Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Porównanie biologicznych i konwencjonalnych metod oczyszczania powietrza

Thullie J., Kocur A., Chmiel K., Palica M., Tatoj P.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2003

|

Nr 3

9-13

PL

W pracy przedstawiono przegląd metod stosowanych do oczyszczania powietrza, ze szczególnym uwzględnieniem metod biologicznych. Porównano metody konwencjonalne z biologicznymi i stwierdzono, że metody biologiczne charakteryzują się najniższymi kosztami jednostkowymi.

EN

A survey of air cleaning methods, especially biological ones have been presented in the paper. A comparison between classical and biological methods has been performed. It has been stated that biological methods manifested the lowest unit costs.

2

System zabezpieczeń przed skutkami awarii chlorowej w zakładach produkcji wody

Tatoj P.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2003

|

Nr 5

176-180

3

System zabezpieczania zakładów produkcji wody stosujących chlorowanie przed skutkami awarii chlorowej

Tatoj P., Waluś J.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2002

|

Tom 4

353-364

PL

Ze względu na swoje własności chlor należy do najbardziej toksycznych substancji używanych w gospodarce. Stosuje się go dość powszechnie jako surowiec w przemyśle do produkcji związków organicznych i nieorganicznych. Jednym z ważniejszych procesów, w których znajduje zastosowanie, jest proces dezynfekcji wody w technologii produkcji wody pitnej. Chlor jest transportowany i magazynowany w postaci ciekłej w butlach o zawartości 50 kg lub beczkach o zawartości 500 lub 1000 kg. Do transportu chloru ciekłego używa się również cystern kolejowych. Przeciętnie w średniej wielkości zakładzie produkcji wody pitnej jednorazowo znajduje się 1500 kg ciekłego chloru. Do produkcji chlor pobierany jest z pojemników magazynowych w fazie ciekłej lub gazowej. W wypadku awarii urządzeń technologicznych chlor przedostaje się w sposób niekontrolowany do otoczenia, stwarzając olbrzymie zagrożenia dla ludzi i środowiska. Chlor działa szkodliwie na człowieka zarówno wewnętrznie jak i zewnętrznie. Z tego względu w odpowiednich przepisach przyjęto, że w powietrzu w pomieszczeniach zamkniętych i na stanowiskach pracy najwyższe dopuszczalne stężenie chloru (NDS) może wynosić maksymalnie 1,5 mg Cl2/m3 powietrza (NDSCh - 9 mg Cl2/m3). Należy również mieć na uwadze, że przy stężeniu 120÷150 mg Cl2/m3 w ciągu około 15 min. następuje śmierć człowieka, a przy stężeniu około 3000 mg Cl2/m3 śmierć jest prawie natychmiastowa. Przeprowadzone próby chlorowe wykazały, że opracowany system zabezpieczający przed niekontrolowaną emisją chloru do otoczenia spełnia swoje zadania i powoduje, że chlorownie w zakładach produkcji wody są w maksymalnie możliwym do uzyskania stopniu bezpieczne dla ludzi i środowiska. Pomiary skuteczności neutralizacji chloru wykazały, że neutralizator chloru opracowany w OBR "Barowent" w pełni spełnia swoje zadanie i osiąga skuteczność neutralizacji chloru powyżej 99,5%. Z doświadczeń autorów wynika, że ze względu na specyfikę problemów związanych z stosowaniem chloru, bezpieczne działanie systemu zabezpieczającego wymaga dużego doświadczenia i praktyki w zakresie projektowania, wykonania i rozruchu (próby chlorowej) systemu.

EN

Chlorine is commonly used in drinking water conditioning. It is transported and stored in large bottles or barrels of capacity equal to 500 and 1000 kg. Even in large room a small amount of liquid chlorine can generate the concentration which is mortal for a human being. Therefore, in water treatment plants it is necessary to employ special safety systems against uncontrolled emission of chlorine to the environment. Such a system has been developed in the OBR "Barowent". It comprises ventilation and failure air system, chlorine neutralisation installation, measuring-control system which operates all parts of a safety arrangement. Moreover a chlorine neutralisation device, which is a main part of the installation, has been also developed. The safety system describes technical requirements necessary to obtain the degree of maximum safety for human beings and environment in the water production in the presence of chlorine. The safety system has been designed, installed and tested in a few water production plants. Before implementation the system has been checked by controlled chlorine accidents which confirmed its proper operation. During chlorine tests the measurements of neutralisation efficiency have been performed in the neutralisation device. The neutralisation efficiency reached values over 99.5%.

4

Dezodoryzacja metodą ozonowania w fazie gazowej

Tatoj P.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2002

|

Vol. 36 nr 1

33-35

PL

Omówiono rezultaty słasnych badań ozonowania olejków: lawendowego, goździkowego i różanego oarz trietyloaminy, alkoholu etylowego, izoamylowego, octanu etylu i toluenu w fazie gazowej. Jako zmienne niezależne przyjęto koncentracje masowe odorantów i ozonu oraz czas kontaktu w reaktorze przepływowym; jako zmienną zależną - skuteczność procesu w obszarze zmienności, w którym występuje niepełna skuteczność ozonowania. Oznaczeń olejków dokonywano metodą olfaktometryczną, pozostałych odorantów - chromatograficzną. Wykazano, że wysoka skuteczność procesu wymaga dużych nadmiarów ozonu i czasów kontaktu, co wskazuje, że metoda ozonowania jest zalecana wtedy, gdy inne sposoby oczyszczania gazów zawodzą. Najczęściej wymaga ona dodatkowego węzła unieszkodliwiania ozonu resztkowego. Taki sposób oczyszczania gazów ma jednak wady, m. in. wymaga dużych nadmiarów ozonu i długich czasów kontaktu, aby osiągnąć założoną skuteczność. Poważnym mankamentem metody ozonowania jest powstawanie nowych związków wymagających identyfikacji. Choć występują one w znacząco mniejszych ilościach, niż usuwany odorant, mogą być toksyczne. Dlatego użycie metody ozonowania musi być poprzedzone szczegółowymi badaniami dotyczącymi zarówno skuteczności, jak i charakteru powstających zanieczyszczeń wtórnych. Z przesłanek tych wynika, że metoda ozonowania odorantów w fazie gazowej nadaje się do aplikacji tylko w specyficznych warunkach.

EN

The own ozonization method in gaseous phase for such substances as lavender, clove and rose oils, triethylamine, ethanyl and isoamyl alcohols, ethyl acetate and toluene have been discussed. Mass concentrations of odour-generating agents and ozone, as well as the contact time in the flow reactor have been selected as independent variables. On the other hand, the process efficiency in the range where the ozonization is not fully effective has been taken as a dependent variable. The determination of oils has been carried out using the olfactomertic method, whereas the rest of odour-generating agents - by the chromatographic one. It has been proved that high process efficiency requires the high ozone overdose and the long contact time, what indicates that the ozonization method is recommended when other gas cleaning methods are not effective. The method described usually requires an additional process line for the neutralization of residual ozone. However, such gas cleaning method manifests a number of disadvantages, e.g. the high ozone excess and long contact time necessary for obtaining the established efficiency. A serious dosadvantage of the method is the generation of new compounds, which require identification. Although appearing in significantly lower quqntities than odour-generating substance, such compounds can be more toxic.Therefore, use of the ozonization method should be proceeded by detailed investigations dealing with both the process efficiency and the character of secondary contaminants. In summing up, one may conclude thet the ozonization method in gaseous phase can be employed only in specific conditions.

5

Problemy dezodoryzacji metodą ozonowania w fazie gazowej

Tatoj P.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2002

|

Nr 1

20-21

PL

Omówiono rezultaty badań dezodoryzacji metodą ozonowania w fazie gazowej wybranych odorantów: olejków lawendowego, goździkowego i różanego oraz trietyloaminy, alkoholu etylowego i izoamylowego, octanu etylu i toluenu. Wykazano, że wysoka skuteczność procesu wymaga dużych nadmiarów ozonu i długich czasów kontaktu oraz, że w produktach reakcji pojawiają się nowe związki chemiczne, których jednak nie identyfikowano. Uzyskane wyniki wskazują, że dezodoryzację metodą ozonowania w fazie gazowej można stosować tylko w specyficznych warunkach, po przeprowadzeniu dokładnych badań wstępnych określających parametry procesu i przy pełnej identyfikacji powstających produktów reakcji. Jednak nawet w takich przypadkach należy się liczyć z problemami natury technicznej i ekonomicznej. Z przesłanek tych wynika, że dez-odoryzacja metodą ozonowania w fazie gazowej nadaje się do aplikacji tylko w specyficznych warunkach, kiedy inne metody zawodzą.

EN

The experimental results dealing with deodorization using the ozonization method in gas phase for selected odorants such as: lavender, clove and rose oils, triethylamine, ethanol, isoamyl alcohol, ethyl acetate and toluene have been discussed. It has been proved that a high process efficiency required large ozone overdoses and long contact time and new substances appeased in reaction products. However, these substances have not been identified. The results indicate that the ozonization in gas phase can be used only in the specific conditions, after precise initial tests determining process parameters and reaction products. Even for these cases, some technical and economical issues can be encountered. In the light of circumstances presented, one can stated that deodorization using the ozonization method in gas phase is applicable only in specific conditions, when other methods are inappropriate.

6

Ozonowanie wybranych związków złowonnych w fazie gazowej

Waluś J., Tatoj P., Palica M., Kaczyńska T., Chmiel K.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2002

|

Vol. 9, nr 7

779-788

PL

Ozonowano w fazie gazowej: alkohol etylowy i izoamylowy, octan etylu oraz toluen w zakresie stężeń rzędu mg/m3 i czasów kontaktu 22-42 s przy różnych nadmiarach ozonu. Stwierdzono, że dobra skuteczność ozonowania wymaga dużych nadmiarów ozonu i długich czasów kontaktu, co skłania do konkluzji, że ozonowanie może być użyte wówczas, gdy inne metody, np. biofiltracja zawodzą lub są zbyt kosztowne.

EN

Research on ozonization in gaseous phase of ethanol, isoamyl alcohol, ethyl acetate and toluene in the ranges of concentration of the order ofmglm3, and contact time up to 22-42 set and for the various ozone overdoses bas been carried out. It bas been found out that a good ozonization efficiency requires a large ozone overdose as well as a long contact time. Therefore, one tan conclude that ozonization tan be used when other methods (e.g. biofiltration) do not work or they are too expensive.

7

Zalety i wady metody ozonowania w fazie gazowej

Waluś J., Tatoj P., Kaczyńska T., Palica M., Chmiel K.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2001

|

Tom 3

33-52

PL

Obecność odorantów w gazach odlotowych w szeregu technologii wiąże się z ich uciążliwością zapachową w otoczeniu. Dlatego podejmowane są badania różnych metod unieszkodliwiania zapachowego takich zanieczyszczeń. Na V Międzynarodowym Sympozjum "Zintegrowane systemy zapobiegania emisji zanieczyszczeń" (Międzyzdroje, kwiecień 1997) J. Kośmider przedstawiła koncepcję krajowej strategii ograniczenia odorowej uciążliwości powietrza oraz procedur licencyjnych i kontrolno - pomiarowych [1,2]. Jak dotąd w Polsce dopuszczalne stężenia większości odorantów nie zostały określone przepisami, choć lista związków emitowanych do powietrza atmosferycznego, a podlegających kontroli sukcesywnie się wydłuża. Wśród licznych metod oczyszczania gazów odlotowych zawierających tzw. odoranty, najbardziej w ostatnich latach rozwinęły się metody biologiczne, zwłaszcza biofiltracja, charakteryzująca się niskimi kosztami jednostkowymi [3,4], która jednak nie jest uniwersalna. Stosuje się ją wówczas, gdy gazy odlotowe zawierają określony związek, natomiast w wypadku mieszanin różnych związków niekiedy zawodzi. Dlatego alternatywą do biofiltracji może być wówczas ozonowanie w fazie gazowej. I. Pollo [5] stwierdza m.in., że ozon daje początek rozpadowi związków makromolekularnych na monomolekularne, utlenia związki organiczne i nieorganiczne (w tym cyjanki, siarczki, azotyny) i ma działanie bakteriobójcze. Ze względu na bardzo dobre własności utleniające stosuje się go do redukcji trujących i trudno utleniających się związków, np. pestycydów, związków chloro- i fosforoorganicznych, fenoli, amin, pochodnych ropy naftowej, usuwania par rtęci z powietrza, czy też w procesach dezodoryzacji. Używając jednak ozonu w procesach dezodoryzacyjnych należy sobie zdawać sprawę, że jest on czynnikiem toksycznym już przy niewielkich wyczuwalnych stężeniach. Poza bezpośrednim oddziaływaniem na systemy redoksowe i utlenianiem aminokwasów ozon powoduje uwalnianie z tkanek adrenaliny i jej pochodnych, a także histaminy, a skutki działania ozonu na organizmy żywe są porównywalne do skutków działania jonizującego. Wg [5] próg wyczuwalności ozonu zawiera się w granicach 4ź104 0,98 mg/m3, przy czym już dla koncentracji 0,4 mg/m3 obserwuje się u ludzi trudności koncentracji i bezsenność. Stąd wynika zasadnicze ograniczenie ozonowania w fazie gazowej, związane z usunięciem nieprzereagowanego ozonu z gazów po ich oczyszczeniu. Celem badań było określenie skuteczności ozonowania w funkcji stężenia ozonu, stężenia wybranych odorantów i czasu kontaktu. Przy wyborze odorantów kierowano się następującymi przesłankami: - w praktyce przemysłowej odoranty winny być spotykane przy stężeniach stanowiących o ich uciążliwości zapachowej - winny reprezentować związki różnego rodzaju - ich oznaczenie nie powinno nastręczać trudności - praca układu wytwarzającego i dozującego winna być stabilna, zaś ciśnienie cząstkowe par odorantów ma odpowiadać ciśnieniu wystarczającemu do uzyskania założonego stężenia odorantu. Ozonowanie zanieczyszczeń w fazie gazowej wiąże się jednak z pojawieniem szeregu problemów technicznych. Uzyskanie założonej skuteczności procesu dla określonego stężenia odorantu wymaga wystarczającego nadmiaru ozonu i odpowiedniego czasu kontaktu. Wzrost stosunku / Cod prowadzi wprawdzie do zwiększenia , ale w gazach poreakcyjnych pozostaje nieprzereagowany ozon, który trzeba neutralizować w dodatkowym węźle instalacji po reaktorze. Powoduje to zwiększenie kosztów całej instalacji dezodoryzującej. Zbyt mała ilość ozonu wiąże się z kolei z niską skutecznością procesu. Jak stwierdzono w badaniach, wzrostowi skuteczności sprzyja zwiększenie czasu kontaktu. Ponieważ stosowane czasy wynosiły kilkanaście- kilkadziesiąt sekund, uzyskanie takich czasów wymagałoby bardzo małych prędkości gazów w przewodach odlotowych, czyli dużych przekrojów kanałów w instalacjach przemysłowych. Jest to niewątpliwie poważny mankament metody ozonowania. Istotny też jest problem pojawienia się po reakcji nowych związków wymagających identyfikacji. Związki takie, choć występujące w znacząco mniejszych ilościach, niż usuwany odorant, mogą być bardziej toksyczne, niż odoranty poddane ozonowaniu. Dlatego użycie metody ozonowania dla określonej mieszaniny gazów musiałoby być poprzedzone szczegółowymi badaniami dotyczącymi zarówno uzyskiwanych skuteczności, jak i charakteru powstających zanieczyszczeń wtórnych. Jednym ze sposobów uniknięcia zasygnalizowanych trudności jest znacznie bardziej efektywne ozonowanie w fazie ciekłej, co jednak wiąże się ze wzrostem ogólnych kosztów procesu oczyszczania gazów z odorantów, zwłaszcza że występująca ich uciążliwość zapachowa pojawia się już przy niskich stężeniach. Należy wreszcie zaznaczyć, że węzeł destrukcji ozonu resztkowego bazujący na rozkładzie termicznym może decydować o ekonomice całej instalacji. Dlatego ogólna konkluzja z przeprowadzonych badań sprowadza się do stwierdzenia, że choć ozonowanie w fazie gazowej prowadzi do znaczącej redukcji zanieczyszczeń, to nadaje się do aplikacji tylko w specyficznych warunkach i należy je stosować bardzo rozważnie.

EN

The own ozonization method in gaseous phase for such substances as lavender, clove and rose oils, triethylamine, ethyl and isoamyl alcohols, ethyl acetate and toluene have been discussed. Mass concentrations of odour-generating agents and ozone, as well as the contact time in the flow reactor have been selected as independent variables. On the other hand, the process efficiency in the range where the ozonization is not fully effective has been taken as a dependent variable. The determination of oils has been carried out using the olfactomertic method, whereas the rest of odour-generating agents - by the chromatographic one. It has been proved that the high process efficiency requires the high ozone overdose and the long contact time, what indicates that the ozonization method is recommended when other gas cleaning methods are not effective. The method described usually requires an additional process line for the neutralization of residual ozone. The data obtained enable one to predict ozonization conditions, the process efficiency for the odour-generating agents tested as well as to evaluate advantages and disadvantages of the method. A main advantage of the ozonization in gaseous phase is possibility of its usage for various ill-odoriferous substances. However, such gas cleaning method manifests a number of disadvantages, e.g. the high ozone excess and long contact time necessary for obtaining the established efficiency. Typically, non-reacted ozone should be neutralized in the separate process line just after the reactor, thus increasing costs. A serious disadvantage of the method is the generation of new compounds, which require identification. Although appearing in significantly lower quantities than odour-generating substance, such compounds can be more toxic. Therefore, use of the ozonization method should be proceeded by detailed investigations dealing with both the process efficiency and the character of secondary contaminants. In summing up, one may conclude that the ozonization method in gaseous phase can be employed only in specific conditions.

8

Ozonowanie trietyloaminy

Waluś J., Palica M., Kaczyńska T., Tatoj P., Chmiel K.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2000

|

Vol. 34, nr 5

194-199

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań skuteczności ozonowania trietyloaminy w fazie gazowej w funkcji czasu kontaktu, stężenia aminy i stężenia ozonu w zakresie .... . Stwierdzono, że wysoka skuteczność procesu wymaga odpowiednich czasów kontaktu i nadmiaru ozonu.

EN

Trietyloamine ozonization. In the article it has been presented the tests results of the efficiency of trietyloamine ozonization tn the gas phase as a function of contact period, amine and ozone concentration in the range of ........ . It has been found that high efficiency of the process requires sufficient contact periods and ozone excess.

9

Degradacja zapachowa wybranych olejków aromatycznych metodą ozonowania.

Palica M., Chmiel K., Kaczyńska T., Tatoj P.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

1999

|

Vol. 6, nr 4

369-380

PL

W pracy podano wyniki doświadczeń laboratoryjnych dotyczących unieszkodliwiania zapachowego olejku goździkowego i różanego ozonem w zakresie zmienności stężenia ww. olejków: różanego [wzór], goździkowego [wzór], ozonu [wzór] i czasu kontaktu [wzór]; oznaczeń zapachowych po ozonowaniu dokonywano olfaktometrycznie. Znaleziono warunki, w których uzyskuje się pełną degradację zapachową obydwu olejków metodą ozonowania.

EN

Experimental results dealing with the odour - degradation of clove and rose oils by means of ozone have been presented. The concentration ranges used were as follows: [formula] and [formula] for rose oil, clove oil and ozone, respectively. Te appropriate contact time was equal to [formula]. The odour determination after ozonization has been checked olfactometrically. The conditions have been found at which a full odour - degradation for both oils has been obtained by the ozonization method.

10

Badania oporów przepływu i skuteczności dezodoryzacji trójetyloaminy na wybranych złożach naturalnych. Cz. III Szybkość biodegradacji

Kaczyńska T., Palica M., Tatoj P., Waluś J., Wilczek A.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

1998

|

nr 1

19-24

PL

W opracowaniu szybkości biodegradacji trójetyloaminy na wybranych złożach naturalnych (kory z drzew iglastych, przepracowanego złoża po produkcji pieczarek i słomy pszeniczej) zastosowano zależność Michaelisa-Mentena. Na bazie własnych danych doświadczalnych znaleziono indywidualne funkcje szybkości biodegradacji w zależności od obciążenia dla użytych złóż. Stwierdzono, że głównym parametrem wpływającym na szybkość biodegradacji jest wilgotność zanieczyszczonego odorem powietrza.

EN

Working out the triethylamine biodegradation rate on selected natural beds (coniferous tree bark, bed after mushroom production and of wheaton straw) the dependency of Michaelis-Menten's was used. Basing on own experimental data individual functions of biodegratation rates were found depending on the load (stress) for used beds. It was stated that main parameter influencing on the biodegradation rate is the humidity of the odour polluted air.