Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Physico-Chemical Parameters Determining the Variability of Actually and Potentially Available Fractions of Heavy Metals in Fluvial Sediments of the Middle Odra River

Ibragimow A., Walna B., Siepak M.

Archives of Environmental Protection

|

2013

|

Vol. 39, no. 2

3--16

EN

The occurrence of heavy metals (Cd, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn) has been determined in the fluvial sediment samples collected along three transects in the Middle Odra River (western Poland) with a width of 360 m. The total concentrations of the metals were obtained after HNO3 microwave digestion and the available fractions of heavy metals were determined by single extraction procedures using two extractants: 0.01M CaCl2 and 0.05M EDTA. The measurement of physico-chemical parameters was also performed. The determination of total and available fractions of heavy metals, except potential available fractions of Cr, revealed high concentrations of studied elements detected in the sediment samples characterized by high content of coarse and very coarse-grained sand fraction and high content of organic matter. It was found that the concentrations of total and available fractions of metals could increase along with the content of organic matter, Eh values and concentrations of H+. Apart from the above, those concentrations become the lowest, the higher the content of medium grain size fractions is. Furthermore, the amounts of CaCl2 and EDTA extractable metals increase in the sediments samples characterized by the lowest total and available concentrations of heavy metals.

2

Zanieczyszczenie metalami śladowymi osadów powodziowych w 2010 roku na środkowym odcinku rzeki Odry. Cz. 1

Ibragimow A., Walna B.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2012

|

nr 7-8

75--78

PL

W artykule przeanalizowano wartości całkowite (mineralizacja HNO3) kadmu, chromu, miedzi, niklu, ołowiu i cynku w osadach fluwialnych środkowego odcinka rzeki Odry po powodzi w 2010 r. Próbki pobierano z warstwy powierzchniowej (0-3 cm) pomiędzy 585 a 609 km biegu rzeki. Oceny zanieczyszczenia na obszarze badań dokonano na podstawie wartości indeksu geokumulacji (Igeo). Ponadto oznaczono podstawowe parametry fizyczno-chemiczne osadów i ich wpływ na zawartość metali śladowych.

EN

In this study total (mineralized HNO3) concentrations of cadmium, chromium, copper, nickel, lead and zinc were analyzed in fluvial sediments of the Middle Odra River after the flood in 2010. The sediment samples were collected from surface layer (0-3 cm) between 585th and 609th km of the river course. To calculate the pollution level in study area geoaccumulation index (Igeo) were estimated. Also the physico-chemical properties of sediments were investigated and their influence on the trace metals concentrations.

3

Zanieczyszczenie metalami śladowymi osadów powodziowych w 2010 roku na środkowym odcinku rzeki Odry. Cz. II

Ibragimow A., Szymura P., Mirosława Malinowska- Limanówka, Walna B.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2012

|

nr 9-10

94--97

PL

W pracy przeanalizowano zmiany zawartości całkowitych (mineralizacja w HNO3) oraz aktualnie (ekstrakcja 0,01 M CaCl2) i potencjalnie dostępnych frakcji (ekstrakcja 0,1 M HCl) kadmu, chromu, miedzi, niklu, ołowiu i cynku w osadach fluwialnych środkowego odcinka rzeki Odry przed powodzią w 2009 r. i po powodzi w 2010 r. Ponadto badano wartości parametrów fizyczno-chemicznych próbek oraz zależność pomiędzy nimi a zawartościami badanych metali.

EN

In this study changes of the total (mineralized in HNO3), actual available (0.05M CaCl2 extractable) and potential available (0.1M HCl extractable) concentrations of cadmium, chromium, copper, nickel, lead and zinc in fluvial sediments of the Middle Odra River before the flood in 2009 and after the fl ood in 2010 were analyzed. The physico-chemical properties of sediments and their relationships with trace metal concentrations were also investigated.

4

Zmienność zawartości metali śladowych w osadach fluwial-nych środkowego odcinka rzeki Odry po powodzi w 2010 r.

Ibragimow M., Walna B.

Ekologia i Technika

|

2012

|

R. 20, nr 4

227-237

PL

Podczas powodzi osady rzeczne, które stanowią miejsce kumulacji metali śladowych, depono-wane są na terasach zalewowych. W konsekwencji dodatkowy ładunek metali śladowych może zostać wprowadzony do osadów fluwialnych. W artykule przeanalizowano zawartości całkowite (mineralizowane HNO3) oraz formy aktualnie dostępne (ekstrahowane 0,01M CaC12) kadmu, chromu, miedzi, niklu, ołowiu i cynku w osadach fluwialnych środkowego odcinka rzeki Odry po powodzi w 2010 r. Próbki pobierano z warstwy powierzchniowej (0-30 cm) i podpowierzchniowej (30-60 cm) wzdłuż czterech transektów różniących się pod względem szerokości (od 44 m do 360 m). Ponadto oznaczono podstawowe parametry fizyczno-chemiczne osadów oraz ich wpływ na zawartość metali śladowych.

EN

During the flooding events. river sediments. which often act like a sink for trace metals, are deposited on the floodplain. Consequently an extra load of metal content may be added to the fluvial sediments. In this study total (mineralized in HNO), actual available (0.01M CaCl2 extractable) concentrations of cadmium, chromium, copper, nickel, lead and zinc were analyzed in fluvial sediments of the Middle Odra River after the flood iii 2010. The sediment. samples were collected from surface (0-30 cm) and subsurface (30-60 cm) along four cross-sections characterized by different width (between 44 m and 360 m). Also the physico-chemical properties of sediments were investigated and their influence on trace metals concentrations.

5

Tendencies of changes in the chemical composition of precipitation in the Wielkopolski National Park

Walna B., Kurzyca I.

Journal of Water and Land Development

|

2009

|

no. 13a

53-69

EN

The results are presented of chemical studies on precipitation based on multi-year observations (1992-2007) carried out in the Wielkopolski National Park (WNP). They are compared with the monitoring data obtained by stations grouped in the European Monitoring and Evaluation Programme (EMEP) network. It was found that over the study period the pH of precipitation tended to grow systematically, thus contributing to a decrease of the annual deposition of (H+) ions. The trend lines of changes in the deposition of hydrogen ions have similar slope coefficients, which indicates similar rate of changes. The year with the lowest pH was 1994, in which the mean annual pH was 3.92. In turn, the acidification level was the lowest in 2006 with pH - 4.80. The deposition of hydrogen ions at all stations often exceeded 20 mg·m-² ·year-¹, and at the WNP station it even reached 70 mg·m-² in 1994. The deposition of acid-forming ions was also analysed. Predominant among them were sulphate ions, but their deposition showed a declining tendency with time. Their maximum values were recorded in precipitation in the WNP - 707 mg S-SO4 ·m-² (2002) and 260 mg N-NO3·m-² (2007). It was found that the NO3/SO4 eq/eq ratio tended to increase, which is indicative of changes in the composition structure of precipitation. This effect resulted from the decrease in SO2 emission in the Wielkopolska region and from the increase in NOx emission caused by car traffic in the Park and along its border. Calcium dominated among the deposited alkaline cations - its share exceeded 50%. The figures recorded for potassium and calcium deposition by lowland EMEP stations were several times lower than those obtained in the WNP and lower than the mean for Poland. Over the last years one can note a stabilisation in the amount of deposited cations.

PL

Przedstawiono wyniki badań chemicznych opadów atmosferycznych, opartych na wieloletnich obserwacjach (1992-2007), prowadzonych w Wielkopolskim Parku Narodowym (WPN) i porównano z rezultatami badań monitoringowych stacji, będących w europejskiej sieci EMEP. Stwierdzono, że w tym czasie pH opadów ulegało systematycznemu podwyższeniu powodując obniżenie rocznej depozycji jonów [H+]. Linie trendu zmian depozycji jonów wodorowych charakteryzująsię zbliżonym współczynnikiem nachylenia, co wskazuje na podobne tempo zmian. Rokiem o najniższym pH był 1994 r., w którym średnie roczne pH osiągnęło wartość 3,92. Natomiast rokiem o najmniejszym zakwaszeniu okazał się 2006 r. - pH 4,80. Depozycja jonów wodorowych we wszystkich stacjach monitoringu EMEP w Polsce często przekraczała wartość 20 mg·m-² ·rok-1, a w WPN osiągnęła w 1994 r. wartość 70 mg·m-². Przeanalizowano depozycję jonów kwasotwórczych. Wśród nich dominowała depozycja jonów siarczanowych, wykazując wartości malejące w kolejnych latach. Wartości maksymalne wyniosły - 707 mg S·m-² (2002) i 260 mg N-NO3·m-² (2007). Stwierdzono wzrastający współczynnik NO3/SO4 eq/eq, wskazujący na zmiany w strukturze składu anionów. Wśród deponowanych kationów alkalicznych najwyższe wartości przyjmuje wapń stanowiąc ponad 50%. Stacje nizinne EMEP charakteryzują się wartościami depozycji potasu i wapnia kilkukrotnie niższymi niż uzyskane w WPN oraz niższymi niż średnie dla Polski. W ostatnich latach obserwuje się stabilizację ilości deponowanych kationów.

6

Wykorzystanie różnych form opadów i osadów atmosferycznych do oceny zanieczyszczenia środowiska w różnych regionach geograficznych Polski. Cz. 3, Szron i sadź

Sobik M., Polkowska Ż., Błaś M., Klimaszewska K., Walna B., Namieśnik J.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2009

|

Vol. 16, nr 1

81-105

PL

Przedstawiono badania dotyczące oznaczenia stężeń wybranych związków nieorganicznych i organicznych w próbkach szronu i sadzi. Próbki pobierano w dziewięciu punktach na terenie całej Polski. Miejsca pobierania próbek podzielono ze względu na ich różny charakter: teren wiejski, teren miejski w głębi lądu oraz wybrzeże o charakterze miejskim (szron); szczyt górski, kotlina górska oraz wybrzeże o charakterze miejskim (sadź). Oznaczano stężenia następujących analitów: anionów (Cl-, F-, Br-, NO2,NO3-, SO4(2-)- i PO4(3-), kationów (K+, Na+, NH4+ Mg2+ i Ca2+), formaldehydu, sumy fenoli. Wykonano również pomiar pH i przewodności elektrolitycznej. Wyniki przeprowadzonych analiz mogą być źródłem' informacji o stanie środowiska na terenie aglomeracji miejskich (tereny silnie zurbanizowane) i wiejskich. Przeprowadzone analizy pokazały różne poziomy stężeń oznaczanych analitów w zależności od miejsca pobierania próbek, a także panujących, w okresie pobierania próbek, warunków meteorologicznych.

EN

Abstract: Research of hoarfrost and rime samples was made in order to determine the concentration level of selected organic and inorganic compounds. The samples were collected at nine sampling points in Poland. The sampling sites were divided according to the type of land topography: rural, inland urban and coastal urban areas (hoarfrost); mountain top, mountain concave and coastal urban areas (rime). The concentration levels of the following analytes were determined: cations (NH4+ , Ca2+, K+, Mg2+, Na+), anions (Cl-, F-, Br-, NO2, NO3-, SO4(3-), PO4(3-), formaldehyde and sum of phenols. The sampies were also analyzed for pH and conductivity. The obtained results can be a source of information about the state of environment in urban agglomerations (highly urbanized regions) and rural areas. The conducted analyses confirmed the relationships between concentration levels of the determined compounds and such factors, as: land topography (sampling site) and meteorological conditions prevailing during the sampling period.

7

Opady atmosferyczne nad Poznaniem

Kurzyca I., Walna B., Siepak J.

Przegląd Komunalny

|

2007

|

nr 8

16-17

PL

Ilość i jakość opadów atmosferycznych na obszarze Poznania zależą od szeregu czynników, takich jak warunki klimatyczne, ukształtowanie terenu i skala emisji zanieczyszczeń. Bez względu jednak na ich charakterystykę istotne dla ekosystemów miejskich jest odpowiednie zagospodarowanie wód opadowych i spływowych. Ma to szczególne znaczenie z uwagi na założenia zrównoważonego rozwoju miasta oraz spełnianie norm prawnych obowiązujących w krajach Unii Europejskiej.

8

Depozycja zanieczyszczeń atmosferycznych i ich wpływ na roztwory glebowe ubogich gleb leśnych

Walna B.

Ekologia i Technika

|

2006

|

R. 14, nr 5

205-209

PL

Badania prowadzono w Stacji Ekologicznej położonej na terenie Wielkopolskiego Parku Narodowego. Określona wartość depozycji jonów kwasotwórczych przekraczała depozycję w stacjach monitoringowych badania tła zanieczyszczeń.

EN

The study was conducted at the University Ecological Station located in Wielkopolski National Park. The quantity of acid-forming ions deposited with precipitation was higher than the deposition recorded at the lowland stations monitoring background pollution. Detailed information on the composition and changes in soil water affected by acid deposition was compared with the deposition data. The washout of available nutrients from the topsoil may cause an irreversible loss of nutrients from the ecosystem. The low values of the stress parameter (Ca/Al) are indicative of a risk of acidification-related forest damage. The NO3 concentration in the C horizon was always very low, which indicates that all major processes in nitrogen mobilization occurred in the upper part of the soil profile. The high concentrations of ammonium ions in the deposition and in soil water could cause eutrophication and acidification.

9

Application of chemometry to the comparison of atmospheric precipitation pollution profiles in urban and ecologically protected areas

Astel A., Walna B., Kurzyca I., Szczepaniak K., Siepak J.

Chemia Analityczna

|

2006

|

Vol. 51, No. 3

377-389

EN

Discriminant analysis has been applied to assess a possibility of distinguishing between polluted and non-polluted sites by comparing pollutants' concentration in rainwater samples. Two discriminant functions related to pH, F-, NO-3, K+, CI-, and Mg2+ were generated. On the basis of PCA results and source apportionment techniques, three major sources of pollutants in two monitored sites (Poznań and Wielkopolski National Park, WNP divided into WNP-P (precipitation) and WNP-T (thro ugh fa 11)) in central part of Poland have been distinguished. These sites differ in respect to urbanization characteristics. The sources of pollutants in each site have been defined and pollution level has been quantitatively assessed as follows: anthropogenic origin (WNP-P - 23%; Poznań - 55%), soi! and dust particles (WNP-P - 35%; Poznań - 10%), sea salt aerosols (WNP-P - 7%; Poznań -17%). Also chemical composition of the above materials and their contribution to the total contents of cations and anions have been determined by calculating Absolute Principal Components Scores (APCS) and estimating daily variations in mass and concentration.' In general, contribution of SO2-4and NO-3 in the municipal area was twice as high as m the ecologically protected area.

PL

W pracy przedstawiono możliwości zastosowania techniki analizy dyskryminacyjnej do porównania stopnia zanieczyszczenia miejsc pobierania próbek na podstawie analizy zanieczyszczeń wody opadowej. W efekcie uzyskano dwie funkcje dyskryminacyjne skojarzone ze zmianami wartości pH oraz stężeniem jonów F-, NO-3, K+, CI-, and Mg2+. Na podstawie wyników analizy głównych składowych, połączonej z technikami identyfikacji i oceny ilościowej źródeł zanieczyszczeń, wyodrębniono trzy główne źródła wpływające na stan zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego w dwóch punktach zlokalizowanych w centralnej części Polski, różniące się między sobą stopniem urbanizacji. Zidentyfikowano źródła zanieczyszczeń i określono ilościowo wielkość ich udziału. Wyodrębniono źródła antropogeniczne (Wielkopolski Park Narodowy - 23%; Poznań - 55%), pył i kurz (WNP - 35%; Poznań - 10%) oraz aerozole morskie (WNP - 7%; Poznań - 17%). Dodatkowo oceniono skład chemiczny zanieczyszczeń charakterystycznych dla danego źródła i wyznaczono udział poszczególnych kationów i anionów w całkowitej zawartości analitów w opadach. Analizę wykonano wyodrębniając absolutne wartości czynników głównych. Ustalono, że zawartość jonów SO2-4and NO-3 w próbkach pobranych na terenie miejskim jest dwa razy wyższa w porównaniu z próbkami z terenu ekologicznie chronionego.

10

Ogólna charakterystyka opadów atmosferycznych zebranych w stacji ekologicznej (Wielkopolski Park Narodowy), w latach 2002 2004 na tle danych z wielolecia

Walna B., Kurzyca I.

Ekologia i Technika

|

2005

|

R. 13, nr 2

76-81

EN

Significant differences were noted in the character of monthly changes of the precipitation volumes and in the annual precipitation volumes in the years 2002, 2003 and 2004. The year 2003 was exceptionally dry against the long-term mean. The mean annual pH indicates a significant acidification of precipitation. The most frequently noted pH of the precipitation varies in the range <4.1-4.6> for 2002 and 2004, whereas <4.6-5.1> for 2003. The annual mean electric conductivity of the precipitation testifies to its pollution at an intermediate level. No significant changes in pH and conductivity of precipitations against the long-term mean were observed.

11

Stan badań kwaśnych opadów i ich wpływu na gleby ze szczególnym uwzględnieniem geoekosystemu Wielkopolskiego Parku Narodowego

Walna B., Siepak J.

Ekologia i Technika

|

2000

|

R. 8, nr 1

3-14

PL

Przedstawiony przegląd literatury polskiej i światowej dotyczy zarówno publikacji związanych z badaniem składu troposfery, mechanizmu reakcji tworzenia i transformacji zanieczyszczeń, chemizmu opadów atmosferycznych, a także ich wpływu na wybrane elementy środowiska przyrodniczego ze specjalnym uwzględnieniem prcesów glebowych. Obecnie istnieje ostra dysproporcja pomiędzy dostępnością i możliwością pomiaru zanieczyszczeń opadu, a rozpoznaniem różnorodnych procesów formujących ich skład. Pogłębianie wiedzy na temat procesów depozycji zanieczyszczeń atmosferycznych może przyczynić się do rozwoju technicznego przyrządów i procedur tak, aby umożliwić porównanie wyników otrzymanych w różnych krajach i na różnych kontynentach, a także udoskonalić istniejące modele matematyczne opisujące te procesy.

EN

A rewiew was prepared to give a survey of works on the composition of the troposphere, mechanism of the reaction of formation and transformation of contaminants, chemistry of atmospheric precipitations and thier effect on selected elements of environment with particular attention to soil processes. Studies on the deposition of atmospheric origins pollutants are expected to stimulate development of instruments and procedures to enable direct comparison of results obtained in different countries as well as improve the mathematical models describing these processes. At present there is a significant disparity betwwen the availability and measurement possibilities of precipitations and recognition of different processes.