Chromatografia jonowa jest metodą, która ze względu na swoje zalety, takie jak szybkość analiz, ich dokładność, powtarzalność oraz możliwość pełnej automatyzacji, sukcesywnie zastępuje dotychczas stosowane metody klasyczne.
Oficjalnie za datę powstania chromatografii jonowej uważa się wrzesień 1975 roku. Obecnie chromatografia jonowa jest najpopularniejszą instrumentalną metodą rozdzielania anionów stosowaną w laboratoriach na całym świecie.
W pracy opisano metody oznaczania jonów wanadu(IV) i wanadu(V) za pomocą chromatografii jonowej. Specjacja wanadu jest istotna miedzy innymi podczas usuwania CO 2 metodą Benfielda w procesie wytwarzania amoniaku, w której nieorganiczne jony wanadu pełnią istotną rolę inhibitora korozji.
Podczas procesu ozonowania powstają jako uboczne produkty m.in. niskocząsteczkowe związki organiczne (kwasy karboksylowe, keto – i aldokwasy oraz aldehydy), bromowe związki organiczne, bromiany(V), oraz inne polarne związki organiczne podatne na biodegradację. W niniejszej pracy opisano wyniki badań jonów BrO3 – w stacji uzdatniania wody w Płocku i przedstawiono problem jaki stanowi ich oznaczanie za pomocą normy PN-ISO 15061 oraz możliwości jakie daje nowa norma ISO 11206.
EN
During the process of ozone are formed as by-products such as low molecular weight organic compounds (carboxylic acids, ketoand aldoacids and aldehydes), brominated organic compounds, bromate, and other polar organic compounds susceptible to biodegradation. The paper describes the results of studies on ion BrO3 – in Płock water treatment plant and shows the problem which is the determination by using the standard ISO 15061 and application of new standard ISO 11206.
W artykule opisano ocenę wykorzystania ośmiu zasad zarządzania jakością przez pracowników administracyjnych i produkcyjnych w firmie mającej wdrożony System Zarządzania Jakością według normy ISO 9001. Przedsiębiorstwo zajmuje się produkcją elementów elektronicznych. Oceny dokonało 20 pracowników administracyjnych i 30 pracowników produkcyjnych. Za pomocą odpowiedniej ankiety przypisywali oni każdej z ośmiu zasad wartości od 1 do 10, adekwatnie do stopnia jej wykorzystywania w swojej działalności zawodowej. Wyniki ankiet wykazały istnienie istotnych różnic w postrzeganiu przydatności zasad zarządzania jakością przez pracowników administracyjnych i produkcyjnych.
EN
Usefulness of the eight principles of quality management were evaluated by production and administration employees of an enterprise which has implemented the Quality Management System according to the ISO 9001 standard. The enterprise produces electronic elements. Evaluation was made by randomly chosen groups of production and administration employees applying a questionnaire in which numbers from 1 to 10 could be assigned individually to each of the 8 principles according to the extent of their use in the professional activity. Results of the questionnaires demonstrated the existence of essential differences in the perception of usefulness of the quality management principles by the production and administration employees
Oznaczono zawartość wybranych nieorganicznych jonów arsenu i chromu w wodzie i osadach dennych trzech zbiorników zaporowych na Górnym Śląsku (Jezioro Pławniowickie, Jezioro Rybnickie, Jezioro Goczałkowickie). Akweny te pełnią różną rolę i charakteryzują się zróżnicowanym stopniem antropopresji. Do badań specjacji arsenu i chromu wykorzystano chromatograf HPLC połączony z detektorem ICP-MS. Uzyskane wyniki ilościowej i jakościowej analizy specjacyjnej nieorganicznych form arsenu i chromu w wodzie i osadach dennych wykazały istotne różnice w zawartości tych analitów na różnych stopniach utlenienia. Zakres oznaczonych zawartości form arsenu i chromu mieścił się w przedziale od granic wykrywalności do kilkudziesięciu mg/m3. Wyniki badań wskazują na silnie zróżnicowanie zawartości oznaczonych form arsenu i chromu w wodzie i osadach dennych, w zależności od pory roku, stopnia natlenienia i charakteru danego zbiornika zaporowego.
EN
Determined were the concentrations of selected inorganic arsenic and chromium ions in the water and bottom sediments of three Upper-Silesian dam reservoirs (Lake Plawniowickie, Lake Rybnickie and Lake Goczalkowickie). The lakes perform diverse functions and are characterized by a different degree of anthropogenic pressure. Speciation of arsenic and chromium was carried out using an HPLC chromatograph coupled with an ICP-MS detector. Quantitative and qualitative analyses of the speciation of inorganic chromium and arsenic forms in lake water and bottom sediments detected significant differences in the concentrations of these analytes at various states of oxidation. The concentrations of arsenic and chromium forms were found to range from limits of detection up to several tens mg/m3. The results of the study have revealed marked differences in the content of these forms of chromium and arsenic between the water samples and the bottom sediment samples, depending on the season of the year, extent of oxygenation and nature of the reservoir.
Jakość żywności decyduje o stanie zdrowia ludzi, którzy ją spożywają. Wiele prac poświęcono nieorganicznym ubocznym produktom dezynfekcji wody, w szczególności rakotwórczym bromianom(V). Niestety ozonowana woda do spożycia nie jest prawdopodobnie głównym źródłem narażenia ludzi na te toksyczne substancje. Jednym z powszechnie stosowanych legalnie dodatków do mąki stosowanej do wyrobów piekarniczych jest bowiem bromian(V) potasu, który poprawia proces pieczenia i nadaje pieczywu apetyczny wygląd. Niestey wbrew przypuszczeniom w wysokiej temperaturze KBrO3 nie rozkłada się w 100% do nietoksycznych bromków, lecz w pieczywie pozostaje niewielka ilość bromianów(V).
EN
Food quality determines the health status of people who consume it. Many works are devoted to inorganic disinfection by-products, in particular carcinogenic bromate. Probably ozonated drinking water is not the main source of human exposure to these toxic substances. One of the commonly used lawfully additives to flour used for bakery products is potassium bromate that improves the process of baking and gives bakes appearance. Unfortunately, contrary to expectations in very high temperature KBrO3 not break down 100% into non-toxic bromides, but the bread remains a small amount of bromate.
Badania jakościowe i ilościowe wymagają stosowania dokładnych i precyzyjnych technik analitycznych. Do produktów, których skład chemiczny ma ogromne znaczenie zarówno ze względów zdrowotnych, ekologicznych, jak i ekonomicznych, należą nawozy mineralne. W pracy przedstawiono wyniki badań zawartości wybranych substancji w kilkunastu nawozach mineralnych produkowanych w Polsce. Do oznaczania wybranych nieorganicznych anionów i kationów wykorzystano technikę chromatografii jonowej (IC), a do badania zawartości wybranych pierwiastków - technikę spektrometrii fluorescencji rentgenowskiej z dyspersją energii (EDXRF).
EN
Quality and quantity research requires the applications of accurate and precise analytical techniques. Products, which composition is of great importance because of health, environment and economical reasons include fertilizers. In the paper the results of analyses of selected chemicals in several fertilizers produced in Poland are presented. Ion chromatography was used for the determination of selected inorganic anions and cations, and energy dispersive X-ray fluorescence for metals and metalloids determinations.
Chromatografia jonowa to najważniejsza instrumentalna metoda oznaczania podstawowych jonów. W minionych latach dokonano ogromnego postępu związanego z jej zastosowaniem zdecydowanie wykraczającym poza standardowe analizy kationów i anionów w wodach i ściekach. Dotyczy to oznaczania różnych form jonowych tego samego pierwiastka, zjonizowanych substancji organicznych, a substancji które jeszcze do niedawna nie były w ogóle brane pod uwagę jako możliwe do oznaczania tą techniką analityczną, takich jak krzemionka. W pracy opisano metodę oznaczania SiO2 w próbkach o nieskomplikowanej matrycy jaką jest woda przeznaczona do spożycia oraz woda z jezior. Przedstawiono również parametry walidacyjne oraz badanie odzysku wzorca.
Chromatografia jonowa coraz częściej wykorzystywana jest do analiz próbek innych niż woda do spożycia i ścieki. Przykładem może być przemysł farmaceutyczny, gdzie chromatografia jonowa stanowi szybką oraz wiarygodną metodę sprawdzania m.in. czystości farmaceutyków. W niniejszej pracy do badania zawartości podstawowych nieorganicznych jonów w próbkach preparatów stosowanych do higieny jam nosowych czyli popularnych "wód morskich" zastosowano metodę chromatografii jonowej. Analizie poddano 10 próbek wybranych roztworów dostępnych na polskim rynku. Różniły się one sposobem dozowania, jak i deklarowanym pochodzeniem (3 naturalne wody morskie, 2 oceaniczne, 2 uzdrowiskowe i 3 otrzymane syntetycznie).
Uzdatnianie wody w procesach dezynfekcji jest uważane za główne osiągnięcie w zakresie zdrowia publicznego w XX wieku. W latach 1970 stwierdzono, że chlorowanie wody do spożycia powoduje wytwarzanie niebezpiecznych dla zdrowia związków organicznych, takich jak trihalometany. Później stwierdzono obecność w chlorowanej wodzie ponad 500 takich ubocznych produktów dezynfekcji. Wkrótce rozpoczęto poszukiwanie alternatywnych do chlorowania metod dezynfekcji wody przeznaczonej do spożycia. Interesującą alternatywą okazało się być zastosowanie ozonu i ditlenku chloru. Niestety metody te poza wieloma zaletami charakteryzują się powstawaniem nieorganicznych produktów ubocznych, takich jak chlorany(III), chlorany(V) i bromiany(V). Ozonowanie wody zawierającej bromki powoduje powstawanie rakotwórczych bromianów(V). Z kolei chlorany(III) i chlorany(V) powstają, gdy stosuje się ditlenek chloru. Najpopularniejszą instrumentalną metodą oznaczania jonów jest chromatografia jonowa, która zastąpiła większość dotychczas stosowanych metod mokrych. Metody oznaczania jonów ClO2-, ClO3- i BrO3- oparte na chromatografii jonowej można podzielić na metody bezpośrednie, pośrednie oraz techniki łączone. Wybór odpowiedniej metody zależy od oczekiwanych granic oznaczalności, możliwości technicznych laboratorium oraz liczby i rodzaju próbek do analizy. W pracy przedstawiono warunki tworzenia się poszczególnych nieorganicznych produktów dezynfekcji wody, metody ich oznaczania oraz regulacje prawne związane z ich obecnością w wodach.
EN
Water treatment by disinfection processes is considered a major public health achievement of the twentieth century. In the 1970s, it was discovered that chlorination of drinking water produces carcinogens, such as trihalomethanes. Since 1974, the presence of more than 500 disinfection by-products has been determined in drinking water. Since that time, environmental regulatory agencies as well as drinking water treatment technologists have been carrying out extensive research for alternative disinfection methods that minimize the generation of byproducts posing significant health risks. Another disinfection process which has emerged as the most promising alternative to chlorination technique is using of ozone or chlorine dioxide. In spite of undeniable advantages, there are certain undefined hazards resulting from this method of water treatment. Main hazardous inorganic oxyhalide disinfection by-products are: bromate, chlorite and chlorate. The ozonation of water containing bromide can cause the formation of bromate. Chlorite is formed when chlorine dioxide is used, whereas chlorate is formed when chlorine, chlorine dioxide, hypochlorite or chloramine is used to disinfect raw water. Bromate has been identified as animal and possible human carcinogen. International Agency for Research on Cancer (IARC) classified bromate into group B-2 as the agent is possibly carcinogenic to humans. The United States Environmental Protection Agency, as well as the Commission of the European Communities have issued rules that require public water supplies to control previously unregulated microorganisms and cancer-causing disinfection by-products in finally treated drinking water. According to these regulations Maximum Admissible Level (MAL) is 10 μg/dm3 for bromate and 1000 μg/dm3 for chlorite. Recently the commonly used analytical method for the determination of inorganic anions and cations is ion chromatography, which has almost replaced most of the wet chemical methods used in water and waste water analyses. The methods of chlorite, chlorate and bromate determination employing ion chromatography can be generally divided into: 1. Direct methods (suppressed conductivity detection). 2. Indirect methods (UV/Vis detection after post-column derivatization). 3. Hyphenated techniques (ICP-MS and MS detection). All the three groups of recently developed ion chromatography methods yield comparable results and comply with the requirements of the international directives concerning inorganic oxyhalide by-products in drinking water. The future application and choice of a method will depend on the equipment available in laboratories, as well as the number and kinds of samples to be analyzed. The paper presents the formation, determination and legal regulation of these inorganic oxyhalides disinfection by-products in drinking water.
Woda jest podstawowym produktem spożywczym, a od jej jakości zależy zdrowie konsumentów. Fakt ten znany był już w starożytności, niestety brakowało wtedy odpowiednich metod dezynfekcji wody oraz oznaczania w niej wybranych substancji. Sytuacja ta zmieniła się w XIX wieku, kiedy to po raz pierwszy na dużą skalę wprowadzono metody chlorowania wody w celu jej dezynfekcji. Obecnie uważa się, że było to jedno z najważniejszych osiągnieć ludzkości w zakresie ochrony zdrowia publicznego.
16
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy przedstawiono zagadnienia związane z powstawaniem wtórnego skażenia wody w instalacjach wodociągowych. Opisano model kinetyki wtórnego rozwoju drobnoustrojów w wodzie wodociągowej. Praca zawiera oryginalne wyniki badań nad zmianami stężenia dwutlenku chloru, chlorynów i chloranów w wewnętrznych instalacjach ciepłej i zimnej wody wodociągowej.
EN
The article indicates the issue of secondary contamination in water installation. The kinetic model of secondary contamination by microorganisms evolution in water installation was described. The research contains original results of chlorine dioxide, chlorite and chlorate ions changes inside hot and cold water installation.
17
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Woda jest najważniejszym dla życia związkiem chemicznym, dlatego jej jakość ma dla ludzi kolosalne znaczenie. W Polsce wodę przeznaczoną do spożycia pozyskuje się głównie z wód powierzchniowych i podziemnych. Ubocznymi produktami dezynfekcji wody w zależności od stosowanej metody uzdatniania mogą być między innymi trihalometany, chlorofenole lub związki nieorganiczne, takie jak: chlorany(III), chlorany(V) lub rakotwórcze bromiany(V). W pracy opisano badania zawartości bromianów(V) w wodzie do spożycia przeprowadzone w dwóch stacjach uzdatniania wody powierzchniowej należących do Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów S.A. w Katowicach: Dziećkowice i Kozłowa Góra, gdzie wykorzystuje się technologię ozonowania. Badania wody na wybranych etapach jej uzdatniania wykonywano metodą chromatografii jonowej z zastosowaniem derywatyzacji zakolumnowej i detekcji UV/VIS. Uzyskane granice wykrywalności na poziomie 0,4 žg/dm3 są zdecydowanie lepsze niż w powszechnie stosowanej metodzie zgodnej z normą PN-ISO 15061, dzięki czemu możliwe jest uchwycenie zmian zachodzących na poszczególnych etapach procesu technologicznego.
EN
Water is the most important chemical compound for life, so its quality is of extreme importance for the people. In Poland, water for consumption shall be obtained mainly from surface water and groundwater. Water disinfection by-products depending on the method of treatment may be e.g.: trihalomethanes, chlorophenols, or inorganic compounds such as chlorite, chlorate or carcinogenic bromate. The paper describes the analysis of bromate in drinking water conducted on two surface water treatment stations belonging to the Upper Silesia Waterworks in Katowice: Dziećkowice and Kozłowa Góra, where ozone technology is used. Analysis of water at selected stages of its purification was performed by ion chromatography using post-column derivatization and UV/VIS detection. The obtained detection limits of 0.4 žg/dm3 are definitely better than the commonly used method in accordance with PN-ISO 15061, making it possible to find changes taking place at different stages of technological process.
18
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Product quality tests require accurate and precise analytical techniques. Fertilizers belong to a group of products whose chemical composition is of great importance due to health, environmental and economic reasons. The following paper presents the results of the research into the content of selected substances in several mineral fertilizers manufactured in Poland. Ion chromatography (IC) was employed to determine selected inorganic anions and cations, whereas energy dispersive X-ray fluorescence spectrometry (EDXRF) was used to determine the content of selected elements.
PL
Badania jakości produktów wymagają stosowania dokładnych i precyzyjnych technik analitycznych. Do produktów, których skład chemiczny ma ogromne znaczenie zarówno ze względów zdrowotnych, ekologicznych, jak i ekonomicznych, należą nawozy mineralne. W pracy przedstawiono wyniki badań zawartości wybranych substancji w kilkunastu nawozach mineralnych produkowanych w Polsce. Do oznaczania wybranych nieorganicznych anionów i kationów wykorzystano technikę chromatografii jonowej (IC), a do badania zawartości wybranych pierwiastków technikę spektrometrii fluorescencji rentgenowskiej z dyspersją energii (EDXRF).
Chromatografia jonowa jako odmiana wysokosprawnej chromatografii cieczowej od ponad 35 lat jest wykorzystywana przede wszystkim do oznaczania nieorganicznych anionów i kationów w wodach i ściekach. Jednakże w minionych latach zakres jej zastosowań znacznie się rozszerzył na nowe anality oraz rodzaje matryc. Ważną grupą związków stosowanych w różnych gałęziach przemysłu, jak i obecnych w napojach i żywności są aminy alifatyczne oraz aromatyczne. W pracy przedstawiono wybrane zastosowania chromatografii jonowej do oznaczania amin m.in. w ściekach przemysłowych oraz próbkach napojów i żywności.
EN
Ion chromatography as a kind of high performance liquid chromatography is used for the determination of inorganic anions and cations in water and wastewater since over 35 years. However, nowadays its application is broaden and concerns new analytes and types of sample matrix. An important group of compounds use in different branches of industry, as well as present in beverages and food are aliphatic and aromatic amines. The work presents a selected application of ion chromatography for the determination of amines in e.g. industrial wastewater, and in beverages and food.
Chromatografia jonowa wykorzystywana jest przede wszystkim do oznaczania głównych nieorganicznych anionów i kationów w wodach do spożycia. Postęp w metodach przygotowania próbek do analizy, wprowadzanie nowych wypełnień do kolumn analitycznych oraz nowych metod detekcji spowodował, że zakres jej zastosowań znacznie się rozszerzył na nowe analizy oraz rodzaje matryc. W artykule przedstawiono zastosowania chromatografii jonowej do oznaczania wybranych nieorganicznych anionów oraz kationów w emulsjach wodnych i chłodziwach, które z powodu swojego składu oraz sposobów utylizacji stanowią poważne zagrożenie środowiskowe.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.