Development of the transport infrastructure in Poland has contributed to the implementation of various technologies of construction of bridges and their components. Use of reinforced soil for construction of embankments, retaining structures (RSS walls) and abutments is one of the solutions which has been frequently used for the past twenty years. Shortly after its development, the technology proposed by Henri Vidal in 1966 also gained appreciation in Poland [4]. Reinforced soil bridge abutments started to be widely used in Poland at the turn of the 20th century. The bridge facilities at the junction of Trasa Siekierkowska route and Wał Miedzeszyński Street in Warsaw, which were built in the years 2000÷2002, are an example of structures from that period. The authors of this paper have been particularly interested in the outermost supports of the reinforced concrete flyovers which were constructed in the form of intermediate reinforced soil abutments. Offsets – the vertical displacements, in the range of 15÷25mm, emerging between the level of the road surface and the steel elements of the expansion joints which separate the flyover’s structure from the embankment – were observed in 2015, in the course of regular inspections. While accounting for the observations which have been made, the surveying measurements and the ground investigation, the paper diagnoses and describes the mechanism which led to the emergence of the offsets. Potential patterns of the occurrence of additional settlements, as the reason for emergence of the offsets, were identified and analyzed. The settlement of the outermost support (abutment), as a result of increase of relative density of alluvial sands due to the dynamic interaction of the roadways of Wał Miedzeszyński Street, was analyzed. Analytical and numeric approaches were used in the course of analysis while relying on PLAXIS and MIDAS software.
PL
Rozbudowa infrastruktury komunikacyjnej w Polsce przyczyniła się do wdrożenia różnych technologii budowy obiektów mostowych i poszczególnych ich elementów. Jednym z często stosowanych rozwiązań, od ponad 20 lat, jest zastosowanie gruntu zbrojonego do budowy nasypów, konstrukcji oporowych i przyczółków. Technologię zaproponowaną przez Henri Vidal’a w 1966 roku doceniono również w Polsce niewiele lat później. Jednakże przyczółki mostowe z gruntu zbrojonego zaczęły upowszechniać się w Polsce dopiero na przełomie XX i XXI wieku. Przykładem konstrukcji z tamtego okresu są analizowane obiekty mostowe wybudowane w Warszawie w latach 2000÷2002. Szczególne zainteresowanie autorów dotyczyło podpór skrajnych żelbetowych wiaduktów wybudowanych w postaci przyczółków pośrednich z gruntu zbrojonego. W przyczółkach tych słupy są usytuowane przed licem ściany oporowej i opierają się na prostokątnych oczepach, posadowionych na dwóch rzędach pali wierconych o średnicy 1,0m długości 11,0÷15,0m. Pobocznice pali otacza (licząc od spodu oczepu) warstwa nasypów o miąższości 0,0÷3,0m, zastoiskowej gliny pylastej 1,0÷3,0m, warstwa aluwialnych piasków średnich lub grubych o aktualnym stopniu zagęszczenia ID= 0,60. Pod stopami pali, które posadowiono w piaskach grubych z przewarstwieniami pospółki o ID= 0,80, wykonano iniekcję cementową. W roku 2015 na urządzeniach dylatacyjnych, nad podporą skrajną od strony Wisły, pomierzono uskoki (progi) o wysokości 15÷25mm, które powodowały odczuwalne drgania przęsła wiaduktu towarzyszące przejazdom taboru ciężarowego. Stwierdzono również deformacje bryły gruntu zbrojonego oraz nieregularne przemieszczenia paneli osłonowych w kierunku podłużnym i poprzecznym nasypu. Dostrzeżono także wychylenie prefabrykowanych ścian lica od pionu jak również kilka spękanych prefabrykatów. Z późniejszych pomiarów wynikało, że nad płytą przejściową i na odcinku 8,0m za płytą nie utworzyła się niecka (lokalne obniżenie), która mogłaby świadczyć o osiadaniu nasypu z gruntu zbrojonego. Nie odnotowano również przyrostu pionowych i poziomych przemieszczeń. Uwzględniając poczynione obserwacje, pomiary oraz archiwalne i wykonane w 2016 roku badania geotechniczne, analizowano przyczyny powstania uskoku. Podczas analiz stosowano analityczne i numeryczne podejścia obliczeniowe. Analityczne w przypadku pala pojedynczego i grup pali z uwzględnieniem wyników próbnych obciążeń pali oraz według polskich przepisów normowych z uwzględnieniem wpływu efektów dynamicznych i stanu granicznego naprężeń w gruncie zbrojonym. Analizy numeryczne wykonano za pomocą programów MIDAS GTX NX (3D) i PLAXIS (2D) stosując różne modele gruntu, w tym model sprężysto-plastyczny z warunkiem Coulomba-Mohra.
Artykuł przedstawia metodologię i efekty interdyscyplinarnego, eksperymentalnego kursu z grupy tzw. blended learning, prowadzonego na Politechnice Gdańskiej. W badaniach posłużono się sondażami i studiami literaturowymi podkreślającymi innowacyjne aspekty zastosowanej konstrukcji kursu. Celem artykułu jest pokazanie potencjału techniki e-learningu połączonej z wykorzystaniem systemu PBL w formie „odwróconej klasy”. Analiza wyników czterech edycji kursu pokazuje korzystne efekty połączenia technik zdalnego nauczania z aktywnościami polegającymi na bezpośredniej współpracy studentów. Wypracowana przez autorów metoda prowadzenia kursu UrbanLab stanowi interesującą propozycję rozwoju nowoczesnych form organizacji interdyscyplinarnych kursów na uczelniach technicznych.
EN
The article presents the methodology and results of interdisciplinary, experimental course conducted at Gdansk University of Technology belonging to the so-called blended learning system and realized by "flipped class" methodology. The studies used inquiries and multidisciplinary literature studies emphasizing the innovative aspects of the course construction. The aim of the article is to show the potential offered by the e-learning combined with stationary educational techniques. Results of the course show the beneficial effects of a combination of distance learning with activities involving a direct cooperation of students. Project Based Learning method conducted in the form of "flipped class”, has also favourable impact on course results. The course UrbanLab 3.0 with new methodology developed by authors may be an interesting proposal for the development of new forms of organization of interdisciplinary courses in higher education.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Bark beetle outbreaks and tree mortality patterns should be better understood to control outbreak impacts. We investigated landscape-level patterns of Norway spruce mortality caused by Ips typographus outbreaks across three periods from 1999–2012 in Tatra National Park (Poland) using high-resolution aerial orthophotos and satellite imagery. Shifts in tree mortality related to elevation, slope, and solar equinox radiation were analyzed with ANOVAs (Tukey's HSD tests). Boosted regression trees were employed to assess the forecasting effectiveness of these variables related to mortality period. Spruce mortality severity increased significantly across time in both managed and unmanaged forests. Management activities did not effectively reduce spruce mortality severity. Mortality severity increased significantly at higher elevations over time, while slope and radiation trends varied. Elevation and radiation were the best forecasters of mortality period, exhibiting moderate predictive ability. Beetle-induced spruce mortality increased significantly in Tatra National Park from 1999–2012, particularly at high elevations. Management strategies aimed at minimizing spruce mortality have been ineffective.
Wiadukty drogowe w ciągu Trasy Siekierkowskiej nad ul. Wał Miedzeszyński są elementem warszawskiej infrastruktury drogowej wybudowanej w latach 2000÷2002. Są obiektami trójprzęsłowymi, żelbetowymi z podporami skrajnymi w postaci przyczółków pośrednich z gruntu zbrojonego. W lipcu 2016r. na podporze P1, na urządzeniach dylatacyjnych pomierzono uskok (próg) o wysokości 15÷25mm, który powodował silne (odczuwalne) drgania towarzyszące przejazdom taboru ciężarowego. W referacie, uwzględniając poczynione obserwacje, pomiary geodezyjne i pomiary drgań oraz dostępne badania geotechniczne, przedstawiono wyniki analiz przyczyn powstania uskoku. Przyjęto i omówiono dwa potencjalne schematy wystąpienia osiadań dodatkowych jako bezpośrednią przyczynę wystąpienia uskoku. Pierwszy to osiadania podpory w efekcie dogęszczania się piasków aluwialnych w wyniku oddziaływań dynamicznych na jezdni ul. Wał Miedzeszyński. Drugi to opóźnione osiadania konsolidacyjne warstwy gruntów spoistych w podłożu nasypu z gruntu zbrojonego co mogło doprowadzić do wyniesienia przez obrót końców płyt przejściowych powyżej poziomu jezdni na wiadukcie. Podczas analiz stosowano podejścia analityczne oraz numeryczne z zastosowaniem programów PLAXIS (2D) i MIDAS (3D). Przedstawiono również propozycje zlikwidowania istniejącego uskoku.
EN
The road viaducts which span over Wał Miedzeszyński Street and are part of Siekierkowska Route form an element of Warsaw’s road infrastructure which was constructed in the years 2000÷2002. They are triple-bay, reinforced concrete facilities whose end sections are supported on embankments made of reinforced soil. In July 2016 a fault with a height of 15-25 mm was identified in the support P1, in the expansion joints. The fault caused heavy (discernible) vibration as trucks passed over the viaduct. While accounting for the observations, surveying measurements and vibration measurements as well as the available geotechnical surveys, the paper presents the results of the analyses which are aimed at explaining the origin of the fault. Two potential scenarios of occurrence of additional settlements have been adopted and discussed as the major reasons causing the fault. The first one concerns settlement of the supports as a result of condensing of the alluvial sands, caused by the dynamic influence of the loads/forces affecting the road surface of ul. Wał Miedzeszyński. The second one is the delayed consolidation settlement of the cohesive soil layer in the substrate of the embankment made of reinforced soil, which could have led to raising of the ends of the transition slabs above the road surface on the viaduct. Analytical and numeric approaches were used during the analyses while relying on PLAXIS (2D) and MIDAS (3D) software. A proposal of elimination of the fault is also presented.
Melioracje wodne ze względu na swój infrastrukturalny charakter należą do długookresowych inwestycji szczególnie istotnych dla całego społeczeństwa. Wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich powoduje, że ich znaczenie dla gospodarki wykracza poza rolnictwo. W warunkach polskich wiele inwestycji z zakresu melioracji wodnych jest wykonywanych z udziałem środków publicznych. Warunkiem przyznania pomocy z tych środków powinna być wartość społecznych efektów realizacji przedsięwzięcia wyższa niż jego koszty. W artykule przedstawiono ocenę efektywności ekonomicznej inwestycji z zakresu melioracji wodnych wykonanych w ramach PROW 2007–2013. W ocenie wykorzystano następujące wskaźniki efektywności: obecną wartość przedsięwzięcia netto, wewnętrzną stopę zwrotu oraz okres zwrotu. Z przeprowadzonych obliczeń wynika, że zrealizowane projekty są efektywne ekonomicznie ze społecznego punktu widzenia, efektywność ta jest jednak mała. Obliczone wartości wskaźników efektywności jednoznacznie wskazują na to, że inwestycje wodno-melioracyjne muszą być finansowane ze środków publicznych.
EN
Because of their infrastructural character, water reclamations belong to long-term investments of special importance for the whole society. Multifunctional rural development makes their importance for economy go beyond agriculture. In Poland many investments in water management are carried out with the use of public funds. Public aid should be used on condition that the value of social effects resulting from project implementation is higher than its cost. This paper presents an assessment of economic efficiency of reclamation projects executed within the Rural Development Programme in 2007–2013. The following efficiency indices were used: present net value of the project, internal rate of return and payback period. Performed calculations showed that the accomplished projects are economically efficient from the social point of view, their efficiency is, however, low. Calculated indices of efficiency explicitly show that water reclamation investments should be financed from public funds.
Polish accession to the EU was followed by a need of adaptation of Polish legislation to the European requirements, also with regard to the energetic sector. The need of achieving 15% share of electric power from renewable sources in the total energy consumption till the year 2010 is a consequence of this decision. This target may be achieved in Polish conditions based on water and wind energy and from biomass combustion. The paper presents the influence of hydrologic conditions and technical parameters on the amount of produced energy. Factors affecting energy production in small hydropower plants were analysed. The formula was proposed to describe the effect of water flow in a river on energy production in small hydropower plants.
PL
Wstąpienie Polski do UE spowodowało konieczność dostosowania polskiego prawa do wymogów unijnych, także w zakresie sektora energetycznego. Konsekwencją tego jest wymóg osiągnięcia 15% udziału energii elektrycznej produkowanej z odnawialnych źródeł energii w całkowitym zużyciu energii w roku 2020.W warunkach polskich cel ten może zostać zrealizowany przede wszystkim dzięki energetyce wodnej, wiatrowej oraz pochodzącej ze spalania biomasy. W artykule przedstawiono wpływ warunków hydrologicznych i parametrów technicznych elektrowni na wielkość produkcji energii elektrycznej. Przedstawiono analizę czynników wpływających na wielkość produkcji energii w małych elektrowniach wodnych. Zaproponowano formułę zależności opisującą wpływ wielkości przepływu całkowitego w rzece na produkcję energii w małych elektrowniach wodnych.
Dokonano przeglądu zasad przyjmowania wartości parcia gruntu, prezentowanych w różnych zaleceniach krajowych i zagranicznych. Zwrócono uwagę na silną zależność tego parcia od przemieszczeń bryły przyczółka, związanych z kolejnością przykładania obciążenia z przęseł i wykonywaniem nasypu drogowego. Zamieszczono przykład obliczeniowy przyczółka posadowionego bezpośrednio, wraz z wstępną analizą przemieszczeń i oszacowania parć pośrednich.
EN
The paper contains a review of the rules of adopting the earth pressure values as presented in various national and international recommendations. Attention is drawn to the strong dependence of earth pressure on displacement of the abutment, which is associated with the sequence in which load is applied to the spans as well as with the construction of the road embankment. An example of calculations for a directly erected bridge abutment has been included, along with a preliminary analysis of the displacement and the estimate of indirect pressure.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The article discussed the issue of taking the load of bridge abutments soil pressure, which is dependent on how the foundation, technology, construction and soil parameters. The basic rules for calculating the coefficients of the elements of earth pressures on bridge abutments presented. The relationship between displacement earth pressure described. The methods of computer modeling of the structure abutments, foundations and direct the foundation piles discussed. The example calculation of bridge abutment in two options foundation and principles of estimating indirect earth pressures dependent on displacements presented.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Analiza porównawcza grupy palowej w ujęciu normowym i przy wykorzystaniu przesklepień występujących w ruchu materiału ziarnistego w kanałach pionowych. Omówienie wykorzystanej metody przesklepień.
EN
Comparative analysis of pile group in terms of Polish standard and using the method of arching occurring during the motion of granular material in the vertical channels. Discussion of the used method of arching.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Analizując stateczność zbocza możemy zauwazyc, że zachowuje ono globalną stateczność (głębsze powierzchnie poślizgu), podczas gdy przypowierzchniowe warstwy stoku podlegają cyklicznemu spełzywaniu. W artykule przedstawiono podstawy teoretyczne obliczania stateczności zbocza poddanego procesowi pełzania, wzięto pod uwagę także grunty poddane dynamicznemu działaniu wód podziemnych. Omówiono stateczność zbocza przy spełzywaniu w świetle zasad granicznego stanu naprężeń, korzystając z metody zastosowanej przez Terzaghiego do oceny nośności pionowej podłoża. Przedstawiono krótki przykład obliczeniowy.
EN
Analyzing slope stability it can be noticed that the slope global stability is maintained (deeper areas of the slip surface), while the surface layers of the slope are subject to cyclical creep. The paper presents theoretical bases of calculating slope stability affected by creep deformation, also soils subjected to the dynamic effect of underground waters were taken into consideration. Slope stability was discussed under creep process in the light of the rules of the border condition of stresses, using the method used by Terzaghi to evaluate the vertical bearing capacity of soils. A brief computational example was presented.
Artykuł dotyczy oceny składowej dynamicznej oddziaływania w styku koło - szyna, wynikającego z niejednorodnej sztywności pionowej nawierzchni. Składowa ta występuje najczęściej w układzie koło - nawierzchnia, a do jej identyfikacji opracowano metodę oceny częstotliwości własnej drgań nawierzchni z podtorzem. W artykule wykazano, że amplituda oddziaływań dynamicznych zależy od sztywności pionowej nawierzchni. Z tego względu zmniejszenie sztywności nawierzchni na podkładach betonowych przez zastosowanie specjalnych podkładek sprężystych na ich spodzie jest pożądane, gdyż zwiększa to trwałość nawierzchni.
EN
The paper deals with an evaluation of the dynamic component of a force acting in the wheel-rail contact point, and resulting from non-homogenous permanent way vertical stiffness. This component is mostly present in the wheel-permanent way system and the method for the evaluation of free vibration frequency of the permanent way together with the substructure was worked out. It was shown in the paper that the dynamic interaction amplitude depends on vertical stiffness of the permanent way. Therefore, reduction in a concrete sleeper mounted permanent way stiffness by the use of special elastic pads fitted underneath to increase durability of the permanent way is desirable.
Polderowe urządzenia wodnomelioracyjne zapewniają odwodnienie obszarów depresyjnych i przydepresyjnych i tym samym umożliwiają prowadzenie działalności gospodarczej na tych obszarach. Przestrzeń polderową łączy się najczęściej z funkcjami rolniczymi. W warunkach Żuław Wiślanych obszary te mogą jednak pełnić inne funkcje, czego przykładem jest turystyczne wykorzystywanie Kanału Elbląskiego. W ramach przeprowadzonych w 2003 r. badań dokonano wyceny wartości turystycznej Kanału Elbląskiego metodą kosztów podróży. Umożliwiło to określenie wartości tego obiektu na podstawie jego użyteczności, wyrażonej przez skłonność do zapłaty. Badając popyt na usługi rekreacyjne Kanału, wyróżniono trzy grupy użytkowników: turyści korzystający ze statków Żeglugi Ostródzkiej, indywidualni żeglarze oraz wędkarze. Całkowita wartość turystyczna Kanału, obliczona jako skapitalizowana wartość rocznej wartości usług Kanału, zależy od przyjętej stopy procentowej. W przypadku stopy procentowej 3,2% wartość ta równa się 328 tys. zł, stopy procentowej 4% - 282 tys. zł, a stopy procentowej 8% - 160 tys. zł.
EN
Polder devices ensure the agricultural utilization of depression areas and in general give an opportunity of developing economic activity in this area. Polder area is often associated with agricultural activity but it can have a lot of other functions. A good example of the multifunctional use is the tourist utilization of the Elbląg Canal. Evaluation of the canal was made in 2003 with the travel cost method. Three groups of users were surveyed with respect to the costs they had been inclined to pay: passengers of the Ostróda Navigation Company, individual sailors and anglers. The total value calculated as the capitalized value of the Canal amenity services, depending on the value of the discount rate, were: 328 thous. PLN for 3.2% discount rate, 281 thous. PLN for 4% discount rate and 160 thous. PLN for 8% discount rate.
Canal connecting Elbląg with Ostróda was built in the XIX century to transport corn to the port of Elbląg. Due to economic and political changes it never played its economic function. Now it is a tourist attraction. The canal is thus of some tourist value which is difficult to assess. Tourist value of the Elbląg Canal was assessed with the travel cost method (TCM) within the study carried out in 2003. The study allowed for estimating the object's value based on its usefulness expressed by inclination to payment. Three groups of users were distinguished when analysing the demand for recreational canal's services: tourists using ships of the Elbląg-Ostróda Navigation Company, individual sailors and anglers. Total tourist value of the canal calculated as NPV of the annual value of canal's services depends on adopted interest rate. At a rate of 3.2% the value is 328 thous. PLN (73.9 thous. euro), at a rate of 4% - 282 thous. PLN (63.5 thous. euro), while at 8% interest rate it decreases to 160 thous. PLN (36.0 thous. euro).
PL
Oryginalny kanał łączący Elbląg z Ostródą, zbudowany w XIX wieku, miał za zadanie transport zboża do portu w Elblągu. Ze względu na zmiany gospodarcze i polityczne nigdy nie pełnił zakładanej funkcji gospodarczej. Obecnie stanowi atrakcję turystyczną. Kanał stanowi więc pewną wartość turystyczną, ale trudną do oszacowania. W ramach przeprowadzonych w 2003 r. badań dokonano wyceny wartości turystycznej Kanału Elbląskiego metodą kosztów podróży (TCM). Umożliwiło to określenie wartości tego obiektu na podstawie jego użyteczności, wyrażonej przez skłonność do zapłaty. Badając popyt na usługi rekreacyjne Kanału, wyróżniono trzy grupy użytkowników: turystów korzystających ze statków Żeglugi Ostródzkiej, indywidualnych żeglarzy oraz wędkarzy. Całkowita wartość turystyczna Kanału, obliczona jako NPV wartości rocznej usług Kanału, zależna jest od przyjętej stopy procentowej. W przypadku stopy procentowej 3,2% wartość ta równa się 328 tys. zł (73,9 tys. euro), dla stopy procentowej 4% - 282 tys. zł (63,5 tys. euro), zaś gdy stopa procentowa równa jest 8% wynosi ona 160 tys. zł (36,0 tys. euro).
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Niniejszy artykuł omawia przyczyny awarii stacji paliw posadowionej na gruntach organicznych. Przedstawia wpływ obniżenia zwierciadła wód gruntowych, w związku z pracami ziemnymi - budową nasypu drogowego, na dodatkowe osiadania tej budowli posadowionej w zasięgu wpływu leja depresji. Wykazano, że proces murszenia gruntów organicznych stanowi główną przyczynę dodatkowych osiadań.
EN
This paper discusses reasons of fuel stations emergencies founded on organic soil. Presents influence of low-ering ground water level on additional settlements structure foundation in the range of the depression. It exert, that rotting process of organic soil is the main reason of additional settlements.
W referacie omawia się zagadnienie wyznaczania osiadań fundamentu, jakie wystąpią przy wzmacnianiu podłoża metodą iniekcji strumieniowej. Analizując różne schematy obliczeniowe, zwraca się uwagę na pewne metodyczne błędy przy ich stosowaniu. Modyfikując schemat fundamentu zastępczego, przedstawia się algorytm obliczeniowy, w którym przewidywane osiadania są determinowane przyrostem naprężeń w gruncie poniżej podstawy kolumn iniekcyjnych.
EN
Determination of the foundation settlement caused by Jet Grouting process of subsoil reinforcing is discussed in the paper. Various computation models are analyzed and some methodical errors in the application are pointed out. The computation algorithm is presented with a modification of a substitute foundation scheme, where anticipated settlements should be treated as a result of stress increase under the base of injected columns.