Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Obiekty architektury sakralnej w fortyfikacjach austriackich XIX w. Otwarcie badań

Suchoń Filip

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2023

|

Vol. 1

31--48

PL

W artykule opisano przykłady dzieł architektury sakralnej, towarzyszących dziełom fortyfikacyjnym szkoły austriackiej z XIX w. Podjęto próbę określenia zasobu, ustalenia typologii, a także wyjaśnienia i interpretacji tego dotychczas niezbadanego zjawiska. Zainicjowana kwerenda może stanowić wstęp do nowych badań na szerszym polu.

EN

The paper describes examples of sacred architecture accompanying the fortification works of the Austrian school of the 19th century. An attempt was made to identify the primary resource, establish a typology, and explain and interpret the phenomenon, so far unexplored. The initiated study may prelude new research in a broader field.

2

Szkic o ewolucji formy w polskiej architekturze sakralnej 1945–1965 na wybranych przykładach

Malinowska-Petelenz Beata, Suchoń Filip

Wiadomości Konserwatorskie

|

2022

|

Nr 72

33--47

PL

Szczególnym i ciekawym okresem w historii polskiej architektury sakralnej jest okres przedsoborowy: 1945–1965. W tym czasie w budownictwie sakralnym starły się wątki estetyczne wielu epok. Cel badań stanowiła analiza cech stylowych, porównanie dzieł różnych autorów i interpretacje wyjaśniające różnice stylowe. Zbiór wzorców stosowanych w omawianym okresie stanowi kolejny asumpt do stworzenia architektonicznej typologii i opisu ewolucji formy przedsoborowej polskiej architektury sakralnej. Zasadniczą grupę tworzą obiekty powtarzające i naśladujące historyzujące formy, kolejną stanowią kościoły przełamujące historyczny kostium i nawiązujące do modernistycznej architektury międzywojnia. Odrębną kategorię stanowią obiekty operujące nowymi formami i dyspozycjami wnętrz, zapowiadające wyraźny krok w kierunku współczesnego modernizmu. Powojenne dwudziestolecie to zatem czas przejściowy pomiędzy tradycją a nowoczesnością, charakteryzujący się szczególnym brakiem linearności.

EN

The pre-Conciliar period of 1945–1965 is a distinct and interesting period in the history of Polish religious architecture. During this time, aesthetic themes from many periods clashed in religious construction. The analysis of stylistic features, comparing the works of different authors and interpretations that explain stylistic differences were the objective of this study. The collection of patterns used in the period under study is another contribution to creating an architectural typology and documentation of the evolution of pre-Conciliar form and Polish religious architecture. The essential group here is formed by buildings that repeat and imitate historicizing forms, while the other consists of churches that did away with historical costume and referenced interwar Modernist architecture. Buildings that operate using new forms and interior dispositions that anticipated an important step in the direction of contemporary Modernism are a separate category. The two post-war decades were a transitional period between tradition and modernity that showed a distinct lack of linearity.

3

Code name Chameleon - Austro-Hungarian trials with the camouflage painting of fortification objects

Suchoń Filip, Vergeiner Reinfrid

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2022

|

T. 50

411--433

EN

This paper presents the attempts carried out at the start of the twentieth century by Austro-Hungarian Army specialists in camouflage painting. Consideration to the landscape features of the surroundings helped the army to protect the fortifications from enemy observation. Against the background of global and European trends, where the development of camouflage came only after the outbreak of the First World War, these experiments were innovative and pioneering. This topic is important because of the international and European context of the research and introducing practical issues for a proper approach to reconstructing and conserving historic fortifications. The research was conducted in Austria, Poland, Italy, Croatia, Montenegro, and Bosnia and Herzegovina. Previous studies of camouflage with paint in Austro-Hungarian fortifications are incidental and contributory, hence the need for a cross-sectional approach and practical recommendations. Inquiries, literature studies, analysis of available archival sources and the limited iconographic material, and field research were conducted. The results indicate that there was no general camouflage painting scheme in Austria-Hungary and each site was treated individually within its unique context. The study aims to conclude how to properly read the relics of camouflage painting and preserve and protect this specific engineering heritage. It is also possible to formulate guidelines on the basis of the results. The restoration of such paintings for educational purposes might be a part of conservation work programs, and the more extensive revaluation of architecturae militaris monuments that has recently been taking place both in Poland and abroad.

PL

Artykuł dotyczy prób prowadzonych na przełomie XIX i XX wieku przez specjalistów armii austro-węgierskiej w zakresie malowania maskującego, które miało chronić fortyfikacje przed obserwacją nieprzyjaciela przez uwzględnienie cech krajobrazowych otoczenia. Na tle tendencji światowych i europejskich, gdzie rozwój kamuflażu nastąpił dopiero po wybuchu I wojny światowej, eksperymenty te były nowatorskie i oryginalne. Temat jest istotny ze względu na międzynarodowy, europejski kontekst badań oraz konserwatorskie zagadnienia praktyczne, służące właściwemu podejściu do rekonstrukcji i konserwacji zabytkowych fortyfikacji. Badania prowadzono w Austrii, Polsce, Włoszech, Chorwacji, Czarnogórze, Bośni i Hercegowinie. Dotychczasowe opracowania dotyczące maskowania z wykorzystaniem farb w fortyfikacjach austro-węgierskich mają charakter incydentalny i przyczynkarski, stąd potrzeba przekrojowego ujęcia i zaleceń praktycznych. Przeprowadzono kwerendy, studia literatury, analizę dostępnych źródeł archiwalnych i nielicznego materiału ikonograficznego, oraz badania w terenie. Wyniki wskazują, że w Austro-Węgrzech nie istniał ogólny schemat malowania maskującego, a każdy obiekt był traktowany indywidualnie i uwzględnieniem swojego niepowtarzalnego kontekstu. Celem pracy jest sformułowanie wniosków dotyczących właściwego odczytywania reliktów malowania maskującego oraz zabezpieczenie i ochrona tego specyficznego dziedzictwa inżynieryjnego. Możliwa jest również aplikacja wyników przez wytyczne do ewentualnego odtworzenia takiego malowania w celach edukacyjnych, w ramach programów prac konserwatorskich i szerzej zakrojonej w ostatnim czasie - w Polsce i poza jej granicami - rewaloryzacji zabytków architecturae militaris.

4

Stacja transformatorowa „Mogiła”. Nieznany ślad tajnego eksperymentu

Suchoń Filip

Wiadomości Konserwatorskie

|

2021

|

Nr 65

105--119

PL

W skład Twierdzy Kraków – prócz pozycji obronnych – wchodziły również: system komponowanych nasadzeń zieleni maskującej, system komunikacji, sieć łączności telefonicznej i telegraficznej, zaplecze koszarowe, szpitale, składy amunicji i prowiantowe, warsztaty remontowe, zakłady przetwórstwa żywności. W maju 1915 do tej złożonej struktury doszedł jeszcze jeden system, o charakterze zarazem militarnym i przemysłowym. W artykule przybliżono nieznany epizod z dziejów Twierdzy podczas I wojny światowej, kiedy to posłużyła wojskowym inżynierom za teren do testów nowych rozwiązań technicznych. Materialnym śladem zbudowanej wówczas infrastruktury jest zachowany schron stacji transformatorowej, obsługującej drutową zaporę elektryzowaną. Opisano warunki powstania i rozwiązania konstrukcyjne tego unikatowego obiektu.

EN

The Cracow Fortress—apart from defensive positions— also included: a system of landscaped camouflage greenery plantings, a circulation system, a telephone and telegraph network, barracks infrastructure, hospitals, storage infrastructure (munitions and food stores), repair workshops and food processing plants. In May 1915, this complex structure received another system that was both military and industrial. This paper discussed a previously unknown episode in the fortress’s First-World-War history when it served military engineers as a testing ground for new technical solutions. The material trace of the infrastructure built at the time takes the form of a shelter that housed a transformer that serviced an electrified wire barrier. The paper describes the conditions of the construction and the structural solutions of this unique building.

5

Osiedla mieszkaniowe z drugiej połowy XX wieku jako struktury dziedzictwa urbanistycznego – przykład zespołu osiedli mistrzejowickich w Krakowie

Gyurkovich Mateusz, Sotoca Adolf, Szarata Andrzej, Szczerek Eliza, Matusik Agnieszka, Poklewski-Koziełł Damian, Suchoń Filip

Wiadomości Konserwatorskie

|

2021

|

Nr 65

54--65

PL

Artykuł stanowi podsumowanie jednego z wątków kilkunastoletnich badań dotyczących genezy, waloryzacji i rewitalizacji wielkoskalarnych zespołów osiedli mieszkaniowych z drugiej połowy XX wieku, prowadzonych w kilku krajach europejskich. Wielkie osiedla mieszkaniowe były odpowiedzią na powojenną sytuację przestrzenno-funkcjonalną miast. Zespoły mieszkaniowe realizowane za pomocą technologii prefabrykowanych stały się od drugiej połowy ubiegłego wieku znaczącym składnikiem struktury przestrzennej miast, zwłaszcza w Europie Środkowej i Wschodniej, gdzie zniszczenia wojenne były największe, a ustrój komunistyczny promował tanie i efektywne rozwiązania w budownictwie mieszkaniowym. Pomimo objęcia ochroną niektórych obiektów architektonicznych z tego okresu, myśl urbanistyczna, głównie zrealizowane zespoły mieszkaniowe, nie jest w Polsce dostatecznie chroniona. Na przykładzie zespołu krakowskich osiedli artykuł przybliża konieczność ochrony wartościowych dokonań urbanistyki późnego modernizmu (nazywanego socmodernizmem).

EN

This paper summarizes one of the fields of research carried out over more than ten years, focusing on the origins, valorization, and revitalization of large-scale complexes of housing estates from the second part of the twentieth century, conducted in several European countries. Large housing estates, usually erected in edge areas, were an answer to the post-war spatial and functional reality of towns and cities. Housing complexes, built in prefabricated technologies, became a significant component of their spatial structure in the second half of the twentieth century, particularly in Central and Eastern Europe, where war damage was the greatest and the communist regime promoted cheap and effective housing solutions. Despite the fact that some architectural structures from that time are under statutory protection, the urban thought from that period, and housing estates in particular, are not sufficiently protected in Poland. On the example of housing estates located in Cracow, this paper highlights the need to protect valuable achievements of urban planning from the period of Late Modernism (also referred to as Socialist Modernism).