Intensywny rozwój gospodarczy oraz wprowadzanie nowych, wysokowydajnych technologii często związane jest z powstawaniem dużej ilości silnie agresywnych ścieków, negatywnie oddziałujących na ścianki eksploatowanych kanałów kanalizacyjnych. Skutkiem tego działania jest powstawanie uszkodzeń rurociągu w postaci nieszczelności, odkształceń przekroju czy też nawet utraty nośności kanału. W wielu przypadkach ze względów ekonomicznych rurociągi poddawane są renowacji z zastosowaniem prefabrykowanych wykładzin cienkościennych. Szerokie stosowanie wykładzin z materiałów polimerowych spowodowało konieczność opracowania stosownych dokumentów normalizacyjnych dla tego rodzaju materiałów budowlanych.
Dachy charakteryzujące się dużą solarną reflektancją i termiczną emitancją, eksponowane na promieniowanie słoneczne, nie nagrzewają się stąd zaliczane są do ”zimnych dachów” (CR - Cool Roofs). CR jest technologią energetycznie wydajną, ekonomicznie opłacalną i stanowi ekologiczne rozwiązanie łagodzenia miejskich wysp ciepła (UHI) i w konsekwencji zmniejsza nakłady energetyczne na chłodzenie w budynkach mieszkalnych i komercyjnych. Szczególne znaczenie mają dla zapewnienia dobrostanu zwierząt hodowlanych, w przypadku wielkopowierzchniowych dachów stosowanych w budynkach inwentarskich. Wyroby lakierowe stosowane są do nadania estetycznego wyglądu i ochrony podłoża malowanych obiektów. Rozwój technologii farb, szczególnie opracowanie nowych spoiw i pigmentów, pozwala na rozszerzenie funkcyjności powłok lakierowych o regulowanie napromienienia słonecznego powodującego nadmierne nagrzewanie się obiektów. Wprowadzenie „zimnych powłok” odbijających promieniowanie w bliskiej podczerwieni, na które przypada ponad połowa energii promieniowania słonecznego, docierającego do powierzchni Ziemi, umożliwiło otrzymanie barwnych a nawet czarnych, mniej nagrzewających się powierzchni pokryć dachowych i elewacji budynków w porównaniu do konwencjonalnych o tej samej barwie. Efektem stosowania „zimnych powłok” jest wyraźnie zmniejszenie ilości energii zużywanej do chłodzenia klimatyzowanych budynków i zwiększenia komfortu życia w budynkach nieklimatyzowanych co ma szczególne znaczenie podczas tzw. fal gorąca zagrażających zdrowiu a nawet życiu ludzi.
EN
Roofs characterized by high solar reflectance and thermal emittance, exposed to solar radiation, do not heat up and are classified as "cool roofs". CR technology is energy efficient, economically viable and friendly to environment, mitigating the urban heat island (UHI) and consequently reducing the amount of energy for cooling in residential and commercial buildings. They are of particular importance for the welfare of farm animals, in the case of large roofs used in livestock buildings. Production of coatings are used to impart aesthetic appearance and protect the substrate and painted objects. The development of coating technology, particularly the development of new binders and pigments, allows extending the functionality of coatings to regulate solar radiation causing excessive heating of buildings. The introduction of "cool coatings" reflecting radiation in the near infrared, including more than half of the energy of solar radiation reaching the Earth's surface, allowed obtaining colored or even black less warm surfaces of roofs and facades of buildings compared to conventional substrates with the same color. The result of the use of "cool coating" is reduction of the amount of energy used to cool the air-conditioned buildings and increase the comfort of life in unconditioned buildings what is especially important during the so-called heat waves that threaten the health and even the lives of people.
W niniejszym artykule przedstawiono charakterystykę tworzyw degradowalnych ze szczególnym uwzględnieniem materiałów biodegradowalnych. Wskazano na obserwowany obecnie dynamiczny rozwój tej grupy tworzyw jako będący odpowiedzią na wzrastającą ilość generowanych odpadów i związaną z nią konieczność ich utylizacji czy też zagospodarowania. Opisano jedną z metod zapobieżenia bezpowrotnej utracie energii włożonej w syntezę, a także przetwórstwo tworzyw degradowalnych, jaką jest ich ponowne wykorzystanie jako modyfikatorów tworzyw stabilnych np. poliolefin. Wybrane właściwości takich mieszanek po ich kompostowaniu zaprezentowano w niniejszym artykule. Kompostowanie prowadzono przez 3 i 18 miesięcy w warunkach poligonowych, a uzyskane wyniki świadczą o przydatności recyklatów okso- i biodegradowalnych jako modyfikatorów LD PE.
EN
This article presents the characteristics of degradable plastics with particular emphasis on biodegradable materials. The currently observed rapid development of this group of materials as a response to the increasing amount of waste generated and the associated need for their disposal or management has been indicated. One method to prevent the irrecoverable loss of energy input into the synthesis and processing of degradable plastics as their re-use as modifiers of stable plastics such as polyolefin's has been described. Selected properties of such mixtures, after their composting, are presented in this article. Composting was carried out for 3 and 18 months in polygon conditions, and the results support the suitability of oxo- and biodegradable recyclates as LD PE modifiers.
Próbki wybranych poliolefin: polietylenu małej gęstości(PE-LD), polietylenu dużej gęstości (PE-HD) i polipropylenu (PP) przygotowano metodą prasowania. Następnie poddano je wpływom różnych warunków środowiskowych. Dla badanych próbek oznaczono podstawowe właściwości elektryczne: rezystywność powierzchniową, rezystywność skrośną, odporność na łuk elektryczny, odporność na prądy pełzające, wytrzymałość elektryczną oraz napięcie przebicia. Praca miała na celu ustalenie oddziaływania wpływu określonych warunków środowiskowych na podstawowe parametry elektryczne wybranych poliolefin.
EN
Samples of low density polyethylene (LDPE), high density polyethylene (HDPE) and propylene (PP) were prepared by compression method. The samples of selected polyolefins were subjected to the influence of different environmental conditions and basic electrical, physicochemical and mechanical tests were carried out.
In some cases, in the initial stages of exposure to atmospheric conditions, gray discoloration appears on the surface of PVC products pigmented with titanium white. The aim of the study was to develop a simple method for determining the likelihood of discoloration of a PVC /thermal stabilizer / titanium white composition at the onset of exposure to UV radiation. Common thermal stabilizers were used to determine which of them, combined with a polymer and TiO2, can cause discoloration of the samples when exposed to UV radiation, especially in the presence of water. It has been shown that discoloration of a PVC composition surface exposed to UV radiation occurs only in the case of lead stabilizers. Discoloration did not occur when tin stabilizers and Ca/Zn were used in the PVC compositions. Only areas exposed to H2O during exposure to UV radiation were affected.
PL
W niektórych przypadkach na powierzchni wyrobów z PVC pigmentowanych bielą tytanową w początkowym etapie ekspozycji w warunkach atmosferycznych, pojawiają się szare przebarwienia. Niniejsza praca miała na celu opracowanie prostej metody określenia prawdopodobieństwa wystąpienia szarzenia kompozycji PVC/stabilizator termiczny/biel tytanowa w początkowym etapie ekspozycji na działanie promieniowania UV. Wykazano, że szarzenie powierzchniowe kompozycji PVC pod wpływem działania promieniowania UV, występuje jedynie w przypadku zastosowania stabilizatorów ołowiowych. Zjawiska tego nie stwierdzono w przypadku stosowania w kompozycjach PVC stabilizatorów cynowych jak również Ca/Zn. Szarzeniu ulegają jedynie miejsca mające kontakt z H2O podczas napromienienia UV.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Ekstrakt chmielowy wykorzystano jako naturalny środek biostatyczno/biobójczy mogący nadać powłokom farb odporność na działanie mikroorganizmów. Właściwości antybakteryjne określano na podstawie testów hamowania wzrostu szczepów bakterii: Staphylococcus aureus ATCC 6538 z grupy G-dodatnich i Escherichia coli ATCC 8739 z grupy G-ujemnych, a właściwości przeciwgrzybicze wobec szczepów grzybów: Aspergillus niger ATCC 16404 i Cladosporium cladosporoides ATCC 16022. Stwierdzono wysoką aktywność antybakteryjną powłok farb z ekstraktem chmielowym, wzrastającą z ilością dodatku w farbie. Dla badanych stężeń ekstraktu chmielowego nie wykazano zdolności do hamowania wzrostu wybranych szczepów grzybów.
EN
Com. hop extract was studied for its biocidic activity and added (0.675 or 0.9% by mass) to aq. hydroxycellulose or acrylic polymer-thickened, chalk, micro-talcum and TiO₂-pigmented styrene-acrylic copolymer dispersions used as coatings of polyester films. The coatings were studied for an ability for retardation of bacteria and fungi growth. They were resistant only against Staphylococcus aureus and Escherichia coli.
Obecnie biopolimery oraz polimery okso-degradowalne odgrywają coraz większą rolę w wytwórstwie opakowań. Wyniki badań zaprezentowane w niniejszej publikacji dotyczą właściwości mieszanin polietylenu dużej gęstości (PE-HD) z poużytkowymi foliami wykonanymi z polilaktydu PLA oraz okso-degradowalnego polietylenu małej gęstości. Z wykorzystaniem wytłaczarki dwuślimakowej Göetffert (L/D 25) sporządzono mieszaniny badanych polimerów w postaci granulatów z których wytłoczono folie o grubości 20 μm oraz przygotowano kształtki do badań metodą wtryskiwania. Określono podstawowe właściwości fizyczne i wytrzymałościowe takie jak: masowy wskaźnik szybkości płynięcia, temperaturę mięknienia, wytrzymałość na rozciąganie i wydłużenie względne przy zerwaniu, udarność folii oraz czas indukcji utleniania (OIT). Dla badanych materiałów dokonano obserwacji morfologii przełomów próbek za pomocą elektronowego mikroskopu skaningowego Zeiss Supra 35.
EN
Currently, polymers and oxo-biodegradable polymers play an increasingly important role in the packaging industry. This work attempts to estimate the possibilities of processing oxo-degradable polymers and polylactide wastes together with polyolefines. For this purpose a series of blends of different content (from 0% to 100%) of recycled materials were prepared. Blends of post-consumer film made of high density polyethylene and recycled materials of oxo-biodegradable PE-LD (PEoxo) and polylactide films were tested. The polymer blends were prepared in the form of pellets with a Göetffert two screw extruder (L/D 25). Both, films with a thickness of 20 μm and dumbbell samples were prepared from the obtained pellets. The effect on the processing by adding recycled materials, thermal stability and some selected mechanical properties of tested blends were investigated. For the investigated materials the morphology of the samples fractures were observed using a scanning electron microscope (Zeiss Supra 35).
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zużycie ścierne jest jednym z istotnych czynników decydujących o trwałości systemów przewodowych. W niniejszym artykule dokonano przeglądu czynników mających wpływ na zużycie ścierne rurociągów wykonanych ze stali oraz PE. Przedstawiono metodykę i wyniki badań ścieralności rur przeprowadzonych w kilku niezależnych laboratoriach.
EN
Abrasive wear is one of the most important factors determining the stability of sewage systems. This article reviews the factors affecting the wear of pipelines made of steel and PE. The methodology and results of abrasive wear of pipes were carried out at several independent laboratories.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono kierunki zastosowania polimerów siarki otrzymanych z odpadowej siarki pochodzącej z instalacji odsiarczania ropy naftowej. Wskazano również na możliwości zastosowania polimeru siarki do stabilizacji oraz unieszkodliwiania materiałów odpadowych, a także główne kierunki zastosowań siarkobetonów.
EN
The paper presents trends in the use of polymers produced from waste sulfur coming from petroleum desulphurisation. It also indicated the possibility of using a sulfur polymer to stabilize and dispose of waste materials and the main directions on the uses of sulfur-concrete.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W niniejszej pracy przedstawiono wyniki badań odporności na zużycie ścierne kompozycji plastyfikowanego PVC zawierające zróżnicowane ilości zmiękczacza monomerycznego i polimerycznego, stosowanych w ilościach od 0 do 60 części wagowych na 100 części wagowych polimeru. Określono wpływ rodzaju i ilości zmiękczacza w kompozycjach PVC na ich podatność na ścieranie. Badania odporności na zużycie ścierne przeprowadzono za pomocą aparatu Tabera. Wykazano, że zużycie ścierne wzrasta dla próbek PVC zawierających do 20 cz. wag. zmiękczacza, a następnie maleje. Próbki zawierające powyżej 40 cz. wag. zmiękczacza monomerycznego są mniej podatne na zużycie abrazyjne aniżeli próbki zawierające tę samą ilość zmiękczacza polimerycznego.
EN
This paper presents the results of abrasive wear resistance of plasticized PVC compositions containing different amounts of monomeric and polymeric plasticizer, used in the amounts from 0 to 60 parts by weight per 100 parts by weight of the polymer. The influence of the type and amount of plasticizer in PVC formulations on their susceptibility to abrasion was determined. Testing of abrasive wear resistance was carried out with the Taber apparatus. It was proved that the abrasive wear increases for PVC samples containing up to 20 phr of plasticizer and it decreases for higher amounts of plasticizer. The samples containing over 40 phr of monomeric plasticizer are less susceptible to abrasive wear than the samples containing the same amount of polymeric plasticizer.
12
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W ostatnich latach w przemyśle opakowaniowym obserwuje się rosnący udział wyrobów wytwarzanych z biopolimerów oraz polimerów oksodegradowalnych. Zaprezentowano wyniki badań właściwości mieszanin poużytkowych folii wykonanych z polietylenu małej gęstości (PE-LD) oraz oksodegradowalnego polietylenu małej gęstości. Z wykorzystaniem wytłaczarki dwuślimakowej Gőetffert (L/D 25) sporządzono blendy badanych polimerów w postaci granulatów, z których wytłoczono folie o grubości 20 μm oraz przygotowano kształtki do badań metodą wtryskiwania. Określono podstawowe właściwości fizyczne i wytrzymałościowe (masowy wskaźnik szybkości płynięcia, temperatura mięknienia, wytrzymałość na rozciąganie i wydłużenie względne przy zerwaniu, udarność folii, czas indukcji utleniania OIT). Na podstawie zmian właściwości wytrzymałościowych dokonano oceny podatności badanych materiałów na degradację pod wpływem działania ciepła (starzenie w temp. 80°C przez 500 i 1000 h) oraz ekspozycji w warunkach podwyższonej wilgotności (starzenie w komorze wilgotnościowej w temp. 50°C przy wilgotności 99% przez 500 i 1000 h). Dla badanych materiałów dokonano obserwacji zmian morfologii powierzchni próbek za pomocą mikroskopu optycznego Bresser BioLux (powiększenie 40×).
EN
Blends of post-consumer low-d. polyethylene (PE) film and recycled oxobiodegradable PE were extruded to a film and tested for mech. strength, optionally after ageing at 50°C or 80°C and humidity 99% for 500 or 1000 h, to study the effect of recycled oxobiodegradable PE on the processability and thermal stability of the blends. The surface morphology the samples was detd. by optical microscopy. In the presence of oxobiodegradable PE, the oxidn. induction time of the blends significantly decreased. The agein of the blends resulted in a decrease in tensile strength of the films.
Dobór odpowiednich materiałów stosowanych w budowanych sieciach oraz instalacjach ciśnieniowych i bezciśnieniowych, rzutuje na poziom ich bezawaryjnego funkcjonowania. Dotychczasowe doświadczenia eksploatacyjne jak również wyniki prowadzonych prac badawczych, wskazują, że na niezawodność eksploatacyjną rurociągów oraz instalacji wpływa także szereg innych czynników. W artykule omówiono wpływ wybranych czynników na trwałość rur z tworzyw termoplastycznych stosowanych w systemach ciśnieniowych i bezciśnieniowych.
EN
Selection of suitable materials applied in built networks and pressure and non-pressure installations influences level of their failure-free functioning. Current exploitation experience as well as the results of carried research works show the exploitation reliability of pipelines and the installation is also a influenced by many different factors. The effect of chosen factors on the durability of thermoplastic pipes used in pressure and non-pressure plastics piping systems was discussed in the article.
15
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
PVC ma ugruntowaną pozycję w budowie sieci kanalizacyjnych, pewne ilości rur z tego polimeru stosowane są również w budowie sieci wodociągowych (głównie większe średnice). Największy wzrost produkcji rur obserwuje się dla rur z PP, mniejszy dla rur z PE, najmniejszy dla rur z PVC. Niska cena tworzywa PVC odniesiona do wytrzymałości rur, korzystniejsza w porównaniu do PE, oraz łatwość montażu spowodowały, że systemy przewodowe z PVC mają mocną pozycję rynkową [3-5]. Największe ilości produkowanego PVC (powyżej 50%) zużywane są w procesie wytwarzania rur i profili.
EN
PVC possesses an established position in construction of sewerage systems. Some of PVC pipes (mainly of bigger diameters) are also used for construction of water-pipe networks. The highest growth of production of pipes is observed for PP pipes, the lower growth for PE pipes and the lowest for PVC pipes. The low price of PVC referring its strength (more advantageous than for PE) and an easy assembling caused that PVC pipe systems possess high position in the market [3-5]. The highest amount of produced PVC (above 50 %) is used for production of pipes and profiles.
16
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
PVC ma ugruntowaną pozycję w budowie sieci kanalizacyjnych, pewne ilości rur z tego polimeru stosowane są również w budowie sieci wodociągowych (głównie większe średnice). Największy wzrost produkcji rur obserwuje się dla rur z PP, mniejszy dla rur z PE, najmniejszy dla rur z PVC. Niska cena tworzywa PVC odniesiona do wytrzymałości rur, korzystniejsza w porównaniu do PE, oraz łatwość montażu spowodowały, że systemy przewodowe z PVC mają mocną pozycję rynkową [3-5]. Największe ilości produkowanego PVC (powyżej 50%) zużywane są w procesie wytwarzania rur i profili.
EN
PVC possesses an established position in construction of sewerage systems. Some of PVC pipes (mainly of bigger diameters) are also used for construction of water-pipe networks. The highest growth of production of pipes is observed for PP pipes, the lower growth for PE pipes and the lowest for PVC pipes. The low price of PVC referring its strength (more advantageous than for PE) and an easy assembling caused that PVC pipe systems possess high position in the market [3-5]. The highest amount of produced PVC (above 50%) is used for production of pipes and profiles.
17
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Środki pomocnicze stosowane w produkcji wyrobów z tworzyw polimerowych obejmują bardzo szeroki zakres różnorodnych substancji chemicznych dodawanych do polimerów przed lub w trakcie ich przetwórstwa. Środki pomocnicze modyfikują określone właściwości polimerów a w niektórych przypadkach umożliwiając ich przetwórstwo, zazwyczaj jednak nie powodują zmiany struktury molekularnej polimeru. W artykule zredagowanym w oparciu o wybrane publikacje omówiono podstawowe ich rodzaje, poziom zapotrzebowania oraz wielkość produkcji.
EN
Additives for plastics engineering added to polymers before and after their processing involve a very wide range of various chemical substances. Additives modify specific properties of polymers and in some cases enable processing. Usually they do not cause the change of molecular structure of polymer. This article is based on selected publications and presents basic kinds of additives, level of demand for supplies and the size of production.
18
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Środki pomocnicze stosowane w produkcji wyrobów z tworzyw polimerowych obejmują bardzo szeroki zakres różnorodnych substancji chemicznych dodawanych do polimerów przed lub w trakcie ich przetwórstwa. Środki pomocnicze modyfikują określone właściwości polimerów a w niektórych przypadkach umożliwiając ich przetwórstwo, zazwyczaj jednak nie powodują zmiany struktury molekularnej polimeru. W artykule zredagowanym w oparciu o wybrane publikacje omówiono podstawowe ich rodzaje, poziom zapotrzebowania oraz wielkość produkcji.
EN
Additives for plastics engineering added to polymers before and after their processing involve a very wide range of various chemical substances. Additives modify specific properties of polymers and in some cases enable processing. Usually they do not cause the change of molecular structure of polymer. This article is based on selected publications and presents basic kinds of additives, level of demand for supplies and the size of production.
19
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Budownictwo znajduje się na drugim miejscu ogólnej konsumpcji tworzyw sztucznych. W artykule przedstawiono kierunki stosowania tworzyw sztucznych w budownictwie i omówiono niektóre wyroby z tworzyw sztucznych (rury, rynny, izolacje cieplne i folie budowlane).
EN
The ‘Building & civil engineering’ market is the second one for total plastics. In this paper are presented the directions for use of some plastics products in the building sector.
20
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW