The paper presents results of experiments consisting in biogasification of hard and brown coals. The process was carried out in closed containers using a microbiological consortium. The influence of various factors on the amount and composition of released gas was checked. Various degasification conditions were tested: hard and brown coal, three different fractions (from 1.4 to 5 mm, from 0.16 to 1.4 mm, and fraction below 0.16 mm), various temperatures (4°C, 20°C, and 40°C), the experiment duration (1, 2, 3, and 4 weeks). Nitrogen and carbon dioxide were the prevailing gas components during the experiments.
PL
W artykule przedstawiono wyniki eksperymentów polegających na biozgazowaniu węgli kamiennych i brunatnych. Proces ten był przeprowadzany w zamkniętych pojemnikach przy wykorzystaniu konsorcjum mikrobiologicznego. Sprawdzono wpływ różnych czynników na ilość i skład wydzielonego gazu. Przetestowane zostały różne warunki degazacyjne: węgiel kamienny i brunatny, trzy różne frakcje (od 1,4 do 5 mm, od 0,16 do 1,4 mm i frakcja poniżej 0,16 mm), różne temperatury (4°C, 20°C i 40°C), czas trwania eksperymentu (1 tydzień oraz 2, 3 i 4 tygodnie). W trakcie eksperymentów dominującymi składnikami gazu były azot i ditlenek węgla.
The paper presents a module for acquisition of stereoscopic image through SDI interface, designed for Registration of Stereoscopic Image project. As a component of an upgradable FPGA-based system for rapid calibration of 3D camera rigs, the module serves the purpose of acquiring an SDI stream from a set of two cameras and outputting it to either a dedicated SDI output or an HDMI output after processing in the FPGA. The upgradability was achieved with use of a combination of an FMC Carrier Card with the FMC module, which could be redesigned for higher data throughput and replaced in the future. There was no available solution meeting the requirements of the system at the time of the project. The necessary design requirements are discussed and a short specification is given.
PL
Artykuł prezentuje moduł do akwizycji obrazu stereoskopowego z użyciem interfejsu SDI, zaprojektowany dla projektu Rejestracja Obrazu Stereoskopowego 3D (ROS3D). Jako podzespół systemu opartego o układ FPGA do kalibracji zestawu dwóch kamer, urządzenie to ma za zadanie akwizycję i kondycjonowanie obrazu w formie strumienia SDI oraz konwersję obrazu wynikowego po analizie i przetworzeniu w FPGA na strumienie danych SDI bądź HDMI. Modułowość została osiągnięta z użyciem standardu FMC, który pozwala na wymianę pojedynczych komponentów systemu na ich odpowiedniki z lepszymi parametrami w przyszłości. Żadne rozwiązanie spełniające wymagania projektu nie było dostępne w czasie opracowywania systemu. W artykule omówione są wymagania projektu oraz krótka specyfikacja modułu.
W pracy przedstawiono zasady konstrukcji i działania sortowników oraz omówiono postęp, jaki dokonał się w tej dziedzinie w ostatnich latach. Wykorzystując próbki rudy z O/ZWR rejon Lubin, przeprowadzono wstępne badania i symulacje nad możliwością sortowania rudy lubińskiej. Uzyskano zachęcające wyniki: sortując wybrane klasy ziarnowe rudy miedzi (12,5-35 mm), stwierdzono możliwość wydzielenia odpadów końcowych, z wychodem 20 lub 30% i ze stratami Cu odpowiednio 2,8% lub 4,7%. Na podstawie dostępnych danych oszacowano celowość implementacji układu sortowania do ZWR Lubin. Po uwzględnieniu rzeczywistych wychodów klas ziarnowych nadających się do wstępnego wzbogacania, sumaryczny wychód odpadów końcowych w operacji sortowania oszacowano jako nieprzekraczający 8%. Jednocześnie stwierdzono, że wychód odpadów sortowania na II ciągu technologicznym jest około 3-krotnie mniejszy niż na ciągu I. Z uwagi na uwarunkowania ZG Lubin, możliwość wstępnego odrzucenia odpadów, przy minimalnych stratach Cu, może być wykorzystana jedynie do zmniejszenia kosztów operacyjnych zakładów wzbogacania, dzięki produkcji tej samej ilości koncentratu, przy mniejszej ilości mielonej i flotowanej rudy. Podano zakres badań, jakie powinny zostać wykonane dla uzyskania danych, niezbędnych do opracowania wariantowych koncepcji projektowych układów sortowania i przeprowadzenia analizy efektywności inwestycji.
EN
Sorter construction and operations rules have been presented, as well as, the sorter development which took place during the last years in this area has been discussed in the paper. Using ore samples from Lubin concentrator, the preliminary tests and simulations have been carried in order to determine possibilities for Lubin ore sorting. The promising results have been achieved: sorting the selected particle fractions (12.5 mm to 35 mm), the possibility for production of final tailings with yield of 20 or 30% and with copper losses amounting 2.8 or 4.7%, respectively, have been found. Using available data, usefulness of implementation of a sorting system to Lubin concentrator has been evaluated. Considering the real particle fraction yields, appropriate to preliminary concentration, the total final tailing yield in sorting operation has been evaluated as a not bigger than 8 %. Simultaneously, one has concluded that the sorting tailing yield on the IInd technological line is approx 3 times lower than on the Ist line. Because of Lubin mine conditions, the possibility of preliminary tailing rejection with minimal copper losses can be utilized only to diminishing concentrator operation costs, thanks to production of the same mass of concentrate, however, with less mass of ore directed to milling and flotation. Additionally, range of research, which should be carried out for achieving data, necessary for elaboration of variant designing concepts of sorting system implementation and for carrying out a prefeasibility study, has been given.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Black shale ore, originating from a copper mine near Lubin, Poland, was bioleached in columns, using autotrophic bacteria Acidithiobacillus ferrooxidans. The best copper recovery (84%) was obtained after 25 days of bioleaching. The kinetics of the bioleaching of copper bearing black shale ores was described using model equations based on changes of the surface area a of the leached ore. An average increase of surface area for ore particles was from 4.02 m2/g to 13.94 m2/g. It was found that the kinetics of the first stage of the process has an exponential character, whilst kinetics of the final stage is strongly limited by the character of the system. It was shown that the data obtained for the black shale ores fit to the model proposed in this study.
PL
Próbki łupkowej rudy miedzi z kopalni Lubin poddano bioługowaniu z użyciem bakterii Acidithiobacillus ferrooxidans. Po 25 dniach wyługowano 85% miedzi zawartej w rudzie. Kinetykę procesu bioługowania opisano za pomocą modelu, w którym podstawowym parametrem była zmiana powierzchni właściwej rudy w trakcie procesu. Zmiana powierzchni badanej próbki wyniosła od 4,02 m2/g do 13,94 m2/g. Ustalono, ze kinetyka pierwszego etapu procesu miała charakter wykładniczy, podczas gdy kinetyka drugiego okresu uzależniona była od badanego układu. Stwierdzono, że otrzymane wyniki doświadczalne są zgodne z zaproponowanym modelem.
Bioługowanie jest znaną i stosowaną coraz częściej na skalę przemysłową metodą przeróbki rud siarczkowych, skał nadkładu, odpadów mineralnych oraz węgli. Jest także stosowane do odzysku metali z koncentratów siarczkowych. Znacznie mniej uwagi poświęca się natomiast badaniu możliwości odzysku metali z ubogich rud niesiarczkowych. Jak dotąd brakuje doniesień literaturowych o próbach zastosowania metod biohydrometalurgicznych na większą skalę. Niniejszy artykuł przedstawia krótką charakterystykę możliwości odzysku metali z ubogich rud niesiarczkowych, zwłaszcza laterytów, z wykorzystaniem metod biologicznych. Przedstawiono mechanizmy procesu bioługowania tych rud, stosowane mikroorganizmy, jak również czynniki wpływające na efektywność tego procesu. Ponadto zwrócono uwagę na szereg problemów, pojawiających się przy prowadzaniu badań nad bioługowaniem, a także na zagadnienie dostępności źródła węgla organicznego, niezbędnego do wzrostu mikroorganizmów heterotroficznych.
EN
Bioleaching is a well-known method, applicable to sulfide ores, waste rocks, tailings or coals processing. It is also applied to metals recovery from sulfide concentrates. Much less attention however, is being given to the research on possibility of metals recovery from low-grade nonsulfidic ores (e.g. laterite ores). Up till now, there is a lack of information in literature about application of biohydrometallurgical methods on a bigger scale. This article presents short characteristics of possibilities of metals recovery from low-grade nonsulfidic ores by using biological methods. The mechanisms of bioleaching these ores, several examples of microorganisms used, as well as different factors affecting a process recovery are discussed in the article. Moreover, several problems arising in the course of bioleaching research, as well as an accessibility of an organic carbon source for heterotrophic microorganisms growth are dicussed.
Zbadano możliwości wykorzystania metabolitów wytwarzanych przez dzikie grzyby strzępkowe do bioługowania krzemianowych rud niklu. Przetestowano kilkanaście szczepów pleśni, wyizolowanych ze środowiska naturalnego, głównie z rodzaju Aspergillus oraz Penicillium. Przeprowadzono badania wpływu zagęszczenia cząstek ciała stałego oraz pH na skuteczność i przebieg procesu bioługowania. Dokonano porównania wydajności procesu bioługowania z ługowaniem chemicznym. W oparciu o uzyskane wyniki, zaproponowano dwa warianty prowadzenia procesu ługowania z użyciem grzybów pleśniowych.
EN
The possibility of using metabolites produced by wild mycelial fungi for bio-leaching siliceous ores of nickel was investigated. A number of mould strains were tested, isolated from their natural environment, mainly from the Aspergillus and Penicillium groups. An effect of thickening solid particles and of pH on the efficiency and on the proceeding of the bioleaching process was investigated. Efficiencies of bio-leaching process and chemical leaching have been compared. Based on the obtained results two optional methods for conducting the leaching process using mould fungi have been proposed.
W artykule przedstawiono wyniki wstępnych badań nad bioługowaniem polskich, krzemianowych rud niklu ze złoża Szklary na Dolnym Śląsku. Badania te miały na celu wybór optymalnej metody ługowania mikrobiologicznego. Rozważono i przetestowano różne możliwości ługowania rud niklowych: w obecności biomasy w układzie, z użyciem brzeczki mikrobiologicznej, wytworzonej przez zastosowane mikroorganizmy. Przeprowadzono badania w kolbach, w reaktorze mieszalnikowym oraz w kolumnie szklanej różnych frakcji ziarnowych rudy. Określono podstawowe parametry i sposób prowadzenia procesu oraz hodowli wybranych mikroorganizmów.
EN
The preliminary research results on bio-leaching polish, silicate nickel ores from Szklary deposit on Lower Silesia have been presented in the paper. The main target of those research was selection of optimal method for microbial leaching. Different possibilities of leaching nickel ores in the presence of biomass in the system using metabolic solution (organic acids solution), formed by used Aspergillus niger were considered and tested. The research on different grain fractions of ore, using flasks, the mixing reactor and the glass column have been carried out. The basic parameters and the way of conducting of the process and culture of selected microorganisms have been determined.
Przedstawiono ogólne zagadnienia dotyczące rozwijającej się w ostatnich latach nowej technologii odzysku metali z materiałów mineralnych, bazującej na procesach biotechnologicznych (bioługowaniu), w aspekcie zastosowań do przeróbki rud miedzionośnych. Omówiono podstawy tego procesu: mechanizm ługowania poszczególnych minerałów miedzi, stosowane mikroorganizmy, warunki prowadzenia procesu, podstawowe czynniki wpływające na przebieg i wydajność procesu. Przedstawiono także przykłady zastosowań technologii opartych na bioługowaniu do odzysku miedzi z rud i koncentratów.
EN
The article presents the main aspects concerning the new, developing in the recent years technology for metals recovery from copper-bearing ores, based on biotechnology, i.e. the bioleaching. The basis of bioleaching, such as copper minerals bioleaching mechanisms, micoorganisms using, the process conditions and main parameters influencing its effectiveness were shortly discussed. The main examples of the bioleaching applications for copper-bearing ores treatment are also presented.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
In the study, the kinetics of black shale ore bioleaching process, carried out in small column and tank reactor, was investigated. During all experiments the concentration of Cu2+ ions in the leaching solution was determined as a function of leaching time. Based on the results obtained, kinetics of bioleaching processes in the agitated tank reactor and column reactor were compared. The rate of bioleaching in column was similar to that in agitated tank. For the experiments in column, two different types of packing materials (plastic bullets and sawdust) were tested in order to improve the bed porosity. The results showed that sawdust was the best packing material used in this study.
PL
W pracy przedstawiono wyniki doświadczeń przeprowadzonych na dwóch próbkach rudy łupkowej o zawartości miedzi 7,04 % (próbka A) i 2,32 % (próbka B). Obie próby materiału do badań zostały dostarczone przez Centrum Badawczo-Rozwojowe KGHM Cuprum. Przeprowadzone doświadczenia miały za cel porównanie procesu bioługowania próbek rudy łupkowej, który był prowadzony z bioreaktorze z mieszaniem i w kolumnie ze złożem stacjonarnym. W przypadku bioługowania w kolumnie użyto dodatkowo dwóch wypełniaczy, to jest plastikowych kulek i wiórów drewnianych. Bioługowanie prowadzono z wykorzystaniem bakterii heterotrofowych (Streptomyces setoni i mieszanka C) i autotrofowych (Acidithiobacillus ferrooxidans). Otrzymane wyniki sugerują, że kinetyka procesu bioługowania w bioreaktorze był lepsza od kinetyki procesu w kolumnie. Procesy, prowadzone w kolumnach z wypełnieniem, były korzystniejsze w porównaniu z procesami bez użycia wypełnienia. Z zastosowanych dwóch materiałów wypełniających, trociny okazały się być lepszym wypełniaczem. Może to być spowodowane bardziej porowatą strukturą materiału w kolumnie, o czym świadczy większa szybkość przepływu medium ługującego.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Microbial degradation of organic matter extracted from black shale ores was investigated. The kinetic models of biodegradation of organic compounds were discussed. The effect of chloroform on the rate of biomass growth was described. Our results suggested that the process of biodegradation of organic matter is rather slow. The Haldane kinetic model could be available to describe the kinetic of biodegradation of organic matter.
PL
Matryca organiczna, ekstrahowana z próbek mineralnych rudy łupkowej, poddana została procesowi biodegradacji. Do procesu biodegradacji użyto specjalnie przygotowanej mieszaniny bakterii. Na podstawie danych literaturowych przeanalizowano istniejące modele kinetyki procesu biodegradacji i uznano, że zmodyfikowany model zaproponowany przez Haldane będzie najlepszym dla opisu procesu. Modyfikacja wymaga zastąpienie stężenia substratu stężeniem produktu reakcji biodegradacji. To, czy jest możliwe, jako produkty użyć stężeni jonów metali, odpowiedz dadzą następne badania. Zbadano wpływ obecności chloroformu na proces biodegradacji i wzrostu mikroorganizmów. Wykazano, że obecność chloroformu pogarsza kinetykę procesu biodegradacji. Proces biodegradacji jest procesem powolnym.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Four size fractions of a black shale ore originating from the Lubin Copper Mine (Southwestern Poland) were leached in a small column using autotrophic bacteria (Acidithiobacillus ferrooxidans). The best results of bioleaching were obtained for the most fine fraction, where the copper recovery was 84%, and the surface area of the ore increased from 4.50 m2/g to 13.74 m2/g. Based on the shrinking core model, a new model describing bioleaching of the black shale type ore in a column is proposed. The model is based on assumption of dependence of copper recovery and surface area increase during the process.
PL
Cztery klasy ziarnowe rudy łupkowej, otrzymanej z kopalni Lubin (Polska Miedź S.A.), zostały poddane procesowi bioługowania w kolumnie. Do procesu bioługowania wykorzystano autotroficzne bakterie Acidithibacillus ferrooxidans. W wyniku procesu bioługowania odzyskano 84 % miedzi z najdrobniejszej frakcji rudy (2,5-1,6 mm). W trakcie procesu bioługowania nastąpił wyraźny wzrost wielkości powierzchni właściwej ługowanych ziaren mineralnych. Początkowa wartość rozwinięcia powierzchni wynosiła 4,50 m2/g a po procesie bioługowania osiągnęła wartość 13,74 m2/g. Opracowany został nowy model bioługowania rudy łupkowej w kolumnie. Nowy model bazuje na istniejącym i opisanym w literaturze modelu kurczącego się rdzenia. Nowy model poprawnie opisuje otrzymane wyniki eksperymentalne.
12
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The effect of polymer-surfactant interaction has been studied at the solid surface. The flotation tailings from KGHM Polska Miedz S.A. were used for both the adsorption and spherical agglomeration investigations. The adsorption isotherms of sodium oleate suggest a competition between polymer and surfactant. The preadsorption of polymer causes the increase of sodium oleate adsorption onto the mineral surface. The agglomeration results partially agree with the sodium oleate adsorption in the polymer presence. Polymer excess causes a decrease of agglomerate size.
PL
W pracy badano wpływ wzajemnego oddziaływania między cząsteczkami polimeru i surfaktantu, które mają miejsce na powierzchni ciała stałego, na proces adsorpcji i sferycznej aglomeracji. Badania przeprowadzono na odpadach po flotacji siarczkowych rud miedzi, otrzymanych z ZWR Lubin. Do modyfikacji powierzchni mineralnej użyto poliakryloamidu oraz politlenku etylenu oraz oleinianu sodu. Stwierdzono, na podstawie pomiarów adsorpcyjnych, ze wstępna adsorpcja polimeru na powierzchni minerału poprawia wyniki adsorpcji olenianu sodu. Wyniki wstępnych testów aglomeracyjnych wskazały, że nafta nadaje się lepiej jako ciecz apolarna niż n-heptan. Do emulgacji fazy olejowej lepiej stosować DDA HCl niż CTAB, Wyniki sferycznej aglomeracji w części są zgodne z wynikami adsorpcji. Nadmiar użytego polimeru zmniejsza w wyraźny sposób średnią wielkość powstających sferycznych aglomeratów.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.