Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Water ecosystems affected by human impact within the protected area of the Tatra National Park (Poland)

Kurzyca I., Choiński A., Kaniecki A., Siepak J.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2009

|

Vol. 38, No.3

77-86

EN

The subjects of the study were two high-mountain lakes, Morskie Oko and Czarny Staw pod Rysami, in the Tatra range of the Carpathian Mountains located within the protected area of the Tatra National Park. This paper presents results of the analytical study of the lake water composition and compares this with relevant data from earlier years. The impact of the following factors was distinguished and discussed: atmospheric deposition (dry and wet), migration of pollutants with runoff water supplying both reservoirs, tourism (hiking, climbing), and the influence of mountain hostels. The resistance and sensitivity of the lakes to human impact is described in terms of water quality changes and characteristics of the catchments and the region.

2

Tendencies of changes in the chemical composition of precipitation in the Wielkopolski National Park

Walna B., Kurzyca I.

Journal of Water and Land Development

|

2009

|

no. 13a

53-69

EN

The results are presented of chemical studies on precipitation based on multi-year observations (1992-2007) carried out in the Wielkopolski National Park (WNP). They are compared with the monitoring data obtained by stations grouped in the European Monitoring and Evaluation Programme (EMEP) network. It was found that over the study period the pH of precipitation tended to grow systematically, thus contributing to a decrease of the annual deposition of (H+) ions. The trend lines of changes in the deposition of hydrogen ions have similar slope coefficients, which indicates similar rate of changes. The year with the lowest pH was 1994, in which the mean annual pH was 3.92. In turn, the acidification level was the lowest in 2006 with pH - 4.80. The deposition of hydrogen ions at all stations often exceeded 20 mg·m-² ·year-¹, and at the WNP station it even reached 70 mg·m-² in 1994. The deposition of acid-forming ions was also analysed. Predominant among them were sulphate ions, but their deposition showed a declining tendency with time. Their maximum values were recorded in precipitation in the WNP - 707 mg S-SO4 ·m-² (2002) and 260 mg N-NO3·m-² (2007). It was found that the NO3/SO4 eq/eq ratio tended to increase, which is indicative of changes in the composition structure of precipitation. This effect resulted from the decrease in SO2 emission in the Wielkopolska region and from the increase in NOx emission caused by car traffic in the Park and along its border. Calcium dominated among the deposited alkaline cations - its share exceeded 50%. The figures recorded for potassium and calcium deposition by lowland EMEP stations were several times lower than those obtained in the WNP and lower than the mean for Poland. Over the last years one can note a stabilisation in the amount of deposited cations.

PL

Przedstawiono wyniki badań chemicznych opadów atmosferycznych, opartych na wieloletnich obserwacjach (1992-2007), prowadzonych w Wielkopolskim Parku Narodowym (WPN) i porównano z rezultatami badań monitoringowych stacji, będących w europejskiej sieci EMEP. Stwierdzono, że w tym czasie pH opadów ulegało systematycznemu podwyższeniu powodując obniżenie rocznej depozycji jonów [H+]. Linie trendu zmian depozycji jonów wodorowych charakteryzująsię zbliżonym współczynnikiem nachylenia, co wskazuje na podobne tempo zmian. Rokiem o najniższym pH był 1994 r., w którym średnie roczne pH osiągnęło wartość 3,92. Natomiast rokiem o najmniejszym zakwaszeniu okazał się 2006 r. - pH 4,80. Depozycja jonów wodorowych we wszystkich stacjach monitoringu EMEP w Polsce często przekraczała wartość 20 mg·m-² ·rok-1, a w WPN osiągnęła w 1994 r. wartość 70 mg·m-². Przeanalizowano depozycję jonów kwasotwórczych. Wśród nich dominowała depozycja jonów siarczanowych, wykazując wartości malejące w kolejnych latach. Wartości maksymalne wyniosły - 707 mg S·m-² (2002) i 260 mg N-NO3·m-² (2007). Stwierdzono wzrastający współczynnik NO3/SO4 eq/eq, wskazujący na zmiany w strukturze składu anionów. Wśród deponowanych kationów alkalicznych najwyższe wartości przyjmuje wapń stanowiąc ponad 50%. Stacje nizinne EMEP charakteryzują się wartościami depozycji potasu i wapnia kilkukrotnie niższymi niż uzyskane w WPN oraz niższymi niż średnie dla Polski. W ostatnich latach obserwuje się stabilizację ilości deponowanych kationów.

3

Opady atmosferyczne nad Poznaniem

Kurzyca I., Walna B., Siepak J.

Przegląd Komunalny

|

2007

|

nr 8

16-17

PL

Ilość i jakość opadów atmosferycznych na obszarze Poznania zależą od szeregu czynników, takich jak warunki klimatyczne, ukształtowanie terenu i skala emisji zanieczyszczeń. Bez względu jednak na ich charakterystykę istotne dla ekosystemów miejskich jest odpowiednie zagospodarowanie wód opadowych i spływowych. Ma to szczególne znaczenie z uwagi na założenia zrównoważonego rozwoju miasta oraz spełnianie norm prawnych obowiązujących w krajach Unii Europejskiej.

4

Application of chemometry to the comparison of atmospheric precipitation pollution profiles in urban and ecologically protected areas

Astel A., Walna B., Kurzyca I., Szczepaniak K., Siepak J.

Chemia Analityczna

|

2006

|

Vol. 51, No. 3

377-389

EN

Discriminant analysis has been applied to assess a possibility of distinguishing between polluted and non-polluted sites by comparing pollutants' concentration in rainwater samples. Two discriminant functions related to pH, F-, NO-3, K+, CI-, and Mg2+ were generated. On the basis of PCA results and source apportionment techniques, three major sources of pollutants in two monitored sites (Poznań and Wielkopolski National Park, WNP divided into WNP-P (precipitation) and WNP-T (thro ugh fa 11)) in central part of Poland have been distinguished. These sites differ in respect to urbanization characteristics. The sources of pollutants in each site have been defined and pollution level has been quantitatively assessed as follows: anthropogenic origin (WNP-P - 23%; Poznań - 55%), soi! and dust particles (WNP-P - 35%; Poznań - 10%), sea salt aerosols (WNP-P - 7%; Poznań -17%). Also chemical composition of the above materials and their contribution to the total contents of cations and anions have been determined by calculating Absolute Principal Components Scores (APCS) and estimating daily variations in mass and concentration.' In general, contribution of SO2-4and NO-3 in the municipal area was twice as high as m the ecologically protected area.

PL

W pracy przedstawiono możliwości zastosowania techniki analizy dyskryminacyjnej do porównania stopnia zanieczyszczenia miejsc pobierania próbek na podstawie analizy zanieczyszczeń wody opadowej. W efekcie uzyskano dwie funkcje dyskryminacyjne skojarzone ze zmianami wartości pH oraz stężeniem jonów F-, NO-3, K+, CI-, and Mg2+. Na podstawie wyników analizy głównych składowych, połączonej z technikami identyfikacji i oceny ilościowej źródeł zanieczyszczeń, wyodrębniono trzy główne źródła wpływające na stan zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego w dwóch punktach zlokalizowanych w centralnej części Polski, różniące się między sobą stopniem urbanizacji. Zidentyfikowano źródła zanieczyszczeń i określono ilościowo wielkość ich udziału. Wyodrębniono źródła antropogeniczne (Wielkopolski Park Narodowy - 23%; Poznań - 55%), pył i kurz (WNP - 35%; Poznań - 10%) oraz aerozole morskie (WNP - 7%; Poznań - 17%). Dodatkowo oceniono skład chemiczny zanieczyszczeń charakterystycznych dla danego źródła i wyznaczono udział poszczególnych kationów i anionów w całkowitej zawartości analitów w opadach. Analizę wykonano wyodrębniając absolutne wartości czynników głównych. Ustalono, że zawartość jonów SO2-4and NO-3 w próbkach pobranych na terenie miejskim jest dwa razy wyższa w porównaniu z próbkami z terenu ekologicznie chronionego.

5

Ogólna charakterystyka opadów atmosferycznych zebranych w stacji ekologicznej (Wielkopolski Park Narodowy), w latach 2002 2004 na tle danych z wielolecia

Walna B., Kurzyca I.

Ekologia i Technika

|

2005

|

R. 13, nr 2

76-81

EN

Significant differences were noted in the character of monthly changes of the precipitation volumes and in the annual precipitation volumes in the years 2002, 2003 and 2004. The year 2003 was exceptionally dry against the long-term mean. The mean annual pH indicates a significant acidification of precipitation. The most frequently noted pH of the precipitation varies in the range <4.1-4.6> for 2002 and 2004, whereas <4.6-5.1> for 2003. The annual mean electric conductivity of the precipitation testifies to its pollution at an intermediate level. No significant changes in pH and conductivity of precipitations against the long-term mean were observed.

6

Analiza porównawcza fluorków w wodach pitnych

Kurzyca I., Marciniak M.

Ekologia i Technika

|

2004

|

R. 12, nr 5

160-167

PL

Fluor jest mikroelementem wpływającym na zdrowie i funkcjonowanie organizmu. W pracy przedstawiono zawartość jonów fluorkowych w wodach pitnych. Stężenie fluorków oznaczano dwoma różnymi metodami analitycznymi: potencjometryczną z użyciem jonoselektywnej elektrody fluorkowej (ISE) i chromatografię jonową (IC). Wyniki przedstawiają różną zawartość fluorków w wodach mineralnych, stołowych i wodociągowych oraz porównanie dwóch metod analitycznych.

EN

The fluoride ion has been recognized as an important trace element for human health. In this study fluoride content in potable waters are describe. Fluoride concentrations were determined by two different analytical methods: ion-selective electrode potentiometry (ISE) and ion chromatography (IC). Results show varied fluoride concentrations in bottled and tap water and a comparison of these two analytical methods.

7

Comparative study of the tap water quality in Poznan (Poland) and Aveiro (Portugal)

Kurzyca I., Błaszczak Z., Siepak J., Ratajczak M.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2004

|

Vol. 11, nr 9

915--928

EN

Results of comparative analysis of tap water quality in the cities of Poznan (Poland) and Aveiro (Portugal) and specifies the factors affecting Ibis quality have been presented. The comparison bas been performed on the basis of the study carried out from November 2000 to May 2001. The analysed parameters comparised: pH, colour, conductivity, hardness, the content of chlorides, nitrates(V), nitrates(III), phosphates(V), sulphates(VI), cadmium, copper, nickel, zinc, chromium, calcium, manganese, sodium, potassium, magnesium and iron. The quality of lap water in both cities bas been assessed against the legal solutions regulating the tar water quality valid in both countries. Possible influence of selected water quality parameters on human health bas been indicated.

PL

Omówiono czynniki wpływające na jakość wody przeznaczonej do spożycia. Przedstawiono wyniki badań wody pitnej w mieście Poznań (polska) i Aveiro (Portugalia) przeprowadzonych w okresie od listopada 2000 do maja 200 I r. Analizowano parametry jakości wody, takie jak: pH, barwa, przewodność, twardość, chlorki, azotany(V), azotany(III), fosforany(V), siarczany(VI), kadm, miedź, nikiel, cynk, chrom, wapń, mangan, sód, potas, magnez i żelazo. Porównano jakość spożywanej wody w obu miastach w odniesieniu do rozporządzeń prawnych dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia obowiązujących w tych krajach, a także przedstawiono ewentualny wpływ zawartości wybranych komponentów na zdrowie człowieka.

8

Badania stanu czystości wody rzeki Trzcinicy

Zioła A., Sobczyński T., Kowalski A., Kurzyca I.

Ekologia i Technika

|

2003

|

R. 11, nr 4

8-13

PL

W artykule zaprezentowano i przedyskutowano wyniki badań fizyczno-chemicznych próbek wody oraz osadów dennych analizowanych pod kątem zawartości metali ciężkich (Cd, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn, Hg) z rzeki Trzcinicy, przeprowadzonych we wrześniu 2002. Efektem prowadzonych badań jest klasyfikacja wód rzeki Trzcinicy pod kątem klasy czystości oraz zmian pochodzących z działalności człowieka. Uzyskane wyniki badań wskazują na zły stan czystości wód rzeki Trzcinicy i jej pozaklasowy przedział zgodnie z rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.

EN

The Trzcinica River water and sediments were analysed in September 2002 for their physical and chemical properties and the content of heavy metals (Cd, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn, Hg). The results were used for Trzcinica classification and an evaluation of athropopression. It was concluded that the Trzcinica waters are polluted and, according to the rule of the Ministry for Environment Protection, Natural Resources and Forestry, in consequece out of any class.