Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Współcześnie stosowane metody aktywnej profilaktyki tąpaniowej w polskich kopalniach węgla kamiennego

Mirek Adam, Błaszczyk Adam, Dzik Grażyna

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2023

|

nr 7

2--9

EN

Hard coal mining in Poland is accompanied by the hazard of rockbursts. Over the years, methods of this hazard preventing have been developed. They effectively reduce the frequency of rockbursts occuring or minimize the magnitude of the effects of tremors,. The article characterizes, on the basis of data obtained from mining plants conducting mining works in rockburst hazard, the scope of application of individual methods of active rockburst prevention, taking into account the period of 2017-2021. The analysis of the collected data idicates that despite the availability of many possible methods of combating the rockburst hazard, in the mining practice the vast majority of methods are used aimed at disintegration of the rock environment in the vicinity of endangered excavations with the use of explosives are used. The most commonly used are long-hole destress blastings and shock blastings.

PL

Eksploatacji węgla kamiennego w Polsce towarzyszy zagrożenie tąpaniami. Wypracowane metody profilaktyki tego zagrożenia skutecznie ograniczają częstotliwość występowania tąpnięć i minimalizują skutki wstrząsów. W artykule scharakteryzowano zakres stosowania poszczególnych metod aktywnej profilaktyki tąpaniowej w latach 2017-2021. Analiza zebranych danych wskazuje, że w praktyce górniczej w większości wykorzystywane są metody ukierunkowane na dezintegrację środowiska skalnego w sąsiedztwie zagrożonych wyrobisk za pomocą materiałów wybuchowych (głównie strzelania torpedujące i strzelania wstrząsowe).

2

Prawne aspekty odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkody powstałe na skutek działalności dawnych albo porzuconych zakładów górniczych

Mirek Adam, Mnich Tomasz, Waksmańska Małgorzata

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2023

|

nr 3

5--10

EN

According to the Geological and Mining Law, a landowner cannot object to the dangers caused by the movement of a mining plant, which is being conducted in accordance with the law. However, he can demand compensation for the damage caused by this movement. It is up to the injured party to choose how to repair it. The entity responsible for the damage is the entrepreneur responsible for the operation of the mining plant resulting in the damage or its legal successor. In their absence, the State Treasury, represented by the competent mining supervisory authority, is responsible for the damage. Claims for compensation for damage caused by the mining plant's movement are first pursued through a settlement procedure - the injured party applies to the State Tre¬asury (the director of the relevant Regional Mining Authority) for a settlement covering his claim. It is the duty of the director of the relevant Regional Mining Authority to take steps to investigate the legitimacy of the claim filed. Exhaustion of this procedure is a prerequisite for pursuing the claim before a common court in accordance with the rigors of the Code of Civil Procedure.

PL

W artykule przybliżono problematykę szkód spowodowanych ruchem zakładu górniczego. Omówiono kwestie podmiotów zobowiązanych do naprawiania szkód, w tym Skarbu Państwa, trybu dochodzenia roszczeń i sposobu naprawy szkody oraz czynności podejmowanych przez organów nadzoru górniczego w przypadku skierowania roszczenia do Skarbu Państwa.

3

Głębokość eksploatacji a poziom generowanej wydobyciem aktywności sejsmicznej w kopalniach węgla kamiennego w latach 2005-2020

Mirek Adam, Dzik Grażyna, Błaszczyk Adam

Przegląd Górniczy

|

2022

|

T. 78, nr 1

26--36

PL

W polskim górnictwie węgla kamiennego obserwowana jest od lat 90. XX w. stała tendencja zmniejszania się rocznego wydobycia. Maleje również liczba eksploatowanych ścian, a zawężający się poziom zasobów bilansowych powoduje konieczność sięgania po złoże zalegające w coraz trudniejszych warunkach geologicznych i górniczych. Oznacza to wielokrotnie konieczność projektowania eksploatacji w zasięgu: oddziaływania zaszłości eksploatacyjnych (krawędzi, resztek, filarów) oraz na coraz większych głębokościach. Uwarunkowania te wpływają na poziom aktywności sejsmicznej związanej z prowadzoną eksploatacją. W artykule przedstawiono analizę głębokości eksploatacji prowadzonej w polskich kopalniach węgla kamiennego na tle ogólnego poziomu wydobycia węgla oraz aktywności sejsmicznej generowanej eksploatacją, w obszarach Górnośląskiego i Lubelskiego Zagłębia Węglowego w latach 2005-2020, z interwałem 5-letnim. Wydzielono cztery rejony w GZW, uwzględniając strukturę geologiczną tego obszaru, oraz jeden rejon dla LZW. Poziom zagrożenia sejsmicznego, obrazowany głównie liczbą wysokoenergetycznych wstrząsów górotworu, pomimo spadającego systematycznie wydobycia oraz zmniejszającej się liczby wyrobisk eksploatacyjnych, ma od roku 2005 wyraźną tendencję rosnącą. Ma to swoje uzasadnienie w sięganiu po złoża w trudniejszych warunkach geomechanicznych, w tym przede wszystkim, zalegające na coraz większych głębokościach.

EN

Since the 1990s, the Polish hard coal mining industry has witnessed a steady trend of decreasing annual mining outputs. The number of exploited longwalls is also decreasing, and diminishing balance-sheet resources make it necessary to use deposits that are in increasingly difficult geological and mining conditions. This often means that it is necessary to design mining operations aimed to exploit mining remains (edges, remains, pillars) and go to greater depths for mining. These conditions affect the seismic activity level associated with exploitation. The article presents an analysis of the depth of exploitation conducted by the longwall system against the background of the overall level of coal extraction and seismic activity generated by exploitation, in the areas of Upper Silesian Coal Basin and Lublin Coal Basin in 2005-2020, with 5-year intervals. 4 areas were distinguished, considering the geological structure of Upper Silesian Coal Basin and 1 area for Lublin Coal Basin. The level of seismic hazard, illustrated mainly by the number of high-energy of tremors, despite the systematically declining extraction and the decreasing number of mining excavations, has had a clear growing tendency since 2005. This is justified in reaching for deposits in more difficult geomechanically conditions, including those located at ever greater depths.

4

Analiza regionalnej aktywności sejsmicznej rejestrowanej w polskich kopalniach węgla kamiennego w latach 1995-2020 na tle warunków geologiczno-górniczych

Mirek Adam, Król Krzysztof, Dzik Grażyna

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2022

|

nr 9

2--8

PL

Badania sejsmologiczne na obszarze Górnośląskiego Zagłębia Węglowego sprowadzają się do obserwacji prekursorów/symptomów i zrozumienia efektów związanych z powstawaniem wstrząsów. Natomiast badania złożonych oddziaływań górotworu pozwoliły na określanie warunków powstawania wstrząsów eksploatacyjnych i regionalnych. Naprężenia tektoniczne i eksploatacyjne, eksploatacja węgla na głębokościach większych niż 1000 m i w sąsiedztwie stref uskokowych oraz skomplikowane warunki geologiczno-górnicze mogą powodować uaktywnienie się powierzchni nieciągłości w wyniku naprężeń spowodowanych deformacjami warstw skalnych. Prowadzi to do pojawienia się wstrząsów o energiach większych od 107 J. Analizy wstrząsów wysokoenergetycznych pokazują, że na przestrzeni 25 ostatnich lat, mimo zmniejszania wydobycia, wraz ze zwiększeniem się głębokości eksploatacji liczba silnych wstrząsów wywołanych naprężeniami tektonicznymi (107-109 J) oraz eksploatacyjnymi (> 105 J) sukcesywnie zwiększa się.

EN

Seismological research in the area of Upper Silesian Coal Basin consists on observation of precursors/ symptoms of shock generation and understanding of their effects. Studies of complex impacts of rock mass provided a background for determining the conditions for the formation of exploitation and regional seismic shocks. Tectonic and exploitation stresses, extraction of coal seams at higher depths, operation in the vicinity of fault zones, often complex geological-mining conditions result in the activation of discontinuity surfaces due to stress caused by deformation of rock layers. It causes the emergence of strong shocks of energy above 107 J. Analyses of high- -energy shocks, both of mining and tectonic-mining (so-called regional shocks) origin on the background of changing operating conditions, which, as a result, creates an image of periodically changing seismic activity and location of strong shocks. Observation results show that, despite declining coal extraction, with an increase of exploitation depth the number of strong shocks caused by tectonic stress (107-109 J) and exploitation stress (> 105 J) has been steadily increasing over the last 25 years. The application of mining and seismic experience, as well as the rese¬arch and work of scientific institutions, is a very good source of information for further scientific analyses leading to forecasting the presence and size of seismic energy associated with strong regional and exploitation shocks.