Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Anthropogenic sediments from facultative lagoons of the Konstancin - Jeziorna sewage treatment facility and their usability for soil recultivation

Kostrz-Sikora P., Bojakowska I., Wołkiewicz S., Dobek P., Lech D., Narkiewicz W.

Geology, Geophysics and Environment

|

2015

|

Vol. 41, no. 2

177-185

EN

The sewage treatment facility of a paper mill at Konstancin-Jeziorna was opened to process industrial and domestic wastewater. After closure of that mill, the sewage treatment facility had to be rebuilt and modernized. Therefore, it was necessary to analyse the chemical and phase composition of the sediments from facultative lagoons used for biological treatment of wastewater. Eight samples of sediments were taken to identify a general phase composition by X-ray diffraction and ten to determine concentrations of selected main and trace elements with the use of ICP-AES and AMA methods.The analyses showed that the sediments consisted of over 90% of mineral fraction, mainly kaolinite, calcite, and quartz and also neomorphic smithsonite. They contained low quantities of Hg, Cd, Co and Mo, and elevated concentrations of Zn, Ba, Mn and Sr. Comparisons of the obtained mean values with admissible concentrations of metals, as defined by Regulation of the Minister of Environment of 9 September 2002, showed that the mean concentrations of As, Sn, Co, Mo and Ni (and also of Hg and Cr in the southern lagoon) met quality standards for soils in areas under protection (group A). Mean concentrations of Pb (both lagoons), Ba, Cu, Cd (northern lagoon) as well as Cr and Hg (southern lagoon) in sediments are higher. However, they still meet standards for areas usable for agricultural and other purposes (group B). The highest concentrations were recorded for Zn, Cd, Cu and Ba in samples from the southern lagoon. These continued to be lower than all the limits acceptable for industrial areas.

2

Pierwiastki śladowe w węglu kamiennym Lubelskiego Zagłębia Węglowego

Bojakowska I., Lech D.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2015

|

nr 465

37--44

PL

Do badań pobrano 29 próbek węgla kamiennego z osadów formacji lubelskiej, eksploatowanych w kopalni Bogdanka (Lubelskie Zagłębie Węglowe). We wszystkich próbkach, po pełnym ich roztworzeniu, określono zawartości Ag, As, Ba, Cd, Co, Cr, Cs, Cu, Mo, Mn, Ni, Pb, Rb, Sb, Se, Sn, Sr, Th, Tl, U, V i Zn metodą ICP-MS oraz zawartość Hg z próbki stałej metodą AAS z zatężaniem na amalgamatorze. Średnie zawartości pierwiastków wynosiły: Ag – <0,5 mg/kg, As – 47 mg/kg, Ba – 152 mg/kg, Cd – <0,2, Co – 7 mg/kg, Cr – 29 mg/kg, Cs – 1,4 mg/kg, Cu – 32 mg/kg, Hg – 0,105 mg/kg, Mo – 2,9 mg/kg, Mn – 12 mg/kg, Ni – 29 mg/kg, Pb – 14 mg/kg, Rb – 12,8 mg/kg, Sb – 1,5 mg/kg, Se – 4 mg/kg, Sn – 2 mg/kg, Sr – 160 mg/kg, Th – 4,8 mg/kg, Tl – 0,4 mg/kg, U – 2,2 mg/kg, V – 56 mg/kg i Zn – 31 mg/kg. Dendrogram stężeń pierwiastków śladowych w węglach wykazał zależności (powiązania) między: (a) Ba i Sr, (b) Co, Se, Mo, Ag, Cd, Tl, Sb, Sn, U i Cs oraz (c) Cr, Zn, Mn, Rb, Ni i Cu. Stwierdzone w węglu formacji lubelskiej średnie zawartości As, Se, Cr, Cu, Ni i V są wyższe od przeciętnych ich zawartości w węglu na świecie, natomiast Hg, Tl i Cd niższe, a Pb, Sb, Rb, Mn, Zn, Sn, U i Ba dość zbliżone do przeciętnych zawartości w węglu na świecie.

EN

Twenty-nine coal samples from the Lublin Formation exploited in the Bogdanka mine (Lublin Coal Basin) were taken for the study. In all samples, the cocentrations of Ag, As, Ba, Cd, Co, Cr, Cs, Cu, Mo, Mn, Ni, Pb, Rb, Sb, Se, Sn, Sr, Th, Tl, U, V and Zn were determined by ICP-MS after full digestion of samples, Hg concentration was determined by AAS with its preconcentration on the amalgamator. Average concentrations of the elements were as follows: Ag – <0.5 mg/kg, As – 47 mg/kg, Ba – 152 mg/kg, Cd – <0.2 mg/kg, Co – 7 mg/kg, Cr – 29 mg/kg, Cs – 1.4 mg/kg, Cu – 32 mg/kg, Hg – 0.105 mg/kg, Mo – 2.9 mg/kg, Mn – 12 mg/kg, Ni – 29 mg/kg, Pb – 14 mg/kg, Rb – 12.8 mg/kg, Sb – 1.5 mg/kg, Se – 4 mg/kg, Sn – 2 mg/kg, Sr – 160 mg/kg, Th – 4,8 mg/kg, TI – 0.4 mg/kg, U – 2.2 mg/kg, V – 56 mg/kg, Zn – 31 mg/kg. Concentration dendrogram of trace elements in coals shows a relationship between (a) Ba and Sr, (b) Co, Se, Mo, Ag, Cd, Tl, Sb, Sn, U, and Cs, (c) Cr, Zn, Mn, Rb, Ni and Cu. The average concentrations of As, Se, Cr, Cu, Ni and V found in the Lublin Formation coals are higher than the averages in coals of the world, of Hg, Tl and Cd are lower, and those of Pb, Sb, Rb, Mn, Zn, Sn, U, and Ba are just close to their worldwide average.

3

Evaluation of fouling potential of nanofiltration membranes based on the dynamic contact angle measurements

Gryta M., Bastrzyk J., Lech D.

Polish Journal of Chemical Technology

|

2012

|

Vol. 14, nr 3

97-104

EN

In this work the studies were performed on the intensity of fouling of the membrane NF90 and NF270 depending on the value of dynamic contact angle, previously determined for these membrane. The NF membranes were used for the separation of broth obtained during the fermentation of glycerol by Lactobacilluscasei bacteria. The measurements of dynamic contact angle were carried out using the Wilhelmy plate method. Taped membranes samples (support layer to support layer), wetted for 2 days in deionized water prior to testing, were used to study the contact angle of top layer and its organic fouling. Using deionized water; the contact angle values equal to 27-30o and 53-57o for NF270 and NF90, respectively, were obtained. As a consequence of adsorption of organic compound on the membrane surfaces, the contact angle obtained for both fouled membranes was about 55-56o, and this value was closer to the contact angle of non-fouled NF90 membrane. Therefore, the NF90 membrane was more resistant to organic fouling during the separation of broth.

4

Wskaźniki zasolenia w wodach Potoku Służewieckiego i Jeziora Wilanowskiego w Warszawie

Bojakowska I., Lech D., Jaroszyńska J.

Górnictwo i Geologia

|

2012

|

T. 7, z. 2

85-99

PL

Z Potoku Służewieckiego, niewielkiego cieku w południowej części Warszawy, jego dopływow oraz Jeziora Wilanowskiego, do ktorego uchodzi Potok, pobrano do badań probki wody. Z Potoku Służewieckiego próbki pobierano w 12 lokalizacjach, z jeziora Wilanowskiego na czterech stanowiskach, a z dopływów Potoku przy ich ujęciach. W próbkach oznaczono pH, przewodność, zawartość substancji rozpuszczonych, Cl- i SO42- oraz Ca, Mg, Na i K. Wody Potoku Służewieckiego zawierały substancje rozpuszczone do 5844 mg/l, Cl- do 3208 mg/l, S042- do 177,0 mg/l, Na do 2060 mg/l, K do 83,5 mg/l, Ca do 317,0 mg/l, Mg do 25,8 mg/l. W wodach dopływów substancje rozpuszczone stwierdzono do 8170 mg/l, Cl- do 4514 mg/l, S04 2- do 393 mg/l, Na do 3180 mg/l, K do 108 mg/l, Ca do 330 mg/l, a Mg do 208 mg/l. Zaś w wodzie Jeziora Wilanowskiego zawartość substancji rozpuszczonych odnotowano do 6812 mg/l, stężenie Cl- do 3669 mg/l, SO42- do 138 mg/l, Na do 2240 mg/l, K do 25,8 mg/l, Ca do 155 mg/l, a Mg do 17,5 mg/l. Zaobserwowano, że wody Jeziora Wilanowskiego, zwłaszcza w warstwie wody naddennej, charakteryzują się bardzo wysoką zawartością chlorków i sodu, 50- do 100- krotnie wyższą niż obserwowana przeciętnie w wodach powierzchniowych.

EN

From the Służew Stream, a small rivulet in the southern part of Warsaw, its tributaries and Lake Wilanow, where Służew Stream is flowing into, water samples were Collected for testing. From the Służew Stream waters were sampled at 12 locations, from the Lake Wilanow at 4 and from Stream tributaries on their mouths. The samples were tested for pH conductivity, contents of dissolved solids, CI- and SO42-, as well as Ca, Mg, Na and K. Waters of the Służew Stream contained up to 5844 mg/l of dissolved solids, CI- to 3208 mg/l, S042- to 177.0 mg/l, Na to 2060 mg/l, K to 83.5 mg/l, up to 217.0 mg/l of Ca and Mg to 25.8 mg/l. In the waters of the tributaries the dissolved solids were found up to 8170 mg/l, CI- to 4514 mg/l, SO42- to 393 mg/l, Na to 3180 mg/l, K to 108 mg/l, Ca to 330 mg/l, and Mg to 208 mg/l. Meanwhile, in the water of the Wilanow Lake content of dissolved solids were noted to 6812 mg/l, the concentration of CI" to 3669 mg/1, SO42- to 138 mg/l of Na to 2240 mg/l, K 25 8 mg/l to 155 mg Ca/l, and Mg to 17.5 mg/l. It was observed that the waters of the Wilanow Lake, especially in the water layer near bottom, are characterized by a very high content of chlorides and sodium, 50-100 - fold higher than the observed average of surface water.

5

Metale ciężkie w osadach Potoku Służewieckiego w Warszawie (Polska)

Bojakowska I., Lech D., Jaroszyńska J.

Górnictwo i Geologia

|

2012

|

T. 7, z. 2

71-83

PL

Obecność podwyższonych zawartości metali ciężkich w osadach cieków zbiorników wodnych na terenach zurbanizowanych jest często obserwowana. Źródłem zanieczyszczeń są przede wszystkim spływy deszczowe i roztopowe. W próbkach osadów pbranych z Potoku Służewieckiego w 9 punktach obserwacyjnych oznaczono zawartość Cr, {u, Pb, Zn, Ni, Cd i Hg oraz Ca, Mg, Na, K, Nog. Pog. oraz substancji organicznych. Chrom twierdzono do 67 mg/kg, miedź do 72 mg/kg, ołów do 62 mg/kg, cynk do 458 mg/kg, nikiel 144 mg/kg, kadm do 4,9 mg/kg, a rtęć do 0,397 mg/kg. Najwyższe zawartości Cr, Ni, Hg, Cu, Zn i Pb były odnotowywane w osadach pobranych z Potoku Służewieckiego poniżej Wypływu spod lotniska, a kadmu na odcinku, który przepływa przez tereny dawnego Służewca Przemysłowego. Zawartość Cr, Zn, Ni, Pb i Hg w zbadanych osadach wykazuje wysoką korelację z zawartością materii organicznej, zawartość Nog., K, Pog., Ca, Mg, K, Na, Cu koreluje wyłącznie z zawartością Ca i Cd.

EN

The presence of elevated contents of heavy metals in sediments of rivers and water bodies in urban areas is often observed, and the source of pollution are primarily run-off rain and snow melting. The content of Cr, Cu, Pb, Zn, Ni, Cd and Hg and Ca, Mg, Na, K, Ntotal Ptotal and organic substances were determined in sediment samples taken from the Służew Stream in nine observation points. Chromium was found to 67 mg/kg, copper up to 72 mg/kg, lead to 62 mg/kg and zinc up to 458 mg/kg, nickel up to 44 mg/kg, cadmium up to 4.9 mg/kg and 0.397 mg/kg of mercury. The highest content of Cr, Ni, Hg, Cu, Zn and Pb were reported in sediments collected from the Służew Stream, below the outflow from the airport, and cadmium on the section that flows through the area of the former Industrial Służewiec, The content of Cr, Zn, Ni, Pb and Hg in the studied sediments is highly correlated with organic matter content, Ntotal, K, P, Ca, Mg, K, Na, Cu content only with the contents of Ca andCd content shows no correlation with any of the tested components.

6

Zróżnicowanie zawartości pierwiastków śladowych w węglu brunatnym złóż Polski

Bojakowska I., Lech D.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2012

|

nr 448 (1)

209--213

PL

W 104 próbkach z neogeńskich pokładów węgla brunatnego, pochodzących ze złóż Turów, Bełchatów, Adamów, Lubstów, Pątnów i Koźmin określono zawartość Ag, As, Cd, Co, Cr, Cs, Cu, Mn, Mo, Ni, Pb, Sb, Se, Sn, Sr, Th, Tl, U, V, Zn metodą ICP-MS oraz zawartość Hg metodą spektrometrii absorpcyjnej z zatężaniem na amalgamatorze. Średnie zawartości Ag, Cd, Hg, Sb i Tl były niższe niż 1 mg/kg, średnie zawartości As, Co, Cs, Mo, Se nie przekraczały 10,0 mg/kg, natomiast średnie zawartości Cr, Cu, Ni, Pb, Rb, V i Zn wynosiły od kilkunastu do kilkudziesięciu mg/kg; w jeszcze wyższych stężeniach były obecne Mn, Sr i Ba. Stwierdzono, że węgiel brunatny ze złoża Turów wyróżnia się względnie wysoką zawartością As, Ba, Cr, Rb, V, Zn, Co, Cs, Mo, Se, Sn, Th, Tl i U, węgiel ze złoża Bełchatów – podwyższoną zawartością Cd i Hg, a węgiel regionu konińskiego – podwyższoną zawartością Mn. Węgiel ze złoża Bełchatów i złóż regionu konińskiego charakteryzują się ponadto wyższą zawartością Sr w stosunku do węgla turoszowskiego. Węgiel ze złoża Turów jest wzbogacony trzy i więcej razy w Ba, Cr, Co, Cu, Ni, Pb, Rb, Sn, Th, V, U i Zn w porównaniu do przeciętnej zawartości tych pierwiastków w węglu brunatnym w złożach świata, węgiel z zagłębia w Bełchatowie zawiera dwa i więcej razy Cd, Co, Cr, Mn, Ni, Se, V, natomiast węgiel ze złóż regionu konińskiego dwa i więcej razy Mn i Sr.

EN

A total of 104 samples of Neogene brown coals collected from the Turów, Bełchatów, Adamów, Lubstów, Pątnów and Koźmin deposits were tested for contents of Ag, As, Cd, Co, Cr, Cs, Cu, Mn, Mo, Ni, Pb, Sb, Se, Sn, Sr, Th, Tl, U, V and Zn by ICP-MS technique. The Hg content was measured by AAS method with pre-concentration on a gold amalgamate trap. The average contents of Ag, Cd, Hg, Sb and Tl were lower than 1 mg/kg, the mean contents of As, Co, Cs, Mo, Se, did not exceed 10.0 mg/kg, while mean content of Cr, Cu, Ni, Pb, Rb, V and Zn were in range from several to tens of mg/kg. Mn, Sr and Ba were present at even higher concentrations. The studies have shown that the Turów coal deposits are characterized by relatively high contents of As, Ba, Cr, Rb, V, Zn, Co, Cs, Mo, Se, Sn, Th, Tl and U the Bełchatów coals show higher contents of Cd and Hg, while the Konin coals show an increased Mn content. Furthermore, the coals from the Bełchatów and Konin deposits are characterized by a higher content of Sr in relation to the Turów coals. In comparison to the average content of trace elements in brown coals of the world, the coals from the Turów deposits are enriched three or more times with Ba, Cr, Co, Cu, Ni, Pb, Rb, Sn, Th, V, U and Zn. The coals from the Bełchatów basin contain two or more times more Cd, Co, Cr, Mn, Ni, Se and V, and the coals from the Konin deposits contain two or more times more Mn and Sr.

7

Ocena ilości metali towarzyszących wprowadzanych do środowiska przy wydobyciu rud miedzi w LGOM

Bojakowska I., Paulo A., Lech D.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2011

|

R. 56, nr 9

457-469

PL

Wraz z rudami miedzi w kopalniach LGOM wydobywane są znaczne ilości metali towarzyszących: Ag, As, Co, Hg, Mo, Ni, Pb, Se, V, Zn, oraz raczej umiarkowane Cd, Cr, Sb, Sn, Tl i innych, lecz wśród wymienionych tylko srebro, część ołowiu, niklu i selenu jest przetwarzana na surowce mineralne a reszta przechodzi do odpadów. W odróżnieniu od miedzi i srebra, których rozmieszczenie w złożu rozpoznawane jest z dużą dokładnością, analizy pozostałych metali są nieliczne, a te same miary ich średniej zawartości obarczone dużym błędem, który wynosi 25-50 %, a nawet więcej. Różnice wielkości średniej arytmetycznej i mediany bywają kilkakrotne. Skutkuje to rozbieżnością danych literaturowych odnośnie zawartości średnich w różnych odmianach rud i różnych oddziałach wydobywczych, różnymi ocenami ilości wydobywanych oraz uwalnianych do środowiska w toku procesów technologicznych. Autorzy zbadali zawartość 15 pierwiastków w 152 próbkach pochodzących z czynnych kopalń i reprezentujących pełny profil złoża. Określono rozkłady zawartości i główne parametry statystyczne. Przedyskutowano uzyskane wyniki i porównano je z danymi literaturowymi dla LGOM oraz podobnych formacji rudonośnych na świecie. Wobec stwierdzonego przeważnie skośnego lub wielomodalnego rozkładu zaproponowano, by do wyliczania wielkości zasobów i ilości wydobytej stosować medianę, a nie jak dotychczas średnie arytmetyczną i geometryczną. W większości przypadków nasze wyniki wskazują na niższe zawartości metali towarzyszących i mniejsze ilości uwalniane do środowiska niż te, które podają oficjalne bilanse.

EN

Important quantities of silver, arsenic, cobalt, mercury, molybdenum, nickel, lead, selenium, vanadium, zinc, and fairly moderate of cadmium, chromium, antimony, tin, thallium and others are exploited within copper ores in the mines of Lubin district, Poland. Among them only silver and a part of contained lead, nickel, and selenium is converted into mineral raw materials while the rest goes to waste. Contrary to Cu and Ag, which distributions in the deposit are recognized by great number of samples and appreciated accuracy the analyses for remaining associated metals are relatively scarce. The same measures of their average content are subject to significant error achieving 25-50 % or even more; the arithmetic mean may be several times greater than median value. This results in significant discrepancy of published data on the average metal contents in copper ore lithotypes and particular exploitation divisions as well as in differences of known assessments of the quantities won and released to the environment during technological processes. Present authors analysed contents of 15 elements in 152 samples representing all active mines and the whole profile of ore deposit. Metal content distributions and main statistical parameters were determined. The results thus obtained are discussed and compared with bibliography data for Lubin district and similar ore formations of the world. Having in view dominating skewness or polymodality in experienced distributions, the median (in place of commonly used arithmetic or geometric mean) is proposed as a better measure used in calculations of the particular metal resources in copper ore and its quantity in the mine output. In general, our results suggest lower amounts of associated metals and therefore lesser amounts released to the environments in comparison to the official data by government agencies.

8

Wielopierwiastkowa analiza wody do picia - wody mineralne

Janiszewska J., Lech D., Jaroń J., Balcerzak M.

Analityka : nauka i praktyka

|

2009

|

nr 3

33-38

9

Zróżnicowanie zawartości pierwiastków śladowych w torfach występujących na obszarze Polski

Bojakowska I., Lech D.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2008

|

z. 285

31-41

PL

Określono zawartość pierwiastków śladowych (As, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Mo, Ni, Pb, Sb, Sn, Sr, Th, Tl, U, V i Zn) metodą spektrometrii mas ze wzbudzeniem plazmowym w 96 próbkach torfów różnego typu i rodzaju. Koncentracje pierwiastków śladowych w torfach były niskie, maksymalna zawartość miedzi wynosiła 22 mg/kg, cynku -31 mg/kg, arsenu - 7 mg/kg, kadmu - 0,3 mg/kg, niklu - 6 mg/kg, ołowiu - 9 mg/kg. Stwierdzono zróżnicowanie w zawartości pierwiastków śladowych w zależności od typu i rodzaju torfów. Torfy niskie charakteryzowały się wyższymi koncentracjami większości zbadanych pierwiastków w porównaniu do torfów wysokich. Torfy wysokie wyróżniają się jedynie nieznacznie wyższą zawartością ołowiu, cynku i antymonu. Wśród torfów niskich najwyższe koncentracje pierwiastków są obserwowane w torfach olesowych, a najniższe w torfach mechowiskowych.

EN

As, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Mo, Ni, Pb, Sb, Sn, Sr, Th, Tl, U, V and Zn contents were determined in 96 different type and kind peat samples by using ICP-MS method. Trace element concentrations in peats were low, maximum copper contents were 22 mg/kg, zinc -31 mg/kg, arsenic - 7 mg/kg, cadmium -m 0,3 mg/kg, nickel - 6 mg/kg, lead - 9 mg/kg. The variance of trace element contents depending on of type and kind of peats were observed. Fen peats (minerotrophic bogs) characterize the higher concentration of majority trace elements. Raised bog peats (ombroprophic bogs) distinguish slightly increased contents of lead, antimony and zinc. Among the fen peats the highest concentrations of trace elements are observed in the alder peats while the lowest contents - in the moss peats.

10

Zastosowanie metody ICP-MS do oznaczania śladowych zawartości pierwiastków w próbkach roślin

Dreger M., Karmasz D., Lech D.

Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Nr 16

21-24

11

Ocena przydatności metod ICP-MS i gfaas do oznaczania chromu, niklu, ołowiu i selenu w próbkach roślin

Górecka E., Karmasz D., Lech D.

Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Nr 16

27-27