Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Aktualne problemy odwadniania złóż węgla brunatnego w Wielkopolsce

Przybyłek J.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2018

|

R. 59, nr 2

5--14

PL

Na tle zarysowanej problematyki odwodnień odkrywkowych kopalń węgla brunatnego w Wielkopolsce wskazano na ich zagrożenia w stosunku do środowiska gruntowo-wodnego, w tym systemów hydrogeologicznych i powiązanych z nimi systemów jeziornych. Przedstawiono sytuację w rejonie odkrywek KWB Konin, która się ukształtowała pod wpływem presji hydrodynamicznej odwodnień górniczych w latach 1957 - 2015 na obszarze południowo-wschodniej części Pojezierza Gnieźnieńskiego. Jako studium przypadku przywołano opracowaną prognozę wpływu odwodnienia o/Jóźwin IIB i projektowanej o/Ościsłowo na dalszą degradację jezior w Powidzkim Parku Krajobrazowym (Obszar NATURA 2000) w przypadku kontynuacji eksploatacji węgla brunatnego do 2034 r. Wskazano na konieczność pilnych działań ratunkowych przez zasilanie jezior wodą ze studziennego odwodnienia odkrywek.

EN

In the scope of the lignite open cast mine dewatering issue, which are located in Wielkopolska region, main threats related to soils and groundwater were pointed out including interactions between hydrogeological and surface water systems. It is presented general overview of the conditions in the vicinity of the KWB Konin open cast mines as a result of hydrodynamic pressure due to mine dewatering in time period 1957 – 2015 in the south-eastern part of the Gniezno Lakeland. As a case study it is presented the prognosis of influence of the mine Jóźwin IIB dewatering system and projected mine Ościsłowo on the lakes desiccation in Powidzkie Landscape Park (Nature 2000 site) in case of further exploitation of lignite up to ear 2034. The necessity of urgent mitigation measures is pointed out through the groundwater transfer from the mines dewatering wells system to lakes.

2

Application of the WetSpass simulation model for determining conditions governing the recharge of shallow groundwater in the Poznań Upland, Poland

Graf R., Przybyłek J.

Geologos

|

2018

|

Vol. 24, No. 3

189--205

EN

Assessments of the infiltration recharge of groundwater are performed using various methods and on different scales. Infiltration is dependent of climatic factors, aspects of water circulation, as well as on quasi-stationary and variable environmental features of a specific area, which are frequently difficult to determine on the basis of direct measurements or observations. The objective of the present study was to identify factors conditioning recharge of shallow groundwater in selected catchment areas of the Poznań Upland using the WetSpass simulation water balance model with spatially distributed parameters. Our analysis has indicated favourable and unfavourable conditions for recharge of groundwater in the annual period and in both half-year periods, which are the result of mutual relationships between the physical qualities of these catchment areas and their climatic and hydrological characteristics. The results obtained also confirmed the impact of surface runoff and actual evapotranspiration on the spatial distribution of effective infiltration. With soil types and groundwater depth distributions being similar in the catchment areas, changes in relationships between components of water balance are caused by differences in the type of land usage. Application of the WetSpass model has made it possible to arrive at a more accurate assessment of groundwater recharge. The results obtained may be used for erification of recharge areas and values of effective infiltration, set as a boundary condition in groundwater flow models.

3

Wykorzystanie niestacjonarnego modelu przepływu do oceny rzeczywistej wielkości eksploatacji wód podziemnych z piętra jurajsko-kredowego na obszarze intensywnych nawodnień rolniczych w rejonie Kalisza

Matusiak M., Przybyłek J.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 11/2

1218--1224

EN

The paper presents an increasing problem of uncontrolled groundwater extraction of the Jurassic-Cretaceous aquifer near Kalisz. Groundwater abstraction for irrigation purpose leads to a significant decrease in groundwater pressure in the northern reaches of the Kalisz district. Spatial and temporal analyses of the depression cone development made the author searchingfor a reason that would cause an ongoing decrease in the groundwater level of agriculturally utilized areas. Due to a significant range ofJurassic- Cretaceous piezometric pressure fluctuations, a transient model has been constructed to achieve this task. The model analysis indicates that the groundwater extraction of 1240 m3/h, required to make the piezometric field distribution compatible to field measurements, is to be 30% higher than recorded. Water abstraction may rise up to 1790 m3/h in the growing season and contribute to a progressive development of a regional depression crater as a consequence. Following the over-exploitation, the piezometric pressure of the Jurassic-Cretaceous basin has already been lowered by over 20.0 m in depth in the Blizanów community.

4

Planowana kopalnia odkrywkowa na złożu węgla brunatnego „Oczkowice” zagrożeniem dla gospodarki wodnej i środowiska południowo-zachodniej Wielkopolski

Przybyłek J., Dąbrowski S.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 11/1

1000--1008

EN

The "Oczkowice” brown coal deposit composed of Neogene sediments was documented between 2011-2014 in SouthWest of Wielkopolska region. The lignite deposit, located between Miejska Górka and Krobia communities, occur 110-140 m below the surface. The designed open-pit mining requires the Quaternary and the Neogene-Paleogene aquifers to be drained and depleted up to the depth of 115-165 m for at least 50 years. The article is based on a hydrogeological expert report (Dąbrowski et al., 2015) and presents both analytical and model calculations as well as potential risks to the environment and water management of south-western Wielkopolska region. According to the expert estimation, the initial output resulting from draining of sector I would reach 4930 m3/h (81.7 m3/min). Thereafter, it would be reduced to 3520 m3/h (58.7 m3/min) at the end of sector I mining. The radius of depression cone of the Quaternary structures would be up to 3-10 km far away from the open-pit but it would be widespread by ca. 20-25 km in the Neogene-Paleogene basins. According to the calculations the groundwater losses caused by the "Oczkowice” open-pit draining would attain 59% resources of the Quaternary structures and 92% of the Neogene-Paleogene basins in the Gostyński district and 45% and 62%, respectively, in the Rawicki district. Reducing the piezometric pressure of the Neogene-Paleogene basins would result in increasing the chloride water ascension of the underlying basement and consequently its discharge to rivers.

5

Badania zmienności i zależności temperatury wód podziemnych od wód rzecznych na ujęciach infiltracyjnych

Przybyłek J., Kasztelan D.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 11/2

1356--1362

EN

The paper presents the results ofmeasurements of groundwater and surface water temperature in the area of the Krajkowo water intake. The influence of extreme natural phenomena on Warta River in Krajkowo on the conditions of exploitation of the shore barrier and the radius well are shown. Changes in the velocity of water flow from the Warta River to the well of the shore barrier has been noticed. Such results shown an important role of protective monitoring of a water capture.

6

Hydrogeological investigations of river bed clogging at a river bank filtration site along the River Warta, Poland

Przybyłek J., Dragon K., Kaczmarek P. M. J.

Geologos

|

2017

|

Vol. 23, No. 3

201--214

EN

River bank filtration (RBF) is a system that enriches groundwater resources by induced infiltration of river water to an aquifer. Problematic during operation of RBF systems is the deterioration of infiltration effectiveness caused by river bed clogging. This situation was observed in the Krajkowo well field which supplies fresh water to the city of Poznań (Poland) during and after the long hydrological drought between the years 1989 and 1992. The present note discusses results of specific hydrogeological research which included drilling of a net of boreholes to a depth of 10 m below river bottom (for sediment sampling as well as for hydrogeological measurements), analyses of grain size distribution and relative density studies. The results obtained have allowed the recognition of the origin of the clogging processes, as well as the documentation of the clogged parts of the river bottom designated for unclogging activities.

7

Złoże węgla brunatnego Oczkowice : głos za właściwym rozpoznaniem hydrogeologicznym

Przybyłek J., Górski J.

Przegląd Geologiczny

|

2016

|

Vol. 64, nr 3

183--191

EN

The article presents a critical opinion about the recognition of hydrogeological conditions described in the geological report on the Oczkowice lignite deposit. It is shown that the report does not include sufficient recognition of hydrogeological conditions as well as chemical analyses of groundwater in the Paleogene-Neogene aquifers, where an upward flow of high salinity groundwater from the Mesozoic basement was found. Moreover, the occurrence of sulphides in the Miocene sediments has not been proven, and it can significantly influence the water quality in the pit. There are also numerous errors and unacceptable simplifications in the numerical hydrogeological model which is an integral part of the report. It is assessed that the recognition of hydrogeological conditions included in the report cannot be treated as a basis for a proper development of neither a report on deposit dewatering nor an Environmental Impact Assessment report.

8

Prognozy i identyfikacja wpływu zbiornika Jeziorsko na wody podziemne w świetle jego długoletniej eksploatacji

Przybyłek J.

Gospodarka Wodna

|

2016

|

Nr 9

314--323

PL

Jednym z zasadniczych problemów towarzyszących projektom spiętrzenia rzek jest prognoza wpływu na wody podziemne i obliczenie systemów odwadniających. Dotyczy to zarówno budowli piętrzących i przyległych do nich terenów depresyjnych, jak i innych, na których następuje stała lub okresowa zmiana pierwotnego reżimu hydrodynamicznego w danym systemie wodonośnym. Zbiornik Jeziorsko jest przykładem złożoności warunków hydrogeologicznych, bowiem w podłożu i zboczach doliny w zasięgu stałego spiętrzenia (zapora czołowa i boczne) występuje w spękanych utworach górnej kredy system wód szczelinowych w ścisłej więzi z wodami porowymi w aluwiach doliny rzecznej. W trakcie prac projektowych nad zbiornikiem Jeziorsko i w okresie pierwszej dekady jego eksploatacji przeprowadzono numeryczne badania modelowe w zakresie oddziaływania zbiornika na warunki hydrogeologiczne terenów sąsiednich. Wyniki i przydatność badań przytoczono w tym artykule i porównano z rzeczywistymi skutkami oddziaływania zbiornika na stany wód podziemnych w jego otoczeniu, stwierdzonymi na podstawie długoterminowych obserwacji, prowadzonych w sieci studni i piezometrów.

EN

One of the basic problems accompanying rivers damming projects is the forecast of its influence on groundwater levels and calculations of dewatering systems, it refers both to dams and their adjacent depression areas, as well as other areas where constant or temporary fluctuations occur in the primary hydrological regime of a given water-bearing system. The Jeziorsko Reservoir located on the Warta River is an example of hydrogeological conditions complexity, as in its substratum and valley sides, in the zone of permanent damming (frontal and side dam), a system of fissured waters occurs in the cracked Cretaceous rocks, directly connected to the pore water in the river valley alluvial deposits. During the design works of the Jeziorsko Reservoir and during the first decade of its operation, numerical model studies were carried out in the scope of the reservoir's impact on hydrogeological conditions of the adjacent areas. The article presents the results of the study and its applicability, comparing it with the actual results of impact of the reservoir on the groundwater levels in its vicinity, based on long-term observations carried out in a network of wells and piezometers.

9

Koncepcja interaktywnej bazy polskich publikacji hydrogeologicznych – zakres projektu oraz perspektywy rozwoju

Przybyłek J., Liszkowska E., Kasztelan D., Przybyłek M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2013

|

nr 456 Hydrogeologia z. 14/2

479--485

PL

Celem projektu Polskie Publikacje Hydrogeologiczne (PPH) jest stworzenie bazy dotychczas opublikowanych artykułów – w szczególności tych, które dotychczas nie posiadają swoich wersji elektronicznych. Projekt PPH to rozwinięcie stworzonej na Wydziale Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu bazy artykułów zawartych w piętnastu tomach wydawanych w ramach Sympozjum „Współczesne Problemy Hydrogeologii” w latach 1980–2011. Aplikacja Polskie Publikacje Hydrogeologiczne (PPH) tworzona na potrzeby bazy publikacji umożliwia przeszukiwanie zawartości bazy według autora/ów publikacji, tytułu publikacji, roku, tomu oraz wyszukiwanie słów kluczowych oraz nazwisk autorów bezpośrednio w samej treści artykułu. Ta ostatnia funkcja umożliwia również przeszukiwanie publikacji według liczby cytowań oraz tworzenie zestawień statystycznych, np. liczby publikacji w poszczególnych grupach tematycznych z dziedziny hydrogeologii. Po wykonanej kwerendzie użytkownik może pobrać interesujące go artykuły w formie plików PDF.

EN

The purpose of the project Polish Hydrogeological Publications (PPH) is to create the database composed of published articles - particularly those who do not yet have their electronic versions. PPH was originally created in the Department of Geography and Geology, A. Mickiewicz University in Poznan, as the database of articles (fifteen volumes) published in the symposium “Current Problems of Hydrogeology” in the years 1980 to 2011. Custom application Polish Hydrogeological Publications (PPH) created for the articles database allows users to search the contents of the database by author of publication, title of publication, year, volume or search for keywords or author name directly in the content of the article. This last feature enables also users to search for the total number of citations of author(s) and allows the creation of statistical summaries such as the number of publications in different thematic groups in the field of hydrogeology. Once the search completed users can download the interesting articles in the form of PDF files.

10

Doliny rzeczne i pradoliny jako odrębne systemy wodonośne w badaniach i dokumentowaniu hydrogeologicznym

Przybyłek J., Dąbrowski S.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2013

|

nr 456 Hydrogeologia z. 14/2

471--478

PL

Doliny rzeczne i pradoliny wykazują odrębność hydrostrukturalną, hydrodynamiczną oraz jakościową wód w stosunku do jednostek hydrogeologicznych w obrębie przyległych wysoczyzn. Wyróżnia je silna więź z wodami powierzchniowymi rzek i drenaż regionalny poziomów wodonośnych. Ocena zasobów wód podziemnych tych jednostek ma wielokryteriowy charakter i wymaga uwzględnienia zasilania z wód powierzchniowych i wpływu ich na ekosystemy lądowe zależne od wód podziemnych. Szczegółowe badania hydrogeologiczne dolin rzecznych nie są możliwe w przyjętym aktualnie standardzie realizowanych ocen zasobów dyspozycyjnych w układzie zlewniowym bez ich wyodrębnienia jako podsystemów, na co wskazują wykonane badania pradolin w regionie wodnym Warty.

EN

River valleys, ice–marginal valleys indicate clear hydrostructural, hydrodynamic and water qualitative separateness in relation to the hydrogeological units within the adjacent uplands. They are distinguished by strong relation with the surface water of rivers and regional drainage of the aquifers. The groundwater resource assessment of these units is multicriterial and requires consideration of the recharge from the surface waters and their influence on groundwater dependent ecosystems. Detailed hydrogeological studies of these units are not possible in the currently accepted standards of disposable resource assessments conducted in the catchment system. The resource recognition of these units should be done in hydrostructural systems, identified within the catchment or balance catchments, as indicated by ice-marginal valley studies conducted in the Warta Water Region.

11

Zasilanie zbiornika rekreacyjnego Szczygliczka-Piaski w Ostrowie Wielkopolskim z ujęcia sztucznej wody gruntowej (koncepcja i realizacja)

Przybyłek J., Dąbrowski S.

Technologia Wody

|

2011

|

Nr 2 (10)

37-47

PL

Zbiornik wodny Szczygliczka-Piaski został wybudowany w 1978 roku. Położony przy granicy zwartej zabudowy Ostrowa Wielkopolskiego, wśród otaczających go od północy i zachodu lasów stanowi o atrakcji terenu podmiejskiego (rys. 1). Zbiornik powstał poprzez zagłębienie się w osady wodonośne doliny rzeki Ołobok poniżej zwierciadła wody gruntowej i w wyniku spiętrzenia jej dopływu - Rowu Franklinowskiego. Ze względów sanitarnych wymagało to naówczas przełożenia koryta Ołoboku, którym odprowadzane były i są nadal po oczyszczeniu ścieki z oczyszczalni komunalnej, wybudowanej w górnej części zlewni. Zbiornik składa się z dwóch części, rozdzielonych tamą z przepustem: zbiornika górnego (4 ha) i zbiornika dolnego - rekreacyjnego (29 ha). Dla utrzymania wody w zbiorniku (zakładano wysokość 128 m n.p.m. i pojemność 813,4 tys. m3) przewidziano zasilanie wodami Rowu Franklinowskiego oraz z ujęcia wody powierzchniowej na Ołoboku w odległości 3 km w górę rzeki (powyżej miejsca zrzutu oczyszczalni ścieków komunalnych).

12

Wpływ niżówek hydrogeologicznych i odwodnień górniczych na systemy wodonośne Pojezierza Gnieźnieńskiego

Przybyłek J., Nowak B.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

nr 445 Hydrogeologia z. 12/2

513--527

PL

W artykule przedstawiono problem degradacji zasobów wodnych w obrębie wschodniej i środkowej części Pojezierza Gnieźnieńskiego, który to region stanowi miejsce eksploatacji węgla brunatnego. Podjęto próbę oceny wpływu na systemy wodonośne czynników naturalnych i antropogenicznych, zwłaszcza odwodnień górniczych. Analizę tą oparto na dostępnych danych meteorologicznych, hydrologicznych i hydrogeologicznych z ostatniego pięćdziesięciolecia. Korelując dane wodowskazowe i piezometryczne z parametrami meteorologicznymi oraz śledząc zmienność zalegania poziomów wodonośnych, stwierdzono, że za obniżenie poziomu wód na całym obszarze odpowiedzialne są przede wszystkim czynniki klimatyczne. Analiza wykazała, że wahania poziomów wodonośnych w obrębie wschodniej części Pojezierza Gnieźnieńskiego mieszczą się w normie dla tego obszaru, z wyjątkiem zbiorników położonych w ciągu Kanału Ostrowo–Gopło. Prześledzenie budowy geologicznej tego rejonu oraz wahań poziomów wodonośnych pozwoliło stwierdzić, że za obniżenie rzędnej zwierciadła jezior oraz wód podziemnych w tej okolicy są odpowiedzialne także odwodnienia górnicze, prowadzące do utworzenia się po wschodniej stronie ciągu jezior leja depresji, który znacząco wpłynął na ograniczenie możliwości zasilania podziemnego tych zbiorników.

EN

The paper presents the problem of water resources degradation in the eastern and central parts of Gniezno Lakeland, the region of lignite exploitation zone. Impact of natural and anthropogenic factors, particularly water drainage by lignite open cast mine, on water bearing systems was studied. The analysis was based on available meteorological, hydrological and hydrogeological data from the past five decades. By correlating water gauge, piezometer data and meteorological parameters and by monitoring variability of depths of aquifers, it was discovered that the decrease of water levels within the entire area was caused primarily by climatic factors. The analysis showed that fluctuations of depths of aquifers in the eastern part of Gniezno Lakeland remain within standard parameters for this region with the exception of aquifers located in the system of the Ostrowo–Gopło Canal. The study of geological structure of this region and the response of the aquifers led to the conclusion that groundwater drainage by lignite open cast mine also contributed to the lowering of water table ordinate of lakes and groundwater reservoirs in this region. Water drainage by the lignite open cast mine created a depression cone located east of the lake system which had a considerable impact on limiting underground recharge potential of these reservoirs.

13

Problemy zagospodarowania i ochrony terenów wodonośnych o szczególnym znaczeniu dla zaopatrzenia w wodę na przykładzie ujęcia Mosina–Krajkowo

Górski J., Przybyłek J., Kasztelan D.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

nr 445 Hydrogeologia z. 12/1

127--137

PL

W artykule przedstawiono zagrożenia dla ujęcia wody Mosina-Krajkowo, stanowiącego główne źródło wody dla aglomeracji poznańskiej, wynikające ze zmian form zagospodarowania przestrzennego terenów wodonośnych. Zmiany te polegają na dopuszczeniu przez Urząd Gminy różnych form zagospodarowania rekreacyjnego, w tym budowy pola golfowego w bezpośrednim sąsiedztwie ujęcia, rozwoju budownictwa oraz tras komunikacyjnych. Te częściowo już zrealizowane i planowane zmiany stanowią zagrożenia dla jakości wód ujęcia. Powodują również niekorzystne zainwestowanie terenów stanowiących zaplecze rozwojowe ujęcia co dotyczy w szczególności obszarów tarasu zalewowego rzeki Warty. Działania te są podejmowane, pomimo że tereny wodonośne objęte są strefą ochronną, a ponadto ustanowiono tu obszar ochrony przyrodniczej, tj. Rogaliński Park Krajobrazowy oraz obszary Natura 2000.

EN

This article presents hazards to Mosina-Krajkowo waterworks, the main source of drinking water supply for Poznan city, resulting from land use changes in water-bearing areas. The changes consist in different forms of recreational development accepted by local authorities (e.g. construction of a golf course in the immediate vicinity of the wellfield), expansion of built-up areas and roads. These activities (carried out and planned) create risk to groundwater quality. They result in improper investments on land targeted as development area for the waterworks. This concerns particularly flood plain of the Warta River. Detrimental activities occur despite the fact that discussed areas are under protection forming: Rogalinski Scenic Park and areas of Nature 2000.

14

What Polish mining owes to Polish hydrogeology?

Kowalczyk A., Witkowski A., Różkowski A., Szczepański A., Rogoż M., Przybyłek J., Staśko S.

Przegląd Geologiczny

|

2010

|

Vol. 58, nr 9/1

774-786

EN

Poland is endowed with the wealth of mineral resources, especially resources of coal and lignite, metal ores and mineral rawmaterials for chemical industry. Exploitation of these resources as a rule leads to inflow of water to mine workings and thus to various technical problems which have to be solved. Such problems arise at all the stages of management of mineral deposits, from reconnaissance and prospecting and exploration to preparing of a deposit for exploitation and exploitation and closing of mines. The water can have significant negative influence on prospecting and exploration and preparation of deposits to exploitation and creates a risk for mining operations and miners.Water inflow also results in environmental changes and increases extraction costs. The arising problems are technical and economic in character and the key for their solution is hydrogeology or, more precisely speaking, one of its more specialized branches - that is mining hydrogeology. The aim of this paper is to show the role and significance of hydrogeological works in management of mineral resources. A special attention is paid to the major achievements of Polish hydrology, which contributed to the developments in mining in our country and the world. Moreover, significance of contribution of hydrogeology at all the stages of mineral resources management, from reconnaissance and prospecting to exploitation of mineral deposits and closing of mines, is discussed. The presentation is of the review type and comprises examples of contributions of hydrogeology to exploration and documentation of individual mineral deposits, including assessments of mine water inflow and risks, environmental impact of mining operations and water management issues. It is worth to note that achievements of the mining hydrogeology from the last twenty years were mainly connected with working out methods for forecasting and assessments of environmental impact of closing the mines. In short, it may be stated that the actual contribution of Polish hydrogeology to the developments of mining sector is well shown by the presented examples concerning practically all the major mineral resources and the whole process of their management.

15

Groundwater and mass transport modelling for documentation and protection of groundwater resources

Nawalany M., Przybyłek J., Staśko S.

Przegląd Geologiczny

|

2010

|

Vol. 58, nr 9/1

816-823

EN

Short history of mathematical modeling of groundwater flow and transport in Poland is described. It shows brilliant and long tradition of this advanced aspect of hydrogeology. Mathematical modeling has been extensively used in Poland for years in solving practical problems concerning mainly groundwater abstraction, protection of groundwater resources and, recently, as a routine tool for environmental impact assessment whenever groundwater is involved. Use of numerical models in documenting groundwater resources and conditions of their restoration within regional water balance units are recalled. In particular - documenting admissible volumes of groundwater to be abstracted including wells operating in river valleys, determining protection zones for water supply wells and groundwater reservoirs, in particular for major groundwater basins (in Polish: GZWP), investigating optimal ways of abstracting fresh groundwater in areas where mineral waters occur, investigating alternative groundwater sources for supplying large agglomerations. Three examples: defining changes in groundwater chemical composition in conditions of intensive anthropogenic stress on the environment - impact from urban and industrial waste landfills, agriculture, transportation and municipal facilities on groundwater; coexistence of fresh and mineral waters and, finally, quantitative assessments of impacts from open-pit mines on groundwater in the mining stricken area are described in more detail. Last paragraph of the paper is a future looking assessment of aspects of mathematical modeling in Polish hydrogeology that need to be further developed. The aspects concern scientific issues like: scale problem, inverse problems and chemical reactions in subsoil. Also a need of developing specialized software, setting hardware infrastructure and training staff are addressed as the necessary conditions for keeping pace with world's hydrogeology.

16

Variability of chemical composition of groundwater at the Miocene aquifer in the Poznań–Gostyń fault graben region (Poland)

Siepak M., Novotny K., Vaculovic T., Górski J., Przybyłek J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

nr 441 Hydrogeologia z. 10

145--155

EN

The paper presents the results of determinations of physicochemical parameters including a wide range of micro components of the groundwater at the Miocene aquifer in Wielkopolska (Poland). The sampling comprised 133 wells within the region of the Poznań–Gostyń fault graben and the Szamotuły structure. A detailed analysis of the study results against the background of the groundwater circulation conditions and geological structure enabled the separation of the zones of water ascent from the Mesozoic basement and the zones of recharge from Quaternary aquifers and the zones where water flows to the discharge zones (transit zones). Within the ascent zone, a zone of water marked by anomalously high colour intensity (>80 mg/l) was separated, connected with the regions marked by the hindered water exchange discussed in the paleohydrogeological aspect. It was stated that the features which distinguish the water ascent zones from the Mesozoic aquifer are: increased concentrations of chlorides (>20 mg/l), low hardness (<4 mval/l) and manganese concentrations 0.1 mg/l were stated. The determinations of the studied elements were performed using the following analytical techniques: IC, F-AAS, HG-AAS, ICP-AES, ICP-MS and CV-AFS.

17

Usytuowanie studni a jakość wód

Górski J., Przybyłek J.

Wodociągi - Kanalizacja

|

2007

|

nr 1

14-17

PL

Rozwiązania w zakresie usytuowania studni w stosunku do zasilającej rzeki czy też zbiornika wodnego.

18

Wykorzystanie analizy specjacyjnej mikrośladowych zawartości metaloidów w badaniach przepływu wód podziemnych na obszarze infiltracyjnego ujęcia ,,Dębina" w Poznaniu

Siepak M, Przybyłek J., Niedzielski P.

Ekologia i Technika

|

2004

|

R. 12, nr 1

22-31

PL

W pracy przedstawiono wyniki oznaczania całkowitej zawartości arsenu, antymonu i selenu oraz ich nieorganicznych form specjacyjnych w wodach podziemnych i powierzchniowych z rejonu infiltracyjnego ujęcia wód podziemnych dla miasta Poznania. Oznaczone zawartości mikropierwiastków w próbkach wód podziemnych osiągnęły wartość arsenu ogólnego do 2,31 ng/ ml, antymonu do 0,49 ng/ml i selenu do 0,51 ng/ml, przy granicach wykrywalności 0,04 ng/ ml dla As i Sb oraz 0,03 ng/ml dla Se. Oznaczone wody charakteryzowały się zróżnicowaną zawartością analizowanych pierwiastków oraz stopniem ich utlenienia, w zależności od położenia w lokalnym systemie krążenia związanym ze specyfiką funkcjonowania ujęcia infiltracyjnego. W artykule dokonano charakterystyki obiektu badań oraz opisano warunku hydrogeologiczne w dolinie rzeki Warty. Uzyskane wyniki wykorzystano w śledzeniu migracji zanieczyszczeń w wodach podziemnych.

EN

This work presents the results of determinations of total arsenic, antimony and selenium content as well as their inorganic species in ground and surface water in the region of a water intake with induced infiltration of Poznań city. Total concentrations of arsenic determined in ground water samples ranged to 2.31 ng/ml, of antimony to 0.49 ng/ml and of selenium to 0.51 ng/ml at the detection limits of 0.04 ng/ml for As and Sb and 0.03 ng/ml for Se. The water studied was characterized by different concentrations and oxidation levels of the elements analyzed, depending on their occurrence in the ground water flow system affected by the specific workings of the water intake with induced infiltration. Moreover, the water intake and hydrogeological conditions in the Warta River valley were described. The results obtained were applied to observations of contaminants migration in ground water.

19

Analiza specjacyjna arsenu, antymonu i selenu w próbkach wód podziemnych z obszaru poddanego presji antropogenicznej jako element monitoringu środowiska hydrogeochemicznego

Siepak M., Niedzielski P., Mączka M., Przybyłek J., Kubiński A.

Ekologia i Technika

|

2003

|

R. 11, nr 3

24-31

PL

W pracy przedstawiono wyniki oznaczania całkowitej zawartości arsenu, antymonu i selenu oraz ich form specjacyjnych w wodach podziemnych z rejonu leśniczówki Rąbież położonej na południowy wschód od Krotoszyna, gdzie do 1994 r. znajdowało się składowisko środków zimowego utrzymania dróg. Oznaczone zawartości arsenu wynosiły do 1,49 ng/ml, antymonu do 1,29 ng/ml i selenu do 1,35 ng/ml, przy granicach wykrywalności 0,04 ng/ml dla As i Sb oraz 0,03 ng/ml dla Se. Oznaczone wody charakteryzowały się punktowo podwyższona zawartością arsenu i antymonu co może świadczyć o miejscowych źródłach zanieczyszczeń oraz podwyższonym stężeniem selenu. W pracy dokonano charakterystyki obiektu badań, opisano geomorfologie, budowę geologiczną oraz warunki hydrogeologiczne rejonu badań.

EN

Results of assessment of total concentration of arsenic, antimony and selenium as well as their speciation forms in subterrean waters of the Rabiez forester's lodge south-east from Krotoszyn have been presented. This location was chosen because up to 1994 there had been a yard of materials necessary for winter road maintenance. The assayed concentrations were not higher than 1.49 ng/ml, 1.29 ng/ml and 1.35 ng/ml for arsenic, antimony and selenium, respectively. The respective detection limits were 0.04 ng/ml (As and Sb) and 0.03 ng/ml (Se). The water samples contained more elements under study than average what indicated an impact of local source of pollution. The object of the study was described according to geomorphological, geological and hydrogeological standards.

20

Wody podziemne w osadach kalkarenitowych wybrzeża Trypolitanii w świetle badań parametrów hydrogeologicznych

Przybyłek J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2002

|

nr 404

177--190

PL

Rdzenie wiertnicze uzyskane z otworów przewiercających skały kalkarenitowych wybrzeża Trypolitanii wskazują na dużą niejednorodność strukturalną tych skał (porowatość, szczelinowatość, krasowatość). Trendy przyrostu depresji podczas próbnego pompowania w węźle badawczym, złożonym ze studni i 5 otworów obserwacyjnych, zinterpretowano według metody Boultona oraz metody Coopera-Jacoba. Wyniki interpretacji oraz obliczone parametry filtracyjne pozwoliły ustalić podwójną porowatość osadów kalkarenitowych — szczelinowo-krasową i międzyziarnową.

EN

Rock cores obtained from drilling of calcarenite rocks on the Tripolitania sea share show the great heterogeneity of these rocks (porosity, fissility, karstification). Drawdown increase trends during pumping test of well and observation wells were interpreted according Boulton and Cooper-Jacob methods. Results of interpretation and calculated filtration parameters allowed to establish double-porosity of calcarenite sediments — fissure-karst and intergranular.