Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Analiza ekonomiczno-przestrzenna i delimitacja obszarów wiejskich rozwijających się i opóźnionych w rozwoju w Polsce

Adamczyk-Łojewska G., Bujarkiewicz A., Łojewski S.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2006

|

T. 6, z. 1

9-33

PL

Przedstawiono wyniki analizy ekonomiczno-przestrzennej i delimitacji, w ujęciu lokalnym, regionalnym i ogólnokrajowym, obszarów rozwijających się i opóźnionych w rozwoju, ze szczególnym wyróżnieniem obszarów wiejskich. Do tego celu wykorzystano dane komputerowego Banku Danych Regionalnych GUS z lat 1999-2003 oraz technikę GIS. Wyróżniono trzy kategorie obszarów wiejskich: o wysokim stopniu rozwoju, o średnim stopniu rozwoju i opóźnione w rozwoju. Scharakteryzowano zróżnicowanie przestrzenne uwzględnionych w delimitacji czynników społeczno-ekonomicznych oraz wskaźników, charakteryzujących obszary o różnym stopniu rozwoju.

EN

Economic-spatial analysis and delimitation of developing and retarded areas in Poland , including rural areas, are presented in the paper. Regional Database of the Main Statistical Office for the years 1999-2003 and GIS techniques have been used for this purpose. Three categories of rural areas have been distinguished: highly developed, moderately developed and retarded areas. Spatial differentiation of selected socio-economic factors has been characterized and indices have been estimated to specify variable development of rural areas in the country.

2

Zróżnicowanie przestrzenne działalności pozarolniczej na obszarach wiejskich

Adamczyk-Łojewska G.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

T. 4, z. 1

323-343

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań charakteryzujące strukturalne i przestrzenne uwarunkowania rozwoju gospodarczego obszarów wiejskich. Omówiono wyniki analizy korelacyjnej między terytorialnym zróżnicowaniem poziomu rozwoju ekonomicznego i struktury sektorowej gospodarki w ujęciu regionalnym i na tym tle znaczenie działalności pozarolniczej w rozwoju systemów przestrzennych. Korzystając z komputerowego Banku Danych Lokalnych (BDL) GUS oraz techniki GIS przeprowadzono analizę wybranych czynników (pracujących w działalności pozarolniczej, zakładów osób fizycznych rejestrowanych w systemie REGON, dochodów budżetów gmin z tytułu udziału w podatku dochodowym) charakteryzujących pośrednio zróżnicowanie poziomu rozwoju działalności pozarolniczej w przekroju regionów i mikroregionów, z wyodrębnieniem obszarów wiejskich i miast. Przedstawiono wnioski wynikające z analizy strukturalnych i przestrzennych uwarunkowań rozwoju obszarów wiejskich.

EN

The paper presents studies on spatial and structural determinants of economic development in rural areas. Correlation between territorial differentiation of economic development and sectoral structure of economy is described in regional aspect and then the importance of non-agricultural activities for the development of spatial systems is discussed. Selected factors that indirectly characterise differentiation of non-agricultural development (like the number of employees in that activity, the number of private companies registered in the REGON system, communal incomes from taxes) were analysed using Local Database (LDB) of the Main Statistical Office and the GIS techniques in regions and microregions with the distinction of rural areas and towns. Concluding remarks arising from the analysis of structural and spatial determinants of rural development are presented.

3

Differentiation of the economic development of subregions in Poland

Adamczyk-Łojewska G.

Journal of Water and Land Development

|

2004

|

no. 8

103-115

EN

Spatial diversity and structural determinants of the economic development of subregions are presented in this paper. Subregions were introduced in Poland by the Central Statistical Office (CSO) for statistical purposes to adjust Polish regulations to the needs of the EU in respect to regional statistics and structural funds. Presented analysis was based on CSO data from the year 2001. Three economic indices were defined, namely: per capita gross national product, GNP per 1 km² and GNP per 1 employee. Within the five distinguished subregion groups sector structure of economy (employment structure and gross added value) was defined. Correlation analysis was used in statistical processing of the data.

PL

W opracowaniu podjęto próbę empirycznego rozpoznania zróżnicowania poziomu rozwoju gospodarczego podregionów, wydzielonych w Polsce w związku z członkostwem w Unii Europejskiej i koniecznością dostosowania do wymogów prawa UE w obszarze statystyki regionalnej oraz funduszy strukturalnych. Badania przeprowadzono, korzystając z danych GUS z 2001 r. Przeprowadzono analizę uwarunkowań strukturalnych i przestrzennych rozwoju gospodarczego podregionów. Określono w przekroju podregionów trzy wskaźniki ekonomiczne: produkt krajowy brutto (PKB) na 1 mieszkańca, PKB na 1 km² powierzchni, PKB na 1 pracującego. Zróżnicowanie wymienionych wskaźników w relacji do średnich krajowych umożliwiło wyodrębnienie i scharakteryzowanie pięciu grup podregionów różniących się stopniem rozwoju ekonomicznego. W wyodrębnionych grupach podregionów określono strukturę sektorową gospodarki charakteryzowaną strukturą pracujących i wartości dodanej brutto (WDB). Zastosowano również w badaniu uwarunkowań rozwoju gospodarczego podregionów elementy statystyki matematycznej (analizę korelacyjną). Wyodrębnione dwie grupy, obejmujące 9 podregionów o względnie wysokim poziomie rozwoju (PKB na 1 mieszkańca > 105% średniej krajowej), obejmują głównie podregiony będące dużymi aglomeracjami miejskimi i obszary o wysokim stopniu urbanizacji. Zdecydowana większość podregionów (32) charakteryzuje się względnie niskim poziomem rozwoju (PKB na 1 mieszkańca < 95% średniej krajowej), w tym 20 podregionów z dużym udziałem pracujących w sektorze rolniczym, ma najniższy poziom rozwoju (PKB na 1 mieszkańca < 80% średniej krajowej). Analiza wskaźników charakteryzujących poziom rozwoju ekonomicznego, wydajności pracy i koncentrację działalności gospodarczej w poszczególnych systemach przestrzennych, przeprowadzona w układzie 44 podregionów, jak również w wyodrębnionych pięciu grupach, wskazuje na istnienie dużego zróżnicowania w badanym zakresie. Szczególnie istotna, z ekonomicznego punktu widzenia, relacja minimalnego i maksymalnego wskaźnika charakteryzującego poziom rozwoju (PKB na 1 mieszkańca) w układzie 44 podregionów kształtuje się, jak 1 : 5, a wydajności pracy - jak 1 : 3,3. Analiza zróżnicowania struktury sektorowej gospodarki (tj. pracujących i WDB) w układzie 44 podregionów, jak również w wyodrębnionych pięciu grupach, wykazała, że istnieje wyraźna zależność między poziomem rozwoju badanych systemów przestrzennych a strukturą sektorową pracujących. Czynnikiem wywierającym istotny wpływ na poziom rozwoju gospodarczego podregionów jest udział pracujących w działalności pozarolniczej i rolniczej. W istniejących uwarunkowaniach społeczno-gospodarczych kraju o poziomie rozwoju gospodarczego podregionów decyduje przede wszystkim działalność pozarolnicza, natomiast działalność sektora rolniczego nie jest czynnikiem dynamizującym rozwój gospodarczy.

4

Determinants of sustainable development of rural areas in Poland - results of an economic-spatial analysis

Łojewski S., Adamczyk-Łojewska G., Bujarkiewicz A.

Journal of Water and Land Development

|

2000

|

no. 4

5-31

EN

In reference to some problems of the development of rural areas in Poland, results have been presented of the economic-spatial analysis related to selected social, economic and ecological factors and their spatial differentiation in the national, regional and local aspect. In the presented problem maps, GIS technique has been applied with the use of computer Local Database (BDL) of the Main Statistical Office (GUS). Determinants of the sustainable development of agriculture and rural areas have been discussed. Spatial differentiation has been characterized according to communes and socio-economic determinants, which included: population density, population associated with agriculture and directly with the farm, people who make a living of agriculture, education degree, population in the working age, the level of economic development. Some ecological-economic determinants have been characterized as well: areas of nature and landscape protection, watersheds, that require a special protection, areas of a large scale environmental hazard and the spatial differentiation of water and sewage management.

PL

Na tle sformułowanych niektórych problemów rozwoju obszarów wiejskich w Polsce, przedstawiono wyniki analizy ekonomiczno-przestrzennej odniesione do wybranych czynników społeczno-ekonomicznych i ekologicznych oraz ich zróżnicowania przestrzennego w ujęciu ogólnokrajowym, regionalnym i lokalnym. W przedstawionych mapach problemowych zastosowano technikę GIS z wykorzystaniem komputerowych zbiorów Banku Danych Lokalnych GUS. Omówiono uwarunkowania zrównoważonego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich. Scharakteryzowano zróżnicowanie przestrzenne, wg gmin, uwarunkowań społeczno-ekonomiczych, m.in.: zaludnienia, ludności związanej z rolnictwem, w tym z gospodarstwem rolnym, ludności utrzymującej się z rolnictwa, poziomu wykształcenia, ludności w wieku produkcyjnym, poziomu rozwoju ekonomicznego. Scharakteryzowano również niektóre uwarunkowania ekologiczno-ekonomiczne: obszary ochrony przyrody i krajobrazu, zlewnie wymagające specjalnej ochrony, obszary o dużej skali występowania zagrożeń środowiska oraz zróżnicowanie przestrzenne gospodarki wodno-ściekowej.