Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Rola scaleń gruntów i zabiegów przeciwerozyjnych w poprawie efektywności wapnowania gleb

Pijanowski Jacek M., Janus Jarosław, Kowalik Tomasz, Nicia Paweł, Wojewodzic Tomasz, Dacko Mariusz, Płonka Aleksandra, Zadrożny Paweł, Paluch Łukasz

Przegląd Geodezyjny

|

2023

|

R. 95, nr 4

15--20

PL

Niniejszy artykuł powstał na bazie badań dotyczących wpływu układu przestrzennego gruntów ornych na efektywność wapnowania gleb, prowadzonych w ramach projektu pn. „Możliwości i bariery wykorzystania wapnowania gleb do poprawy efektywności ekonomicznej produkcji rolnej oraz ograniczenia eutrofizacji wód powierzchniowych” realizowanych przez zespół ekspertów z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Chociaż głównym przedmiotem badań było określenie czynników, jakie wpływają na niedostateczny poziom stosowania przez rolników nawozów wapniowych w uprawie roli, to analizowano również wpływ układów gruntowych i kierunku uprawy na efektywność wapnowania gleb. Obserwacje i analizy w tym zakresie zrealizowano w małopolskiej gminie Polanka Wielka (powiat oświęcimski). Wyniki tych prac pozwoliły na stwierdzenie, że wzdłużstokowy kierunek uprawy gruntów ornych nawet na terenach o niezbyt dużych deniwelacjach terenu, w przypadku gdy przestrzeń rolnicza pozbawiona jest naturalnych przeszkód dla spływu wody lub zabiegów przeciwerozyjnych, znacząco obniża efektywność wapnowania gleb. Scalenia gruntów mogą w takich przypadkach stanowić ważne narzędzie poprawy efektywności nawożenia wapniowego oraz zapobiegać utracie cennych składników pokarmowych z gleby. Wyniki prac badawczych posłużyły do sformułowania wniosków i rekomendacji.

EN

This article is based on research about the impact of the spatial arrangement of arable land on the effectiveness of soil liming, conducted as part of the project entitled "Possibilities and barriers to the use of soil liming to improve the economic efficiency of agricultural production and reduce the eutrophication of surface waters" carried out by a team of experts from the University of Agriculture in Krakow. Although the main subject of the research was to determine the factors that affect the insufficient level of use of calcium fertilizers by farmers in soil cultivation, the impact of parcels arrangement and cultivation direction on the effectiveness of soil liming was also analysed. Observations and analyzes in this regard were carried out in the Malopolska's commune of Polanka Wielka (Oświęcim poviat). The results of these works allowed to conclude that the longitudinal direction of arable land cultivation, even in areas with not very large terrain denivelations, when the agricultural space is devoid of natural obstacles to water runoff or anti-erosion treatments, reduces the effectiveness of soil liming. In such cases, land consolidation can be an important tool to improve the effectiveness of calcium fertilization and prevent the loss of valuable nutrients from the soil. The results of the research work were used to formulate conclusions and recommendations.

2

Szacowanie potencjału bioodpadów w przykładowej gminie

Kopeć Michał, Szewczyk Wojciech, Badach Elżbieta, Chwastek Michał, Dacko Mariusz, Płonka Aleksandra, Wojewodzic Tomasz

Polish Journal for Sustainable Development

|

2023

|

T. 27, cz. 2

35--42

PL

Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2028 stawia cele i zadania również w zakresie zapewnienia selektywnego zbierania bioodpadów od mieszkańców i zwiększenia recyklingu organicznego przez upowszechnianie kompostowania przez mieszkańców bioodpadów „u źródła”. Wytyczne Unii Europejskiej zobowiązują do sprawozdawczości i wskazują na dwie metody pozyskania danych: metodę pośrednią i bezpośrednią (w tym ankietę). Faktyczny pomiar wkładu do procesu recyklingu lub jego materiału wyjściowego nie zawsze jest możliwy, dlatego zwraca się uwagę na otrzymanie wysokiego poziomu wiarygodności danych. W roku 2023 podjęto próbę oszacowania masy bioodpadów i czynników mających na nią wpływ, w oparciu o próbę ankiet w gminie Słomniki. W gminie Słomniki było zarejestrowanych 3689 gospodarstw, z czego 2709 zadeklarowało prowadzenie kompostowania. Uzyskano 30 odpowiedzi grupy osób deklarującej kompostowanie oraz 15 odpowiedzi osób niedeklarujących kompostowania. Przeprowadzone badania ankietowe wskazują na duże zróżnicowanie szacowanej masy wytwarzanych bioodpadów zarówno w grupie w obu grupach. Istnieje duże prawdopodobieństwo niedoszacowania masy bioodpadów na poziomie gminy, obliczone z uwzględnieniem składu morfologicznego i masy wytworzonych odpadów. Niedoszacowanie masy bioodpadów może wynikać z praktyki mulczowania trawy, który to proces deklarowało co najmniej 20% ankietowanych.

EN

National Waste Management Plan 2028 comprises goals and tasks also in the field of selective collection of bio-waste from residents as well as increased organic recycling by promoting composting of bio-waste by residents "at the source". European Union guidelines require reporting and present two methods of obtaining data: indirect and direct (including surveys). Actual measurement of the input or output from the recycling process is not always possible and therefore attention is paid to the high level of confidence in the data. In 2023, an attempt was made to determine the mass of bio-waste and factors which influence it, based on surveys in the Słomniki commune. In the Słomniki commune 3689 farms were established, of which 2709 declared composting activities. There were 30 responses of groups of people declaring composting and 15 responses of people who did not declare composting. Conducted survey researches showed high diversity of estimated mass of bio-waste generated in both groups. There is high probability of underestimating the mass of bio-waste at the municipal level, calculated taking into account the morphological composition and mass of waste generated. The underestimation of the mass of bio-waste may result from grass mulching practices, which were declared by at least 20% of respondents.

3

Bariery realizacji scaleń gruntów w opiniach przedstawicieli instytucji

Dacko Mariusz, Wojewodzic Tomasz, Pijanowski Jacek

Przegląd Geodezyjny

|

2022

|

R. 94, nr 1

17--24

PL

Niniejszy artykuł powstał na bazie badań wykonanych w ramach projektu pn. „Środowiskowe i społeczne efekty prac urządzeniowo-rolnych w Polsce”. W projekcie tym scalenia gruntów rozpatrywano przez pryzmat aspektów środowiskowych (ekologiczno-krajobrazowych i wodno-melioracyjnych) oraz społeczno-ekonomicznych. Szczegółowymi badaniami objęto 8 obiektów z różnych części Polski i na różnym etapie realizacji tj. znajdujących się na etapie opracowywania Założeń do projektu scalenia gruntów oraz takich, w których zakończono realizację zagospodarowania poscaleniowego. W artykule omówiono najistotniejsze zdaniem autorów współczesne bariery scaleń gruntów, w tym bariery społeczne, ekonomiczne, informacyjne, historyczne czy etyczne.

EN

This article is based on the research carried out as part of the project entitled "Environmental and social effects of land development works in Poland". In this project, land consolidation was viewed through the prism of both environmental (ecological-landscape and water-drainage) and socio-economic aspects. Detailed research covered 8 objects from different parts of Poland and at different stages of implementation - from objects at the stage of developing the Assumptions for the land consolidation project to those where post-merger development has been completed. The article discusses the most important, in the authors' opinion, contemporary land consolidation barriers, including social, economic, information, historical and ethical barriers.

4

Secondary school youth and the idea of sustainable development - opinions and attitudes

Płonka Aleksandra, Dacko Mariusz

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2019

|

z. 139

489--502

EN

The main aim of the paper was to systematize the opinions and attitudes of school youth towards the idea of sustainable development. The research was conducted between 2016 and 2017 in Lesser Poland Province. The data was gathered in two ways: by handing out printed questionnaire forms among secondary school students and by distributing the forms in an electronic form among school youth. Taking into account the type of school, education profile and year in a school, responses to questions about the knowledge of the concept of sustainable development, the associations it brings to the mind and the need to implement it were analysed. The data was processed using pivot tables prepared in Microsoft Excel spreadsheet. The survey results pointed out marginalisation of the issues of sustainable development in secondary education: students rarely encountered this term (both in their life and education) and were unable to provide its proper definition. The respondents most often associated the term “sustainable development” with social justice and environmental protection. Due to educational gaps, the majority of the respondents did not know whether sustainable development was needed.

5

Size structure of individual farms in Poland between 1918–2018

Dacko Aneta, Dacko Mariusz

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2019

|

no. 4

123--136

EN

This work contains a comparative analysis of the size structure of farms in Poland in three main time frames of the one hundred years since Poland regained statehood, i.e. the interwar period (1918–1939), the period of the People’s Republic of Poland (1945–1989), and the period of the Third Polish Republic (1989–2018). Data sources included statistical yearbooks and literature on the subject. The periods considered in the work were periods of radical changes in the concept of shaping the agricultural sector. In the first period, dominated by the urgent need to rebuild the state and its economy, the development of full-fledged private farms was favoured. In the second period, in the face of changing political and economic conditions, these farms were often forcibly closed down, favouring socialist land ownership. In the third examined period, along with the transformation of the economy, the sector of state-owned agricultural holdings was liquidated. After difficult years of adjusting to the realities of free market economy, agriculture also experienced another change related to Poland’s accession to the EU and functioning under the CAP. However, the research results prove that despite the political and socio-economic changes, and even despite radical political decisions, the farm size structure was characterized by a specific inertia. In the light of statistical data describing the centenary of Independent Poland, one can speak of the sustainability of the size structure of individual farms, demonstrating its high resistance to external factors and stimuli.

PL

W pracy dokonano analizy porównawczej struktury obszarowej gospodarstw rolnych w Polsce w trzech zasadniczych ramach czasowych stulecia odzyskanej państwowości, tj.: okresie dwudziestolecia międzywojennego (1918-1939), okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej (1945-1989) oraz okresie III Rzeczypospolitej (1989-2018). Źródła danych stanowiły roczniki statystyczne oraz literatura przedmiotu. Rozpatrywane w pracy okresy były okresami diametralnych zmian koncepcji kształtowania sektora rolnego. W pierwszym okresie zdominowanym pilną potrzebą odbudowy państwa i jego gospodarki sprzyjano rozwojowi pełnorolnych gospodarstw prywatnych. W drugim okresie, w obliczu zmieniających się uwarunkowań polityczno-gospodarczych, usilnie te gospodarstwa likwidowano faworyzując socjalistyczną własność gruntową. W trzecim badanym okresie wraz z transformacją gospodarki dokonano likwidacji rolniczego sektora państwowego. Po trudnych latach dostosowań do realiów gospodarki rynkowej w okresie tym rolnictwo doświadczyło też kolejnej zmiany związanej ze wstąpieniem Polski do UE i funkcjonowaniem w ramach WPR. Wyniki badań dowodzą jednak, że mimo przemian ustrojowych i społeczno-gospodarczych, a nawet mimo radykalnych decyzji politycznych struktura obszarowa charakteryzowała się właściwą sobie inercją. W świetle danych statystycznych charakteryzujących stulecie Polski Niepodległej można mówić o trwałości struktury obszarowej gospodarstw indywidualnych, świadczącej o jej dużej odporności na bodźce i czynniki zewnętrzne.