Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Badania przebiegu wybuchów metanu w warunkach wyrobisk doświadczalnych GIG KD Barbara

Cybulski K., Dyduch Z., Hildebrandt R., Koptoń H.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2018

|

nr 103

29--40

PL

Wybuchy metanu są jednym z największych zagrożeń w polskim górnictwie węglowym i niestety ciągle przyczyną wielu katastrof. Stały wzrost głębokości eksploatacji węgla w warunkach wysokiej koncentracji wydobycia powoduje zwiększenie metanonośności bezwzględnej i ciśnienia złożowego metanu z wybieranych pokładów. Sytuacja ta przekłada się bezpośrednio na wzrost poziomu zagrożeń wynikających z obecności metanu w podziemnym środowisku pracy. Oczywiste wydaje się zatem podjęcie wzmożonych prac badawczych, które pozwolą na opracowanie odpowiednich rozwiązań wykluczających ryzyko wystąpienia katastrof górniczych, wynikających z zapalenia i/lub wybuchu metanu. Nieodzownym elementem takiego podejścia jest, oprócz rozwoju metod profilaktyki zagrożenia metanowego, bardzo dokładne rozpoznanie mechanizmów samego przebiegu spalania i wybuchu tego gazu. W artykule przedstawiono sposób przeprowadzania i przykładowe wyniki badań wybuchów metanu w chodniku doświadczalnym 400 m Kopalni Doświadczalnej Barbara Głównego Instytutu Górnictwa. Badano dwa różne mechanizmy wydzielania się metanu do wyrobiska górniczego: gwałtowne uwolnienie znacznej objętości metanu i ciągły, stosunkowo wolny wypływ określonej ilości gazu do wyrobiska. Dokonano analizy wpływu sposobu wydzielania się metanu na rozkład stężeń gazu oraz, w zależności od tego rozkładu, na przebieg jego wybuchu lub spalania. Zgromadzone dane charakteryzują zjawiska termodynamiczne, które określają poziom zagrożenia związanego z wybuchem. Przeprowadzone na dużą skalę badania umożliwiły również oszacowanie ryzyka powstania warunków wystarczających do wybuchu pyłu węglowego, zapoczątkowanego wybuchem metanu. Duża skala doświadczeń i zastosowany system ciągłej rejestracji przebiegu wybuchu pozwoliły na identyfikację i wyodrębnienie specyficznych cech propagacji frontu płomienia i fali ciśnienia w podziemnych wyrobiskach górniczych. Po raz pierwszy przebiegi doświadczeń były rejestrowanie za pomocą systemu kamer rozmieszczonych w chodniku doświadczalnym.

EN

Methane explosions are among the greatest hazards in the Polish coal mining industry and unfortunately continue to cause many catastrophes. The constant growth of the depth of coal exploitation in the conditions of the high concentration of mining causes the increase of absolute methane content and methane seam pressure from the mined seams. This situation directly affects the increase in the level of methane hazard in the underground work environment. It is therefore obvious to undertake intensive research that will allow for the development of appropriate solutions that help to exclude the risk of mining catastrophes resulting from the ignition and/or methane explosion. In addition to the development of methane hazard prevention methods, an indispensable element of this approach is a very accurate identification of the mechanisms of the combustion and explosion of this gas. The article presents the method of investigation and examples of results of methane explosions carried out in the 400 m experimental gallery of the Experimental Mine “Barbara” of the Central Mining Institute – the only large scale underground experimental facility in Europe. An analysis has been performed of the influence of the methane release into mining workings on the distribution of the gas concentration and on the course of its explosion or combustion. The data collected characterizes thermodynamic phenomena that form the basis for determining the level of the explosion hazard. Large scale studies have also allowed to assess the risk of conditions that are sufficient for the development of a coal dust explosion initiated by methane explosions. The large scale of the experiments and the system of continuous recording of the course of the experiments allowed the specific characteristics of the methane explosion and burning in underground mining workings to be identified and isolated. For the first time, the course of experiments was recorded via a camera system deployed along the gallery.

2

Wacław Cybulski, bohater naszej niepodległości

Jeske-Cybulska B., Cybulski K.

Przegląd Górniczy

|

2018

|

T. 74, nr 10

20--26

PL

Przedstawiono sylwetkę Wacława Cybulskiego, którego bez żadnej wątpliwości można nazwać bohaterem naszej niepodległości. Jego życie poświęcone było walce o niepodległość i wolność Polski w takich wydarzeniach XX wieku, jak wojna polsko-bolszewicka, trzecie powstanie śląskie, druga wojna światowa. W czasach pokoju z wielką aktywnością oddawał się pracy na rzecz odbudowy ojczyzny. Był wybitnym naukowcem, o międzynarodowej sławie, w obszarze bezpieczeństwa pracy w górnictwie. Jako profesor i członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk oraz wieloletni dyrektor Kopalni Doświadczalnej „Barbara” wniósł ogromny wkład w rozwój światowej nauki górniczej, szczególnie w obszarze wybuchów gazów i pyłów oraz górniczych materiałów wybuchowych. Służył swoją pracą przede wszystkim polskim górnikom, ratując ich życie i zdrowie. Profesor Wacław Cybulski to piękny przykład Polaka – bohatera naszej niepodległości.

EN

This paper presents the figure of Wacław Cybulski, who can be called the hero of our independence without any doubt. His life was devoted to the struggle for independence and freedom of Poland in such events of the 20th century as the Polish- Soviet war, the third Silesian uprising, and the Second World War. During the peace periods, he was deeply engaged in the activities of the reconstruction of his homeland. He was an outstanding scientist of international renown in the area of workplace safety in mining industry. As a professor and a member of the Polish Academy of Sciences and a long-term director of the Experimental Mine “Barbara” he greatly contributed to the development of global mining science, especially in the area of gas and dust explosions and mining explosives. The effects of his work were especially important to the Polish miners, saving their lives and health. Professor Wacław Cybulski is a great example of a Pole – the hero of our independence.

3

91 lat Głównego Instytutu Górnictwa Kopalni Doświadczalnej „Barbara” w służbie bezpieczeństwa przemysłowego

Cybulski K., Sobala J.

Materiały Wysokoenergetyczne

|

2016

|

T. 8

5--12

PL

W artykule przedstawiono jedyną w Polsce i Europie placówkę naukowo-badawczą – Kopalnię Doświadczalną „Barbara” posiadającą poligon doświadczalny umożliwiający wykonywanie badań urządzeń, sprzętu, materiałów i procedur postępowania w rzeczywistych warunkach dołowych. KD „Barbara” działa od 1925 r. stojąc na straży bezpieczeństwa w górnictwie, a także w innych gałęziach przemysłu. Realizuje również badania certyfikujące w ramach Jednostki Notyfikowanej Głównego Instytutu Górnictwa (GIG) dla następujących dyrektyw: 2013/29/UE, 2014/28/UE i 2014/34/UE.

EN

In this article, a presentation is made of the only research and testing facility in Poland and indeed Europe – „Barbara” Experimental Mine – possessing an underground proving ground enabling the conduct of tests on: devices, equipment, materials and procedures in actual underground conditions. „Barbara” Experimental Mine has been working since 1925 in upholding the safety of mining as well as other branches of industry. It also carries out certification tests under the auspices of the Notification Body of the Central Mining Institute (GIG) for the following directives: 2013/29/UE, 2014/28/UE and 2014/34/UE.

4

Zwilżacze jako element pyłowej profilaktyki przeciwwybuchowej w polskim górnictwie węgla kamiennego

Cybulski K., Wieczorek A., Malich B.

Przegląd Górniczy

|

2015

|

T. 71, nr 12

62--66

PL

Walka z zagrożeniem wybuchem pyłu węglowego opiera się na stosowaniu pyłowej profilaktyki przeciwwybuchowej. Jedną, z linii obrony, przynoszącą bardzo dobre rezultaty jest neutralizacja pyłu węglowego poprzez zraszanie i zmywanie wodą. Na skuteczność tych działań ogromny wpływ ma zjawisko zwilżalności pyłu węglowego. Pyły węglowe występujące w większości polskich kopalń są pyłami trudno zwilżalnymi, co spowodowane jest zbyt dużym napięciem powierzchniowym wody. Aby uzyskać odpowiednią skuteczność zmywania oraz zraszania należy stosować środki powierzchniowo czynne, tzw. zwilżacze. W artykule omówiono zjawisko zwilżalności pyłów węglowych oraz sposób działania i właściwości dostępnych na polskim rynku zwilżaczy.

EN

The struggle with the threat of coal dust explosion is based upon the usage of dust counter-explosive prevention. One of the lines of defense, which brings very good results, is the neutralization of coal dust through sprinkling and washing with water. The phenomenon of coal dust wettability has an enourmous impact on the effectiveness of these actions. Coal dust which occurs in the majority of Polish mines is hard-wettable which is caused by too high surface tension of water. In order to obtain the suitable effectiveness of washing and sprinkling it is necessary to use surface-active agents, so called dampers. The phenomenon of wettability of coal dust as well as the way of action and properties of dampers available on the Polish market were discussed in this paper.

5

Ocena i klasyfikacja zagrożenia wybuchem pyłu węglowego w szybach kopalń węgla kamiennego

Cybulski K., Michałek A.

Przegląd Górniczy

|

2015

|

T. 71, nr 7

16--20

PL

Przepisy zawarte w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 czerwca 2002 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych wraz z późniejszymi zmianami nie uwzględniają specyficznej konstrukcji szybów. Odpowiednia klasyfikacja szybów jest niezbędna ze względu na występowanie w nich potencjalnych inicjałów, które mogą spowodować wybuch pyłu węglowego. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych wprowadza kryteria klasyfikacji zagrożenia wybuchem pyłu węglowego w wyrobiskach pionowych oraz w wyrobiskach pochyłych o nachyleniu powyżej 45°, w tym w szybach i szybikach. Klasyfikację ww. wyrobisk będzie się dokonywać w oparciu o: –zawartość części niepalnych stałych w zalegającym pyle kopalnianym, – średnią ilość pyłu węglowego zalegającego w danym wyrobisku w przeliczeniu na 1 m3 wyrobiska, – klasyfikacje pod względem zagrożenia wybuchem pyłu węglowego oraz wielkość intensywności osiadania pyłu w wyrobiskach mających bezpośredni kontakt z rozpatrywanym wyrobiskiem, – ocenę zagrożenia wybuchem pyłów w budynku nadszybia – w przypadku klasyfikacji szybów.

EN

The rules included in the Regulation of the Minister for Internal Affairs and Administration dated 14 June 2012 on Natural Hazards in Mining with later changes do not take into account the specific construction of mineshafts. The proper classification of shafts is necessary because of the occurrence of potential initials in the shafts which can cause explosion of coal dust. Regulation of the Minister for Environment dated 29 January 2013 on Natural Hazards in Mining introduces the criteria of the evaluation of danger of coal dust explosion in vertical excavations and in sloped excavations of the gradient of 45 degrees including mineshafts and winze. The division of the above mentioned excavations will be made on the basis of: - content of the fixed non-flammable parts in the residual mine dust, - the average amount of the residual coal dust in the particular excavation calculated per one cubic meter of this excavation, - classification in terms of the danger of coal dust explosion and the size of intensity of dust subsidence in excavations which have direct contact with the considered excavation, - the evaluation of the danger of dust explosion in the building of the headroom - in case of excavations’ classification. The new Regulation of the Minister for Environment dated 29 January 2013 will create the division of vertical excavations and sloped excavations of the gradient of 45 degrees, including mineshafts and winze, into those which are and those which are not at risk of coal dust explosion if at least one of the three conditions specified in the above mentioned Regulation, will be fulfilled. For many years the problem of danger of coal dust explosion in mineshafts is dealt by the Department of Anti-Aerosol Threats of the Experimental Mine “Barbara” owned by the Central Mining Institute which conducted the necessary research, developed and described the methods of charging mining dust samples into mineshafts.

6

Evaluation of the effectiveness of coal and mine dust wetting

Cybulski K., Malich B., Wieczorek A.

Journal of Sustainable Mining

|

2015

|

Vol. 14, iss. 2

83--92

EN

One of the methods of fighting the risk of coal dust's explosion is its neutralization through washing and misting of mining sediment which lays on the mining excavation and through misting on the organs of hewer machines or on the dumpings and inundations of mining product's output. Coal dust, especially its smallest fractions which create the biggest risk of explosion, is generally the substance which cannot be easily moistened by water. Water solutions of different wetting agents are applied in hard bituminous coal mines in order to enhance the effectiveness of coal dust's moistening during the washing and misting. Therefore it is indicated to conduct research and evaluate the effectiveness of its effects in order to select optimally the type of wetting agents and their concentration in water solutions depending on coal dust's properties (type of coal the particular dust comes from) and on percentage participation of non-inflammable parts which are constant in mine dust. This paper presents a method to evaluate the effectiveness of coal or mine dust's moistening conducted with the use of water solutions of wetting agents in order to deprive the dust of its volatility, is based on the method of measurement of time of complete moistening of that dust's one-gram samples with the use of “pure” water or water solutions of the particular wetting agent.

7

Wpływ wybranych źródeł azotu na przebieg procesu biosyntezy erytrytolu przez drożdże Yarrowia lipolytica

Rywińska A., Paternoga M., Tomaszewska-Hetman L., Cybulski K., Rakicka M., Juszczyk P., Rymowicz W.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2015

|

Nr 3

114--116

PL

Celem pracy była ocena wpływu źródła azotu na parametry produkcji erytrytolu i aktywność enzymów zaangażowanych w proces jego biosyntezy z glicerolu przez Yarrowia lipolytica. Wysokie stężenie oraz wydajność produkcji erytrytolu w hodowli z peptonem korelowały z najwyższą aktywnością enzymów odpowiedzialnych za asymilację glicerolu. Nieco niższe stężenie i wydajność produkcji erytrytolu, przy wysokiej szybkości objętościowej, uzyskano w hodowlach z nieorganicznymi źródłami azotu. Aktywność transketolazy i reduktazy erytrozy była w tych warunkach najwyższa.

EN

The aim of this study was to examine the impact of nitrogen source on production parameters and the activities of enzymes involved in the erythritol biosynthesis from glycerol using Yarrowia lipolytica. The high concentration of erythritol and the high yield of its production in the culture with peptone were correlated with the highest activities of enzymes responsible for the glycerol assimilation. A slightly lower erythritol concentration and its production yield at high productivity was obtained in the cultures with inorganic nitrogen source. Moreover, in such conditions the activities of transketolase and erythrose reductase were the highest.

8

Dobór warunków hodowlanych do biosyntezy kwasu α-ketoglutarowego przez drożdże Yarrowia lipolytica

Cybulski K., Rymowicz W., Tomaszewska-Hetman L., Rywińska A.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2015

|

Nr 3

74--76

PL

Obecnie kwas α-ketoglutarowy produkowany jest metodą kosztownej syntezy chemicznej, aczkolwiek możliwa jest jego biosynteza z użyciem mikroorganizmów. Celem zaprezentowanych badań był dobór źródła azotu, stężenia tiaminy i pH podłoża do wydajnej biosyntezy kwasu α-ketoglutarowego z glicerolu przez drożdże Yarrowia lipolytica A-8. Istotny wpływ na wydajność procesu miało stężenie tiaminy oraz pH podłoża produkcyjnego. W optymalnych warunkach szczep A-8 produkował 38,5 gL-1 kwasu α-ketoglutarowego z wydajnością 0,39 gg-1 i produktywnością 0,53 gL-1 h-1.

EN

Nowadays α-ketoglutaric acid is produced via expensive chemical synthesis, although it is also possible to obtain this acid via microbial biosynthesis. The aim of presented study was to select the nitrogen source, thiamine concentration and pH of the medium for efficient α-ketoglutaric acid production from glycerol using Yarrowia lipolytica A-8 strain. The substantial effect on the productivity of presented process had the thiamine concentration and pH of fermentation medium. In optimal conditions the strain A-8 produced 38.5 gL-1 of α-ketoglutaric acid with the yield of 0.39 gg-1 and volumetric production rate of 0.53 gL-1h-1.

9

Ciągła biosynteza kwasu cytrynowego z glukozy przez mutanta octanowego Yarrowia lipolytica Wratislavia 1.31

Tomaszewska-Hetman L., Wowczuk J., Cybulski K., Rakicka M., Rywińska A., Rymowicz W.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2015

|

Nr 3

126--127

PL

Celem pracy była ocena parametrów produkcyjnych procesu ciągłej biosyntezy kwasu cytrynowego z glukozy przez drożdże Yarrowia lipolytica Wratislavia 1.31, w zależności od stężenia źródła azotu. Przeprowadzono trzy 700-godzinne hodowle w podłożach zawierających 2, 4 oraz 6 g/L NH4Cl, na podstawie których potwierdzono wpływ stężenia azotu na efektywność ciągłej biosyntezy kwasu cytrynowego z glukozy. Najlepsze wyniki uzyskano w procesie z 4 g/L NH4Cl, w którym, w stanie ustalonym, drożdże produkowały 90 g/L kwasu cytrynowego z produktywnością 1,18 gL-1h-1 i szybkością właściwą produkcji 0,045 gg-1h-1.

EN

The aim of this study was to examine the production parameters of continuous citric acid biosynthesis from glucose by Yarrowia lipolytica Wratislavia 1.31 yeast in dependence on the nitrogen source concentration. On the basis of three 700-hr cultivations performed in media containing 2, 4 and 6 g/L NH4Cl, it was confirmed that concentration of nitrogen source influenced the efficiency of continuous biosynthesis of citric acid from glucose. The best results were achieved in the process with 4 g/L NH4Cl where yeast produced 90 g/L of citric acid with the productivity of 1.18 gL-1h-1 and specific production rate of 0.045 gg-1h-1.

10

Biosynteza erytrytolu z glicerolu przez drożdże Yarrowia lipolytica w obecności różnych soli

Tomaszewska-Hetman L., Cybulski K., Gryszkin M., Rymowicz W., Rywińska A.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2015

|

Nr 3

123--125

PL

Zbadano wpływ podwyższonego ciśnienia osmotycznego, poprzez dodatek różnych soli, na biosyntezę erytrytolu z glicerolu przez drożdże Yarrowia lipolytica oraz na aktywność enzymów odpowiedzialnych za produkcję tego związku. W bioreaktorowych hodowlach produkcyjnych, obecność soli w podłożu stymulowała aktywność transketolazy oraz reduktazy erytrozy, co skutkowało zwiększoną produkcją erytrytolu oraz poprawą parametrów produkcyjnych. Najlepsze wyniki osiągnięto w hodowli z 4,5% CaCl2, gdzie uzyskano 85,7 g/L erytrytolu z wydajnością 0,56 g/g oraz produktywnością 1,13 g/(Lh).

EN

The aim of this study was to examine the effect of increased osmotic pressure caused by different salts addition on erythritol production from glycerol by Yarrowia lipolytica yeast and on the activities of enzymes responsible for biosynthesis. In bioreactor production cultures the presence of salts stimulated activities of transketolase and erythrose reductase, resulting in increased formation of erythritol and its production parameters. The best results were achieved in the culture with 4.5% CaCl2, where 85.7 g/L of erythritol was produced with the yield of 0.56 g/g and productivity of 113 g/(Lh).

11

Nowa kategoryzacja zagrożenia działaniem pyłów szkodliwych dla zdrowia w podziemnych zakładach górniczych

Cybulski K., Malich B., Zellner E.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2015

|

nr 2

12--17

PL

W artykule przestawiono ocenę kryteriów klasyfikacji zagrożenia pyłami szkodliwymi W artykule przestawiono ocenę kryteriów klasyfikacji zagrożenia pyłami szkodliwymi dla zdrowia, obowiązujących do końca 2011 r., oraz kategoryzację tego zagrożenia w świetle postanowień ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze, która weszła w życie z początkiem 2012 r. Przedstawiono brzmienie zweryfikowanych definicji opisujących to zagrożenie oraz zaproponowano nową kategoryzację zagrożenia pyłami szkodliwymi dla zdrowia, której kryteria klasyfikacji oparte zostały na wynikach monitoringu rzeczywistego stężenia zapylenia powietrza w danym wyrobisku lub jego części, a w szczególności na pomiarze najgorszego przypadku.

EN

During the implementation of the research project “Improvement of work safety in mines”, the classification of harmful dusts hazard bas based on the monitoring (measurement) of the exposition of employees to harmful dusts. Based on these measurements, the respiratory system protection equipment with appropriate filtration class (half-masks) was selected. The requirement to use a specific type of the half-mask was the basis of classification for the given work station in the working regarding the appropriate category of harmful dusts hazard. These classification criteria for work stations in workings were often sources of misinterpretation. A new classification proposal, in accordance with guidelines and assumptions made for all natural hazards in mines corresponds to actual harmful dusts hazard and not, as was previously the case, to the exposition of employees to such dusts. The level of this hazard is specified based on measurements of total dust and respirable dust levels in air, including the locations of dust sources. According to this classification, mining workings (or parts thereof) are categorised as with or without harmful dusts hazard depending on the weighted average of dust concentration compared to the largest allowable concentration (TLV) and the worst-case dust concentration measured. Further classification divides mining workings (or parts thereof) with harmful dusts hazard into two categories: where worst-case dust concentration measurement does not exceed (category A) or exceeds (category B) filtration capabilities of personal respiratory system protection equipment.

12

Lutnia wirowa z klapą regulowaną ręcznie w układzie wentylacji kombinowanej

Cybulski K., Malich B., Zellner E.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2015

|

nr 5

4--7

PL

W artykule opisano problemy występujące w czasie użytkowania lutni wirowej wyposażonej w dyszę wirującą (zawirowywacz) i klapę regulowaną ręcznie. W latach 90. ubiegłego wieku stosowane były lutnie wirowe z klapą sterowaną automatycznie z pulpitu kombajnisty. Uruchomienie organu urabiającego kombajnu powodowało automatyczne zamknięcie klapy siłownikiem hydraulicznym w lutni wirowej i natychmiastowe jej otwarcie przy zaniku sterowania z pulpitu kombajnisty, co utrzymywało lutniociąg tłoczący zawsze otwarty. Kolejnym rozwiązaniem technicznym w lutni wirowej było zastosowanie dyszy wirującej napędzanej silnikiem elektrycznym, który usunął wiele problemów występujących przy hydraulicznym sterowaniu klapą. Stosowanie obecnie produkowanych lutni wirowych, wyposażonych równocześnie w dyszę wirującą i klapę zamykającą regulowaną ręcznie stwarza duże niebezpieczeństwo dla załogi pracującej w drążonym wyrobisku.

EN

The article describes problems encountered during the use of a swirling air duct equipped with a swirl vane (swirler) and a manually adjusted gate. In the 1990’s, swirling air ducts with automatically controlled gates (from the roadheader control panel) were in use. Starting the cutting drum of the roadheader resulted in automatic closing of the gate by a hydraulic actuator in the swirling air duct. The actuator was equipped with an internal spring to immediately open the gate in case there was no control signal from the roadheader control panel. The spring was crucial for the control of the closing gate – it kept the pressure air duct line open at all times. The next technical solution for the control of airflow direction in the swirling air duct was the use of an electrically-powered swirl vane (swirler). The electric drive of the swirl vane solved a number of problems with the hydraulic control of the gate. The use of the currently manufactured swirling air ducts with a swirl vane and a manually adjusted closing gate presents significant danger to the personnel working in the roadheading.

13

Polskie doświadczenia w podziemnym zgazowaniu węgla : sposoby przeprowadzania oraz możliwości wykorzystania w praktyce

Cybulski K., Krause E., Hildebrandt R.

Automatyka, Elektryka, Zakłócenia

|

2015

|

Vol. 6, Nr 2(20)

22-29

PL

W artykule omówiono doświadczenia z przeprowadzonych prób podziemnego zgazowania węgla (PZW) w Polsce. Przedstawiono sposoby przygotowania podziemnych generatorów gazu i warunki przebiegu procesu. Wyniki eksperymentu świadczą o możliwości wprowadzenia technologii zgazowania podziemnego na skalę przemysłową. Wymaga to jednak dalszych prac badawczych i rozwojowych w tej dziedzinie.

EN

This paper describes experiments in underground coal gasification (UCG) processes conducted in Poland. The method of generators preparing and conditions in operating UCG processes have been shown. The conducted experiments have revealed the possibility of using this technology for industrial purposes. Nevertheless thorough research and development need to be continued.

14

Przegląd zmian przepisów dotyczących zagrożenia działaniem pyłów szkodliwych dla zdrowia w podziemnych zakładach górniczych

Cybulski K., Malich B., Zellner E.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2014

|

nr 7

3--10

PL

W artykule przedstawiono analizę kierunków zmian w podejściu do problematyki zagrożenia działaniem pyłów szkodliwych dla zdrowia w podziemnych zakładach górniczych w prawodawstwie polskim w ostatnim dwudziestoleciu. Scharakteryzowano zmiany dotyczące podstawowych kryteriów klasyfikacji tego zagrożenia, że szczególnym uwzględnieniem obowiązującego od 2012 roku Prawa geologicznego i górniczego. Dokonano szczegółowego porównania wartości stężenia zapylenia powietrza, powyżej której praca jest zabroniona oraz zasad bieżącego i okresowego monitorowania zagrożenia działaniem pyłów szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy, w tym częstotliwości wykonywania pomiarów.

EN

In the article, we examine the changes in Polish legal regulations made over the past two decades as regards addressing the harmful effect of dust on the health of the underground coal mine personnel. We have characterised the changes in the key classification criteria for this health hazard, with special focus on the Geological and Mining Law introduced in 2012. By reviewing the existing legislation, we have made a detailed comparison of air dust concentration thresholds above which carrying out work is forbidden, and of the ongoing and periodical monitoring of the health hazard related to dust at workstations, including the measuring frequency.

15

Nowa kategoryzacja zagrożenia wybuchem pyłu węglowego w podziemnych zakładach górniczych

Cybulski K., Malich B.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2014

|

nr 3

3--11

PL

W artykule przedstawiono ocenę aktualnie obowiązujących kryteriów klasyfikacji pokładów węgla, wyrobisk górniczych oraz metodyki oznaczeń w kategoryzacji zagrożenia wybuchem pyłu węglowego, a następnie, na podstawie wniosków wynikających z tej oceny, sformułowano propozycję nowej kategoryzacji zagrożenia wybuchem pyłu węglowego oraz zweryfikowane brzmienie definicji opisujących to zagrożenie.

EN

Current regulations have been verified against the assessment of the existing criteria for the classification of coal deposits and mine workings based on the coal dust explosion hazard presented in the article and on the methodology of markings used to categorise this hazard. The proposal for the new classification of coal dust explosion hazard was then formulated, based on the assessment of the factual coal dust explosion hazard, pertaining only to mine workings. The proposal gives up the classification of coal deposits for coal dust explosion hazard, and in the case of workings – shafts and foreshafts were included. The new coal dust explosion hazard classification matches the binary classification requirements, according to which mine workings or their parts and shafts (foreshafts) are categorised as either with or without such hazard and marked with one of two hazard categories (A or B). The primary criteria for categorising a mine working as without the risk of coal dust explosion are: lack of coal dust presence or appropriate level of dust protection against explosion (content of non-flammable solids or of free water). In the case of the existence of the coal dust explosion hazard, classification under the A category depends on the length and location of sections with unprotected coal dust – in the case of mine workings, or the presence of protected mine dust or average content of coal dust below 5 g/m3 – in the case of shafts (foreshafts). The article contains a proposal for a new wording of the definitions describing the criteria of coal dust explosion hazard classification as well.

16

Wpływ źródła witamin na produkcję erytrytolu z glicerolu przez drożdże Yarrowia lipolytica

Tomaszewska L., Cybulski K., Rywińska A.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2012

|

Nr 4

184-186

PL

Celem pracy była ocena wpływu różnych źródeł witamin - ekstraktu drożdżowego, namoku kukurydzianego oraz tiaminy, na wydajność i dynamikę produkcji erytrytolu z glicerolu przez szczep Y. lipolytica Wratislavia K1. Najlepsze wyniki uzyskano przy zastosowaniu 1 g•dm-3 ekstraktu drożdżowego. W okresowej hodowli bioreaktorowej drożdże produkowały 42,2 g•dm-3 erytrytolu z wydajnością 0,43 g•g-1 i szybkością produkcji 0,63 g•dm-3 •h-1.

EN

The aim of this study was to examine the impact of different vitamins sources, such as yeast extract, corn steep liquor and thiamine, on yield and dynamics of erythritol production from glycerol by strain Y. lipolytica Wratislavia K1. The best results were achieved using 1 g•dm-3 of yeast extract. In a batch bioreactor culture yeast produced 42.2 g•dm-3 of erythritol with 0.43 g•g-1 yield and volumetric productivity of 0.63 g•dm-3 •hr-1.

17

Opracowanie wieloorganizmowej szczepionki do kompostowania szczeciny

Choińska A., Rodziewicz A., Cybulski K.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2012

|

Nr 4

103-105

PL

W badaniach uzyskano sześcioorganizmową szczepionkę mikroorganizmów, w skład której wchodziły szczepy: bakterii Bacillus cereus B5e/sz, B. subtilis P22, Bacillus sp. T16, drożdży Yarrowia lipolytica PII6a oraz grzybów strzępkowych Aspergillus sp. KG 12 i Trichoderma sp. K1. Kompostowanie szczeciny z jej udziałem, prowadzone w skali laboratoryjnej było bardziej efektywne niż przy udziale monokultur oraz mikroflory autochtonicznej.

EN

In this study six-strains inoculum was obtained, including: bacterial strains Bacillus cereus B5e/sz, B. subtilis P22, Bacillus sp. T16, yeast strair Yarrowia lipolytica PII6a and two strains of filamentous fungi Aspergillus sp. KG12 and Trichoderma sp. K1. Composting of pig bristle with the use of this multi-strain inoculum, conducted in a laboratory scale, was more effective in comparison to application of monocultures or contribution of autochthonous microflora.

18

Dobór warunków kompostowania szczeciny przy udziale szczepionki drobnoustrojowej

Cybulski K., Rodziewicz A., Choińska A.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2012

|

Nr 4

108-111

PL

Opracowano warunki kompostowania szczeciny z udziałem czteroorganizmowej szczepionki drobnoustrojów keratynolitycznych, co było wymogiem podstawowym. Efektywny przebieg procesu w skali półtechnicznej możliwy był w warunkach tlenowych, przy odpowiedniej wilgotności i składzie masy, w której 50% stanowiła rozdrobniona szczecina w proporcji 1:1 z innymi komponentami zapewniającymi odpowiedni stosunek węgla do azotu takich, jak: słoma, kurzeniec i pył węgla brunatnego.

EN

In this study bristles composting conditions using a combined inoculum keratinolytic microorganisms were developed. Effective composting process was possible in a pilot-scale research under aerobic conditions using a proper humidity and mass composition. The blend of 50% of shredded bristles and 50% of other components, balancing the carbon to nitrogen ratio such as straw, chicken droppings and lignite dust was found as optimal composition of compost mass.

19

Elektryzacja jako źródło zagrożenia

Cybulski K., Wiechuła B.M.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2011

|

nr 3

5-23

PL

W artykule przedstawiono problemy związane z elektryzacją i jej skutkami. Pomiar ładunku na na-elektryzowanym materiale umożliwia określenie początku wystąpienia wyładowania oraz ocenę prawdopodobieństwa zapłonu otaczającej atmosfery wybuchowej. Naelektryzowany nieprzewodzący materiał niemetalowy na swojej powierzchni wytwarza nadmiarowy ładunek, który może stać się efektywnym źródłem iskrowych wyładowań elektrostatycznych.

EN

The article presents problems connected with electrification and its effects. Measurement of charge on electrified material enables to more or less accurately assess and predict the beginning of discharge process and to assess the probability of inflammation of the surrounding explosive atmosphere. Electrified non-conductive and non-metallic materiał produces on its surface excess charge, which may become an effective source of spark electrostatic discharge.

20

Wyładowania elektrostatyczne jako efektywne źródło zapłonu w atmosferze potencjalnie wybuchowej

Cybulski K., Wiechuła B. M.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2010

|

nr 3

29-36

PL

Wyładowania elektrostatyczne z naelektryzowanych nieprzewodzących materiałów niemetalowych mogą stwarzać zagrożenie wybuchem. W artykule opisano model iskiernika jako przyrządu do oceny energii wyładowań elektrostatycznych służącej szacowaniu zdolności zapalającej. Przedstawiono teoretyczne wartości energii rozładowania, jaka może towarzyszyć różnym rodzajom wyładowań elektrostatycznych. Na fotografiach pokazano etapy spalania we wnętrzu komory iskiernika testowej metanowej mieszaniny wybuchowej, w wyniku wyładowania elektrostatycznego towarzyszącego rozładowaniu naelektryzowanego nieprzewodzącego materiału niemetalowego.

EN

Electrostatic discharges from electrified non-conductive, non-metal materials are able to create an explosion hazard. The paper discusses a model of the spark- gap being an instrument used in assessing the ignition-producing ability. There have been presented the theoretical values of discharge energy that may accompany various types of electrostatic discharges. Presented in the photographs are the phases of ignition of test methane explosion mixture inside the spark-gap chamber that has occurred in consequence of electrostatic discharge accompanying the process of discharging the electrified non-conductive, non-metal material.