Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Climate-driven changes to streamflow patterns in a groundwater-dominated catchment

Somorowska U.

Acta Geophysica

|

2017

|

Vol. 65, no. 4

789--798

EN

This study aims to investigate trends and regime changes in streamflow and basic factors driving these changes. The investigated area is located in central Poland and is influenced by temperate transitional climate. New insight is provided into the phenomenon of past climatedriven changes to streamflow patterns over a 65-year period (1951– 2015). The Mann–Kendall test for monotonic trends and the CUSUM test are used to determine the presence or absence of changes in climatic variables, shallow groundwater level, and streamflow. Time series are explored to detect the direction of trends and the period when the significant change occurred. Differences in climatic conditions and streamflow patterns are discussed for two sub-periods, before and after the change. Overall, the results suggest stability in precipitation, with limited evidence for change in the annual amount, but reveal a significant change in streamflow regime in the 1980s, attributed to higher temperature driving evapotranspiration and reducing shallow groundwater recharge. It is concluded that the catchment is prone to increased evapotranspiration and in effect to greatly reduced runoff.

2

Zastosowanie modelu HBV-light do symulacji odpływu rzeki nizinnej

Somorowska U., Ślązek M.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2016

|

Vol. 25, No. 4

387--396

PL

W pracy zaprezentowano wyniki kalibracji i weryfikacji modelu HBV w wersji „light” na przykładzie nizinnej rzeki Liwiec. W wyniku optymalizacji czternastu parametrów modelu metodą algorytmu genetycznego, wyznaczono zbiory danych, przy których uzyskano największą zgodność odpływu symulowanego z obserwowanym. Nowością jest wykorzystanie w procesie weryfikacji modelu danych ewapotranspiracji, pozyskanych z projektu MODIS. Uzyskane wyniki wskazują na możliwość wykorzystania modelu w symulacji odpływu dużej zlewni nizinnej.

EN

In this paper results of the calibration and verification of the HBV-light model are presented on the example of the lowland Liwiec river. According to the optimization procedure of fourteen model parameters by use of the genetic algorithm, the parameter sets were determined with which the best model efficiency was obtained. Novelty lies in the application of the MODIS evapotranspiration data in the verification of the model. Results indicates that the HBV-light model might be applied in discharge simulation of mesoscale lowland catchment.

3

Changes in Drought Conditions in Poland over the Past 60 Years Evaluated by the Standardized Precipitation-Evapotranspiration Index

Somorowska U.

Acta Geophysica

|

2016

|

Vol. 64, no. 6

2530--2549

EN

This paper investigates the variability of drought conditions in Poland in the years 1956-2015 with the use of the Standardized Precipitation-Evapotranspiration Index (SPEI). The study provides a new insight into the phenomenon of the past expansion of the drought-affected area as well as evidence of drying trends in a spatiotemporal context. 3-month, 6-month, and 12-month SPEI were considered, representing drought conditions relevant to agriculture and hydrology. The analysis demonstrates that the spatial extent of droughts shows a broad variability. The annual mean of the percentage of the area under drought has witnessed an increase for all three SPEI timescales. This also pertains to the mean area affected by drought over the growing season (April-September). A decreasing trend in the SPEI values indicates an increase in the severity of droughts over the 60-year period in question in an area extending from the south-west to the central part of Poland.

4

Annual and seasonal precipitation patterns across lowland catchment derived from rain gauge and weather radar data

Somorowska U.

Journal of Water and Land Development

|

2012

|

no. 17 [VII-XII]

3-10

EN

Weather radar technology offers a unique means for hydrological applications characterizing precipitation patterns with high space-time resolutions. In this paper rain gauge and weather radar data are applied simultaneously to improve the knowledge of seasonal and annual amount of precipitation in a protected wetland catchment in central Poland. Analysis of precipitation patterns in years 2004-2008 has demonstrated that significant improvement in the accuracy of precipitation estimation at a catchment scale can be achieved when applying radar data. Two slightly different zones have been detected within the catchment, regarding its annual and seasonal precipitation characteristics. Analysis has proved that the west part of the catchment is recharged by relatively lower precipitation in comparison to the east part situated in the vicinity of Warsaw agglomeration. Spatial differences in precipitation recharging subsurface water resources have revealed the reduced precipitation in wetland areas which are of special environmental importance. Recommendation refers to the use of high resolution rainfall data responding to the demand for better hydrological process understanding. Described technique, apart from purely hydrologic applications, may be used to identify the subsurface recharge in the areas of high environmental concern for solving water management problems.

PL

Radarowe techniki obserwacji pola opadu stanowią unikatowy element zastosowań hydrologicznych, charakteryzując opady z wysoką rozdzielczością przestrzenno-czasową. W niniejszym artykule przedstawiono wyniki rozpoznania sezonowej i rocznej zmienności opadu w chronionej zlewni bagiennej Łasicy, położonej w środkowej Polsce. Wykorzystano zarówno dane radarowe, jak i naziemne, pochodzące z posterunków opadowych. Analiza dotyczyła lat hydrologicznych 2004-2008. Wykazano, że stosowanie danych radarowych znacznie uszczegóławia pole opadu analizowane w skali zlewni. W zlewni wyróżniono dwie strefy, odmienne pod względem rocznych i sezonowych charakterystyk opadu. Wykazano, że zachodnia część zlewni jest zasilana przez relatywnie niższe opady w porównaniu z częścią wschodnią położoną w sąsiedztwie aglomeracji warszawskiej. Stwierdzono występowanie najniższych opadów na obszarach bagiennych, uznanych za szczególnie cenne przyrodniczo. Stosowanie danych radarowych o wysokiej rozdzielczości przestrzennej odpowiada potrzebie szczegółowej identyfikacji procesów hydrologicznych w skali zlewni. Niska rozdzielczość przestrzenna danych naziemnych może prowadzić do błędnych oszacowań, a w rezultacie powodować niedokładności identyfikacji opadu jako elementu bilansu wodnego. Opisana metoda oceny pola opadu, oprócz zastosowań wyłącznie hydrologicznych, może być stosowana do identyfikacji obszarów o podwyższonym ryzyku występowania deficytów wody, co jest przydatne w gospodarowaniu wodą, szczególnie na obszarach chronionych.

5

Dynamika glebowych zasobów wodnych w Polsce współcześnie i w przyszłości

Somorowska U.

Przegląd Geofizyczny

|

2008

|

Z. 2

155-165

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań nad zmiennością uwilgotnienia strefy aeracji w Polsce w kontekście zmian klimatu oraz możliwych zmian procesów hydrologicznych. Analizowano wieloletnią i sezonową zmienność wilgotności gleb w Polsce na podstawie symulacji uwilgotnienia według modeli ECHAM5 oraz GFDL, w wybranych wieloleciach XX i XXI wieku. Analizowano względną efektywną wilgotność gleby. Dane pozyskano ze Światowego Programu Badania Klimatu WCRP (World Climate Research Programme), z projektu CMIP3 (Coupled Model Intercomparison Project phase 3). Stwierdzono, że w perspektywie najbliższych 50-100 lat może nastąpić wzrost ekstremalnych stanów uwilgotnienia gleby, ze znacznym obniżeniem uwilgotnienia w lecie. Przewiduje się, że okres, w którym występuje wyczerpywanie zapasów dostępnej dla roślin wody, będzie dłuższy.

EN

Special focus of this research is on the variability of soil water storage in Poland in the context of climate change and possible changes in the hydrological processes. In this paper long term variation of soil water storage in Poland is analyzed based on climate models simulations, comprising the ECHAM5 and GFDL models. Long-term mean monthly values of the soil water storage have been evaluated for selected periods of twenty and twenty first century. Index of effective relative soil water storage is calculated and analyzed. Data used in this research were possessed from the World Climate Research Programme, Coupled Model Intercomparison Project phase 3. Projections for second half of the twenty first century show that considerable changes in soil water storage should be expected. Increase of extreme stages is expected and the amount of available water is projected to decrease in summer. Period of decrease in soil moisture is projected to extend

6

Wieloletni rytm zmian opadów, stanów wód podziemnych i przepływów w małej zlewni nizinnej

Somorowska U.

Przegląd Geofizyczny

|

2001

|

Z. 3

197-207

EN

This study investigates the long-term variations of precipitation, groundwater levels and discharge in a lowland basin. The area chosen for study is the Łasica basin (right tributary of Bzura river), situated in central Poland on the Mazovian Lowland. The dominating feature of the considered basin is a presence of wet zones that appear within low lying, flat areas constituting over 50% of the basin's area. Courses of annual values of precipitation, groundwater levels and discharge in years 1956-2000 have been analyzed. The standardized cumulative annual deviation (SCAD) according to Łozowski et al. (1989) was applied in order to determine dry and wet periods characterized respectively by negative and positive slope of the SCAD function. With respect to precipitation two distinct periods in years 1956-2000 have been observed. In years 1964-1981 significant positive slope of the SCAD function in consecutive years was detected. Negative slope has appeared in years 1981-1993. Analysis of the SCAD function applied to groundwater levels and discharge data has revealed similar tendencies. Temporal delay of SCAD functions of groundwater levels and discharge is observed in comparison to precipitation (period 1981-1993). This is due to the basin's inertia. The method of SCAD function has enabled the simultaneous analysis of three dependant variables. This study has proved the applicability of the method for detection of tendencies that appeared in long-term period.