Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Obtaining of Functional Product by Mechanical Processing of Secondary Fish Raw Materials

Fatykhov Yuriy, Ageev Oleg, Ivanov Alexander, Jakubowski Marek, Dutkievicz Daniel, Dowgiallo Andrzej

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2020

|

Tom 22, cz. 1

51--59

EN

The most competitive fish product is fresh or frozen fillets. The yield of the finished product is 40...50%. Waste from production is sent to livestock, birds for feeding and other purposes, as well as disposed of, which does not correspond to environmental safety. The bone components of fish are valuable secondary raw materials containing a wide range of macro nutrients and minerals. Their most rational use is to obtain biologically active additives on their basis. The object of research is cod bone tissue. The technology of obtaining a natural mineral additive from bone tissue is substantiated. After boiling, the bone tissue is cleared of muscle tissue, while the content of minerals remains high. Vacuum drying of the grinded product allows it to be stored for a long time without compromising its quality. The rational values for vacuum drying of bone waste are given. The conditions of storage of finely grinded mineral bone additive are considered. The ways of its rational industrial use as a biologically active additive are determined.

PL

Najbardziej konkurencyjnym rodzajem produktu rybnego jest świeży lub mrożony filet. W takim przypadku wydajność produktu końcowego wynosi 40...50%. Odpady z produkcji są kierowane na paszę dla zwierząt gospodarskich, ptaków i innych celów, a także są usuwane, co nie odpowiada bezpieczeństwu środowiska. Składniki kostne ryb są cennym surowcem wtórnym zawierającym bogate spektrum makroskładników i minerałów. Najbardziej racjonalnym zastosowaniem jest uzyskanie biologicznie aktywnych dodatków na ich bazie. Jako przedmiot badań wybrano tkankę kostną dorsza. Technologia uzyskiwania naturalnego suplementu mineralnego z tkanki kostnej jest uzasadniona. Po ugotowaniu tkanka kostna uwalnia się od tkanki mięśniowej, a zawartość minerałów pozostaje wysoka. Suszenie próżniowe pokruszonego produktu pozwala przechowywać go przez długi czas bez pogorszenia wskaźników jakości. Podano racjonalne wartości parametrów suszenia próżniowego odpadów kostnych. Uwzględniono warunki przechowywania drobno zmielonych mineralnych suplementów kostnych. Określono sposoby jego racjonalnego zastosowania przemysłowego jako biologicznie aktywnego dodatku.

2

Kadm i jego związki nieorganiczne – w przeliczeniu na Cd – frakcja wdychana : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

Sapota Andrzej, Daragó Adam, Jakubowski Marek

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2019

|

Nr 4 (102)

5--41

PL

Kadm (Cd) jest białym metalem o niebieskawym odcieniu. Tworzy szereg związków, występując w nich wyłącznie w 2+ stopniu utlenienia. Związki kadmu są w różnym stopniu rozpuszczalne w wodzie. Do grup największego ryzyka zalicza się pracowników zatrudnionych przy produkcji: akumulatorów niklowo-kadmowych, stopów, pigmentów kadmowych, barwieniu tworzyw sztucznych pigmentami, a także pracowników hut metali nieżelaznych oraz spawaczy tnących metale powleczone antykorozyjną warstwą kadmu. Według danych Centralnego Rejestru Danych o Narażeniu na Substancje, Preparaty, Czynniki lub Procesy Technologiczne o Działaniu Rakotwórczym lub Mutagennym w Polsce na kadm i jego związki było narażonych 4 276 pracowników. Kadm ulega wchłanianiu do organizmu drogą wziewną i pokarmową. U ludzi wchłanianie wynosi odpowiednio: 2 ÷ 50% i 4 ÷ 6%. Eliminacja kadmu z organizmu jest procesem powolnym. Szacowane okresy półtrwania kadmu wynoszą od 5 do 30 lat. Wyniki badań przeprowadzonych u osób narażonych na kadm w środowisku pracy wykazały, że stężenie progowe kadmu w moczu, przy którym stwierdzono wzmożone wydalanie w moczu białek niskocząsteczkowych, wynosiło 5 ÷ 10 µg/g kreatyniny. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) uznała w 1993 r. kadm za czynnik rakotwórczy dla ludzi (grupa 1.). Wyniki badań eksperymentalnych na szczurach dostarczyły dowodów na rakotwórcze działanie kadmu w wyniku narażenia inhalacyjnego. Kadm jest uznany przez SCOEL za czynnik rakotwórczy kategorii zagrożenia C (czyli jako genotoksyczny czynnik rakotwórczy), dla którego można określić próg (stężenie) działania, zwany również progiem praktycznym. Narządami krytycznymi toksycznego działania kadmu i jego związków nieorganicznych u ludzi (w zależności od drogi narażenia – pokarmowa, inhalacyjna) są nerki, płuca oraz prawdopodobnie kości. Skutkiem krytycznym w przypadku działania kadmu na nerki jest wzmożone wydalanie w moczu białek niskocząsteczkowych, natomiast skutkiem krytycznym w przypadku działania na płuca jest działanie rakotwórcze związku. Jako podstawę do zaproponowania wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) dla frakcji wdychalnej kadmu i jego związków przyjęto wyniki badań inhalacyjnych na szczurach narażanych na kadm o stężeniach: 30; 13,4 lub 10 µgCd/m³ przez 18 miesięcy. Stężenie 10 µg Cd/m³ przyjęto jako wartość NOAEL. Po podstawieniu do wzoru i uwzględnieniu współczynników niepewności o łącznej wartości 10 ustalono stężenie 0,001 mg/m³ (1 µg Cd/m³ ) jako wartość NDS dla frakcji wdychalnej. Monitoring biologiczny jest najlepszym wskaźnikiem narażenia na kadm. Wydalanie kadmu z moczem umożliwia ocenę wielkości kumulacji związku w ustroju oraz uwzględnia wszystkie źródła narażenia na kadm, w tym skażonej żywności i palenia tytoniu, natomiast stężenie kadmu we krwi stanowi marker aktualnego narażenia. Dotychczasowe wartości DSB we krwi i w moczu wynosiły odpowiednio 5 μg Cd/l i 5 μg Cd/g kreatyniny. Po dyskusji na 91. posiedzeniu Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN wartości te pozostawiono jako obowiązujące. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

Cadmium (Cd) is a white metal with a bluish tint. It forms a number of compounds occurring in them on the degree of oxidation 2+. Cadmium compounds are water-soluble to varying degrees. The highest risk groups include employees involved in the production of nickel-cadmium batteries, alloys, cadmium pigments as well as employees of non-ferrous metal smelters and cutting welders of metals covered with a cadmium anti-corrosion layer. According to the Central Register of Data on Exposure to Substances , Preparations, Factors or Technological Processes on Carcinogenic or Mutagenic Action, 4276 workers in Poland were exposed to cadmium and its compounds. Cadmium is absorbed into the body through inhalation and digestive systems. In humans, the absorption is 2–50% and 4–6%, respectively. Elimination of cadmium from the body is a slow process. The estimated half-life of cadmium is from 5 to 30 years. Results of studies conducted in subjects exposed to cadmium in the work environment showed that the threshold concentration of cadmium in urine, at which increased excretion of low molecular weight proteins in urine was found, is 5–10 µg/g creatinine. In 1993, IARC identified cadmium and its compounds as a human carcinogen (group 1). The results of experimental studies in rats provided evidence of cadmium carcinogenicity as a result of inhalation exposure. Cadmium is recognized by SCOEL as a category C carcinogen, i.e. as a genotoxic carcinogen for which a threshold of action (concentration) can be determined, also called a practical threshold. The critical organs for the toxic effects of cadmium and its inorganic compounds in humans, depending on the route of exposure, are kidneys, lungs and possibly bones. The critical effect of cadmium on kidneys is increased excretion of low molecular weight proteins in urine, while the critical effect on lungs is the carcinogenic effect. Inhalation studies in rats exposed to cadmium at concentrations of 30 µgCd/m³ , 13.4 µgCd/m³ and 10 µgCd/m³ for 18 months were used as the basis to propose TLV-TWA. The concentration of 10 µg Cd/m³ was taken as the NOAEL value. After applying the formula and taking into account the uncertainty factors with a total value of 10, the concentration of 0.001 mg/m3 (1 µgCd/m³ ) was determined as the TLV-TWA value for the inhaled fraction. Biological monitoring is the µgCd/m³ ) was determined as the TLV-TWA value for the inhaled fraction. Biological monitoring is the best indicator of cadmium exposure. The excretion of cadmium in urine enables the assessment of cumulative cadmium in the body and takes into account all sources of cadmium exposure, including contaminated food and smoking, while the blood cadmium concentration is a measure of current exposure. Previous BEI values in blood and urine were 5 μgCd/l and 5 μgCd/g creatinine, respectively. After discussion at the 91st meeting of the Interministerial Committee for TLVs and PELs, these values were maintained as mandatory. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

3

Influence of pitting corrosion on strength of steel ships and offshore structures

Jakubowski Marek

Polish Maritime Research

|

2011

|

nr 4

54--58

EN

The present paper deals with the influence of pitting corrosion on mechanical properties of mild and low alloy steels and strength of steel structures under static and quasi-static loads. Pitting corrosion is a very important phenomenon that influence local strength of ship hull members. The present paper is based mainly on Japanese publications. Analyzing the standard tensile diagrams one can see that that pitting corrosion reduces the load corresponding to yield stress (YS) and, even more markedly, tensile strength UTS, reduces almost to zero plastic flow strains at YS load level and dramatically reduces the total elongation to fracture. Nominal UTS load for uniformly corroded specimens is higher than that for pitted specimens at the same average thickness loss. The strength related to the true fracture surface area (i.e. reduced by pits, taking into account real path of the crack through the pits) is almost independent of the thickness loss and is almost the same as for uniform thickness loss. For wide specimens the tensile strength depends mainly on the local deformation ability, and the maximum loading ability for large members, predicted on the base of the total true fracture surface area, can be overestimated. Concept of equivalent thickness loss for plates under bending and compression and for more complex structural models as well as relation between the average and the equivalent thickness losses has been presented. Approach based on degree of pitting (ratio of pitted area to total plate surface area) has been shown as a real and more convenient than the approach based on the thickness loss.