Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ składu gatunkowego drzewostanów na cechy jakościowe próchnicy glebowej tworzącej się na zrekultywowanym wyrobisku popiaskowym

Woś B., Pietrzykowski M., Pająk M.

Quarterly of Environmental Engineering and Design

|

2018

|

Vol. 169 (49)

71--79

PL

W pracy omówiono wpływ składu gatunkowego drzewostanów na cechy jakościowe próchnicy glebowej tworzącej się na zrekultywowanym i zalesionym wyrobisku popiaskowym KP Szczakowa. Skład frakcyjny i właściwości optyczne badano na próbkach pobranych z wierzchnich poziomów inicjalnych gleb (0-5 cm) w litych drzewostanach: sosny zwyczajnej, modrzewia europejskiego, brzozy brodawkowatej i olszy czarnej. Badane próchnice charakteryzowały się przewagą węgla kwasów fulwowych (CKf) w stosunku do węgla kwasów huminowych (CKh) w składzie frakcyjnym puli węgla związanego (Cog) oraz stosunkowo niskim stosunkiem ekstynkcji kwasów huminowych (E465/E665). Czynnik gatunku zadziałał na właściwości próchnicy glebowej najsilniej w przypadku olszy czarnej. Gleby pod olszą charakteryzowały się większą zawartością węgla organicznego ogółem (Corg) i węgla związanego z kwasami huminowymi i fulwowymi (CKh+CKf) w porównaniu do pozostałych gatunków drzew. Potwierdza to duże zdolności fitomelioracyjne i przydatność do rekultywacji olszy czarnej.

EN

The paper presents influence of tree species composition on qualitative properties of humus in soil developed on reclaimed and afforested sand mine excavation KP Szczakowa. Fractional composition and optical properties were determined on 16 samples collected from top soil layer (0-5 cm) under different species: pure stands of Scots pine, European larch, common birch and black alder. The examined humus were generally characterized by predominance of fulvic acids (CKf) in relation to humic acids (CKh) and relatively low optical density of humic acid (E465/E665). Black alder in comparison to other species, most significantly modified the properties of soil humus. Soil under alder were characterized higher content of soil organic carbon (SOC) and carbon associated with humic and fulvic acid (CKh+CKf). The results confirm high phytomeliorative effect and usefulness of black alder to reclamation.

2

Root biomass distribution in an energy willow plantation

Juliszewski T., Kwaśniewski D., Pietrzykowski M., Tylek P., Walczyk J., Woś B., Likus J.

Agricultural Engineering

|

2015

|

Vol. 19, No. 4

43--49

EN

The objective of the paper was to determine the distribution of energy willow roots biomass, which is significant for developing a structure of a machine for reclamation of fields after their cultivation. The scope of work covered the research studies carried out on 30 rootstocks of energy willow, which come from a plantation set up in 2003 in the Department of Production Engineering and Power Energy of the University of Agriculture in Krakow. A vertical scope of thick roots with a diameter above 30 mm was at the average 42.3 cm and the horizontal one was – 51.6 cm. Total fresh mass of rootstock (roots + butt log) was 18.61 kg at the average, and the mass of thick roots was – 7.75 kg.

PL

Celem pracy było określenie rozmieszczenia biomasy korzeni wierzby energetycznej, które jest istotne ze względu na opracowanie, w ramach projektu badawczego, konstrukcji maszyny do rekultywacji pól po jej uprawie. Zakresem pracy objęto badania przeprowadzane na 30 karpach wierzby energetycznej, pochodzących z plantacji założonej w 2003 roku na Wydziale Inżynierii Produkcji i Energetyki Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Zasięg pionowy korzeni grubych o średnicy powyżej 30 mm wynosił średnio 42,3 cm, a zasięg poziomy korzeni grubych – 51,6 cm. Całkowita świeża masa karpy (korzenie + odziomek) wynosiła średnio 18,61 kg, natomiast masa korzeni grubych – 7,75 kg.

3

Zawartość pierwiastków śladowych (Mn, Zn, Cu, Cd, Pb, Cr) w liściach olsz (Alnus sp.) zastosowanych jako gatunki fitomelioracyjne na składowisku odpadów paleniskowych

Pietrzykowski M., Krzaklewski W., Woś B.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2013

|

nr 151 (31)

26--34

PL

W pracy przedstawiono koncentrację wybranych pierwiastków śladowych (Mn, Zn, Cu, Cd, Pb i Cr) w liściach olszy zielonej, szarej i czarnej, wprowadzonych doświadczalnie na składowisko odpadów paleniskowych ze spalania węgla brunatnego „Lubień” Elektrowni PGE „Bełchatów” (Polska Centralna). Najbardziej podatnymi pierwiastkami na kumulację przez olsze były cynk i mangan oraz miedź. Akumulacja pozostałych metali (chromu, ołowiu i kadmu) była bardzo niska. Stwierdzono, że wzrastająca w warunkach osadnika olsza szara charakteryzowała się, w porównaniu do pozostałych wprowadzonych gatunków, istotnie wyższą akumulację manganu (Mn) i miedzi (Cu). Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że w warunkach składowiska popiołów nie występuje zagrożenie nadmiernym pobraniem pierwiastków śladowych przez olsze.

EN

The paper presents concentration of selected trace elements (Mn, Zn, Cu, Cd, Pb and Cr) in the leaves of green, grey and black alders, introduced experimentally as phytomelioration species on fly ash disposal "Lubień" (in Central Poland, PGE "Bełchatów" Power Plant). The largest accumulation of the trace elements by alder species was noted in case of zinc, manganese and copper. Accumulation of the other metals (chromium, lead and cadmium) in the alder leaves was very low. An extra reducting factor of the trace elements mobility in soil and uptake by trees was caused by alkaline pH (7.9-8.0 in H2O). It was found that gray alder growing on fly ash was characterized by significantly higher accumulation of manganese (Mn) and copper (Cu), compared to the rest of the introduced alder species. Based on the results we assumed that there is no risk of toxic trace elements concentration for introduced species in the fly ash technosols substrate.

4

Park zakonu oo. Kamilianów w Tarnowskich Górach jako przykład zagospodarowania obiektu po historycznym górnictwie galeno-galmanowym

Pietrzykowski M., Śliwińska M., Krzaklewski W., Woś B.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2013

|

nr 150 (30)

13--22

PL

Na terenie Śląska występuje szereg obszarów po historycznym górnictwie galeno-galmanowym. Dobrym sposobem zagospodarowania takich obiektów, szczególnie w obrębie miast, jest zakładanie parków. W pracy przedstawiono analizę składu gatunkowego i stanu sanitarnego drzewostanu na terenie Parku oo. Kamilianów w Tarnowskich Górach założonego przed ponad stu laty na terenie starego wyrobiska pogalmanowego. Na terenie obiektu parkowego zinwentaryzowano ogółem 696 drzew, wśród których dominowały: lipa drobnolistna, klon pospolity, kasztanowiec zwyczajny oraz buk zwyczajny i jesion wyniosły. Ogólnie stwierdzono dobry stan zdrowotny zadrzewień, co świadczy o korzystnych warunkach siedliskowych na terenie dawnego obiektu pogórniczego. W celu poprawy estetyki i bezpieczeństwa parku zalecono usunięcie drzew obumierających oraz martwych gałęzi i konarów. W miejsce usuniętych drzew zaproponowano wprowadzenie cienio-wytrzymałych gatunków charakteryzujących się dużymi zdolnościami przystosowawczymi do warunków siedliskowych obszarów dawnego górnictwa galmanowego, takich jak np. buk zwyczajny i klon jawor.

EN

There are a lot of areas after historic calamine mining in the Upper Silesia region. A good way to manage such facilities, particularly in the cities, is the establishment of green area and parks. The paper presents analysis of the tree species composition and the sanitary condition of stands in park at the area of Camilian Monastery in Tarnowskie Góry. There were inventoried total 696 trees, among which: linden, maple, horse chestnut, beech and ash. It was noted a good state of health of trees, versus the good habitat conditions in the post-calamine mining sites. In order to improve the aesthetics and safety of the park there was recommended the removal of dying trees and dead branches. In place from the removed trees there was proposed to introduce high adaptability species to habitat conditions of the post-calamine mining sites, such as beech and sycamore maple.

5

Ocena zagospodarowania leśnego zrekultywowanych terenów po otworowej eksploatacji siarki

Pietrzykowski M., Krzaklewski W., Woś B., Pietrzak W.

Przegląd Górniczy

|

2012

|

T. 68, nr 7

98--103

PL

Większość terenów pogórniczych w Polsce rekultywowana jest w kierunku leśnym (około 60 % powierzchni). Po przeprowadzonej rekultywacji znaczna część tych obszarów przekazywana jest pod administrację Lasów Państwowych i obejmowana planami urządzania lasu. Celem pracy była analiza powierzchniowa rekultywacji leśnej, wieku i składu gatunkowego drzewostanów oraz prognozowanych siedliskowych typów lasu na zrekultywowanym i zalesionym obszarze po otworowej kopalni siarki „Jeziórko”. Zrekultywowany teren przekazany został pod administrację Nadleśnictwa Nowa Dęba (do 2007 roku Buda Stalowska). Aktualnie grunty zrekultywowane przejęte przez Nadleśnictwo stanowią 1,3 % jego powierzchni, z czego 210 ha stanowią grunty leśne wcześniej wyłączone na potrzeby kopalni, natomiast 122 ha stanowią grunty, które nie znajdowały się pod administracją Lasów Państwowych. Siedliska na zrekultywowanych terenach sklasyfikowano w Planach Urządzania Gospodarstwa Leśnego w większości jako bory mieszane świeże (BMśw). Gatunkami aktualnie dominującymi we wprowadzonych zalesieniach są sosna zwyczajna i brzoza brodawkowata. Pomimo przeprowadzonej rekultywacji znaczną powierzchnię zajmują halizny (21 ha) oraz liczne podtopienia będące efektem nieuregulowanych do końca stosunków wodnych. Tak powstałe biocenozy wodne i fragmenty ze skąpym występowaniem roślinności są elementem urozmaicającym krajobraz. Jednak w celu ich harmonijnego włączenia w powstające ekosystemy potrzebny jest ciągły monitoring zrekultywowanego obszaru między innymi pod kątem kondycji drzewostanów.

EN

The majority of post-mining areas in Poland (about 60 %) is reclaimed in the forest direction. After the realized reclamation a considerable part of these areas has been transferred to the administration of the State Forests and covered by forest arrangement plans. The aim of this study was to analyze the area of forest reclamation, age and species composition of forest stands and predicted sites of forest types in the reclaimed and afforested area after the “Jeziórko” borehole sulphur mine. The reclaimed area has been transferred to the administration of the Nowa Dęba Forest Inspectorate (till 2007 Buda Stalowska). Currently the reclaimed grounds taken over through the Forest Inspectorate constitute 1.3 % of its area, of which 210 ha constitute forest grounds previously separated for the needs of the mine, whereas 122 ha constitute grounds, which were not under the administration of the State Forests. The majority of these areas has been defined as mixed coniferous forests. Currently the dominant species in the stands are the common pipe and the European white birch. Despite the realized reclamation, a substantial area occupy waste land (21 ha) and numerous flooded grounds, which result from unregulated water relations. The originated water biocenoses and fragments with barely sufficient vegetation are an element that diversifies the landscape, However, in order to include them harmoniously into the coming into existence ecosystems, it is necessary to monitor the reclaimed areas, among others from the viewpoint of the forest stand condition.

6

Stan zagospodarowania leśnego zrekultywowanych zwałowisk odpadów górnictwa węgla kamiennego przekazanych pod administrację Nadleśnictwa Brynek (RDLP w Katowicach)

Pietrzykowski M., Kaczmarczyk A., Woś B., Stoces A.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2012

|

nr 7

34-37

PL

Powierzchnia gruntów wymagających rekultywacji przekracza w Polsce wciąż 60 tys. ha, w tym należących do przemysłu wydobywczego około 44 tys. ha. Około 60 procent gruntów po przeprowadzonej rekultywacji przekazuje się na zagospodarowanie w kierunku leśnym. Zwałowiska górnictwa węgla kamiennego w rejonie Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP) należą do obiektów uciążliwych dla środowiska i często są lokalizowane na terenach wyłączanych z produkcji leśnej. Znaczna część rekultywowanych zwałowisk przekazywana jest pod administrację PGL Lasy Państwowe. Tereny te obejmowane są Planami Urządzania Gospodarstw Leśnych, w których zawarte są dane o siedliskach i drzewostanach. Celem pracy była analiza powierzchniowa rekultywacji leśnej, wieku i składu gatunkowego drzewostanów oraz prognozowanych siedliskowych typów lasu na rekultywowanych zwałowiskach przekazanych pod administrację Nadleśnictwa Brynek (RDLP w Katowicach). Stwierdzono, że na analizowanym obszarze powierzchnia wyłączona z produkcji leśnej dla tworzenia zwałowisk wynosiła 87,07 ha, zaś powierzchnia zrekultywowana i przekazana do ponownego zagospodarowania 34,41 ha. Siedliskowe typy lasu przypisane zostały jedynie dla powierzchni 10,46 ha, a wśród nich dominującym jest las mieszany świeży (LMśw) (89,7procent). Aktualnie największy udział w zalesieniach mają: modrzew europejski (17procent), brzoza (1procent), dąb (15procent) i sosna zwyczajna (11procent). Drzewostany znajdują się obecnie w I i II klasie wieku, co wiąże się z planowaniem w najbliższym okresie zabiegów pielęgnacyjnych w ramach czyszczeń późnych, a następnie trzebieży wczesnych. Wprowadzone zalesienia będą jednak pełnić przede wszystkim funkcje ochronne, krajobrazowe i sanitarne, a nie produkcyjne. Koszty prowadzenia gospodarki na tych powierzchniach obciążać będą PGL LP.

EN

The surface areas requiring reclamation in Poland exceeds 60 000 ha, of which, 44 000 ha are occupied by mining. The predominant reclaimed postmining use isforestery (60 per cent). Spoil heapof coal mining in the area of Upper Silesian Industrial Region (GOP) are the objects harmful to the environment and often are located in areas excluded from forest production. The majority of the reclaimed areas is passed under the administration of LP. These areas are included into the Forest Management Plan which contain characteristics of forest Sites and tree Stands. The aim of this study was to analyze the area of forest reclamation, tree stand age, species composition and forest site Classification on the reclaimed spoil heap passed under the administration of Forest Inspectorate Brynek (RDLP Katowice). Findings show that in the analyzed area, surfaces excluded from forest production amounted 87.07 ha, and the surface of reclaimed area amounted 34.41 ha. The diagnosis of forest habitat was made only on 10.46 hectares, and the dominant forest habitat is Fresh mixed decideous forest (LMśw) (89.7per cent). The dominant trees species are European larch (17per cent of the Stands), birch (16per cent), oak (15per cent) and Scots pine (11per cent). Stands are in I (first) and II (second) class of age.

7

Wpływ układu elektrod na własności czujnika wilgotności z warstwą aktywną opartą na PVA domieszkowanym koloidalną cyną

Proszak D., Woś B.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Elektrotechnika

|

2002

|

z. 24 [200]

105-108

PL

W pracy przedstawiono rezultaty badań czujnika wilgotności, który jest oparty na czułym na wilgoć materiale dielektrycznym domieszkowanym sproszkowanym materiałem metalowym. Przedstawiono konstrukcję czujnika. Określono wpływ rozmieszczenia elektrod podłoża na charakterystyki przetwarzania (statyczne) tego typu czujników, jak również na ich własności dynamiczne.

EN

Results of investigations on a humididty sensor based on humidity sensing dielectrics doped with powdered metal have been described here. Construction of the sensor is presented. Influence of substrate electrodes composition on the static properties of the sensor and the dynamit ones is also charcterized.

8

Światłowodowy czujnik wilgotności z aktywnym płaszczem opartym na CoCl2

Proszak W., Woś B.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Elektrotechnika

|

2002

|

z. 24 [200]

109-114

PL

W pracy przedstawiono konstrukcję światłowodowego czujnika wilgotności z aktywnym płaszczem opartym na CoCl2. Dla powyższego czujnika została wyznaczona charakterystyka przetwarzania. Przebadano również jego własności dynamiczne.

EN

Construction of fiberoptic humidity sensor using of CoCl2 as an active layer is presented here. The sensor has been examined in order to determine its static and dynamic characteristics.

9

Pomiar prądu piroelektrycznego w dielektrykach nieliniowych

Proszak W., Woś B.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Elektrotechnika

|

2002

|

z. 22 [192]

165-168

PL

W pracy omówiono sposób wyznaczania współczynnika piroelektrycznego w dielektrykach nieliniowych na przykładzie siarczanu trójglicyny domieszkowanego L-α-alaniną. Przedstawiono tu w skrócie wyjaśnienie zjawiska piroelektrycznego, sposób otrzymywania materiału do badań i przygotowania próbek. Zaproponowano komputerowy układ do wyznaczania charakterystyk temperaturowych współczynnika piroelektrycznego oraz przedstawiono przykładowe wyniki pomiarów.

EN

The method of calculating of the pyroelectric coefficient in Triglycine Sulfate (TGS) doped with L-α-Alanine as an non-linear dielectrics is discussed. Short description of the pyroelectric phenomenon, the method of production the researched material and method of preparing the samples are presented here. Computer measurement set for determining the temperature characteristics of the pyroelectric coefficient and some measurements results are presented as well.

10

Pomiar dyspersji czasowej prądu w dielektrykach nieliniowych

Proszak W., Woś B.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Elektrotechnika

|

2002

|

z. 22 [192]

169-171

PL

W pracy przedstawiono konstrukcję automatycznego systemu pomiarowego, który umożliwia pomiar dyspersji prądowej w dielektrykach nieliniowych. Przedstawiono również przykładowe wyniki pomiarów prądu rozładowania próbki.

EN

New construction of automatic measurement set for time current dispersion measurements in non-linear dielectrics is present here. The results of measurements of sample discharging current are presented as well.

11

Czujnik wilgotności oparty na strukturze PVA modyfikowanej koloidalną cyną

Gotra Z., Proszak D., Woś B.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Elektrotechnika

|

2002

|

z. 22 [192]

89-91

PL

W pracy przedstawiono rezultaty badań materiału kompozytowego, który jest oparty na czułym na wilgoć materiale dielektrycznym domieszkowanym sproszkowanym materiałem metalowym. Opracowano nową konstrukcję mikroelektronicznego czujnika na bazie materiału kompozytowego, którego czułość wzrosła wskutek zwiększenia dostępu wilgoci do czułego na wilgoć materiału o strukturze metal-dielektryk-metal. Określono charakterystykę przetwarzania tego czujnika.

EN

Results of investigations on a composite material based on humidity sensing dielectrics doped with powdered metal have been described here. The construction of our new sensor is elaborated to improve the sensitivity by a humid accessibility enhacement to the sensitive material with the structure of metal-dielectric-metal. Static characteristics of the sensor is described.