Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Fizyk medyczny w zakresie radiodiagnostyki i radiologii zabiegowej – kurs organizowany na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach

Cholewka Armand, Ślosarek Krzysztof, Klimas Aleksandra, Kidoń Joanna

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2023

|

Vol. 12, nr 1

5--8

PL

Fizyka medyczna w Uniwersytecie Śląskim ma już niemal trzydziestoletnią historię. Początkowo była to specjalność na kierunku fizyka, którą z czasem przekształcono w kierunek fizyka medyczna. To wchodzące do polskiego prawa wymogi prawne, które zaczęły obowiązywać po wejściu Polski do Unii Europejskiej, wymusiły niejako przekształcenie specjalności w kierunek fizyka medyczna, na którym realizowano kilka specjalności o tematyce i treściach kształcenia odpowiadającym wymogom unijnym.

2

Local diagnostic reference levels and effective doses: single institution levels for interventional cardiology procedures for adult patients

Kidoń Joanna, Polaczek-Grelik Kinga, Wojciuch Leszek

Polish Journal of Medical Physics and Engineering

|

2022

|

Vol. 28, Iss. 2

77--83

EN

Introduction: The current regulations in Poland in the field of interventional radiology only include diagnostic reference levels (DRL) for five procedures, containing only two for cardiological (hemodynamic) procedures, and only for adults. Given the insufficient number of DRLs, the need to introduce local levels based on the intervention procedures performed was identified. The purpose of this research was the evaluation of radiation doses (DRL, effective dose) received by patients in cardiological interventional procedures. Material and methods: The DRL level was defined as the 75th percentile of the distribution of dosimetric parameters KAP and Kair, ref for each type of cardiological procedure. Data include three different X-ray units and 27 interventional cardiologists, derived from February 2019 to June 2019 and from August 2021 to December 2021. In order to estimate the effective dose, the appropriate conversion factors for cardiological procedures were used. The total number of analyzed procedures was 3818. Results: The proposed local DRL levels were found to be mostly lower than data found in literature and in the current Polish national requirements (60%-70% lower for coronary angiography (CA) and percutaneous coronary angioplasty (PCI) procedures). Median equivalent doses for cardiological procedures were estimated at 2.66 mSv, 6.11 mSv and 7.22 mSv for CA, PCI and combined PCI with CA procedure, respectively. Conclusions: The proposed local/institutional DRLs seem to be suitable for use and could be utilized by other centers for comparison purposes.

3

Podyplomowe szkolenie fizyków medycznych – i co dalej?

Kukołowicz Paweł, Piotrowski Tomasz, Kidoń Joanna

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2022

|

Vol. 11, nr 5

371--372

PL

Ustawa Prawo Atomowe z 2019 roku określiła nowy rodzaj ścieżki rozwoju fizyków medycznych. Obok istniejącej od 2005 roku specjalizacji w dziedzinie fizyki medycznej dodała możliwość uzyskania tytułu fizyka medycznego „w zakresie”. Fizykiem medycznym w zakresie medycyny nuklearnej można zostać po ukończeniu kursu zgodnego z programem opracowanym przez Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w porozumieniu z konsultantem krajowym w stosownej dziedzinie lub po ukończeniu modułu ogólnego i modułu z medycyny nuklearnej (zgodnie z programem szkolenia specjalizacyjnego prowadzonego przez jednostkę posiadającą akredytację do prowadzenia szkolenia specjalizacyjnego w dziedzinie fizyki medycznej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia).

4

Ocena narażenia pacjenta na promieniowanie jonizujące w tomografii komputerowej przy użyciu lokalnych diagnostycznych poziomów referencyjnych i oszacowanej dawki efektywnej na przykładzie procedury oceny wskaźnika uwapnienia tętnic wieńcowych

Kidoń Joanna, Piłat Wiktoria, Łoboda Danuta, Stasiów Bartłomiej

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2022

|

Vol. 11, nr 3

237--242

PL

Wprowadzenie. Wielowarstwowa tomografia komputerowa umożliwiła zaawansowaną diagnostykę schorzeń układu sercowo- naczyniowego, w tym również ilościową ocenę uwapnienia tętnic wieńcowych opartą na analizie całkowitego wskaźnika uwapnienia (coronary artery calcium scoring, CAC). Wraz z rosnącym wykorzystaniem skali CAC do oceny ryzyka sercowo-naczyniowego, ocena narażenia na promieniowanie potencjalnie dużej populacji pacjentów stała się istotna. Cel badania. Celem pracy jest ocena narażenia pacjentów na promieniowania jonizujące w wielowarstwowej tomografii komputerowej na przykładzie procedury oceny wskaźnika uwapnienia tętnic wieńcowych. W pracy wyznaczono lokalne diagnostyczne poziomy referencyjne, a także oszacowano dawki efektywne dla tej procedury. Materiał i metody. Analizie poddano parametry dozymetryczne DLP (iloczyn dawki i długości, ang. Dose Lenght Product) oraz CTDIw (ważony tomograficzny indeks dawki, ang. Computed Tomography Dose Index) dla 300 badań. Lokalne diagnostyczne poziomy referencyjne określono jako trzeci kwartyl rozkładu zmienności DLP i CTDI. Dawki efektywne oszacowano przy użyciu współczynnika konwersji k = 0,014. Analizie poddano pełną grupę pacjentów oraz grupę pacjentów o wadze około 70 kg. Wyniki. W pełnej grupie analizowanych badań lokalne diagnostyczne poziomy referencyjne wyniosły: 5,9 mGy (CTDIw) oraz 86,9 mGy * cm (DLP). Dla grupy tej oszacowano średnią dawkę efektywną na poziomie 1,16 mSv. Dla grupy pacjentów o wadze około 70 kg otrzymano: 4,7 mGy (CTDIw) oraz 66,9 mGy * cm (DLP) oraz 0,90 mSv, odpowiednio. Wnioski. Wyznaczone dla procedury oceny wskaźnika uwapnienia tętnic wieńcowych lokalne diagnostyczne poziomy referencyjne mogą stanowić wartości odniesienia dla podobnej klasy sprzętu oraz dla podobnej populacji pacjentów. Oszacowana dawka efektywna dla tej procedury jest na poziomie relatywnie niskim, porównywalnym ze zdjęciem RTG kręgosłupa lędźwiowego.

EN

Introduction. Multi-Slice Computed Tomography enabled advanced diagnostics of cardiovascular diseases, including the quantitative assessment of coronary artery calcium scoring (CAC). With the increasing use of coronary artery calcium (CAC) scoring for the estimation of cardiovascular risk, the assessment of radiation exposure to this potentially large patient population has become relevant. Aim. The aim of the study is to assess the exposure of patients to ionizing radiation in multi-slice computed tomography for the assessment of the coronary artery calcium scoring procedure. In the study, local diagnostic reference levels were determined and the effective doses for this procedure were estimated. Material and methods. Dosimetric parameters of DLP (Dose Length Product) and CTDIw (weighted tomographic dose index) for 300 studies were analyzed. The local diagnostic reference levels were defined as the third quartile of the DLP and CTDI variability distribution. Effective doses were estimated using the conversion factor k = 0.014. The full group of patients and a group of patients weighing about 70 kg were analyzed. Results. In the full group of analyzed studies, the local diagnostic reference levels were 5.9 mGy (CTDIw) and 86.9 mGy * cm (DLP). For this group, the average effective dose was estimated at 1.16 mSv. For the group of patients weighing about 70 kg, the results were: 4.7 mGy (CTDIw) and 66.9 mGy * cm (DLP) and 0.90 mSv, respectively. Conclusions. The local diagnostic reference levels designated for the coronary artery calcium scoring procedure may be reference values for a similar class of equipment and for a similar patient population. The estimated effective dose for this procedure is relatively low, comparable to an X-ray of the lumbar spine.

5

Metody obrazowania udaru niedokrwiennego mózgu w fazie ostrej

Kidoń Joanna, Lasek-Bal Anetta

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2022

|

Vol. 11, nr 5

407--412

PL

Udar mózgu stanowi jedną z wiodących przyczyn niepełnosprawności oraz śmierci na świecie. Pomimo spadku śmiertelności z powodu udaru mózgu, globalne obciążenie udarem wzrasta. Udar niedokrwienny charakteryzuje niejednorodny patomechanizm, począwszy od obrzęku cytotoksycznego (minuty od wystąpienia incydentu mózgowo-naczyniowego), obrzęku naczyniopochodnego (od 6 godzin), po procesy naprawcze (neuroangiogeneza, neurogeneza) w fazie podostrej i przewlekłej. Do podstawowych technik obrazowania udaru niedokrwiennego mózgu zaliczyć należy przede wszystkim tomografię komputerową (celem wyeliminowania ewentualnego krwawienia, innych przyczyn pogorszonego stanu neurologicznego), rezonans magnetyczny (techniki: dyfuzyjne, saturujące sygnał płynu mózgowo-rdzeniowego, podstawowe, podatności magnetycznej), angiografię (CT, MRI, DSA) oraz ultrasonografię. Techniki dyfuzyjne oraz perfuzyjne (CT, MRI, SPECT, PET) służą do oceny rozległości strefy półcienia. Techniki dyfuzyjne mają szczególne znaczenie w ocenie czasu wystąpienia incydentu mózgowo- naczyniowego. Uważa się, że DWI poprawia wykrywalność udarów niedokrwiennych mózgu aż do 95% w porównaniu ze standardowymi technikami obrazowania. Korelacja map ADC i obrazów DWI pozwala zidentyfikować obszary niedokrwienia. W obrazach DWI sygnał jest hiperintensywny w ciągu kilku minut od incydentu zawałowego, natomiast ADC wykazuje obniżone wartości w czasie od pierwszego do czwartego dnia, w piątej do dziesiątej dobie ma miejsce ich wzrost, po czym następuje wyrównanie względem tkanki zdrowej.

EN

Stroke is one of the leading causes of disability and death in the world. Despite the decline in stroke mortality, the global burden of stroke is increasing. Ischemic stroke is characterized by a heterogeneous pathomechanism, ranging from cytotoxic edema (minutes from the occurrence of a cerebrovascular accident), vasogenic edema (from 6 hours), to repair processes (neuroangiogenesis, neurogenesis) in the subacute and chronic phases. The basic techniques of ischemic stroke imaging include, first of all, computed tomography (to eliminate possible bleeding, other causes of deteriorated neurological condition), magnetic resonance (techniques: diffusion, saturating the cerebrospinal fluid signal, basic, magnetic susceptibility), angiography (CT, MRI, DSA) and ultrasound. Diffusion and perfusion techniques (CT, MRI, SPECT, PET) are used to assess the extent of the penumbra. Diffusion techniques are of particular importance in assessing the timing of a cerebrovascular accident. DWI is believed to improve the detection of ischemic strokes by up to 95% compared to standard imaging techniques. Correlation of ADC maps and DWI images identifies ischemic areas. In DWI images the signal is hyperintense within a few minutes of the infarction incident, while the ADC shows decreased values from the first to the fourth day, on the fifth to the tenth day their increase takes place, followed by compensation for healthy tissue.

6

Calibration of Gafchromic XR-RV3 film under interventional radiology conditions

Kidoń Joanna, Polaczek-Grelik Kinga, Gołba Krzysztof, Wojakowski Wojciech, Ochała Andrzej

Polish Journal of Medical Physics and Engineering

|

2021

|

Vol. 27, Iss. 2

165--173

EN

Introduction: The purpose of the study was the calibration of Gafchromic films in clinical interventional radiology conditions and the assessment of the influence of dose range, the shape of the fitting curve, and its practical application. The aim of the work was to show how practically perform calibration in a wide range of doses. Material and methods: Gafchromic XR–RV3 films were included in the study. The calibration was performed for A and B film series separately. Doses from the range of 0 – 8 Gy were used. Film dosimeters were read out in reflective mode with a commercial flatbed scanner. Results: Among various degrees of a polynomial function, the best fit, which fulfilled the chosen criterion of 95% agreement between measured and reconstructed doses and simple equation criterion, was observed for third-degree polynomial. The fitting curve where the dose is the function of optical density (logMPV) was demonstrated to be more precise than the fitting curve based on MPV only. To minimize the difference between dose absorbed by the film and dose reconstructed from the fitting curve below 5% it is necessary to divide the calibration range of 0 – 8 Gy into two subranges for use in interventional radiology. This difference was set at a maximum level of 3.8% and 1.9% for the lowand high-dose range, respectively. Each series of films may have a slightly different calibration curve, especially for the low dose range. A deviation of up to 36% between two batches of Gafchromic film was observed. Conclusions: For the third-degree polynomial fitting function (one of the recommended in the literature) calibration should be done into low and high dose ranges and for each batch separately. A systematic error higher than 20% could be introduced when the fitting curve from one film batch is applied to the other film batch.