Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Greenery, a historical townscape marker and stimulator. Poznan as a case study

Bardzińska-Bonenberg T., Sobczyńska K.

Przestrzeń i Forma

|

2018

|

nr 33

9--42

EN

Research was aimed to recognize role of greenery in creation of comfortable areas within the historic centre of Poznan. Plantings play a vital role for the people who live there or stay in the city centre for some time. Background for the research was supplied by humanities: psychology, sociology, theory of perception and aesthetics. Quality of these spaces was compared.

PL

Celem badań było rozpoznanie i ocena roli zieleni miejskiej w tworzeniu przyjaznych przestrzeni leżących w historycznym centrum Poznania. Nasadzenia są ważne dla ludzi, którzy tam mieszkają lub przebywają w mieście przez jakiś czas. Podstawę do ukierunkowania badań stanowiły nauki humanistyczne: psychologia, socjologia, teoria percepcji i estetyka.

2

1960’s polish modernistic industrial buildings today

Bardzińska-Bonenberg T.

Technical Transactions

|

2017

|

Vol. 4(114)

5--14

EN

The 1960s in Poland was a period when formal boundaries of the Stalinist period were being shaken off. The economy, with its reliance on heavy industry, was in dire need of new production facilities, the shape of which was dictated by the available technology. The mounting restrictions imposed by the centrally controlled state and changing investment priorities did not affect production undertakings inasmuch as other construction industry disciplines. At that time, equipment and industrial unit designs were not subject to categorisation yet, and furthermore enjoyed privileged status when it came to acquiring building materials. Such a situation gave designers a free run at shaping their creations to accommodate technological requirements and in accordance with the modernistic line. Numerous outstanding examples of industrial architecture were created, constituting an important element of the Polish post-war architecture. Unfortunately, only a few survive to this day.

PL

W Polsce lata 60. XX w. były okresem odchodzenia od ograniczeń formalnych okresu stalinowskiego. Gospodarka, której podstawą był przemysł ciężki, wymagała nowych zakładów produkcyjnych, a ich kształt dyktowała technologia. Narastające ograniczenia narzucane przez centralnie sterowane państwo oraz zmienne priorytety inwestycyjne dotyczyły w mniejszym stopniu przedsięwzięć produkcyjnych niż innych dziedzin budownictwa. Projekty hal i urządzeń nie podlegały jeszcze typizacji, a ponadto miały uprzywilejowany status w pozyskiwaniu materiałów budowlanych. W tej sytuacji projektanci mogli kształtować je zgodnie z wymaganiami technologii i w konwencji estetyki modernistycznej. Powstała grupa wybitnych, niestety w większości nieistniejących już dzieł architektury przemysłowej, stanowiących ważny element w historii polskiej powojennej architektury.

3

Program rewitalizacji Poznańskiej Śródki – błędy administracji miasta a inicjatywy mieszkańców

Bardzińska-Bonenberg T.

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2017

|

Vol. 2

301--314

PL

W 2006 roku Śródka, jedna z najstarszych i najbardziej zaniedbanych dzielnic Poznania, została objęta Miejskim Programem Rewitalizacji. Zapaść, która nastąpiła w kolejnych latach, spowodowana była brakiem wyobraźni urzędników i chęcią zysku właścicieli lokali. Stopniowo program zaczął działać: nowe inwestycje spowodowały przyzwyczajanie się poznaniaków do „nowej” dzielnicy miasta, co pociągnęło kolejne korzystne zjawiska. Jednak ostatnie decyzje mogą odwrócić korzystny bieg wydarzeń.

EN

In 2006 Śródka, one of the oldest and derelict districts of Poznan was included in the Urban Redevelopment Programme. Collapse that has occurred in the following years was due to lack of imagination of the clerks and greed for gain of the owners. Gradually the Programme started working: new investments introduced Śródka once again to the city and citizens. However, recent decisions may change the course of events in the wrong direction.

4

Poznańska Śródka – granice fizyczne i mentalne w mieście

Bardzińska-Bonenberg T.

Budownictwo i Architektura

|

2017

|

Vol. 16, nr 1

89--98

PL

Śródka istniała zanim powstał lokacyjny Poznań. Położenie nad rzeką i główna droga ze wschodu na zachód a także do Gdańska ustabilizowały jej kupiecki, potem produkcyjny charakter. Kolejne powodzie, skutek budowy pruskiej twierdzy obniżyły atrakcyjność dzielnicy zamieszkiwanej przez polską ludność. Dwudziestolecie międzywojenne niewiele zmieniło sytuację. Działania II wojny światowej, likwidacja mostu, linii tramwajowej, nowa dwupasmówka, która zajęła teren śródeckiego rynku spowodowały, że dzielnica została odgrodzona od miasta. W 2006 roku Śródka została objęta Miejskim Programem Rewitalizacji. Natychmiastowe podniesienie czynszów spowodowało zamknięcie większości sklepów i nielicznych lokali oraz wyprowadzenie się najlepiej rokujących mieszkańców. Stopniowo program zaczął działać: Trakt Królewsko-Cesarski sprowadził turystów podobnie jak muzeum Brama Poznania, mural odwołujący się do historii i klimatu dawnej Śródki, zmieniły obraz dzielnicy. Pojawiły się lokale gastronomiczne, sklepy i hotel. Za sprawą Rady Osiedla dokonuje się integracja mieszkańców i przyzwyczajanie Poznaniaków do „nowej” interesującej, historycznej dzielnicy miasta. Celem referatu jest pokazanie historii deterioracji dzielnicy i efekty działań lokalnej społeczności reprezentowanej przez Radę Osiedla. Jej wpływ na decyzje administracji miasta zahamował proces degradacji dzielnicy i zapoczątkował proces integracji mieszkańców. Istnienie grupy nacisku wnoszącej racjonalne koncepcje i doprowadzającej do ich realizacji, w połączeniu z programami unijnymi, pozwolił na stopniowy powrót Śródki do Poznania zarówno w sferze materii jak i ducha.

EN

Śródka had existed before Poznań was established. Access to water and the main route from the east to the west let it become a stable trade and manufacturing centre. Under Prussian rule the floods which followed were a result of construction of the Prussian fortress. The district became less attractive. The interwar period brought some changes for the better. The Second World War operations, demolition of the bridge and of the tramway line was followed by a new double lane road built on the Śródka Market Square area and have separated the district from the city. In 2006 Śródka became a part of the Urban Redevelopment Program. Rental fees immediately went up, as a result of which most shops and few remaining eating places were closed and the most prospective residents moved out. However, the subsequent programs turned out to be successful: the Royal-Imperial Route has attracted tourists while the Gate of Poznań Museum and a large mural referring to the history and the atmosphere of the old Śródka have changed the image of the district. They have been followed by new eating places, shops and a hotel. The Śródka District Council has been cooperating with architects and artists to integrate residents and make the citizens of Poznań accustomed to the ”new”, interesting, historical district of the city. The purpose of the report is to present the activities of the local community which influences the decisions made by the city authorities. It was possible to change the course of events because there has existed an objecting group putting forward reasonable ideas and implementing them.

5

Games of history and politics – Architecture of great Chinese cities: Shanghai

Bardzińska-Bonenberg T.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 8-A

5--11

EN

Since the beginning of the 20th century development of great Chinese cities has been influenced by foreign patterns. Houses of different types have been built among the traditional buildings. The areas of Shanghai “concessions” were built in a specific way. After the war Soviet influences were introduced. Nowadays international corporations outdo one another in the height and originality of their skyscrapers.

PL

Od początku XX w. rozwój wielkich chińskich miast odbywał się pod coraz większym wpływem europejskich i amerykańskich wzorców. Wśród rodzimej tkanki miasta pojawiały się kamienice, apartamentowce, rezydencje. W Szanghaju, w szczególny sposób zabudowano tereny eksterytorialnych europejskich „koncesji”. Po wojnie wpływ wywarły radzieckie koncepcje urbanistyczne i architektoniczne. Obecnie międzynarodowe korporacje prowadzą swoisty konkurs wysokości i oryginalności form swych nowych siedzib.

6

Changing techniques of architectural design presentation

Bardzińska-Bonenberg T., Świt-Jankowska B.

Architecture Civil Engineering Environment

|

2015

|

Vol. 8, no. 3

5--12

EN

The aim of this paper is to highlight contemporary grey area in fair presentation of architectural project. Historical evolution of depicting techniques shows adequacy of architectural “visions” to the manifestations of art in subsequent historical periods. A breakthrough in the presentation of projects turned out to be the departure from realism in Art. Building designs were presented in a similar, abstract manner. At first it was a domain of groups of avant-garde artists and architects. Situation has changed after World War II followed by the division of Europe into two political and economy zones, and formation of the so-called people's democracy countries. In state-owned, big design offices and contractor companies, design drawings were delivering professional information to the professionals. At the same time, in capitalist countries, presentations of designs were aimed at private investors, majority of whom were not architects. Therefore, for practical reasons they took on decidedly realistic forms. A computer with graphic software offers now almost unlimited possibilities of presenting hiperrealistic and thus seductive images. Flair and creativity are sometimes substituted with software manipulations. Professional ethics should become the principal virtue in contemporary design rendering.

PL

Historyczna ewolucja technik przedstawiania wykazuje adekwatność „wizji” architektonicznych i manifestacji artystycznych w kolejnych historycznych okresach. Przedstawianie budynków, które jeszcze istniały w wyobraźni architektów, zmuszało ich do stosowania różnych metod prezentacji. Przełomem w sposobach prezentacji architektonicznej było odejście od realizmu w sztuce. Projekty zaczęły być przedstawiane w podobnej, abstrakcyjnej manierze. Początkowo dotyczyło to awangardowych grup artystów i architektów. Sytuacja zmieniła się po drugiej wojnie światowej, po której nastąpił podział Europy na dwa obozy polityczne i powstanie tzw. państw demokracji ludowej. W państwowych, wielkich biurach projektowych i firmach budowlanych rysunki przekazywały informacje pomiędzy fachowcami. W tym samym czasie, w krajach kapitalistycznych, projekty kierowane były do prywatnych inwestorów, których większość nie była architektami. Dlatego, z przyczyn praktycznych, przedstawienia te miały zdecydowanie bardziej realistyczny charakter. Wyposażone w software komputery oferują dziś niemal nieograniczone możliwości prezentowania hiperrealistycznych, a więc uwodzicielskich wyobrażeń architektury. Czasem, fantazja i pomysłowość twórcy zastępowane są manipulacjami za pomocą oprogramowania. Etyka zawodowa powinna więc stać się główną cnotą tworzących współczesne przedstawienia architektury.

7

Poznan - 19th c. Postindustrial areas and buildings in the city centre

Bardzińska-Bonenberg T.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2014

|

R. 111, z. 2-A

13--31

EN

Poznan post-industrial areas, still with some remains of industrial buildings from the turn of the century, are slowly disappearing as the sites are being converted, they are “no man’s land”, filled with vacant space and ruins. This paper presents the situation as it is today in the city centre, it attempts to locate the sites and buildings, where production was conducted. Poznan industry in the nineteenth century primarily involved small factories producing food, household chemicals, ferrous products, mechanical products as well as railway and urban infrastructure. The symbols of the situation are the biggest monuments of the industrial architecture of Poznan, the sad fate of which is known only to the citizens of Poznań as well as the Old Brewery, known to the whole Poland.

PL

Tereny poprzemysłowe Poznania, na których znajdują się pozostałości budynków fabrycznych z przełomu wieków powoli znikają. Są przekształcane, stanowią tereny „niczyje” z pustostanami i ruinami. Są śladami gospodarczej historii miasta, która zniknęła gwałtownie po 1989 r. W artykule omówiono sytuację, jaka ma dziś miejsce w centrum miasta, próbę lokalizacji miejsc i budynków, gdzie prowadzona była produkcja. Poznański przemysł w XIX wieku to najczęściej drobne zakłady przemysłu spożywczego, chemii gospodarczej, wyrobów żelaznych, mechanicznych i infrastruktura kolejowa i miejska. Symbolami dawnej świetności są największe i najpiękniejsze zabytki architektury przemysłowej Poznania, których smutny los jest znany tylko mieszkańcom Poznania i Stary Browar, który zna cała Polska.

8

Rewitalizacja - działania inwestycyjne a aspekt społeczny

Bardzińska-Bonenberg T.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2013

|

Z. 29

79--84

PL

Artykuł dotyczy zmian, jakie zaszły w przedsięwzięciach o charakterze rewitalizacji na przestrzeni około pięćdziesięciu lat. Rewitalizacja zabudowy ekstensywnej stwarzała zazwyczaj najmniej problemów, bo właściciele łatwiej mogli dostrzec własne korzyści. W uboższych i gęsto zaludnionych częściach miast było to przedsięwzięcie trudne i tam najczęściej dochodziło do gentryfikacji w najostrzejszej formie. Po niej następowała zupełna wymiana mieszkańców, a dzielnica zmieniała się radykalnie. Początkowe techniczne podejście do procesu, rozumiane jako wyburzenie starej i budowę nowej substancji, zarzucono pod wpływem złych doświadczeń. W proces włączono stopniowo doświadczenia nauk społecznych. W koncepcji partycypacji społecznej, zwłaszcza w przypadku dzielnic intensywnie zabudowanych, kładzie się nacisk zarówno na przygotowanie mieszkańców do poniesienia określonych niewygód, jak i ukazanie, w przystępny dla nich sposób, przyszłych korzyści wynikających z rewitalizacji.

EN

The paper deals with changes that have ocurred in performing revitalization enterprises in the last fifty years. Revitalization of extensively built districts proved to be easier, as the benefits were quickly noticed by the owners. In poorer and densely inhabited areas, it was a difficult enterprise and gentrification in its most extreme form often took place there. It was resulted in change of inhabitants, entailing change of the character of the district. Initial technical attitude towards the problem, perceived as demolition and construction of the new structures evolved, due to negative experience. Gradual incorporation of social science achievements was gradually incorporated into the process. The idea of participation of the community particularly in densely populated areas, includes prepossessing inhabitants for particular discomforts and showing them, in clear form, the benefits of the revitalization.

9

O niearchitektonicznej genealogii detali współczesnych budynków

Bardzińska-Bonenberg T.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 5-A/1

7--20

PL

Obecnie detale fasad i bryły budynków zawierają liczne, wyraźne, dodane przez użytkowników elementy, które w dużym stopniu kształtują je. Proces ten rozwijał się w XX wieku w wyniku wzrastającej potrzeby komfortu życia, postępu technicznego i możliwości finansowych ludzi i instytucji. Dostępne ulepszenia są w pełni wykorzystywane przez lokatorów budowli stanowiąc trwałe elementy ich wystroju. Jaka będzie dalsza droga oswajania technologii zawłaszczających obecnie także strefę dachów?

EN

The details of façades and volumes of buildings include numerous, distinct elements added by tenants, which in fact shape them. This process has developed in the 20th century and resulted from growing need for comfort, technical progress and financial possibilities of people and institutions. Tenants take advantage of accessible improvements resulting in permanent elements of buildings' exteriors. What will be the future of taming of technologies which now engage also roofscapes?

10

O gentryfikacji zabytkowych rejonów w Poznaniu

Bardzińska-Bonenberg T.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 1-A/1

43--52

PL

Mieszkać wygodnie w mieście to marzenie wielu ludzi. Kompleksowe modernizacje i rewitalizacje miały miejsce od lat 60. XX wieku. W miarę upływu czasu okazywało się, że aspekt społeczny tych przedsięwzięć decyduje o trwałości zmian i właściwym wykorzystaniu poniesionych nakładów. Działania prospołeczne w toku przekształceń zespołów zabudowy stały się ważną jej częścią. Proces gentryfikacji w miastach, jak wszystkie zabiegi o pierwiastku socjotechnicznym, może przebiegać niezgodnie z zamierzeniami za sprawą różnych nieprzewidzianych zdarzeń. Proces ten polega na daniu impulsu i początkowemu sterowaniu zmianami na płaszczyźnie technicznej, a potem utrzymaniu i elastycznym reagowaniu na korzystne i niekorzystne zmiany o charakterze socjologicznym w przeobrażanym rejonie miasta. Pierwsze przekształcenia mają zasadnicze znaczenie dla dotychczasowych mieszkańców dzielnicy. Wątek relacji społecznych między nimi i „przybyszami” we wszystkich fazach przemian jest niezwykle ważny, ale decydujące znaczenie ma na początku procesu. Dwa rejony Poznania poddawane są ostatnio zabiegom, które mają na celu podniesienie nie tylko standardu budynków, ale również zmianę składu socjalnego – w jednym z nich bardzo, na niekorzyść, odbiegającego od przeciętnego. Zabiegi stosowane przez władze nie wydają się właściwe, a rezultat w obecnej chwili wątpliwy. Sytuacja wpisuje się w negatywny scenariusz procesu gentryfikacji. W drugim rejonie, o znacznie lepszej pozycji wyjściowej, dają się zauważyć błędy decyzyjne, które już obecnie wywierają negatywny wpływ na możliwość stworzenia społeczności mieszkańców. Można mieć nadzieję, że z tej lekcji zostaną wyciągnięte wnioski.

EN

To live comfortably in a city – it becomes a dream of many people. Complex modernizations and revitalizations were held from the sixties of the 20th century on. As time went by it became obvious that social factor of these enterprises has decisive significance for its longevity and in proper use of the expenses incurred. Pro-community actions carried out simultaneously with rehabilitation of districts became an important part of the upgrading. Gentrification process in the cities, as all actions aimed at social welfare may divert in unexpected way, as a result of new situations. Therefore the whole process must be ignited and initially organized on technical level, and then supported and adapted according to unexpected changes within social sphere occurring in revitalized districts. The first signs of the changes have substantial meaning for the inhabitants of the modernized areas. Relations between them and the newcomers are crucial and the beginning of the process has decisive character. Two areas in Poznan are now under revitalization process, endeavour which is aiming not only at upgrading the buildings themselves but also in reconstruction of the community, which in one of them differs to its disadvantage from the average. Actions undertaken by the authorities do not seem to be correct and results, at a moment, are doubtful. The situation seems to follow the negative scenario of gentrification process. In the other discussed district which is in much more favourable situation some decision mistakes can be observed, resulting in loss of possibility to built neighbourhood community from the start. Hopefully the lesson will be learned for the future.

11

Tel Awiw, indywidualizm globalnego modernizmu lat trzydziestych XX wieku

Bardzińska-Bonenberg T.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2011

|

Z. 23

39-48

PL

Tel Awiw powstał w 1909 roku jako osiedle na obrzeżach Jaffy, starożytnego miasta portowego. Związana z wydarzeniami politycznymi imigracja z Europy spowodowała, że w 1925 roku zlecono Patrykowi Geddesowi opracowanie planu rozwoju miasta. W latach dwudziestych i trzydziestych, po dojściu nazistów do władzy w Niemczech, Żydzi uciekający z Europy osiedlali się w Palestynie. Do 1937 roku liczba mieszkańców Tel Awiwu wzrosła siedemsetkrotnie. Miasto wypełniało się budynkami realizowanymi zgodnie z zasadami modernizmu, który w tym czasie zdobył popularność w kręgach europejskiej awangardy. Nowe idee rozpowszechniły się dzięki młodym architektom, którzy pracowali w Europie oraz studentom wykształconym w europejskich szkołach architektury. Prywatna własność ziemi i istniejący już podział na działki stworzyły niespotykaną nigdzie strukturę centrum. Budynki Tel Awiwu w stylu międzynarodowym są obrazem różnych postaw ich twórców wobec modernizmu. Dlatego tworzą niepowtarzalny melanż form przeczący wizji miasta zuniformizowanego.

EN

Tel Aviv was founded in 1909 as a settlement on the outskirts of Jaffa the ancient port town. Politically inspired Jewish immigration from Europe resulted in commission in 1925 a complex plan of its development to Patrick Geddes. In the twenties and thirties, when Nazis came to power in Germany, Jews fled Europe and many of them have settled in Palestine. Population of the city rose seven hundred times by 1937. Urban layout was filled with buildings following the rules of the Modem Movement, which was already established within European avant-garde circles. The ideas were transferred to Tel Aviv by young architects who has already practiced in Europe and students from European schools of architecture. Private ownership of land and established division of plots resulted in unprecedented city centre structure. Tel Aviv's International Style buildings exemplify architects' different attitudes toward modernism. Therefore they create an inimitable blend of forms which contradicted uniform look of the modernist city.

12

Kontynuacja i nowatorstwo w architekturze europejskiej - historia zmian

Bardzińska-Bonenberg T.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

R. 108, z. 4-A/1

33--44

PL

Praca podsumowuje badania nad związkami pomiędzy funkcją konstrukcją i formą w kolejnych okresach rozwoju architektury w Europie. Na tle zewnętrznych uwarunkowań od czasów starożytnych do współczesnych przedstawia kierunki przekształceń i zmiany wzajemnych relacji komponentów triady witruwiańskiej.

EN

The paper summarizes research on connections among function, construction and form in monuments of European architecture in the subsequent historical periods. It presents, against the background of external situation conversions and changes of interrelations between the components of Vitruvian Triad.

13

Polish theatre in Poznan; a history of urban decisions

Bardzińska-Bonenberg T.

Architecture Civil Engineering Environment

|

2011

|

Vol. 4, no. 4

5-14

EN

The aim of this paper is to analyze design concepts for a part of Poznan city centre, where Polish Theatre is located. Acquisition of the plot and erection of the Theatre are a result of good organization and foresight of the Polish community, which in an oppressive situation, under Prussian administration, succeeded in this enterprise. Placing the Theatre deep in the plot is the best example of it. Its façade appeared after leaving a passage under one of the Theatre's "income houses", which lined the street. After the destructions in 1945, which the Theatre has luckily avoided, and demolitions carried out in the sixties, the problem of its surroundings remains unsolved. In the last fifty years several concepts of rebuilding this part of Poznan have been presented. The earliest one considered complete demolition of the old urban layout of the area, while leaving the Theatre. Subsequent propositions aimed at the exposition of the Theatre while retaining the old urban structure and buildings which survived the war and post-war decisions. Some of these plans are still interesting and worth attention. All of them remain solely a voice in a discussion over the shape of this part of the city centre. Today the Polish Theatre is surrounded by unplanned and randomly built space. Where once a busy frontage of a street was, a strip of grass precedes its façade. The design ideas of the last years bear the stigma of a developer's way of thinking. The designers turn to the form of a pedestrian street. The height of the new development radically surpasses that of the pre-war tenement houses and dwarfs the Theatre façade. In the new economic and social situation new solutions retaining genius loci of the place are badly needed.

PL

Celem pracy jest analiza koncepcji projektowych dotyczących fragmentu centrum Poznania gdzie znajduje się Teatr Polski. Zakup działki i budowa Teatru są wynikiem poświęcenia, dobrej organizacji i przezorności polskiego społeczeństwa, które w warunkach niesprzyjających przepisów administracji pruskiej i negatywnego stosunku wtadz przeprowadziły inwestycję. Umieszczenie budynku Teatru w głębi parceli było najlepszym tego przykładem. Fasada Teatru pojawiała się po przejściu przez bramę umieszczoną w parterze jednej z należących do teatru „kamienic dochodowych" stojących w linii zabudowy. Od zniszczeń w 1945 roku, których Teatr uniknął i wyburzeń z początków lat 60. kwestia otoczenia pozostaje nierozwiązana. W ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat powstało wiele koncepcji przebudowy tej części Poznania. Najwcześniejsza zakładała niemal całkowite wyburzenie okolicznej z pozostawieniem Teatru. Kolejne w różny sposób uwzględniały wyeksponowanie go przy zachowaniu dawnej urbanistycznej struktury i zachowanych po wojnie i wyburzeniach budynków. Niektóre z nich są wciąż interesujące i warte uwagi. Wszystkie pozostają jedynie głosem w dyskusji o kształcie tej części centrum miasta. Dziś Teatr otacza wciąż przypadkowo zabudowana przestrzeń. Tam gdzie niegdyś znajdowała się ruchliwa pierzeja uczęszczanej ulicy jest tylko pas trawnika. Koncepcje projektowe przygotowane w ostatnich latach noszą piętno deweloperskiego sposobu myślenia. Projektanci proponują formę ulicy-deptaka. Wysokość nowej zabudowy znacznie przekracza wysokość przedwojennych kamienic i pomniejsza fasadę Teatru. W nowych warunkach ekonomicznych i społecznych konieczne są nowe rozwiązania zachowujące genius loci tego miejsca.

14

Same idea, different context, a matter of responsibility. Settlements in Tel Aviv

Bardzińska-Bonenberg T.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2010

|

Z. 22

7-17

EN

This text refers to the third decade of the 20th century, when the newest ideas and achievements of European architecture reached different countries beyond Europe. In the twenties, in pre-war Germany, France and other European countries architects of different descent and aes-thetical options had their place to live and work. This period came to the end at a break of decades. Exodus of scientists, artists and architects fleeing the Nazi regime enforced the potential of the new regions which absorbed new theories and solutions. After leaving their country and settling in USA, South America and Middle East, the architects met different geographical, social and political situations forcing revision of their professional habits, but at the same time opening new possibilities. The paper concentrates on of multi-flat housing that flourished in Palestine developing in that time under British Mandate, the place where many architects--emigrants of Jewish origin have settled. Comparison of some icons of Bauhaus and Corbu-style with the buildings that emerged there, shows immense capability of the International Style to adapt to new geographical, urban and social situation.

PL

Prezentowany tekst dotyczy trzeciej dekady XX wieku, czasu, kiedy najnowsze koncepcje i osiągnięcia architektury europejskiej dotarły do różnych pozaeuropejskich krajów. W latach dwudziestych, w przedwojennych Niemczech, Francji i innych krajach Europy mieszkali i tworzyli architekci różnych narodowości, reprezentujący różne estetyczne opcje. Okres ten skończył się na przełomie dekad. Exodus naukowców, artystów i architektów uchodzących przed nazistowskim reżimem wzmocnił potencjał innych regionów, które wchłonęły nowe teorie i rozwiązania. Architekci po opuszczeniu swych krajów i osiedleniu się w USA, Południowej Ameryce i na Środkowym Wschodzie napotkali inne warunki geograficzne, społeczne i polityczne wymuszające rewizję ich dotychczasowych zawodowych przyzwyczajeń, ale równocześnie otwierające nowe możliwości. Praca koncentruje się na realizacjach domów wielorodzinnych, które masowo powstawały w Palestynie, będącej w tym czasie pod zarządem Wielkiej Brytanii (Brytyjski Mandat Palestyny), miejscu, w którym osiadło wielu architektów emigrantów żydowskiego pochodzenia. Porównanie niektórych kluczowych budowli Bauhausu i dzieł Le Corbusiera z budynkami, które tam powstały, ukazuje ogromne możliwości stylu międzynarodowego do adaptacji do nowych geograficznych, urbanistycznych i społecznych warunków.

15

Nurt wernakularny we współczesnych realizacjach polskich architektów

Bardzińska-Bonenberg T., Bonenberg A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2010

|

R. 107, z. 7-A/1

7-13

PL

Architektura wernakularna to nurt, charakteryzujący się odniesieniami nowych dzieł do lokalnej, ponadczasowej tradycji architektonicznej. Poszukiwanie języka architektury powiązanego z budownictwem historycznym, regionalnym odbywać się może na kilku płaszczyznach interpretacyjnych: kulturowej, krajobrazowej, formalnej i warsztatowej. Celem badań prowadzonych przez autorki jest określenie zależności pomiędzy funkcją budynku a preferowanymi przez twórców płaszczyznami interpretacyjnymi architektury tradycyjnej.

EN

Vernacular architecture was identified as an architectural trend in the 1960s. It is characterized by references to local timeless architectural tradition. The search for an architectural language of expression bound with historical, regional tradition can be observed on four main planes of interpretation: cultural, formal, of landscape and detailing. The aim of the research done by the authors is to define the relation between the function of a building and the planes of interpretation dominating in their works.

16

Formal affinities of architecture of the "white city" in Tel Aviv

Bardzińska-Bonenberg T.

Architecture Civil Engineering Environment

|

2010

|

Vol. 3, no. 2

15-22

EN

The aim of this paper is to present the influence of European architectural avant-garde ideas of the second and third decade of the 20th century on urban and architectonic structure of Tel Aviv (Israel). The paper is based on a research in situ as well as on publications discussing trends within the International Style in Europe and Israel. The result of this work is substantial for detailed knowledge about architecture of Tel Aviv city built from foundations under the influence of Bauhaus School of Architecture as well as Le Corbusier's ideas, penetrated by dynamism of expressionism forms. In the thirties, due to the political situation in Europe, the crossroads of architectural trends were situated just there, after many young architects of Jewish descent from all over the continent sought refuge in Palestine. They were educated at different universities and their professional experience differed. The city was used by them also as a testing ground for new solutions aiming at adaptation of International Style to different geographical and climatic situation. This subject has been absent, so to date, in contemporary discussion on Polish Modern Architecture, despite the fact that Polish-born and educated in Poland architects took part – a very important part – in this process.

PL

Celem pracy jest przedstawienie wpływu, jaki wywarły na urbanistyczną i architektoniczną formę miasta Tel Awiw (Izrael) awangardowe trendy w europejskiej architekturze trzeciej dekady XX w. Praca oparta jest na badaniach prowadzonych na miejscu oraz na publikacjach omawiających nurty występujące w ramach Stylu Międzynarodowego w Europie i w Izraelu. Wynik pracy jest istotny dla szczegółowej wiedzy o architekturze miasta budowanego od podstaw pod wpływem Szkoły Architektury Bauhaus i idei Le Corbusiera, przenikanych dynamiką architektonicznego ekspresjonizmu. W latach trzydziestych, ze względu na sytuację polityczną Europy, skrzyżowanie nurtów architektury znalazło się właśnie tam, po przybyciu z Europy młodych architektów żydowskiego pochodzenia, szukających schronienia w Palestynie. Wykształceni byli w różnych uczelniach i różne mieli doświadczenia zawodowe. Tel Awiw był dla nich poligonem doświadczalnym rozwiązań mających na celu adaptację Stylu Międzynarodowego do nowych warunków geograficznych i klimatycznych. Temat ten, jak dotąd jest nieobecny w toczącej się współcześnie dyskusji na temat architektury modernizmu w Polsce, mimo że urodzeni i wykształceni w Polsce architekci brali udział, jeśli nie udział ważny, w tym procesie.

17

Armenia - poszukiwania tożsamości w architekturze XX wieku

Bardzińska-Bonenberg T.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2009

|

Z. 19

25-32

PL

Poszukiwania tożsamości przestrzeni miejskiej zależą od sytuacji zewnętrznej i wewnętrznej kraju, jego historii i sytuacji gospodarczej. Państwo Ormian przechodziło niezwykle burzliwe koleje losu, toteż architektura była i jest przesycona motywami odwołującymi się do niezmiennego archetypu, jakim była świątynia ukształtowana w średniowieczu. W XX wieku w Armenii najpierw obowiązywała socrealistyczna wizja architektury, w której doskonale mieściło się bogactwo ormiańskiego detalu. W późniejszych modernistycznych budynkach wykorzystywano zestawienia kolorystyczne tufów. Przez cały XX wiek stosowano rozwiązania formalne znane z kościołów i klasztorów. Po odzyskaniu niepodległości w 1991 roku inwestorzy, Ormianie z diaspory, wznoszą typowe osiedla wieżowców, ale także luksusowe biurowce i apartamentowce zawierające wyraźne cytaty z historycznych rozwiązań. Pojawiają się budowle, które syntetyzując to co dawne i co współczesne w architekturze, stają się początkiem nurtu wernakularnego w Armenii.

EN

Pursuit of identity in architecture depends on external and internal situation of a country, its history and economy. Armenia has suffered unusually stormy past, and its architecture has been based on unchanging archetype of Armenian temple, which originates from the Middle Ages. In the 20th century when socrealistic regulations were executed, use of rich historical detail was implemented. Later, modernistic structures were built with wide use of colourful tufa stone. Throughout the 20th century permanent architectural referrences were made towards historical aesthetics. In 1991, after gaining independence by the country, investors, Armenians from Diaspora, invest substantially in their homeland. They introduce typical multi-level blocks of flats as well as posh offices and apartments with distinct historical citations. A new type of buildings emerges in Armenia. It combines contemporary modern standards and historical background based on tradition. This predicts begining of vernacular trend in Armenian architecture.

18

Romanian rural architecture - diversity of homesteads

Bardzińska-Bonenberg T.

Architecture Civil Engineering Environment

|

2009

|

Vol. 2, no. 4

11-17

EN

Aim of this paper is to present basic types of Romanian rural architecture and show it as a continuation of tradition of timber architecture of neighbouring countries. Geographic, topographic and historical situation of Romania had immense influence on the shape of Romanian vernacular wooden architecture. The paper is based upon research in the two largest Romanian open air museums in Bucharest and Sibiu representing full scope of the country’s rural architecture. The paper concentrates on the most characteristic ethnic groups that created spatial identity of their homesteads and houses.

PL

Celem publikacji jest przedstawienie podstawowych typów rumuńskiej drewnianej, ludowej architektury i zwrócenie uwagi na jej związek z budownictwem sąsiednich krajów. Sytuacja geograficzna, topograficzna i historyczna Rumunii miała przemożny wpływ na kształt rumuńskiej architektury wernakularnej. Praca oparta jest o badania prowadzone w dwóch skansenach: w Bukareszcie i Sibiu, które dają przegląd wiejskiej architektury oraz na dostępnej literaturze przedmiotu. Praca koncentruje się na najbardziej rozpoznawalnych grupach etnicznych, których tradycja budowlana jest czytelna w sposobie wznoszenia budowli i kształcie wiejskich gospodarstw.

19

Architektura przemysłowa, technika, technologia - ich związki z architekturą modernistyczną pierwszej połowy XX wieku

Bardzińska-Bonenberg T.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2008

|

Z. 15

119-130

PL

Związek między, architekturą, techniką i technologią opartymi o postęp i rozwój gospodarczy Europy i USA w okresie modernizmu XX w stał się nierozerwalny. Niezależnie od tego jak pojemny przyjmie się termin „architektura modernistyczna" a co za tym idzie jak duża będzie grupa budowli dla niego reprezentatywnych, związki z architekturą przemysłową są zauważalne w formie, konstrukcji, detalu i rozwiązaniach funkcjonalnych. Architekt dostrzeże je również w sposobie myślenia o realizacji budynku już trakcie jego projektowania, korzystaniu z istniejących w przemyśle rozwiązań i materiałów a z drugiej strony o stawianiu określonych wymagań i inspirowaniu kierunków poszukiwań. Referat jest próbą pokazania jak poszukiwali doskonałości technicznej wielcy moderniści XX wieku.

EN

The paper presents struggle of the first modernists to implement theory of modem movement into practice by means of technical unity between aesthetics, technic and technological factors. Most of the buildings designed by the best architects of the period have strong bonds with industrial architecture shown in the structure, detail or functional solutions. Preparation of a project inspired by the new formal attitude entailed basic decisions that had to be taken in the office, on the site or in the workshop where the details were decided. However there is the other side of this situation: basic problems and details that has proved difficult inspired architects and contractors and and blazed the trail for better solutions. For practical and financial reasons new ideas once used were repeated in the other buildings rising general level of technical skill throughout the world.

20

Modernizm obiektów przemysłowych z lat 1960–1970 w Polsce

Bardzińska-Bonenberg T.

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2008

|

T. 4, cz. A

203--217

PL

W Polsce lata 60. XX w. były we wszystkich dziedzinach twórczości okresem od-chodzenia od ograniczeń formalnych okresu stalinowskiego. Gospodarka, której podstawą był przemysł ciężki wymagała uruchamiania nowych zakładów produkcyjnych, których kształt dyktowała technologia. Ograniczenia narzucane przez centralne sterowanie państwem i zmienne priorytety inwestycyjne w rozbudowie kraju dotyczyły w mniejszym stopniu przedsięwzięć produkcyjnych niż budownictwa mieszkaniowego, a zwłaszcza publicznego. Projekty hal produkcyjnych i urządzeń jeszcze w niewielkim stopniu podlegały typizacji i miały status uprzywilejowany. Dotyczyło to także możliwości finansowania wyposażenia i budowy zakładów. W tej sytuacji projektanci mogli kształtować je zgodnie z wymaganiami technologii i formować w konwencji obowiązującej wówczas estetyki modernistycznej. Powstała grupa wybitnych, niestety w większości nieistniejących już dzieł architektonicznych, stanowiących ważny element w historii polskiej powojennej architektury. Realia współczesnej gospodarki wymagają wymiany zdekapitalizowanych obiektów, jednak błędem byłoby, gdyby ta część dorobku polskich architektów i konstruktorów uległa zapomnieniu.

EN

The sixties in Polish art and architecture were a period of abandoning formal limitations of soc-realistic dogma. Economy of the country was based on heavy industry and demanded new plants and factories to be built. Their layouts and structures were ruled by technologies and limita- tions imposed by centrally controlled economy. However, unstable priorities that hindered the development of the whole country did not affect industrial enterprises as much as the housing or public architecture. Projects of industrial plants were not a subject of standardization yet, and hold a privileged status. This applied also to acquisitions of technological equipment and financial support directed towards construction of plants. In such situation designers were free to follow technological demands as well as modernistic aesthetics of the European industrial trends of the sixties. In consequence a group of outstanding buildings has emerged, they represent important direction of development of the post-war Polish modern architecture.