Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wrocławski obszar funkcjonalny (WrOF) - charakterystyka pod kątem potencjalnej chłonności terenów

Warczewska B., Mastalska-Cetera B.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2018

|

nr I/1

211--224

PL

Zgodnie z kierunkiem zintegrowanego podejścia terytorialnego (integrated territorial approach) miejskie obszary funkcjonalne ośrodków wojewódzkich wymagają prowadzenia spójniej, całościowej i skoordynowanej polityki rozwoju. Obecnie w Polsce brakuje uregulowań prawno-organizacyjnych rozwiązujących kwestię zarządzania wielopoziomowego. W takiej sytuacji rolę koordynacyjną przypisać można planowaniu przestrzennemu w skali regionalnej i subregionalnej. Jednym z jego elementów jest ocena realnej chłonności terenów przeznaczonych pod zabudowę. W artykule przedstawiono metodę analiz będących podstawą do szacowania chłonności terenów w miejskim obszarze funkcjonalnym Wrocławia. Analizami objęto 25 gmin wiejskich i miejsko – wiejskich oraz jako obszary odniesienia gminy miejskie Oława, Oleśnica i rdzeń obszaru, jakim jest Wrocław. Przyjęto założenie, że w analizach wykorzystane zostaną ogólnodostępne dane statystyczne i na tej podstawie zaproponowano zestaw wskaźników, w podziale na przestrzenne, demograficzne i środowiskowe. Zakres analiz obejmuje lata 1995, 2005 i 2015. Celem pracy jest charakterystyka obszaru funkcjonalnego Wrocławia pod kątem jego potencjalnej chłonności oraz porównanie uzyskanych wyników w czasie i przestrzeni. Zaproponowana metoda bilansowania może być przydatna do wyznaczania racjonalnych kierunków planowania i zagospodarowania przestrzennego na szczeblu lokalnym i subregionalnym.

EN

In accordance with the integrated territorial approach, the urban functional areas of regionalcentres require a coherent, comprehensive and coordinated development policy. Currently, there are neither legal nor organizational regulations in Poland solving the problem of multi-level management. In such situation the coordinating role can be attributed to spatial planning in both regional and sub-regional scale. One of its elements is the real capacity assessmentof the land planned for development.The article presents the method of analyses being the basis for estimating area capacity in the urban functional area of Wroclaw.The conducted analyses covered 25 rural and urban-rural municipalities, and as the reference areas the municipalities of Oława, Oleśnica and the core area i.e.Wrocław. It was adoptedthat the generally available statistical data will be used in the analyses and on this basis a set of indicators, divided into spatial, demographic and environmental criteria, was proposed. The scope of analyses covers the years 1995, 2005 and 2015. The purpose of the study is to characterize the functional area of Wroclaw in terms of its potential capacity and to compare the obtained results in time and space. The suggested balancing method can be useful for determining rational planning and spatial management directions at a local and sub-regional level.

2

Chłonność terenów wiejskich w obszarach funkcjonalnych ośrodków wojewódzkich - ujęcie metodyczne

Warczewska B., Mastalska-Cetera B.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2018

|

nr I/1

183--195

PL

W 2015 r. w kolejnej zmianie Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wprowadzono zapis o konieczności dokonania bilansu terenów przeznaczonych pod zabudowę. Jednym z elementów bilansowania jest oszacowanie chłonności dwóch rodzajów obszarów: pierwsze o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej, drugie to obszary przeznaczone w planach miejscowych pod zabudowę. Chłonność rozumiana jest, jako możliwość lokalizowania na tych obszarach nowej zabudowy. Podejście takie sprowadza omawiany aspekt do skali lokalnej. W artykule zaproponowano nowatorskie ujęcie problematyki chłonności terenów w skali subregionalnej - obszarów funkcjonalnych miejskich ośrodków wojewódzkich. Przyjęto tezę, że efektywne zarządzanie rozwojem tych obszarów wymusza ujęcie problematyki chłonności w skali ponad lokalnej. Celem pracy jest przedstawienie metody (opartej o zestaw wskaźników) służącej do skonstruowania wstępnych charakterystyk gmin wchodzących w skład obszaru funkcjonalnego, jako podstawa do oszacowania chłonności poszczególnych terenów. Podejście takie pozwala na zbilansowanie zasobów przestrzennych terenów o różnych funkcjach w skali całego obszaru funkcjonalnego, ochronę obszarów cennych pod względem przyrodniczym przed nadmierną antropopresją, ochronę i zachowanie terenów otwartych, ograniczenie kosztów rozbudowy infrastruktury technicznej, intensyfikację zabudowy zamiast jej rozpraszania na dużym obszarze. Oszacowanie potencjalnej chłonności obszaru funkcjonalnego z wykorzystaniem zasobów statystyki publicznej ułatwia zadanie oraz daje możliwość porównania uzyskanych wyników w czasie i przestrzeni. Zaproponowana metoda wskaźnikowania może być przydatna przy koordynacji kierunków planowania i zagospodarowania przestrzennego obszaru funkcjonalnego ośrodka wojewódzkiego.

EN

In 2015, in another amendment to the Act on Spatial Planning and Development a provision was introduced about the need to perform balancing of the area for development. One of the balancing components is to estimate the capacity of two types of areas: the first are characterized by a fully developed compact functional and spatial structure, whereas the second are intended for development in local plans. Capacity is understood as the ability to locate new buildings in these areas. Such approach brings down the discussed aspect to the local scale. The article proposes an innovative approach to the capacity problem of sub-regional areas, i.e. functional areas of urban regional centres. The thesis was adopted that effective management of these areas’development imposes the presentation of capacity problems in a supra-local scale. The purpose of the study is to present the method (based on the set of indicators) used to construct the initial characteristics of municipalities included in the functional area, as a basis for estimating the capacity of particular areas. Such approach allows balancing the spatial resources of different functional areas across the entire functional area, protecting valuable natural areas from excessive anthropopression, protecting and preserving open areas, reducing the costs of technical infrastructure extension, intensifying development rather than dispersing it on a large area. Estimating the potential capacity of a functional area, using public statistical resources, facilitates the task and provides the opportunity to compare the results obtained in time and space. The proposed index method can turn out useful in coordinating the guidelines for planning and spatial management of thefunctional area of a regional centre.

3

Przekształcenia gruntowe zachodzące w procesie rozwoju wybranych gmin strefy podmiejskiej Wrocławia

Mastalska-Cetera B., Akińcza M.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2017

|

nr I/2

275--288

PL

Użytki rolne zajmują ponad 60% powierzchni Polski. Ze względu jednak na rozwój gospodarczy kraju oraz zmieniające się potrzeby społeczne coraz częściej następuje ich wyłączanie z rolniczego sposobu użytkowania. Zgodnie z założeniami strategicznymi rozwoju wsi, obszary wiejskie powinny stanowić atrakcyjne miejsce pracy, zamieszkania, wypoczynku oraz prowadzenia działalności rolniczej lub pozarolniczej. Wyłączenie gruntów rolnych z produkcji oznacza zmniejszenie zasobów ziemi, która jest podstawowym środkiem trwałym w produkcji rolniczej, dlatego szczególnie ważne jest racjonalne gospodarowanie ziemią, z uwzględnieniem konieczności ochrony gruntów rolnych. Celem badań jest analiza przekształceń gruntów rolnych, jakie miały miejsce na przestrzeni lat w wybranych gminach województwa dolno-śląskiego. Ze względu na szczególne procesy zachodzące w Polsce w strefach podmiejskich, do analiz wybrano gminy: Wisznia Mała i Kobierzyce bezpośrednio graniczące z Wrocławiem. Zasięg, rodzaj oraz kierunek przekształceń analizowano w oparciu o dostępne zestawienia. Wykorzystano dane: z badań ankietowych „Obszary wiejskie i grunty rolnicze w Polsce” (1988), zestawień ewidencyjnych z „Planu urządzeniowo-rolnego gminy Wisznia Mała” (2004) i „Planu urządzeniowo-rolnego gminy Kobierzyce” (2008) oraz zestawień statystycznych. W badanych gminach na przestrzeni 18 i 20 lat stwierdzono zmiany struktury użytkowania gruntów rolnych. W obu gminach mimo bardzo dobrych warunków glebowych nastąpił znaczny wzrost powierzchni terenów zabudowanych. Największe przekształcenie użytków rolnych na tereny mieszkaniowe zaobserwowano w gminie Kobierzyce, szczególnie w obrębach graniczących z Wrocławiem. Wyłączenia dotyczą również obszarów leśnych, których areał w gminie Kobierzyce znacznie się zmniejszył. Analiza danych dotyczących planowanych przekształceń gruntowych w ramach prowadzonej polityki przestrzennej badanych gmin wskazała na dalszy proces wyłączanie z produkcji rolnej i leśnej nowych powierzchni zarówno w gminie Wisznia Mała jak i Kobierzyce.

EN

Farmlands occupy more than 60% of the area of Poland. However due to the country’s economic development and changing social needs it occurs more frequently their exclusion from the agricultural manner of use. According to the strategic assumptions of the rural development, the rural areas should form an attractive place for work, living, leisure and conducting of agricultural or non-agricultural activities. Exclusion of the agricultural land from production means a reduction of resources of land, which is the basic fixed asset in agricultural production; therefore, it is especially important the rational management of land, taking into account the necessity to protect agricultural land. The aim of the research is to analyze the transformation of agricultural lands, which took place over the years in the selected communes of Lower Silesia. Due to the special processes which are taking place in Poland in suburban areas, selected, the communes selected for the analyses are: Wisznia Mała and Kobierzyce directly bordering Wroclaw. The reach, type and direction of the transformations was analyzed on the basis of available statements. The data were used: “Rural areas and agricultural lands in Poland. Results of inquiry analysis - 1988”,registration statements from “Rural management plan of Wisznia Mała commune” (2004) and “Rural management plan of Kobierzyce commune” (2008) and statistic statements. The changes in the structure of use of agricultural land were stated in investigated communes within the period of 18 and 20 years. In both municipalities, despite very good soil conditions it has occurred a significant increase in the surface of the built-up areas. The biggest transformation of agricultural land into residential areas was observed in Kobierzyce, especially in precincts bordering with Wroclaw. The exclusions also related to forest areas. which acreage in the Kobierzyce commune decreased substantially. The analysis of data concerning the scheduled land transformations within the framework of the conducted policy of spatial policy in the investigated communes has indicated a further process of exclusion of new areas both in the municipality of Wisznia Mała and Kobierzyce from agricultural and forestry production.

4

Ocena zmian przestrzeni wiejskiej w obrębach wymagających prac urządzeniowo-rolnych

Akińcza M., Mastalska-Cetera B.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2017

|

nr I/2

303--318

PL

Przestrzeń obszarów wiejskich podlega zmianom, które są uwarunkowane różnorodnymi czynnikami, zarówno tymi o charakterze środowiskowym, jak i będącymi skutkiem działalności człowieka. W pracy analizowano zapotrzebowanie na: melioracje, scalenie gruntów, modernizację i budowę dróg transportu rolnego, rekultywację oraz zagospodarowanie gruntów odłogowanych, dla wszystkich obrębów w gminie Trzebnica (województwo dolnośląskie). Określono, dla których wsi w gminie występuje potrzeba wykonania co najmniej trzech spośród wybranych zabiegów urządzeniowo – rolnych. Ponadto wytypowano tzw. wsie depresyjne, czyli takie, które oprócz potrzeb na tego typu prace charakteryzują się dominacją gospodarstw dużych. Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy nadal te same obszary wykazują wadliwości w organizacji przestrzeni rolniczej i jakie są przyczyny takiego stanu. Wykorzystano dane z badań ankietowych „Obszary wiejskie i grunty rolnicze w Polsce” (1988), „Zagospodarowanie przestrzeni rolniczej w gminie Trzebnica” (1995) i „Planu urządzeniowo-rolnego gminy Trzebnica” (2008). Potrzeby melioracyjne na obszarze gminy Trzebnica są coraz większe. Konieczność wykonania prac z zakresu melioracji szczegółowych postulowana jest kolejno w 10, 18 i 41 obrębach. Dodatkowo, w 34 wsiach, w 2008 roku, zarejestrowano potrzeby z zakresu melioracji podstawowych. Cele wykonania scalenia gruntów w okresie 30 lat były odmienne, stąd konieczność wykonania tego zabiegu zarejestrowano w różnej liczbie wsi. Potrzeby dotyczące budowy i modernizacji sieci dróg transportu rolnego nadal istnieją. W większej liczbie wsi wymagana jest rekultywacja i zagospodarowanie gruntów a rozmiar gruntów odłogowanych wzrósł od 9ha (1988) do 1696 ha (2008). Zapotrzebowanie na co najmniej trzy zabiegi urządzeniowo-rolne we wsiach gminy Trzebnica wzrastało w kolejnych latach, od 6 (1988) i 7 (1995) do 23 (2008). Wsie, Koniowo i Kuźniczysko, są obrębami depresyjnymi w każdym roku analizy potrzeb urządzeniowo-rolnych.

EN

Space rural areas are subject to changes, which are conditioned by various factors, both those of an environmental nature, and those being the consequence of human activity. The study analyzed the need for: land reclamation, land consolidation, modernization and construction of roads of agricultural transport, reclamation and development of fallow land for all districts in the commune of Trzebnica (Dolnośląskie Voivodeship). It has been determined, for which villages in the commune there is a need to perform at least three of the selected rural management works. In addition, it has been selected so called depression villages that are such villages which apart from the needs for this type of works are characterized by the dominance of large farms. It has been undertaken an attempt to answer the question of whether the same areas continue to indicate defects in the organization of the agricultural area and what are the reasons for such status. It have been used the data from the interview surveys „Rural areas and agricultural land in Poland”(1988), “Agricultural space management in Trzebnica common” (1995) and „Rural management plan of Trzebnica commune” (2008). Land reclamation needs on the area of Trzebnica common are getting bigger. The necessity to carry out the works in the scope of detailed land reclamation is postulated sequentially in the precincts 10, 18 and 41. Additionally, in 34 villages in 2008, we registered the needs in the field of basicland reclamation. The aims at performance of target land consolidation were different in the period of 30 years, hence the need to perform this operation was registered in a different number of villages. The needs for construction and modernization of the network of agricultural transport roads still exist. In more number of villages it is required reclamation and management of land and the size of fallow land have increased from 9 ha (1988) to 1,696 ha (2008). The demand for at least three rural management works in villages of Trzebnica common increased in subsequent years 6 (1988) and 7 (1995) to 23 (2008). Villages, Koniowo and Kuźniczysko are depression districts in each year of analysis of the rural management works the needs.

5

Planowanie przestrzenne w strefie górskiej województwa dolnośląskiego

Mastalska-Cetera B.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2009

|

R. 106, z. 2-A

211-219

PL

Niniejszy artykuł dotyczy zagadnień związanych z planowaniem przestrzennym w Sudetach. Szczególną rolę w gospodarowaniu przestrzenią odgrywają obszary chronione. Celem badań było przedstawienie stanu zaawansowania prac planistycznych, a także wpływu ochrony przyrody na ich przebieg. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że objęcie ochroną powoduje ograniczenia rozwojowe, jednak nie wpływają one na zmniejszenie aktywności planistycznej badanego obszaru. Sudety są zróżnicowane pod względem pokrycia powierzchni gmin planami miejscowymi, przy czym średnia wartość dla rejonu wynosi 48,4%.

EN

This article concerns matter of spatial planning in Sudetes. The protected areas play a special role in spatial management. The research aimed to present the level of advancement of planning works and also influence of nature conservation on their development. One can draw conclusion that some activities are limited on the areas taken over nature conservation, but environmental aspects do not inhibit planning activities. The Sudetes communities are diversified regarding the areas covered by local plans where as the average value is 48.4%.