Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

W pogoni za oryginałem – palimpsest w malarstwie ściennym. Eksponowanie odkrywek

Święcka E.

Architectus

|

2018

|

Nr 4 (56)

43--52

PL

W artykule przedstawiono problemy związane z należącym do procesu badań powierzchni architektonicznych odsłanianiem malowideł ściennych. Omówiono też sposób przygotowywania w przeszłości wtórnych powłok przed nanoszeniem kolejnych dekoracji oraz podstawowe zasady postępowania konserwatorskiego. Warstwy stratygraficzne malarstwa ściennego stanowią: murowane podłoże, tynki, pobiały i warstwy barwne. Nie zawsze zdejmowane są wszystkie wtórne nawarstwienia z całej powierzchni oryginalnej dekoracji, czasami wykonuje się jedynie niewielkie odkrywki. Zdejmowanie przemalowań jest prowadzone w ramach prac konserwatorskich, dlatego duża część rozstrzygnięć należy do specjalistów z tej dziedziny. W przeszłości konserwatorzy odsłaniali zwykle w całości zachowaną warstwę najstarszą; późniejsze były po prostu tracone. Dziś istnieje wiele metod konserwacji i sposobów ekspozycji, aby ocalić malowidła pochodzące z kilku okresów historycznych, stworzone na tej samej ścianie. Różne sposoby i formy ich ekspozycji pokazano w artykule na fotografiach. Należy podkreślić, że jednoczesna prezentacja malowideł pochodzących z kilku okresów to głównie kwestia estetyczna. Nie wolno też zapominać, że dekoracja malarska nie tylko jest dziełem sztuki, ale stanowi dokument losów historycznej budowli.

EN

The article presents problems of revealing of mural paintings which is an integral part of architectural surfaces investigation. The paper also describes different kinds of preparatory layers used in the past as a support for new decorations and general rules of its conservation proceedings. The stratigraphic layers of mural painting are the following: the wall, plasters and renderings, strata of whitewash and polychromes. In some cases only limited parts of authentic paint are presented without removing of all layers added later on the whole decorated surface. Overpaintings are removed in conservation treatment, that is why the conservator is the one to make the most important decisions. In the past conservators used to reveal the oldest existing paint layer; overlapping layers were simply lost. Today there are many solutions and methods of conservation allowing to preserve and expose paintings created on the same wall in different historical periods. The photographs included in the article illustrate different systems and forms of presentation. It should be stressed that parallel presentation of paintings coming from several periods is mainly an aesthetical problem. One should also remember that painted decoration is not only a work of art but also a document of history of the building.

2

Konserwacja malarstwa ściennego w 1. połowie XX w. i kwestie autentyzmu

Święcka E.

Architectus

|

2015

|

Nr 4(44)

33--42

PL

W tekście omówiono cechy malarstwa ściennego, a także ukazano różnice między tego rodzaju dziełami sztuki a innymi obiektami malarstwa. Pokrótce przedstawiono metodykę badań i warsztat konserwatora malowideł ściennych, w tym podejście do kwestii autentyzmu. Główną uwagę skupiono na ukazaniu historii polskiej myśli konserwatorskiej w 1. połowie XX w. Polscy konserwatorzy popełnili wiele błędów. Malowidła głównie restaurowano, często poprzez ich przemalowywanie. Metody konserwatorskie i szacunek dla substancji zabytkowej wchodziły do praktyki stopniowo. Gdy dawniej dbano przede wszystkim o utrwalenie autentycznego przekazu estetycznego dzieła, nowoczesna konserwacja oparta na podstawach naukowych kładła główny nacisk na świadectwo oryginalnej materii i walor malowidła jako historycznego dokumentu.

EN

The text presents mural paintings’ character and shows differences between wall paintings and other kind of paintings. Reviews of the methodology of research and techniques of conservation of mural paintings as well as the approach to the question of authenticity have been presented. The main topic is history of conservation in Poland in 1st half of 20th century, Polish restorers made many mistakes at that time. Mural paintings were restored mainly by their overpainting. Respect for the preserved matter and methods of conservation were gradually accepted. In the past only the aesthetic value of the work of art was protected and believed to be authentic. Modern conservation – supported by science – respects and protects traces of the original material treated as a historical document.

3

Pojęcie autentyzmu i malarstwo ścienne

Święcka E.

Architectus

|

2014

|

Nr 1(37)

41--47

PL

Konserwator dzieł sztuki, Warszawa/Restorer of works of art, Warsaw Malowidła ścienne tworzą swoisty pomost pomiędzy architekturą a ruchomymi dziełami sztuki. W odniesieniu do każdego z tych trzech typów obiektów wypracowana została odrębna metodyka ochrony i konserwacji. I choć istnieje na tym polu wiele punktów stycznych, to jednak odmienny charakter poszczególnych grup wymaga szczególnego podejścia i interpretacji. Dotyczy to także zagadnienia autentyzmu. Kluczowy problem stanowią tu transfery malarstwa ściennego eksponowane w galeriach jak obrazy sztalugowe.

EN

Wall paintings provide a special bridge between architecture and movable artworks. In reference to these three types of structures a separate method of protection and conservation has been developed. Although there are many common points, the different character of the individual groups requires a special approach and interpretation. This also regards the issue of authenticity. The key problem in this respect includes transfers of wall paintings displayed in galleries as easel paintings.

4

The Wall Painting in the Franciscan Church of St. John the Baptist in Holszany: History and Conservation Works

Klajumiene D, Święcka E

Architectus

|

2011

|

Nr 1(29)

11--18

EN

Holszany is a town located on the territory of today's Belarus which was originally known as the estates of Lithuanian Dukes of Holszany, and since the 16th century - the Sapieha family. Initially, it belonged to Bogdan Sapieha who granted the local Catholic church to Evangelicals but when he got converted to Catholicism he took it back. In 1618, the Great Deputy Chancellor of Lithuania Paweł Stefan Sapieha granted the foundation to the Franciscans in Holszany; he also built the Church of St. John the Baptist and a residential building for them. In 1774, the church was remodeled for the Franciscans' money. Its main facade was decorated with paintings of scenes from the life of its patron - St. John the Baptist, and new altars were added in about 1790. The preserved copies of the foundation documents and information from inventory records and inspection certificates from the end of the 18th century and the 1st half of the 19th century testify to those changes.

PL

W artykule omówiono historię i konserwację reliktów bogatego wyposażenia we wnętrzu dawnego kościoła franciszkańskiego św. Jana Chrzciciela w Holszanach. Kościół ten ufundował w 1618 r. podkanclerz wielki litewski Paweł Stefan Sapieha. Później ze środków franciszkanów dokonano w 1774 r. przebudowy kościoła. Jego fasada główna została ozdobiona malowidłami przedstawiającymi sceny z życia patrona - św. Jana Chrzciciela, a nowe ołtarze dostawiono ok. 1790 r. W latach 30-tych XX w. władze sowieckie zamknęły kościół, jak wiele innych zamieniając go na warsztaty. Dopiero w 1990 r. zwrócono go wiernym, a pod sam koniec XX w. powrócili tu także zakonnicy franciszkańscy. Dawniej słynącą bogactwem dzieł sztuki sakralnej świątynię bracia znaleźli zniszczoną i spustoszoną. W latach 2006-2007 na zlecenie Departamentu Ochrony Dziedzictwa Ministerstwa Kultury RP i w porozumieniu z Akademią Sztuk Pięknych w Wilnie przeprowadzono prace konserwatorskie, którym towarzyszyły prace badawcze. Pracami objęto zdobione polichromią ołtarze boczne i monumentalne, dwukondygnacyjne iluzjonistyczne malowidło. Zajmuje ono całą ścianę prezbiterium z centralnie umieszczoną sceną chrztu Jezusa w Jordanie i postacią św. Jana Ewangelisty na łączeniu kondygnacji. Dzięki tym pracom ta iluzjonistyczna kompozycja, charakteryzująca się wyjątkowym pięknem i monumentalizmem, odzyskała swą świetność.