W pracy przedstawiono zagrożenia, jakie niesie ze sobą rozwój przemysłu barwnikarskiego i pokrewnych dla środowiska naturalnego. Wymieniono utleniacze, które mogą skutecznie odbarwiać ścieki barwne. Omówiono wpływ ozonu, nadtlenku wodoru, nadtlenodisiarczanu(IV) diamonu i układu Fentona na odbarwianie wodnych roztworów barwników metalokomplwksowych typu 1:2. Zaproponowano mechanizm reakcji utleniania barwników nadtlenodisiarczanem(IV) diamonu, wykorzystując wyniki analizy chemometrycznej. Obliczono stałe szybkości reakcji dekoloryzacji.
EN
The paper presents the threats to the environment posed by the expansion of the dye industry and related industries. Oxidizers that can efficiently decolorize dye-containing wastewater are listed. The effects of ozone, hydrogen peroxide, diammonium peroxydisulphate and Fenton’s reagent on the decolorization of aqueous solutions of 1:2 metal complex dyes are discussed. A mechanism for the reaction of oxidizing dyes with diammonium peroxydisulphate is proposed based on the results of chemometric analysis. Decolorization reaction rate constants are calculated.
Przedstawiono historię Wydziału Technologii i Inżynierii Chemicznej Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. J. i J. Śniadeckich w Bydgoszczy, od jego powstania w 1951 r. do chwili obecnej. Przedstawiono najnowsze kierunki badań naukowych, prowadzonych na Wydziale, ośrodki krajowe i zagraniczne współpracujące z Wydziałem, a także osiągnięcia naukowe pracowników w ostatnich latach. Wymieniono kierunki kształcenia proponowane kandydatom na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych. Opisano, czym interesują się studenci poza nauką.
EN
The history of the Faculty of Technology and Chemical Engineering at the J. and J. Śniadeccy University of Technology and Natural Sciences in Bydgoszcz from its establishment in 1951 until the present day was presented in the article. The newest directions of scientific studies conducted at the Faculty were presented, as well as the domestic and foreign centers cooperating with the Faculty, and the scientific accomplishments of its employees in recent years. Education majors offered to full-time and extramural study candidates were listed. The interests of students unrelated to their studies were described.
Powszechne stosowanie barwników, które pod względem chemicznym są zazwyczaj aromatycznymi pochodnymi benzenu, naftalenu, antracenu i związków heterocyklicznych, dysponującymi ruchliwymi, luźno związanymi z cząsteczką, elektronami TT, sprawia, że znaczne ich ilości trafiają do środowiska w formie ścieków lub odpadów. Szacuje się, że około 15% światowej produkcji barwników traci się w procesie syntezy i aplikacji, co odpowiada stratom około 130 ton dziennie. Ścieki odprowadzane z zakładów farbiarskich i włókienniczych należą do jednych z bardziej zanieczyszczonych i uciążliwych do oczyszczania. Zawierają znaczne ilości trudno rozkładalnych barwników oraz związków organicznych i nieorganicznych, w tym również metale ciężkie (chrom, kobalt, miedź), które trafiają do środowiska, akumulując się w ekosystemach. Jednak wpływ na ocenę jakości ścieków wywiera przede wszystkim obecność substancji barwnych, stąd właśnie barwa stała się probierzem ich czystości. Często ważniejsze jest odbarwienie ścieku przed odprowadzeniem do rzek, jezior czy stawów, niż usunięcie bezbarwnych, rozpuszczalnych substancji organicznych, które zazwyczaj wpływają na wysoką wartość chemicznego zapotrzebowania tlenu. Spośród wielu różnorodnych metod odbarwiania wód i ścieków szczególne znaczenie mają procesy utleniania, w trakcie, których usuwane są także inne zanieczyszczenia organiczne. W pracy omówiono metody efektywnej destrukcji ścieków pofarbiarskich za pomocą różnych czynników utleniających, a w szczególności ozonu. W badaniach użyto symetryczne barwniki metalokompleksowe typu 1:2, produkowane w Zakładach Chemicznych "Organika-Zachem" w Bydgoszczy (handlowa nazwa- gryfalany). W celu optymalizacji procesów usuwania barwników ze ścieków, określono mechanizmy reakcji rozkładu barwników w roztworach wodnych. Zastosowano analizę chemometryczną wykorzystującą pomiary zmian absorbancji w czasie. Stwierdzono, że badane procesy są wieloetapowe i w zależności od rodzaju barwnika mogą powstawać bezbarwne jak i barwne produkty pośrednie.
EN
Common usage of dyestuffs is the cause that considerable amounts of them get to environment as sewage or waste. It is estimated, that about 15% of global dyestuffs production is lost during synthesis and application process, which corresponds to a 130 tons loss every day. Especially sewage from dyestuffs and textile industry are among the most polluted and hardest to treat. They contain significant amounts of hard decomposable organic and inorganic compounds. Moreover, presence of dyestuffs disadvantageously influences the quality of sewage, which makes colour a measure of their cleanliness. Dyes are compounds of varied, often sophisticated chemical built, usually aromatic derivatives of benzene, naphthalene, anthracene and heterocyclic compounds with agile, loosely bound n electron. The conseąuences of their variety are differences in physical, chemical and utility properties and łąck of uniform approach towards treatment of industrial sewage from dyestuffs industry. The aim of neutralization of dyestuffs sewage is to change their composition and properties in such way, that natural biological balance would not be disturbed, water could be reused and would not threaten people's safety. Simultaneously, maximum effectiveness, lowest possible operational costs and minimum level of waste build-up should be maintained. In this article methods to decolorize metalcomplex dyestuffs containing sewage have been described. These methods consist in oxidization, with special consideration of oxidants, reduced forms of which are not toxic for the environment. The kinetics of sewage decolorizing reaction has been examined and an attempt to identify some products of decomposition of dyestuffs has been made.
Ostatnie zmiany w przepisach dotyczących zagospodarowania odpadów w istotny sposób zmieniły także podejście do odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, zdecydowanie podnosząc znaczenie ich energetycznego wykorzystania. Taki sposób wykorzystania odpadów jest jednakże obwarowany szczegółowymi przepisami, co skutkuje poszukiwaniem różnorodnych rozwiązań umożliwiajacych spalanie odpadów w sposób najbardziej efektywny ekologicznie w ramach narzuconych ograniczeń prawnych. W referacie omówiono możliwy wpływ aktualnych rozwiązań legislacyjnych na tworzenie i funkcjonowanie systemów logistycznych zagospodarowujących odpady opakowaniowe, w których termiczne przekształcanie jest istotnym elementem systemu.
EN
The latest changes of regulations on waste management have also significantly altered the approach to reuse and recycling of packaging waste, considerably rising the importance of their energetic utilization. Such method of waste utilization is however hedged about by detailed regulations, which results in searching for various solutions to enable burning of waste in the most ecologically effective way, when given legal limitations are considered. It has been described in this paper the possible influence of actual legal solutions on building and operation of logistic packaging waste management systems, in which thermal conversions is an important element of the system.
Przeanalizowano przydatność kaolinu pochodzącego z lokalnego polskiego złoża jako ekonomicznego adsorbenta mogącego znaleźć zastosowanie do oczyszczania ścieków. Jako przykładowy adsorbat wybrano barwnik kationowy. Zbadano kinetykę procesu, wyznaczono izotermy adsorbcji dla surowego kaolinu i próbek modyfikowanych oraz zależność adsobcji od pH roztworu.
EN
Industrial kaolin from a local Polish deposit has been examined as a cost-effective adsorbent for cationic dyes, using methylene blue as a probe. The adsorption process reaches equilibrium during 30 minutes and corresponds to the second-order kinetics. Adsorption isotherms for the raw and modified kaolin samples have been determined. Relationship between solution pH and the adsorption has been determined as well. The acid treated kaolin as well as calcined one proved to have somewhat decreased adsorption capacity whereas alkaline modified one had increased sorption capacity.
Przebadano wpływ ozonu na odbarwianie wodnych roztworów wybranych barwników gryfacidowych i grylalanowych, produkowanych przez Zakłady Chemiczne "Organika-Zachem" w Bydgoszczy. Obie grupy barwników poddano działaniu ozonu o stężeniu: 0,153;0,04 i 0,02 cm3 xO3min4. Przebadano także jak na proces dekoloryzacji barwników wpływa zakwaszanie i alkalizowanie środowiska reakcji. Ubytek stężenia barwników obserwowano za pomocą zmian absorbancji w czasie.
EN
An effect of ozone on decolourization of water solutions of the selected gryfacid and gryfalane dyes (Chemical Plants "Organika-Zachem" in Bydgoszcz, Poland) has been studied. Both groups of dyes were subjected to the action of ozone at concentrations of 0,153; 0,04 and 0,02 cm3 of O3/dm3. The effect of the process of dye decolourizationon acidification or alkalization of the reaction medium has also been investigated. The decrement in dye concentration was determined by the changes of absorbance in time.
W pracy przedstawiono wyniki badań wpływu różnych utleniaczy oraz promieniowania UV na odbarwienie wodnych roztworów 5 barwników. Do badań wybrano utleniacze, które redukują się na związki nietoksyczne dla środowiska. Przebadano wpływ różnych stężeń nadtlenku wodoru i nadtlenodisiarczanu(VI) amonu, obu wyżej wymienionych utleniaczy obok siebie oraz każdego z nich w obecności jonów wodorowych, pochodzących od kwasu siarkowego(VI). Roztwory wodne barwników naświetlano również promieniami UV. Promieniowanie UV zastosowano także dla roztworów zawierających już nadtlenek wodoru. Ponadto barwniki rozkładano ozonem. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono, że najlepiej w roztworach wodnych badane barwniki rozkładają się pod wpływem ozonu oraz układu H2O2 + UV. Z wybranych barwników najmniej odporne na większość zastosowanych układów utleniających okazały się: Szkarłat Bezpośredni Trwały 4BS i Róż Helionowy 2B.
EN
The results of the studies on an effect of the various oxidants and UV radiation on the decolouration of water solutions of 5 dyes have been presented. The oxidants which are reduced to the compounds non-toxic for environment have been selected for our investigations. An effect of the various concentrations of hydrogen peroxide, ammonium peroxysulfate(VI), combination of both oxidants mentioned above and each of them separately in the presence of sulfuric(VI) acid has been studied. The water solutions of dyes have also been exposed to UV radiation. The UV radiation have been applied for solutions containing hydrogen peroxide and, moreover, the dyes have been decomposed using ozone. Basing on the results obtained, it has been found that the destruction of the dyes in water solutions proceeds with the best results under the action of ozone and the system: H2O2 + UV.
A vast array of colorants used in various industries include metal complex colorants, which are useful mainly in the textile industry. Substances to be used in fiber dyeing are expected to have optimum properties, therefore, such compounds remain to be of interest to researchers. The results of studies on the possible modifications of known colorants are presented in this paper.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.