W artykule omówiono właściwości eksploatacyjne ogniw litowych. Do najważniejszych ich zalet można zaliczyć stosunkowo szybkie ładowanie, wysoką gęstość energii i moc oraz szerszy zakres temperatur pracy w porównaniu z tradycyjnymi akumulatorami kwasowo-ołowiowymi. Z drugiej strony ogniwa te wrażliwe są na przeładowanie i nadmierne rozładowanie. Ze względu na ilość zgromadzonej energii awarie ogniw litowych mogą wywołać, w skrajnych przypadkach, zagrożenie życia oraz zdrowia ich użytkowników. Niezmiernie zatem istotnym jest zapobieganie niepożądanym stanom pracy ogniw litowych, głównie poprzez zastosowanie odpowiednich systemów BMS (Battery Management System) oraz odpowiednią zabudowę tych ogniw.
EN
The article discusses performance of lithium cells under operational conditions.. Their most important advantages include relatively fast charging, high energy density and significant power as well as a wider range of temperatures compared to traditional lead-acid batteries. However, on the other hand, these batteries are sensitive to overcharging as well as excessive discharge. Due to the large amount of energy stored, the lithium cell failures can cause, in extreme cases, a threat to the life and health of the users. Therefore, it is extremely important to prevent their unwanted states of work mainly through the use of appropriate BMS system (Battery Management System) and the appropriate housing.
W artykule omówiono problemy związane z zapewnieniem łukochronności rozdzielnic niskiego napięcia. Przedstawiono wybrane wyniki badań modelowych wykonanych w czasie wewnętrznego zwarcia łukowego z zarejestrowanymi wynikami przebiegów napięć, prądów zwarciowych oraz przyrostu ciśnienia w osłonie rozdzielnicy budowy normalnej. Zamieszczono matematyczny opis odkształceń płyt cienkich w oparciu o teorię energetyczną odkształceń dla osłony rozdzielnicy związany ze wzrostem ciśnienia podczas zwarć wewnętrznych. Sformułowano odpowiednie wnioski praktyczne.
EN
The article discusses the problems related to ensuring the arcing faults resistivity of LV switchgear. Selected results of model tests performed during internal arc fault with recorded voltage waveforms, short-circuit currents and pressure increase inside the normal structure switchgear volume have been presented and discussed. A mathematical description of the mechanical deformation of thin plates based on the energy theory of the deformation for the switchgear flat shealding related to the increase of pressure during internal faults is provided. Appropriate practical conclusions are formulated.
Artykuł przedstawia wyniki badań (uzyskane za pomocą specjalnie zaprojektowanego czujnika kontaktowego) dotyczące realizacji pojedynczych punktów przestrzennego pola magnetycznego dla wybranych systemów miniaturowych przekaźników sterowanych przez cewki lub magnesy stałe. Pokazano, że właściwy sposób tworzenia pola magnetycznego zapewnia wysoki stopień integracji i miniaturyzacji konstrukcji zestykowych systemów elektromagnetycznych.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule omówiono podstawowe zasady transmisji BPL-PLC zwracając uwagę na ograniczenia jej efektywności w praktyce. Przedstawiono jeden z praktycznych sposobów modelowania kanału komunikacyjnego z wykorzystaniem linii elektroenergetycznej. Opisano sposób wykonania odpowiednich badań rozpoznawczych dotyczących możliwości wykorzystania transmisji BPL w górniczych sieciach kablowych średniego napięcia Na podstawie uzyskanych wyników badań sformułowano odpowiednie wnioski praktyczne.
EN
Paper discusses basic principles of BPL-PLC transmission paying attention to the limits of its effectiveness in practice. The one of the practical ways of modeling of the transmission channel using an electric power line is presented. The implementation of the relevant exploratory study on the on the use of the BPL transmission in the existing mining cable networks of MV has been described. Based on the research results the appropriate practical conclusions have been formulated.
Better efficiency of mining machines is one of the major objectives pursued by developers, manufacturers and users, as it refers directly to functional and economic aspects of these machines exploitation. In the case of mining battery locomotives, an important factor to raise their working efficiency is the ability of their electrical system to recuperate energy. Modern power and electronic systems have high efficiency and are able to recuperate energy in a wide range. However, there is an issue about the structure of the power supply source, i.e. batteries. Mining battery locomotives are powered by batteries made of lead-acid cells which emit hydrogen in the process of electric braking (energy recuperation). This hydrogen, in certain concentrations, becomes an explosive gas. The issue of secure application of lead-acid cells inspired the Institute of Mining Technology KOMAG to launch research aimed at the identification of the concentration of hydrogen emitted by the batteries during the locomotive operations in real conditions. The paper features a method of the research and its results. Additionally, the possibilities were presented how to provide effective energy recuperation with monitoring safe values of hydrogen concentration.
PL
Poprawa sprawności maszyn górniczych jest jednym z głównych celów, jakie stawiają przed sobą konstruktorzy, producenci i użytkownicy, gdyż ma on bezpośrednie przełożenie na aspekt funkcjonalny i ekonomiczny. W przypadku górniczych lokomotyw akumulatorowych istotnym czynnikiem umożliwiającym zwiększenie ich efektywności pracy jest zdolność układu elektrycznego do rekuperacji energii. Nowoczesne układy energoelektroniczne cechują się wysoką sprawnością, z możliwością rekuperacji energii w szerokim zakresie. Istnieje jednak problem dotyczący struktury źródła zasilającego – baterii akumulatorów. Górnicze lokomotywy akumulatorowe zasilane są z baterii składających się z ogniw kwasowo-ołowiowych, które w procesie hamowania elektrycznego (rekuperacji energii) wydzielają wodór, stający się w pewnych stężeniach gazem wybuchowym. W Instytucie Techniki Górniczej KOMAG, problem bezpieczeństwa stosowania ogniw kwasowo-ołowiowych był inspiracją do podjęcia prac zmierzających do identyfikacji stężenia wodoru wydzielającego się z baterii w czasie pracy lokomotywy akumulatorowej w warunkach rzeczywistych. W artykule przedstawiono metodę oraz wyniki badań. Określono również możliwości realizacji efektywnej rekuperacji energii z kontrolą bezpiecznej wartości poziomu stężenia wodoru.
W artykule przedstawiono wyniki badań przydatności nowego wielowarstwowego materiału kompozytowego Cu-Mo w ślizgach stałoprądowego, wolnobieżnego transportu kopalnianego. Sformułowano odpowiednie wnioski praktyczne.
EN
Paper presents and discusses results of investigation of a newly developed multilayer Cu-Mo material when used in sliding contacts of a slow-speed DC mine railway transportation.
W artykule przedstawiono koncepcję rozwiązania systemu nadzorującego pracę baterii akumulatorów (BMS), mającą na celu zwiększenie bezpieczeństwa ich działania oraz żywotności zastosowanych ogniw. Określono podstawowe funkcje systemu i sposób ich realizacji. Sformułowano odpowiednie wnioski praktyczne.
EN
The article features a system for monitoring the work of batteries (BMS) with a view to increase their safety and extend the lifetime of cells. The basic functions of the system were presented and the method of their execution. In the end some practical conclusions were drawn.
We współczesnych sieciach przesyłowych coraz częściej występują odbiory nieliniowe – zarówno o małych, jak i znaczących mocach. Ilość odbiorów o stosunkowo małych mocach wzrasta lawinowo i ich wpływ na sieci nie może być pomijany. W artykule scharakteryzowano odbiory nieliniowe oraz ich wpływ na sieci przemysłowe, a w szczególności na zasilające je transformatory. Wyjaśniono konieczność obniżenia dopuszczalnej obciążalności transformatorów obciążonych prądami odkształconymi w stosunku do mocy znamionowej określonej dla przebiegów sinusoidalnych. Przedstawiono i omówiono wyniki badań laboratoryjnych obciążenia transformatora przekształtnikiem mocy w różnych stanach pracy. Sformułowano wnioski końcowe.
EN
Non-linear receptions, with small or significant power input, occur more and more frequently in modern transmission grids. The number of receptions with relatively small power has increased dramatically and their influence on the grids cannot be ignored. The article gives the characteristics of non-linear receptions and their influence on industrial grids, particularly on transformers that supply power to these grids. The authors explained the necessity to lower the acceptable load capacity for deformed-current loaded transformers against the rated power defined for sinusoidal runs. The results of laboratory tests were discussed. The tests were carried out to check the load of the transformer with the power converter at different work states. In the end some conclusions were formulated.
W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących zmian wartości wielkości elektrycznych transformatorów zasilających kopalnianą maszynę wyciągową podczas różnych warunków pracy wyciągu klatkowego. Szczególną uwagę zwrócono na zakres odkształceń przebiegów prądowych i napięciowych oraz związane z nimi wartości strat mocy w transformatorach, powodowanych wpływem wyższych harmonicznych, jak również oddziaływaniem generowanych harmonicznych na sieć zasilającą. Sformułowano odpowiednie wnioski praktyczne.
EN
The article presents the results of research dealing with the changes in the electrical values of transformers which supply power to mining winders during different working conditions of cage winders. Special focus was put on the range of current and voltage distortions along with the related val-ues of power losses in transformers due to the influence of higher harmonics, as well as due to the influence of the generated harmonics on the power supply grid. Suitable practical conclusions were formulated.
W artykule omówiono cele Unii Europejskiej i jej podejście do kwestii prowadzenia efektywniejszej gospodarki elektroenergetycznej. Przedstawiono podstawowe unijne akty prawne dotyczące poprawy efektywności energetycznej oraz ich krajową implementację. Ukazano sposób funkcjonowania „białych certyfikatów” w zakresie działań dotyczących poprawy efektywności gospodarki elektroenergetycznej oraz doświadczenia krajowe z pierwszej edycji przetargu na „białe certyfikaty”.
EN
The article features the objectives of the European Union and its approach to the issue of more efficient power engineering economy. The basic UE legal regulations on the improvement of energy efficiency were presented, along with their implementation in Poland. The system of energy efficiency certificates was described in the range of operations aimed at better efficiency of the power engineering sector. Then Polish experiences from the first tenders for energy efficiency certificates were discussed.
W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących określania wpływu zmiany wybranych parametrów fizycznych podstawowych elementów transportowych przenośnika taśmowego (taśma i krążniki) na sprawność elektryczną i poziomy poboru mocy czynnej przez układ napędowy, a także zaprezentowano oszacowane wartości wypadkowych oporów ruchu wpływających na wartość strat mocy i dynamikę pracy urządzenia.
EN
The article features the results of tests which were conducted to check how the changes in the selected physical parameters of basic transport elements of a belt conveyor (belt and rollers) impact the electrical efficiency and active power consumption by the driving system. In addition, the estimated values of the resultant motion resistance were presented, which impact the value of power loss and the operating dynamics of the device.
W artykule przedstawiono wyniki badań dynamiki działania układu zestyku ślizgowego stosowanego w kołowym transporcie kopalnianym kopalni rud miedzi. Wyniki analiz symulacyjnych potwierdzono wynikami badań w układzie rzeczywistym przy wymianie dotychczasowego materiału ślizgu (kompozyt grafitowy) na kompozyt Cu-Mo wytworzony metodą elektronowego napylania w próżni. Sformułowano odpowiednie wnioski praktyczne.
EN
The article presents the results of testing the dynamics of a sliding contact working in the transport facilities of a copper mine. The results of simulation analyses were confirmed by test results in a real system while replacing the sliding material (graphite composite) into a Cu-Mo composite made with the use of electronic sputtering in vacuum. Practical conclusions were formulated.
W artykule przedstawiono i omówiono opracowany model matematyczny jednofazowego synchronicznego łącznika kontaktronowego umożliwiający analizę dynamiki działania tego łącznika w stanach przejściowych. W szczególności skoncentrowano się na uwzględnieniu wpływu prądu obciążenia zestyku na pracę łącznika. W wyniku przeprowadzonych analiz symulacyjnych określono teoretyczne przebiegi ruchu styczek (zależne od parametrów elektrycznych i mechanicznych łącznika kontaktronowego) oraz przebiegi zmiany wartości prądu w cewce — tak napędowej, załączającej, jak i wyłączającej. W celu weryfikacji wyników otrzymanych na podstawie przeprowadzonych analiz teoretycznych porównano je z przykładowymi przebiegami prezentowanymi przez autorów w literaturze (dla modelu fizycznego).
EN
The article features a developed mathematical model of one-phase synchronous reed switch enabling to analyse the functioning dynamics of the switch in transition states. The focus was put on the influence of load current of the contact on the work of the switch. As a result of the conducted simulation analyses it was possible to determine the theoretical runs of changing current values in both switch-on and switch-off driving coils. In order to verify the results obtained on the basis of the conducted theoretical analyses, these results were compared with sample runs presented in literature (for a physical model).
W artykule omówiono teoretyczne podstawy kompensacji mocy biernej według teorii składowych fizycznych prądu — TSFP. Na bazie tej teorii zbudowano modele symulacyjne i przeprowadzono (przy użyciu oprogramowania MATLAB/SIMULINK) modelowanie procesu kompensacji mocy dla różnych odbiorników liniowych i nieliniowych, przy obciążeniu symetrycznym i niesymetrycznym oraz różnych wartościach obciążeń. Została zaprezentowana metoda prądu dodawczego, wykorzystująca (w sensie realizacji technicznej w obwodzie silnoprądowym) idealny falownik prądowy w celu uzyskania płynnej kompensacji mocy biernej. Sformułowano wnioski wynikające z uzyskanych badań symulacyjnych.
XX
Theoretical principles of reactive power compensation according to the currents' physical components theory have been discussed in the paper. Simulative models have been made on the basis of this theory. A process of the modelling of power compensation for various linear and non-linear receivers in case of symmetric and asymmetric loads and their different values have been made by means of MATLAB/SIMULINK. The boost current method has been presented. An ideal current inverter was used in this method (as technical implementation in the power circuit) to achieve a fluent reactive power compensation. The conclusions resulted from simulative research works have been formulated.
W artykule omówiono strukturę, opis elementów oraz sposób działania elektronicznej relacyjnej bazy danych Microsoft Access zaprojektowanej i opracowanej w celu wprowadzenia sprawnie działającego systemu informacji do zarządzania danymi stacji elektroenergetycznej. System ten jest efektem przemyśleń autorów na podstawie wieloletnich doświadczeń zawodowych w tym zakresie.
EN
The article describes the structure, elements and operating method of a Microsoft Access electronic hierarchical data- base developed with a view to launch an efficient information system for managing the data of an electric power substation. The system is a result of the authors' analyses based on many years of professional experience in this matter.
W artykule przedstawiono i przedyskutowano założenia autorskiego systemu akwizycji danych, realne problemy niezawodności pracy tego systemu, sposobu rozwiązań koncentratora oraz konstrukcji poszczególnych modułów czujnikowych dla wybranych wielkości fizycznych. Sformułowano odpowiednie wnioski praktyczne z uzyskanych wyników przeprowadzonych prac badawczych.
EN
The article presents the assumptions of the authors-developed data acquisition system, real problems related to the reliability of this system, solutions of the concentrator and construction of particular sensor modules for the selected physical quantities. Suitable practical conclusions were formulated based on the results of the conducted research.
W artykule zaprezentowano wyniki badań symulacyjnych i laboratoryjnych nowej konstrukcji wyłącznika niskiego napięcia z kompensacją siły oddziaływania prądu obciążenia zestyku. Omówiono przyjęte rozwiązanie techniczne oraz przedyskutowano wyniki badań symulacyjnych. Przeanalizowano wpływ parametrów konstrukcyjnych kompensatora oraz zestyku w aspekcie pracy kompensatora również jako wyzwalacza prądowego. Dla porównania i określenia skuteczności działania zastosowanej kompensacji, zamieszczono przykładowe wyniki badań laboratoryjnych wyłącznika w warunkach zwarciowych.
EN
The article features the results of simulation and laboratory tests of a new low-medium breaker with the power compensation of the contact load current. The adopted technological solution and the results of simulation tests were described. The authors analyzed the impact of construction parameters of the compensator and the contact with respect to the compensator operations as a current release unit. Sample results of the breaker laboratory tests, carried out in short- circuit conditions, were described to compare and determine the efficiency of the used compensation method.
W artykule omówiono teoretyczne podstawy kompensacji mocy biernej według teorii mocy chwilowej p-q. Na bazie tej teorii zbudowano modele symulacyjne i przeprowadzono modelowanie (przy użyciu MATLAB'a) procesu kompensacji mocy dla różnych odbiorników liniowych i nieliniowych, przy obciążeniu symetrycznym i niesymetrycznym, dla różnych wartości obciążeń oraz różnych wymuszeń. Została zaprezentowana metoda regulacji prądu dodawczego, wykorzystująca do tego celu (w sensie realizacji technicznej w obwodzie silnoprądowym) idealny falownik prądowy, w celu uzyskania szybkiej i płynnej kompensacji mocy biernej. Sformułowano wnioski wynikające z uzyskanych wyników badań symulacyjnych.
EN
The article describes theoretical foundations of reactive power compensation according to the momentary power theory p-q. On the basis of this theory simulation models were built and the modelling (with MATLAB) of the reactive power compensation process was carried out for different linear and non-linear receivers, at balanced and unbalanced load, for different load values and different excitation values. The authors presented the boost current regulation method which makes use of an ideal current inverter with a view to obtain quick and fluent reactive power compensation. Finally, conclusions were formulated based on the obtained simulation tests results.
W artykule przedstawiono metodę analizy przestrzennego rozkładu pola magnetycznego przy zastosowaniu tzw. elektronowej teorii magnetyzmu w zastosowaniu do urządzeń kontaktronowych. Wykonano odpowiednie obliczenia rozkładu (3D) natężenia pola magnetycznego w szczelinie stykowej przekaźnika z przełącznym kontaktronem spolaryzowanym i sformułowano odpowiednie wnioski praktyczne.
EN
The article presents the analysis of spatial distribution of the magnetic field with the use of the so called electron theory of magnetism applied to reed relay devices. The authors conducted proper calculations of the distribution (3D) of the magnetic field strength in the contact gap between the switch and a polarized reed relay. Then practical conclusions were formulated.
Niezawodna praca maszyn górniczych wymaga zapewnienia nie tylko odpowiednich, wymaganych warunków odnośnie do zasilania energią elektryczną, lecz również niezawodnej ochrony przed skutkami wszelkiego rodzaju awarii elektrycznych. Szczególnie istotna w tym przypadku jest skuteczna ochrona ziemnozwarciowa z uwagi na duże prawdopodobieństwo wystąpienia 1-fazowych zwarć doziemnych w sieciach średniego napięcia. W artykule przedstawiono i omówiono ideę wykorzystania charakterystycznych, wybranych cech harmonicznych parzystych w liniach zdrowych i uszkodzonych zasilanych z sieci średniego napięcia, do wykrywania 1-fazowych zwarć doziemnych.
EN
Reliable operation of mining machinery requires stable and high quality electrical energy to supply as well as application of proper protection against any possible electrical disturbances. Particularly important is effective ground fault protection due to high probability of 1-phase fault occurrence in practice. In the paper is presented and discussed an idea of application of selected physical quantities of even current harmonics in faulty as well as healthy middle voltage feeders to detect and to clear ground faults.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.