New planning act was introduced in Poland as early as of 1994 with the aim to adapt planning system to the political and economic framework of the country, which shifted its polity from communism to liberal democracy. This new planning law introduced not only new order of planning documents but also shaped a new responsibility for the space. This act, and more broadly legal system of Poland at the time, created also foundations of the completely new approach to the territorial development of the country at each level of governance.The paper is trying to answer a question whether all these legal regulations combined with their interpretation and general “social mood” produced benefits for the users of Polish space. In other words, whether the quality of life of all the stakeholders involved in the process of the production and use of the space increased as a result of this transformation. In this contexts the paper especially examines the impact of property rights and their liaisons with the development rights, followed by the discussion about neoliberal approach to the space, new role and meaning of planning documents and finally the role of planning education and professional development of planners during this 25-years period. In conclusion the paper discusses a few fundamental changes in the legal framework which might help to improve the state of Polish space in the future.
Traditional model of territorial governance is facing structural crisis. In general terms it is reflected in the rejection of institutions and procedures known for the last centenary. This crisis is also reflected in the way the traditional institutions try to build new links with new stakeholders and actors claiming their right to the space. Profile of new stakeholders – like for example new urban activists – challenges not only institutions but also legal and political system of the European countries.The paper discusses the new perspective of territorial governance in Poland. It starts with the short presentation of the traditional governance structure followed by the study of the new stakeholders with the special focus on so- called „urban movements”.Then the issue of new forms of co-operation between traditional institutions and civil society is being discussed. Special focus here is on participatory budgets, recently commonly used in Polish cities. Also new forms of public involvement into urban governance is carefully studied. Political consequences of these new forms of co-operation are being presented and analysed.The concept of multilevel governance is being discussed in the perspective of presented phenomena. The paper concludes with some recommendations for the future which might bring a few possible solutions however the more important outcome the authors see rather in rising a few questions for the about new forms of territorial governance and new model of responsibility for the space.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W swojej słynnej książce Zarys geografii miast Jaque-line Beaujeu-Garnier i Georges Chabot twierdzą że miasto zmienia się, dostosowuje do określonej formy cywilizacyjnej, której jest wyrazem, a zatem jego definicja nie może być jednakowa dla wszystkich epok i dla wszystkich krajów [1]. W konsekwencji - zdaniem tych autorów - miasta należy rozpatrywać na tle ich środowiska i cywilizacji, do której należą. Nie jest przedmiotem tej pracy definiowanie miasta, a rozważenie pewnej istotnej i - paradoksalnie - najtrwalszej cechy miasta - zmienności. Każdy system - a miasto rozumiane jako funkcjonujący organizm bez wątpienia stanowi system - można opisać przez zbiór elementów systemu oraz relacji pomiędzy nimi. Na stan każdego z elementów mogą wpływać roz-maite czynniki znajdujące się poza systemem, a także stan pozostałych elementów. Te z kolei zmieniają relacje, która to zmiana w konsekwencji znowu prowadzi do zmiany stanu poszczególnych elementów. Ze względu na charakter związków z otoczeniem miasto można zaliczyć do systemów otwartych. Oznacza to, że związki te są teoretycznie dowolne, a w praktyce bardzo rozległe. Jest oczywiste, że na stan poszczególnych elementów miasta mają wpływ zmiany gospodarcze, społeczne, przyrodnicze, transportowe, kulturowe, techniczne. Miasto w oczywisty sposób na te zmiany reaguje. Teoria systemów uczy także, że miasto - podobnie jak inne systemy żywe - może odznaczać się celowym działaniem, może zatem modyfikować swoją wewnętrzną strukturę tak, aby zbliżyć się do jakiegoś punktu równowagi. Jeśli więc spojrzy się na miasto w świetle teorii systemów, to okaże się, że zarówno ze względu na naturę miasta (system żywy), jak i na powiązania miasta z otoczeniem (system otwarty) naturalne jest, że następują w nim przemiany manifestujące się także przekształceniami struktur. Te przekształcenia o charakterze fizycznym są oczywiście najbardziej zauważalną przemianą ale nie ulega wątpliwości, że muszą odbywać się na bazie przemian innego rodzaju-cywilizacyjnych, gospodarczych, społecznych, przyrodniczych. Przedmiotem zainteresowania tej pracy jest przede wszystkim fizyczny aspekt przekształcenia, chociaż oczywiście rozważane będą także czynniki, które do niego doprowadziły i które go umożliwiły.
EN
There are many degraded areas in Polish cities, including not only former military, railway and industrial terrains but also housing areas or degenerated sports fields. At present, many Polish cities take up regeneration programmes. Such a task requires particular expertise - how to define a strategic vision of future development, how to build an organizational structure supporting the implementation of this vision, and how to gain financial support. Many papers consider theoretical instruments of regeneration processes but case studies are also very useful. The most interesting are case studies of successfully completed transformations that had resulted in establishing new, living parts of the city. The paper presents three different case studies of urban regeneration - London Docklands, Euralille and the new waterfront of Bilbao. Three different ways of transformation that had been applied are analyzed in the paper - a liberal approach in the Docklands to very strong public supervising in Bilbao. Those cases prove that different regeneration systems may be applied in Polish cities. The paper indicates basic conditions of successful urban regeneration.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.