author analyses in the text the system of serving suburban and regional public transport, with particular emphasis on such term as ‘blanks’. This is the term used for such places, where there is no public transport, which is frequently considered the reason for residents exclusion from accessibility to shopping, culture, education, work, health service, and even family ties breaking. The new Act on Public Transport will undoubtedly create conditions to finance carriers carrying out unprofitable transport, both owned by local governments and by private investors, but what will be the real effect of such actions?
W artykule dokonano analizy porównawczej wybranych koncepcji analizy bezpieczeństwa w komunikacji miejskiej i komunikacji lotniczej, wskazując na występujące podobieństwa i różnice. Materiałem bazowym były standardy, zalecenia i przepisy organizacji międzynarodowych (UTIP, ICAO, EASA) i krajowych organów. Zwrócono uwagę na rozumienie terminów „safety” i „security”, modele analizy bezpieczeństwa i zagrożeń, akty bezprawnej ingerencji i przestępstwa terrorystyczne oraz wybrane procedury – postępowanie w sytuacji bagażu zostawionego bez opieki.
EN
The article include comparative analysis of selected concepts of security and safety in public transport and air transport, pointing to the existing similarities and differences. The material base were standards, recommendations and regulations of international organizations (UTIP, ICAO, EASA) and national authorities. Particular attention was drawn to the understanding terms „safety” and „security”, models of safety and threats, acts of unlawful interference and terrorist offenses as well as special procedures – when luggage is left unattended.
W niniejszym tekście autor analizuje motywy wprowadzania przez samorządy bezpłatnej komunikacji. Od chęci zwiększenia liczby pasażerów, co w efekcie ma doprowadzić do niższej emisji spalin i czystszego powietrza, po chęć zwiększenia mobilności uboższych mieszkańców, ale również traktowanie takiego rozwiązania jako narzędzie PR. W artykule przywołano przykłady miast (zarówno w Polsce, jak i za granicą), które zdecydowały się na wprowadzenie bezpłatnej komunikacji – w całości bądź dla wybranych grup pasażerów.
EN
In this text the author analyses local governments’ motives for introducing a free of charge transport. Starting from the willingness to increase the number of passengers, which should result in a lower exhaust gas emission and cleaner air, up to the willingness to increase mobility of poorer inhabitants, but also treating such a solution as a PR instrument. The paper refers to examples of cities (both in Poland and abroad), which decided to introduce a free of charge transport – entirely or for selected passenger groups.
System ŚKUP w Komunikacyjnym Związku Komunalnym GOP uruchomiony został w październiku 2015 roku. Oprócz funkcji dostępnych dla użytkowników - pasażerów oraz mieszkańców, system jest także narzędziem do zarządzania usługami publicznymi, także w zakresie kontroli jakości usług przewozowych wykonywanych przez operatorów dla KZK GOP. W artykule opisane zostało wykorzystanie dwóch modułów - analityczno-raportowego (MAR) oraz mapowego, umożliwiających wykonywanie kontroli zarówno w czasie rzeczywistym, jak i weryfikację danych archiwalnych, dotyczących realizacji kursów linii jeżdżących na zlecenie Związku.
EN
The ŚKUP system in the Municipal Transport Union of GOP was started in October 2015. Apart from functions available to users - passengers and residents, the system is also a tool to manage public services, also in the field of controlling the quality of transport services provided by operators to KZK GOP. The paper describes the use of two modules, the analytical-reporting module (MAR) and the map module, enabling to carry out both the control in real time and to verify the archive data related to making the journeys by lines working to the Union order.
W artykule dokonano dogłębnej analizy partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP) – jednej z możliwości finansowania długoterminowych inwestycji sektora publicznego, dzięki współpracy pomiędzy organami publicznymi a sektorem prywatnym. W naszym kraju to wciąż nowe zagadnienie, traktowane przez wiele podmiotów publicznych z rezerwą (szczególnie w samorządach lokalnych). W polskim stanie prawnym ramy partnerstwa publiczno-prywatnego uregulowane zostały w trzech ustawach: ustawie o partnerstwie publiczno-prywatnym, ustawie o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi oraz ustawie Prawo zamówień publicznych. Artykuł omawia m.in. nowelizacje tych dokumentów prawnych, które mają ułatwić wdrażanie PPP w naszym kraju na szerszą skalę.
EN
The paper thoroughly analyses the public-private partnership (PPP) - one of possibilities to finance long-term investments of the public sector, due to the cooperation between public authorities and the private sector. In our country this is still a new issue, treated by many public authorities with reserve (especially in local governments). In the Polish legislation the public-private partnership framework has been regulated in three acts: Act on Public-Private Partnership, Act on the Concession Contract On Building Works And Services, and Public Procurement Law. The paper discusses among other things amendments to those pieces of legislation, which are to facilitate the PPP implementation in our country on a larger scale.
Wymagania stawiane obecnie operatorom transportu zbiorowego na świecie nie ograniczają się już tylko do zapewnienia wysokiej jakości usług. Coraz częściej wiodącym kryterium funkcjonowania firm transportowych staje się bezpieczeństwo przewozu. Wynika to nie tylko z wymagań stawianych przez jednostki samorządowe zawiadujące transportem, ale również z coraz wyższej świadomości społecznej, która po zamachach terrorystycznych stawia bezpieczeństwo na pierwszym miejscu. Na świecie już kilka wysoko rozwiniętych państw wdrożyło obowiązek opracowania dla przewozów zbiorowych Systemów Zarządzania Bezpieczeństwem (Belgia, Holandia, Australia, USA). W artykule przedstawiono propozycje interpretacji Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem (SMS) dla przewoźników zbiorowych. Punktem wyjścia są wymagania w zakresie SMS, mające swoje źródło we właściwych przepisach prawnych dla transportu kolejowego, lotniczego i morskiego. Celem opracowania jest praktyczna interpretacja wymagań SMS dla przewoźników zbiorowych oraz przedstawienie kolejnych kroków w zakresie wdrożenia narzędzi oceny ryzyka procesowego.
EN
Requirements set now to operators of public transport in the world are no longer confined only to the ensuring of high quality services. Increasingly often, a safe transport becomes the leading criterion for the operation of transport companies. This results not only from the requirements of local governments managing the transport, but also from higher and higher social awareness that after the terrorist attacks puts safety first. Worldwide, a few highly developed countries have already implemented the obligation to establish the public transport Security Management Systems (Belgium, Netherlands, Australia, USA). The paper presents proposals for interpretation of the Safety Management System (SMS) for public carriers. The starting point are the requirements for SMS which have their origin in the relevant legislation for rail, air, and sea. The paper is aimed at practical interpretation of the SMS requirements for public carriers and at presentation of the next steps in the implementation of tools for the process risk assessment.
Lotniczy „Safety case” stanowi element Systemu Zrządzania Bezpieczeństwem (SMS). Zawiera kompleksowe analizy bezpieczeństwa i opracowywany jest podczas implementacji nowych technik i technologii, wprowadzania zmian organizacyjnych, strukturalnych. Wymaga identyfikowania i szacowania możliwości wystąpienia ryzyka, w celu wyeliminowania lub złagodzenia skutków jego zagrożenia. Poczynione już działania wskazują, że przyjęte rozwiązania mogą być implementowane też w komunikacji powszechnej, gdyż stanowią one niezbędny element SMS.
EN
The aviation „safety case” is an element of the Safety Management System (SMS). This document contains comprehensive analyses of safety and is drawn up during the implementation of new techniques and technologies, during the introduction of organisational and structural changes. This document requires identifying and estimating possibilities of risks occurrence to eliminate or mitigate effects of their threat. The operations already carried out show that the accepted solutions can be implemented also in the common transport, because they constitute a necessary SMS element.
W artykule poruszono pojęcie transportu w kontekście zrównoważonego rozwoju. Dowiadujemy się, jak te kwestie postrzegano w dokumentach ONZ i Unii Europejskiej na przestrzeni lat. Dynamiczny rozwój miast, komunikacji zbiorowej i transportu indywidualnego wymusza stosowanie Inteligentnych Systemów Transportowych (ITS). To w Polsce stosunkowo nowe zagadnienie, aczkolwiek konieczne w polityce zrównoważonej mobilności. W artykule przybliżone zostały rodzaje podsystemów Inteligentnych Systemów Transportowych (ITS), wymieniono też korzyści, jakie przynoszą one w ruchu samochodowym i pieszym w mieście, dla środowiska naturalnego i gospodarki.
EN
The paper raises the notion of transport in the context of sustainable development. We learn how these issues have been perceived in the UN and European Union documents in various years. Dynamic growth of cities, and of public and individual transport forces to apply Intelligent Transport Systems (ITS). In Poland this is a relatively new issue, albeit necessary in the policy of sustainable mobility. The paper presents types of subsystems of Intelligent Transport Systems (ITS) and specifies benefits, which they provide for the car and pedestrian traffic in the city, for the natural environment and economy.
Ekologia w transporcie stanowi jedno z głównych wyzwań zarówno projektantów, jak i użytkowników samochodów. Ostatnimi czasy, ze względu na informacje na temat smogu, występującego głównie w dużych miastach, wszystkie grupy społeczne przyłączyły się do dyskusji. Planowane są ograniczenia w ruchu pojazdów samochodowych w centrach miast, wprowadzana jest bezpłatna komunikacja miejska, ale również zaczyna przywiązywać się coraz większą wagę do ekologicznego stylu jazdy. Ekologia dla przeciętnego użytkownika nie jest tak ważna, jak ekonomia. Pogodzenie tych dwóch spraw przyniosłoby obopólne korzyści – zarówno dla środowiska, jak i kierowców. W artykule przedstawiono możliwości pogodzenia ekologicznego i ekonomicznego korzystania z samochodu.
EN
The ecology in transport is one of main challenges, both for car designers and users. Recently, because of the information about smog existing mainly in big cities, all social groups joined the discussion. Limitations of motor vehicles traffic in city centres are planned, free of charge urban transport is introduced, but also more and more attention is paid to an ecological style of driving. For an average user the ecological driving is not as important and economical one. Reconciliation of those two issues would bring mutual benefits, both for the environment and for drivers. The paper presents possibilities to reconcile ecological and economical use of cars.
Ujemnym efektem wzrostu mobilności na obszarach zurbanizowanych są: kongestia, zanieczyszczenie powietrza, hałas, wypadki. Dlatego tak wielkiego znaczenia nabiera efektywne zarządzanie mobilnością miejską. Jednym z kierunków równoważenia mobilności jest zwiększenie udziału transportu zbiorowego w obsłudze potrzeb przewozowych. Wymaga to wzrostu konkurencyjności transportu zbiorowego. Wśród wielu instrumentów służących temu celowi wymienia się taryfy zerowe – free fare public transport (FFPT). Niniejszy artykuł jest kontynuacją rozważań autora nt. FFPT odniesionych do warunków polskich.
EN
Negative effects of increased mobility in urbanised areas comprise congestion, air pollution, noise, and accidents. Therefore an effective management of urban mobility becomes so important. An increasing public transport share in the servicing of transport needs is one of directions to make the mobility sustainable. This requires an increased competitiveness of the public transport. A free fare public transport (FFPT) is among numerous instruments serving this purpose. This paper is a continuation of author’s considerations on the FFPT referred to the Polish conditions.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.