Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Występowanie wybranych leków w wodzie Czarnej Przemszy

Rzepa J., Kmak-Kapusta D., Kwapuliński J.

Ekologia i Technika

|

2009

|

R. 17, nr 3

114-119

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań nad zawartością kofeiny, ibuprofenu, karbamazepiny, diclofenaku i naproksenu w wodach powierzchniowych zlewni Czarnej Przemszy. Badania wykazały, że zawartość badanych leków zależy zarówno od umiejscowienia punktu poboru wody powierzchniowej, a także od sezonu poboru. Wskazano, że duże aglomeracje miejskie, mogą być ważnym źródłem wzrostu zawartości leków w wodach powierzchniowych rzek.

EN

In the paper the results of concentration caffeine, ibuprofen, carbamazepine, diclofenac and naproxen in surface water of Czarna Przemsza River were presented. The investigations presented that the concentration of some drugs changes with situation and receive time. The study indicated that great city agglomeration may be the major sources concentrations medicines in surface water.

2

Kryteria oceny zmian zawartości niklu w środowisku przyrodniczym w zasięgu wpływu punktowego źródła emisji

Rochel R., Kwapuliński J., Zielonka K., Griger D., Wiaderkiewicz J., Kmak-Kapusta D., Jablecka D., Surma M.

Ekologia i Technika

|

2009

|

R. 17, nr 4

140-145

PL

Wartości współczynnika specyficznej kumulacji dla badanych roślin zebranych w zasięgu emisji huty Miasteczka Śląskiego w porównaniu do wartości obserwowanych dla roślin z terenów Tatrzańskiego Parku Narodowego są większe od 50 do 320 razy [7]. Porównanie to dotyczy tylko przeciętnej zawartości pierwiastka w danym gatunku roślin (n = 10) występujących na danym terenie. Dla oceny zmian w środowisku przyrodniczym, nadaje się współczynnik specyficznej kumulacji niklu ustalony dla pokrzywy zwyczajnej (Urtica dioica L.), jako gatunku wszędobylskiego.

EN

The factor of specific accumulation for collected plants in range of influence of emission Miasteczko Śląskie smelter in comparison to observed values for plants from Tatra National Park are greater about 50-320 times. The comparison concerning only average element content in given species of plants (n = 10), occurring on this areas. For estimation of the changes in environment applicate one factor of specific accumulation of nickel, established for Urtica dioica L., as everywhere species.

3

Samooczyszczanie się ekosystemu wodnego

Kwapuliński J., Wiechuła D., Loska K., Kmak-Kapusta D., Korczak K., Wieckol-Ryk A.

Ekologia i Technika

|

2008

|

R. 16, nr 2

69-73

PL

Proces samooczyszczania się ma charakter dynamiczny i jest wypadkową zjawiska sedymentacji drobnodyspersyjnych zawiesin, na których dzięki siłom adhezji adsorbowane są różne rozpuszczalne związki metali. Możliwa jest także sorpcja tych związków w głąb zawiesiny Przy sprzyjających warunkach hydrogeochemicznych zawiesiny odkładają się na powierzchni osadu dennego, tworząc kolejne warstwy osadu dennego jako rezultat także eutrofizacji ekosystemu wodnego. Przedmiotem badań był osad denny pobierany z siedmiu stanowisk na obszarze zbiornika Goczałkowice - Ryć. 1. Stanowiska l, 2 i 7 znajdowały się w strefie przyzaporowej, stanowiska 3,4 i 6 w strefie środkowej zbiornika, stanowisko 5 w strefie górnej zbiornia. Poboru prób dokonywano co miesiąc od kwietnia do października w 1989 roku, Zawartość kadmu, manganu, niklu, ołowiu, strontu w próbkach osadu dennego oznaczono za pomocą metody ato-mowej spektrofotometrii absorpcyjnej, używając aparatu Pye Unicam SP - 9 (Philips). Dokładność oznaczeń była stale kontrolowana z dodatkiem wzorca. Dokładność oznaczeń poszczególnych pierwiastków nie była większa niż 0,1 ug/g suchej masy. Dynamikę samooczyszczania się ekosystemu wodnego dobrze opisują w sposób koherentny współczynnik wzbogacenia oraz współczynnik szybkości osadzania się wybranych metali w osadzie dennym. Współczynnik osadzania wybranych metali [mg*m2rok] ze względu na rodzaj pierwiastka ilustruje szereg: Pb-19,76 >Sr-18,93 > Mn-15,41 > Ni-5,68 > Cd-1,12. Proces samooczyszczania się ekosystemu wodnego powoduje, że największe depozyty metali znajdują się w osadzie dennym z tendencją większego gromadzenia się w jego dolnej warstwie. Gwałtowna zmiana warunków anemologicznych nad obszarem zbiornika (prędkość i kierunek wiatru) może skutkować przewagą procesu wzbogacania metalami uwalnianymi z osadu dennego wody powierzchniowej.

EN

The self-purification process has a dynamic character and is a result of the sedimentation of the fine-dispersed suspensions, onto which different soluble metal compounds are adsorbed as a result of adhesion forces. The deep sorption of these compounds far into the suspension structures is also possible. In the appropriate hydrogeochemical conditions, the suspensions are able to accumulate on the bottom sediments, creating the next layers of the bottom sediment, also as a result of eutrofization of the water ecosystem. The subject of investigation was the bottom sediment sampled at seven points in the area of Goczałkowice Reservoir - Fig. l. The points l, 2 and 7 were situated in the near-dam zone, the points 3, 4 and 6 in the middle zone and the point 5 in the upper zone of the reservoir. The samples were taken once a month, frorn April to October of 1989. Contents of cadmium, manganese, nickel, lead, strontium in samples of the bottom sediment were determined by means of atomic absorption spectroscopy, using Pye Unicam SP - 9 (Phillips) instrument. The accuracy of the determinations was constantly controlled by means of the standard addition technique. The determination accuracy for the particular elements was equal to 0,1 ug/g of dry mass. The dynamics of the self-purification of water ecosystems can be well characterized by values of the enrichment coefficients and the accumulation rate coefficients of selected metals in the bottom sediment. The accumulation rate coefficients for metals [mg*m 2rok) create the following series: Pb-19,76 > Sr- 18,93 > Mn-15,41 > Ni-5,68 > Cd-1,12. The self-purification process of the water ecosystem causes that the highest levels of the metals accumulation take place in the bottom-sediment with a tendency for more intensive accumulation in its lower layers. The sudden changes in the anemological conditions over the reservoir area (wind velocity and direction) can result in increase in enrichment of the surface water in metals deriving from the bottom sediment.

4

Zmiany zawartości miedzi w Zbiorniku Goczałkowickim w aspekcie procesów hydrochemicznych

Kwapuliński J., Korczak K., Kmak-Kapusta D., Bondaruk J.

Ekologia i Technika

|

2007

|

R. 15, nr 6

219-224

PL

Badaniem dynamiki zmian zawartości miedzi w zbiorniku wodnym (woda, osady denne) może być analiza procesów hydrochemicznych zachodzących w zbiorniku. Przedstawiono wyniki badań i ich interpretację dla zbiornika zaporowego Goczałkowice na rzece Mała Wisła. Zmiany zawartości miedzi ma powiązanie ich z procesami biochemicznymi przebiegającymi cyklicznie, ale z różnym natężeniem w ekosystemie zbiornika. Osad denny pobierano na szczególnych stanowiskach za pomocą przyrządu Eckmana. Woda interstycjalną (międzycząsteczkowa) decyduje o wilgotności osadu dennego i była pozyskiwana drogą próżnlowego odsączania przez twardy filtr membranowy. Woda przydenna pobierana była w ilości 2 litrów z warstwy 50 cm ponad dnem oraz warstwy powierzchnlowej. Okazało się, że największe ilości Cu zawierały osady denne w strefie przyzaporowej zbiornika. Jest to rezultat najintensywniejszych procesów sedymentacyjnych w tych obszarach oraz charakterystyki podłoża, którymi są dawne grunty orne. Natomiast woda interstycjalną stanowi permanentnie czynny magazyn Cu mający duży wpływ na ogólny bilans zmian zawartości miedzi, różnorodność i migrację tego pierwiastka w ekosystemie wodnym. Dużą podatność Zbiornika Goczałkowickiego na wpływ wiatru w zakresie stopnia falowania potwierdzają współczynniki zmienności występowania Cu w wodzie przydennej (w granicach błędu systematycznego), rzędu 30 %, które były podobne jednocześnie dla zmian występujących w osadzie przydennym, wodzie interstycjalnej oraz wodzie z warstwy powierzchniowej.

EN

Investigation of copper content changes dynamics in water reservoir (water, bottom sediments) can constitute a method for analysis of hydrochemical processes occuring in the reservoir. Results of testing and their interpreta-tion for dam reservoir Goczałkowice on the Mała Wisła River were presented. Copper content changes are related to biochemical processes occurring cyclically but with varying intensity in the ecosystem of reservoir. Bottom sediment was sampled in particular points by means of Eckman device. Interstitial water (intermolecular) governs the moisture content of the bottom sediment and was separated by means of vacuum filtration through a hard membrane filter. Near-bottom water (2 litres) was sampled from the level of 50 cm above the bottom and from the surface level as well. It turned out that the largest quantities of Cu were contained in the bottom sediments in the neardam zone. It is a result of the most intensive sedimentation processes in this area as well as bed characteristics (former arable lands). Interstitial water constitutes a permanently active Cu storage that has great influence on general copper balance, diversity and migration of this element in the water ecosystem. Great susceptibility of Goczałkowice Reservoir for wind parameters (intensity of waving) was confirmed by large values of Cu occurrence coefficients in the near-bottom water within the limits of systematic error 30%. These values were similar to changes observed in near-bottom sediment, interstitial water and surface layer water.