Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Tradycyjne budownictwo drewniane w Muzeum Budownictwa Ludowego – Parku Etnograficznym w Olsztynku, ekspozycja i użytkowanie

Chodkowska W.

Budownictwo i Architektura

|

2015

|

Vol. 14, nr 3

17--25

PL

W latach 1909- 1912 wzniesiono pierwsze Heimatmuseum w Królewcu, które translokowano do Olsztynka w latach 1938-1943. Twórcami muzeum byli profesorowie uniwersyteccy dr Adalbert Bezzenberger, dr Felix Ernst Peiser i konserwator prowincjonalny Richard Dethlefsen. Do tamtego muzeum wybrano najciekawsze przykłady budownictwa drewnianego, reprezentatywne dla regionów ówczesnych Prus Wschodnich. Twórcy muzeum podjęli wówczas decyzję o budowie kopii wybranych w terenie obiektów. Po 1945 roku do muzeum translokowano w przeważającej części oryginalną zabudowę. W referacie podano przykłady budownictwa ludowego charakterystyczne dla Warmii, Mazur i Powiśla i sposoby ich ochrony. Przybliżono sposoby ochrony obiektów drewnianych na kilku płaszczyznach. Jedną z nich są remonty wykonywane przez własną ekipę złożoną z: cieśli, stolarzy, dekarza, kowala, ślusarza, elektryka, murarzy i starszego renowatora. Wskazano ważny sposób zwrócenia uwagi na konieczność ochrony budownictwa drewnianego poprzez edukację. Omówiono realizowane lekcje muzealne i imprezy edukacyjne, podczas których prezentowane są zróżnicowane typy zabudowy, na modelach pokazywane są sposoby wznoszenia budynków i zdobienia detalem architektonicznym. Podano przykłady współcześnie wzniesionych budynków drewnianych, dla których inspiracją był historyczny detal.

EN

Construction of the first Heimatmuseum in Königsberg in the years 1909- 1912, which translocated to Olsztynek in the years 1938- 1943. The creators of the museum: the provincial conservator Richard Dethlefsen, university professors Dr. Adalbert Bezzenberger, Dr. Felix Ernst Peiser. The choice of places to search for objects in the field. The most interesting examples of wooden buildings, representative for the then East Prussia regions. Decisions of the founders of the museum preservation: inventory of selected objects, reasons for the decision to build the museum copies of selected objects. Decisions conservation in MBL-PE in Olsztynek after 1945, translocation original building. Examples of folk buildings collected in the museum. Discussion of ways to protect wooden objects in the museum on several levels. One of them is repair performed by its own team consisting of: carpenters, joiners, roofers, blacksmith, locksmith, plumber, electrician, bricklayer and older renovator. Another way to draw attention to the need to protect the wooden buildings is education. Realized through the lessons museum and educational events during which presented different types of buildings, models are shown ways of erecting buildings and decorating architectural details. The museum presents outfits related to wood processing and temporary exhibitions.

2

Gdzie w Olsztynie jest Ratusz Stary?

Chodkowski D., Chodkowska W.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2008

|

T. 53, z. 3

13-23

PL

Na przełomie XX i XXI w Olsztynie prowadzono prace remontowe na zespole zabudowy śródrynkowej tradycyjnie nazywanej Stary Ratusz. Podczas prac na południowym skrzydle zespołu usunięto tynki. Spod tynków ukazało się gotyckie lico ścian. Odkrycie średniowiecznej budowli było niespodziewane. W tradycji historyków zajmujących się dziejami miasta Olsztyna panowała opinia, że budynek olsztyńskiego ratusza spłonął podczas pożaru w 1621 r. Autorzy artykułu, pełniący wtedy nadzór konserwatorski nad pracami, inspirowani odkrytym artefaktem rozpoczęli badania architektury. Prace obejmowały badanie dokumentów, ikonografii, oraz weryfikację formułowanych wniosków, na istniejącym obiekcie. W wyniku tej pracy ustalono, że zachowana budowla, mimo kilkukrotnych przebudów, może pochodzić drugiej połowy XIV w. W trakcie prac badawczych ustalono, że gotyckie lico budynku zakryto około 1770 r. W tym okresie zachodni szczyt budynku runął i rozpoczęto prace remontowe związane z jego odbudową. Nową ścianę wzniesiono na nowym fundamencie. Te prace przypadają na pierwszy rozbiór Polski. Warmia, a wraz z nią Olsztyn objęła administracja Pruska. Możliwe, że chęć ukrycia obcych dla "teutońskiego ducha" dekoracji w ośli grzbiet, była powodem decyzji nakazującej tynkowanie budowli. Od tego czasu w dokumentach pojawiają się wzmianki mówiące o tym, że gotyckiego ratusza w Olsztynie nie ma. Ten stan trwał ponad dwieście lat, do czasu gdy spod warstw tynku odkryto średniowieczną budowlę. Podczas prac badawczych ustalono, że zachowany budynek pierwotnie pełnił funkcje domu handlowego. Podobne, zwykle o dwu kondygnacjach domy handlowe, zwane smatruzami stanowiły śródrynkową zabudowę średniowiecznych miast na terenie Śląska, oraz innych zachodnich miast. Wielokrotnie w późniejszym okresie piętro wielu takich domów handlowych adoptowano na salę rady. Podobnie postąpiono z budynkiem w Olsztynie. Podczas adaptacji pietra na salę posiedzeń rady przebudowano wschodni szczyt budynku. Po tej przebudowie otrzymał odkryty wystrój w ośle grzbiety. Obecnie po pracach konserwatorskich okazała średniowieczna budowla wypełnia olsztyński rynek i obok katedry, miejskiej bramy, zamku kapituły stanowi dopełnienie programu urbanistycznego średniowiecznego miasta w granicach reliktów murów obronnych.

EN

At the end of the 20th century and the beginning of the 21st century, renovation works were conducted on the complex of the market square development traditionally called the Old Town Hall (Stary Ratusz) in Olsztyn. The work on the south wing of the complex included removal of plaster. The gothic face of the walls emerged from beneath the plaster. The discovery of medieval construction was unexpected. The tradition of historians of Olsztyn was dominated by the opinion that the Olsztyn town hall building was burned down in 1621. The authors of the article, at that time acting as conservation supervisors over the works, inspired by the discovered artefact, initiated architectural research. The work included examination of documents, iconography, and verification of formulated conclusions on the existing structure. As a result of these tasks, it was determined that the remaining structure, despite several reconstructions, may have originated from the second half of the fourteenth century. During the research activities, it was determined that the gothic face of the building was covered in circa 1770. In this period the western gable of the building collapsed and renovation works related to its reconstruction were initiated. The new wall was erected on the new foundation. These works took place during the first partition of Poland. Warmia, including Olsztyn, was taken over by the Prussian administration. It is possible that the intent to hide decorations foreign to the "Teutonic spirit" in ox spine, was the reason for the decision ordering to plaster the structure. From this time, the documents mention that there is no gothic town hall in Olsztyn. This state lasted for over two hundred years, until the time when the medieval construction was uncovered from beneath the layers of plaster. During the research works it was discovered that the remaining building originally served as a trading house. Similar, usually two storey trading houses, known as smatruzy, constituted market square development of medieval cities in Silies and other western cities. Very often, in the later period the floor of many such trading houses was adopted for a council room, as in the building in Olsztyn. During the adaptation of the first floor the eastern gable of the building was reconstructed into the council chambers. After this reconstruction it obtained the decoration in ox spines. Currently, after conservation works, the magnificent medieval building fills the Olsztyn market square, next to the cathedral, and together with the Cathedral, the city gate and the chapter house, supplements the urban program of the medieval city within the limits of the protective wall relics.

3

Hipotezy i artefakty. Stratygrafia zespołu dawnego klasztoru oo. Bernardynów Lubawie

Chodkowski D., Chodkowska W.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2007

|

Nr 22

31--38

PL

Pierwsze wzmianki dotyczące Lubawy sięgają początków XIII wieku, gdy akcję chrystianizacyjną na ziemiach graniczących od północy z Księstwem Mazowieckim prowadził zakonnik cysterski Chrystian. Za jego namową, pogański wódz plemienny Surwabuno przyjął około 1214 roku chrześcijaństwo. Po przyjęciu chrztu Surwabuno udał się wraz z Chrystianem do Rzymu, gdzie papież Innocenty III nadał mu chrześcijańskie imię Paweł, a Chrystiana mianował biskupem Prus.

EN

The first mention of the Lubawa back to the early thirteenth century, when the action Christianizing the lands bordering the north of the Principality Mazowiecki Cistercian monk led Christian. At his instigation, a pagan tribal chief Surwabuno took about 1214 years Christianity. After the baptism Surwabuno went with Christian to Rome, where Pope Innocent III gave him the Christian name Paul, and Christian was appointed bishop of Prussia.

4

Stary Ratusz w Olsztynie, czyli historia w dokumentach i budowli

Chodkowska W.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2004

|

Nr 15

26--32