Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Polycyclic aromatic hydrocarbons in PM1, PM2.5, PM10 and tsp in the Upper Silesian agglomeration, Poland {commun.]

Klejnowski K., Kozielska B., Krasa A., Rogula-Kozłowska W.

Archives of Environmental Protection

|

2010

|

Vol. 36, no. 2

65-72

EN

Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) are persistent organic pollutants, ubiquitous in the whole environment. They are relatively well known and are still of interest due to their well documented carcinogenic and mutagenic properties. In ambient air of urban regions they mostly occur as adsorbed to particles of suspended dust. The richest in these compounds and therefore most hazardous to humans, fraction of dust is the fraction of the finest particles. The paper presents results of investigations of dust sampled with use of an impactor Dekati PM10 in Zabrze, a site typical of Upper Silesian conditions. While sampling, the impactor segregates sampled particles into four fractions by their aerodynamic diameters. Sixteen PAHs were determined in each fraction chromatographically. PAH content in the fraction of the finest particles, i.e. in PM1, was of particular interest.

PL

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) należą do grupy trwałych zanieczyszczeń organicznych obecnych we wszystkich elementach środowiska. Są licznie reprezentowane i stosunkowo dobrze poznane, a ich udokumentowane własności mutagenne i kancerogenne sprawiają, że nadal są w centrum zainteresowań. W powietrzu atmosferycznym obszarów zurbanizowanych najczęściej występują w postaci zaadsorbowanej na cząstkach pyłu zawieszonego. Najbogatszą w te związki, i stąd najniebezpieczniejszą, jest frakcja cząstek najdrobniejszych. Przedmiotem badań był pył zawieszony pobrany impaktorem Dekati PM10 w punkcie charakterystycznym dla Aglomeracji Górnośląskiej w Zabrzu. Impaktor umożliwia rozdział pyłu zawieszonego na cztery frakcje, każda o cząstkach mających średnice aerodynamiczne w innym z czterech przyległych rozłącznych przedziałów. W każdej z frakcji oznaczono zawartość szesnastu WWA metodą chromatograficzną. Uzyskane wyniki umożliwiły ocenę zawartości WWA, a za szczególnie interesujące uznano wyniki zawartości WWA w pyle PM1.

2

Structure of atmospheric aerosol in Upper Silesia (Poland) - contribution of PM2.5 to PM10 in Zabrze, Katowice and Częstochowa in 2005-2007

Klejnowski K., Rogula-Kozłowska W., Krasa A.

Archives of Environmental Protection

|

2009

|

Vol. 35, no. 2

3-13

EN

The PM2.5/PM 10 ratio expresses the anthropogenic share in atmospheric dust. Very high values of this ratio, i.e. high contribution of PM2.5 to PM 10, have occurred recently in atmospheric air within Europcan industrialized areas. The paper compiles results of three year pair wise measuring of concentrations of PM2.5 and PM2.5-10 and compares shares of PM2.5 in P'M 10 al three urban background sites in Upper Silesia Poland downs of Zabrze, Katowice and Częstochowa). At all the three locations, the PM2.5/PMI0 ratio of daily concentrations of dust only occasionally differed considerably from the PM2.5/PM10 ratios for the seasonal and yearly concentrations that, in turn, did not differ from the PM2.5/PMI0 ratios at urban sites in Europe.

PL

Stosunek PM2.5/PMI0 jest wskaźnikiem udziału pyłu pochodzenia antropogenicznego w zanieczyszczonym pyłem powietrzu na danym obszarze. Przeprowadzone w ostatnich lalach badania w terenach silnie zurbanizowanych pokazują bardzo wysoki udział PM2,5 w I'M 10. Celem pracy jest zestawienie otrzymanych na przestrzeni trzech lat wyników jednoczesnych pomiarów PM2.5 i PM2.5-10 i porównanie udziałów PM2.5 w PM10 w trzech różnych punktach charakterystycznych dla tła miejskiego na Górnym Śląsku (Zabrze, Katowice, Częstochowa). Wyniki pomiarów prowadzonych w Częstochowie, Zabrzu i Katowicach są reprezentatywne dla obszarów tła miejskiego aglomeracji. W okresie badań stosunek PM2.5/PM1O w badanych miejscach niekiedy przyjmował pojedyncze wartości znacznie odbiegające od średnich, generalnie jednak wartości średnie nie odbiegają od średniego notowanego stosunku tych frakcji w aglomeracjach miejskich Europy.

3

Seasonal variability of concentrations of total suspended particles (TSP) as well as PM10, PM2.5 and PM1 modes in Zabrze, Poland

Klejnowski K., Krasa A., Rogula W.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2007

|

Vol. 33, no. 3

15-27

EN

From January 2006 on, a continuous experiment consisting in determinations of granulomctric composition of the airborne dust has been performed in the Institute of Environmental Engineering of PAS, Zabrze. The investigations include measurements of concentrations of PM1 - the suspended in ambient air particles of the aerodynamic diameter not grater than 1 um -by using the PM10 Dckati impactor. The results of twelve month measurements (January - December 2006) arc presented in the paper: the granulomctric composition of total suspended dust (PM10, PM2.5, PM1) in winter and summer at an urban background site in the Silcsian Agglomeration. Monthly and seasonal average concentrations of PM10, PM2.5 and PM1 were computed.

PL

W Instytucie Podstaw Inżynierii Środowiska PAN od stycznia 2006 r. prowadzone są pomiary rozkładu ziarnowego pyłu zawieszonego, w tym mierzone są stężenia frakcji < 1 um(PMl) zużyciem impaktora PM10 firmy Dekati. W pracy przedstawiono otrzymane w 2006 r. wyniki - skład frakcyjny całkowitego pyłu zawieszonego z uwzględnieniem częstości występowania poszczególnych przedziałów stężeń PM1 w sezonie letnim i zimowym w punkcie "tła miejskiego" w Aglomeracji Górnośląskiej w Zabrzu. Przedstawiono obliczone średnic miesięczne i sezonowe TSP oraz stężeń frakcji PM10, PM2,5 i PM1. Określono udział frakcji grubej, drobnej i PM1 w pyle zawieszonym.

4

Chemical composition of surface layer of PM1, PMl-2.5,PM2.5-10 [commun.]

Klejnowski K., Talik E., Pastuszka J., Rogula W., Krasa A.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2007

|

Vol. 33, no. 3

89-95

EN

The paper presents results of application of the X-ray photoelectron spectroscopy (XPS) to investigations of external layer of particles of PM1, PMI-2.5, PM2.5-10, the three fractions of suspended dust. The dust was sampled with the use of a Dekati PM-10 impactor within premises of the Institute of Environmental Engineering of the Polish Academy of Sciences in Zabrze, and physicochemical analyzed in the Institute of Physics of the University of Silesia. Carbon was shown to be the chief component of the investigated dust particles. Its relative content in particle surface grows with decreasing aerodynamic diameter of particles.

PL

W pracy przedstawiono wyniki zastosowania metody spektroskopii fotoelektronów wzbudzanych promieniami rentgenowskimi (XPS) do badania składu zewnętrznej warstwy pyłu zawieszonego rozdzielonego na frakcje PM1; PMl-2,5; PM2.5-10. Próby pyłu pobrano impaktorem Dekati PM-10 na terenie Instytutu Podstaw Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk w Zabrzu, a badania fizykochemiczne przeprowadzono w Instytucie Fizyki Ciała Stałego Uniwersytetu Śląskiego. Badania XPS wykazały, że węgiel był głównym komponentem badanych cząstek aerozolu, a jego względna zawartość w powierzchniowej warstwie wzrasta wraz ze zmniejszaniem się rozmiaru cząstki.

5

Variability of airborne fine dust concentrations and content of PAHs in PM2.5 - measurements in Częstochowa, Poland

Pyta H., Krasa A., Rogula W.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2006

|

Vol. 32, no. 4

3-14

EN

The paper presents measurement results of two airborne dust fractions concentrations: the fine (PM2.5, the particles with the aerodynamic diameter up to 2.5 \xm) and coarse dust (PM2.5-10, particles of diameter between 2.5 and 10 |im) at a measuring site in Częstochowa. Both fractions of dust were sampled in 24 h cycles during whole 2005 year, from January to December. The dust was collected with the use of a sequential, two channel air sampler (Dichotomous Partisol-Plus Model 2025, Ruprecht and Patashnik Co.) with the PMI0 head and PM2.5 separator (sharp cut cyclone). The following polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) were determined in the samples of PM2.5: fluoranthene, benzo(a)anthracene, chrysene, benzo(b)fluoranthene, benzo(k)IHioranthene, benzo(a)pyrene, indeno( 1,2,3-c,d)pyrene, dibenzo(a,h)anthracene and benzo(g,h,i)perylene. The experiment proved an elevated annual concentration of PM2.5 (32.3 |ig/m') and annual concentration of PMI0 exceeding the standard (46 |ig/m'). High concentrations of PAHs in PM2.5 were noted; in winter they were 3-5 times higher than in summer. The annual benzo(a)pyrene concentration was 3.9 (ig/m', i.e. almost 4 times the future target value for EU countries

PL

W artykule przedstawiono wyniki pomiarów stężenia pytu PM2.5 (o średnicy aerodynamicznej cząstek do 2,5 (im) oraz frakcji PM2,5-10 (o średnicy cząstek z przedziału od 2,5 do 10 |im) na stanowisku w Częstochowie. Pomiary prowadzono od stycznia do grudnia 2005 r, w cyklach 24 h. Wykorzystano sekwencyjny, dwukanalowy pobornik pyłów z głowicą PM10 i separatorem frakcji PM2,5 (sharp cut cyclone). Próbki pytu PM2,5 poddano analizie na zawartość następujących WWA: fluorantenti, benzo(a)antracenu, chryzenu, bcnzo(b)fluorantenu. bcnzo(k)fluorantenu, benzo(a)pirenu, indeno(l,2,3-c,d)pirenu, dibenzo(a,h)antracenu i benzo(g,h,i)perylenu. Wyniki pomiarów wykazały podwyższone średnioroczne stężenie pyłu PM2,5 - 32.3 (ig/m' oraz ponadnormatywne średnioroczne stężenie pyłu PM10 - 46 ng/m'. Odnotowano wysokie stężenie WWA w pyle PM2,5, które w sezonie zimowym było od 3 do 5 razy wyższe niż w sezonie letnim. Średnioroczne stężenie benzo(a)pirenu wynosiło 3,9 ng/m3 i 4-krotnie przekraczało planowaną wartość docelową dla krajów UE.

6

Benzene air pollution in the Silesian Region

Pyta H., Błaszczyk J., Klejnowski K., Krasa A.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2005

|

Vol. 31, no. 3

25--36

EN

The paper presents results of benzene monitoring in ambient air in the Silesian Region (Poland). Sampling points within the Region were chosen with respect to the population density, traffic intensity and presence of industrial emission sources of benzene (coking plants, refineries). Benzene concentrations were measured by means of the passive sampling by using sorption tubes filled with charcoal. The exposure time of each tube was 2 weeks. At each sampling point 12 tubes were exposed from August 2002 to July 2003. The results of the experiment proved differentiated degrees of exposure of the Silesian inhabitants to elevated, exceeding the limit value (5.0 ug/m3), concentrations of benzene. The mean annual concentration of benzene varied over the Region between 4.09 and 9.26 Hg/m3, not exceeding the doubled standard (i.e. the limit plus 100% margin of tolerance, i.e. 10 ug/m3 in total). The limit value for benzene concentration was exceeded at the majority of the sampling points. Results of the exemplary measurement performed in Zabrze with the use of an automatic BTX analyzer are also presented. The parallel exposure of a passive sampler gave similar benzene concentration.

PL

W artykule przedstawiono wyniki monitoringu benzenu w powietrzu, w 19 punktach na terenie województwa śląskiego. Punkty monitoringu wytypowano z uwagi na gęstość zaludnienia i intensywność ruchu samochodowego lub ze względu na obecność przemysłowych źródeł emisji benzenu (koksownie, rafinerie). Pomiary prowadzono metodą pasywną, z zastosowaniem rurek sorpcyjnych wypełnionych węglem aktywnym. Czas ekspozycji rurki - 2 tygodnie. W każdym punkcie, w okresie od sierpnia 2002 r. do lipca 2003 r. wykonano 12 ekspozycji. Wyniki pomiarów wykazały zróżnicowane narażenie mieszkańców śląskich miast na ponadnormatywne stężenie benzenu. Stężenie średnioroczne przyjmowało wartości z zakresu 4,09 ug/m3 do 9,26 ug/m3, a więc nie przekroczyło wartości dopuszczalnej wraz ze 100% marginesem tolerancji. W większości punktów zostało przekroczone średnioroczne stężenie dopuszczalne 5 ug/m3. Przedstawiono również wyniki przykładowej sesji pomiarowej w Zabrzu przy użyciu automatycznego analizatora BTX. W równolegle prowadzonej ekspozycji próbnika pasywnego uzyskano podobną wartość stężenia benzenu, jak w pomiarach automatycznych.

7

Oznaczanie stężeń BTX w powietrzu przy użyciu mobilnego chromatografu gazowego

Czaplicka M., Klejnowski K., Krasa A.

Aparatura Badawcza i Dydaktyczna

|

2002

|

T. 7, nr 3

192--198

PL

W publikacji przedstawiono metodę oznaczania stężenia benzenu i jego homologów w powietrzu atmosferycznym z zastosowaniem mobilnego, automatycznego chromatografu gazowego. Chromatograf zawiera: system pobierania próbki, termodesorber oraz układ analityczny. Na podstawie analiz mieszaniny wzorcowej wykonano ocenę statystyczną metody. Oceniono również przydatność metody do badania dynamiki zmian jakości powietrza.

EN

A method for determination of concentrations of benzene and its homologues in ambient air with the use a mobile automated gas chromatograph is presented in the paper. The chromatograph comprised a sampling system, thermo-desorber, and analytical system. On the basis of standard mixture analyses the statistical evaluation of the method was performed. Also, applicability of the method to observations of dynamics of ambient air quality variations was assessed.