Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 27

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
PL
W pracy zawarto dotychczas niepublikowane informacje na temat kopalni węgla brunatnego „Borussia”, która funkcjonowała w latach 1855-1932 niedaleko wsi Trześniów koło Ośna Lubuskiego. Opisano historię kopalni, a także odkrycia węgla w okolicy Ośna. Scharakteryzowano także warunki geologiczne oraz górnicze eksploatacji i sposób jej prowadzenia. Praca zawiera historyczne mapy górnicze i topograficzne.
EN
The paper presents history of lignite mining in region of Ośno Lubuskie (north west part of Ziemia Lubuska -West Poland). It describes under-ground mining in complicated geological condition (glaciotectonic deformations). The paper is based on remained German archival materials (Main Mining Office) and also some Polish materials. The paper also describes the discovery of lignite deposits in the nineteenth century, as well as the detailed history of one of the largest mines in the region, i.e. "Borussia" in Trześniów. The paper is supplemented with historical maps showing the locations of the mines and presents the available technical and statistical data.
PL
Artykuł opisuje nieistniejące już uzdrowisko, jakie funkcjonowało w pierwszej połowie XIX wieku w Gliśnie (Ziemia Lubuska). Opierało się ono na leczniczych właściwościach wód mineralnych z lokalnych źródeł oraz na tzw. mule węglowym. Nie jest do końca wiadome, czy muł węglowy był swego rodzaju nawodnionym węglem brunatnym, jego mieszaniną, czy też może rozłożonym torfem. Przedstawiono charakterystykę mułu węglowego, cytując XIX-wieczne analizy chemiczne. Artykuł opisuje także pokrótce historię górnictwa węgla brunatnego w okolicy Glisna. Górnictwo to należy do najstarszych na terenie obecnej Polski. Podano także zarys historii samej wsi Glisno i losy dawnego uzdrowiska aż do czasów współczesnych.
EN
The paper presents the no longer existing spa located in Glisno (Ziemia Lubuska, West Poland) which functioned in first half of the 19th century. The spa was based on local mineral water and socalled lignite sludge. It is not known if the lignite sludge was a kind of saturated lignite, its mixture or peat. A description of lignite sludge was provided based on the available chemical analysis from the 19th century. In 19th century Glisno was one of the oldest lignite mines in Poland. The paper also focuses on the history of Glisno village which was closely connected to the lignite and the history of the 18th century palace where the former spa was located.
PL
Artykuł przedstawia historię jednej z ważniejszych kopalń węgla brunatnego na Ziemi Lubuskiej, która znajduje się niedaleko Ośna Lubuskiego. Kopalnia ta działała w latach 1860–1945 pod nazwą Oskar, a następnie do 1961 r. jako kopalnia Smogóry. W publikacji opisano przedwojenne losy kopalni, pokazano miejsca eksploatacji oraz lokalizację szybów i upadowych. W artykule wykorzystano materiały znajdujące się w archiwach niemieckich oraz polskich. Cytowane są dostępne dane dotyczące wydobycia i zatrudnienia. Krótko opisano także odkrycie złóż węgla w tej części Ziemi Lubuskiej oraz stosowaną ówcześnie eksploatację podziemną metodą filarowo-komorową na zawał. Scharakteryzowano również bardzo skomplikowaną budowę pokładów węgla, wynikającą z warunków geologicznych (zaburzenia glacitektoniczne). Budowę geologiczną przedstawiono na przekrojach geologicznych.
EN
The paper presents history of one of the largest mines in the Lubusz Land, namely the Oskar Mine in Smogóry near Ośno Lubuskie. The mine operated between 1860 and 1945 under the name of Oskar and later as Smogóry until 1961. The paper focuses on the detailed pre-war history of the Oskar Mine, shows its mining area, location of shafts and descending galleries. Available data about the amount of extraction and employment level are presented. The paper is based on remaining German archived materials (Main Mining Office) and on Polish documents. The paper describes briefly the discovery of lignite deposits in the 19th century near Ośno Lubuskie. Underground room and pillar retreat mining used in this mine is also characterized. Complicated lignite bed structure, resulting from geological conditions (glaciotectonic deformation), is discussed. The geological structures is illustrated by a few geological cross-sections.
PL
Artykuł przedstawia problem występujący na terenach związanych przed II wojną światową i krótko po niej z podziemnym górnictwem węgla brunatnego. Na ziemi lubuskiej na przestrzeni ok. 150 lat funkcjonowało kilkaset podziemnych kopalń węgla. Obecnie część terenów pokopalnianych podlega zagospodarowaniu, np. dla celów zabudowy mieszkaniowej. Do tej pory brak jest wypracowanej procedury badań geologicznych i geofizycznych, jakie powinny mieć zastosowanie na tym terenie. Zaprezentowano konkretne przykłady badań, w tym geofizycznych, jakie zostały przeprowadzone w celu określenia przydatności terenów pogórniczych na cele budowlane w Zielonej Górze. Podano także krótki opis sposobu i zarys historii eksploatacji węgla brunatnego.
EN
On the background of the former method of lignite extraction (already not used in Poland) and short history of lignite mining, the paper presents the problem of surface deformation connected with former underground lignite mining on Ziemia Lubuska (West Poland). Currently part of this area is going to be a builtup area. The paper presents one example of complex geological or geophysical investigation executed in Zielona Góra to determine possibility of development of the area. 7 boreholes to the depth of 10 m, 3 boreholes of 20 m, dynamic tests and static tests (CPT) to the depth of 13–21 m were done. CPT tests and boreholes didn’t show any zone of lower soil density, which could be correlated with loosen soil above former lignite exploitation. Standard tests were supplemented with seismic investigation by MASW 2D method. 3 seismic profiles with length of 115 m were done. A seismic boundary of zone of lower density soil were marked out. This zone can be correlated with area of discontinuous surface deformation. Geophysical investigations didn’t enable to discover location of former shafts. Performed investigations allow to determine the zone of former mining and to design residential building outside this area.
PL
Artykuł przedstawia problem deformacji powierzchni terenu, szeroko występujący na terenach związanych przed II wojną światową i krótko po niej z podziemnych górnictwem węgla brunatnego. Na Ziemi Lubuskiej, na przestrzeni około 150 lat istniało kilkaset kopalni węgla. Największe z nich („Bach” w Cybince, „Oskar” i „Eduard” koło Ośna Lubuskiego, „Emma/ Maria” w Niecieczy, „Henryk” w Żarach, „Consolidierte Grünberger Gruben” w Zielonej Górze) pozostawiły namacalny problem w postaci istniejących oraz ciągle powstających deformacji terenu. Artykuł przedstawia pokrótce technikę wydobycia węgla, nie stosowaną już w Polsce, a także historię najważniejszych kopalni. Uwagę poświęcono także terenom pokopalnianym oraz problemom występujących przy ich zagospodarowaniu. Zaprezentowano kilka zapadlisk, jakie utworzyły się w okolicy Zielonej Góry w ostatnich latach. Przedstawiono także konkretne przykłady badań, jakie zostały zastosowane w celu określenia przydatności terenów pogórniczych na cele budowlane.
EN
This paper presents the problem of surface deformation connected with underground lignite mining on Ziemia Lubuska (West Poland). There have been hundreds of lignite mines in the last 150 years here. The biggest ones: („Bach” in Cybinka, „Oskar” and „Eduard” near Ośno, Lubuskie, „Emma/Maria” in Nieciecz, „Henryk” in Żary, „Consolidierte Grünberger Gruben” in Zielona Góra) have left the substantial problem - existing and forming sinkholes and subsidences.The paper presents the extraction method, yet not used in Poland, and history of lignite mining in Ziemia Lubuska. Some examples of subsidence and their investigations from this area were described.
PL
Artykuł przedstawia historię górnictwa węgla brunatnego w północno-zachodniej części Ziemi Lubuskiej, pomiędzy Ośnem Lubuskim a Sulęcinem. Na terenie tym funkcjonowały kopalnie podziemne, eksploatujące węgiel na zawał w skomplikowanych warunkach geologicznych (zaburzenia glacitektoniczne). W artykule wykorzystano materiały dostępne w archiwach niemieckich (Wyższy Urząd Górniczy w Halle) oraz polskich. Krótko opisano odkrycie złóż węgla w XIX w. Przedstawiono dokładniej historię największych kopalń regionu: „Oskar” i „Borussia” w Smogórach oraz „Eduard” w Długoszynie oraz skrótowo pozostałych kopalń. Przedstawiono najważniejsze kopalnie na historycznych mapach oraz dostępne dane o wydobyciu i zatrudnieniu.
EN
The paper presents a brownfield site investigation of the area where lignite was formerly exploited with an underground mining method. The Miocene lignite seams were folded by glaciers and covered with a layer of highly compacted sediments with sands on top. Yet eighty years after the extraction ceased, new sinkholes still develop. The aim of this work is to determine both the mechanical parameters of soil in the area of sinkholes and the changes in the values of these parameters induced by the process of sinkhole formation. The applied methodology involves in-situ investigations. Soil state and strength parameters were examined with the use of CPTU and DPL tests, while stiffness parameters were determined in the SDMT test. The evaluated parameters of soil may provide data for numerical modelling of the process of sinkhole formation and may significantly simplify future in-situ investigations in the area where the soil profile shows high natural changeability of state. The knowledge of values of parameters in a sinkhole and outside it enables easier differentiation between the zones of undisturbed soil and zones where sinkholes formed in the past (and were then backfilled) or where the sinkhole formation process is currently in progress.
PL
Przedstawiono warunki występowania węgla brunatnego na terenie Zielonej Góry. Opisano jego pochodzenie oraz procesy geologiczne (glacitektoniczne), jakim podlegał. Pokazano i opisano kilka przykładów płytkiego występowania węgla na terenie miasta. Zaprezentowano także dostępne wyniki jego badań laboratoryjnych.
EN
The paper presents the conditions of lignite occurrence in Zielona Góra. The genesis of the lignite and geological (glacitectonical) processes were shortly described. Some examples of shallow occurrence of lignite were demonstrated and described. Available data on laboratory testing were also presented.
9
Content available Osady organiczne doliny Płoni w Barlinku
PL
Praca prezentuje szczegółowy opis skomplikowanej budowy geologicznej fragmentu doliny rzeki Płonia w Barlinku. Rzeka ta wykorzystuje rynnę wyerodowaną w morenie czołowej fazy pomorskiej zlodowacenia wisły. Występują tu dwa kompleksy osadów: plejstoceński i holoceński. Osady plejstoceńskie mają genezę lodowcową, wodnolodowcową oraz zastoiskową, natomiast osady holoceńskie mają genezę jeziorną, bagienną i rzeczną.
EN
The paper presents a detailed description of complicated geological structure of fragment of Płonia river valley in Barlinek. Płonia river made use a gutter eroded in end moraine of Pomeranian phase of Weichsel glaciations. There occurs two complexes of sediment: Pleistocene and Holocene. Pleistocene sediments have glacial, fluvioglacial and marginal lake origin, and Holocene sediments have lake, swamp and river origin.
PL
Artykuł przedstawia kilkanaście miejsc z terenu centrum Słubic, gdzie stwierdzono występowanie gruntów organicznych. W literaturze oraz dokumentacjach geologicznych są one generalnie opisywane jako holoceńskie mady rzeczne. Szczegółowa analiza dostępnego materiału pozwala jednak postawić tezę, że niektóre z tych osadów są plejstoceńskie i mają genezę zastoiskową lub bagienną. Najgłębiej zalegające osady organiczne można przypisać do interglacjału eemskiego.
EN
Paper presents several point from Słubice city where organie soils were indentified. This soils are described usually as Holocene fen soil. Detailed analysis of geological data allows to state a thesis that some of this soil origin from Pleistocene and have other genesis. The deepest organie soil layer can be consider interglacial period.
11
Content available remote Postglacjalne osady organiczne w Sulechowie
PL
W Sulechowie udokumentowano występowanie organicznych osadów jeziornych (kreda jeziorna, gytia) w co najmniej dwóch lokalizacjach. Ich genezę związano z postglacjalnym zanikiem lądolodu zlodowacenia Wisły. Stanowisko występowania osadów organicznych porównano z wcześniej opisanym stanowiskiem z terenu Sulechowa. Z uwagi na występowanie osadów "bagiennych" tereny te wymagają ochrony przed inwestycjami różnego typu.
EN
In paper organic deposits (gyttja, lacustrine chalk) from Sulechów were described. The origin of this deposits is connected with melting of Weichsel glacier. Described site was compared with another site of organic deposits from Sulechów. This area requires protection against investment by reason of occurrence of natural "boggy" environment.
PL
W pracy przedstawiono opis gruntów spoistych o bardzo wysokiej granicy płynności. Grunty te stanowią wysoki odsetek (ok. 20%) gruntów bardzo spoistych występujących na Środkowym Nadodrzu. Przedstawiono ich historię geologiczną oraz środowisko sedymentacyjne. Scharakteryzowano podstawowe parametry geotechniczne i pokazano możliwości opisu gruntów tego typu za pomocą znanych nomogramów.
EN
Paper presents description of cohesive grounds of very high liquid limit. Such grounds are about 20% of all clayey grounds from Środkowe Nadodrze area. Authors show geological history and sedimentation environment of investigated grounds. A basic geotechnical parameters was also described and opportunities of using some nomogram was shown
13
PL
W pracy przedstawiono szczegółowy opis budowy geologicznej okolic Przylepu, które są częścią północnego skłonu Wału Zielonogórskiego. Wał ten jest wypiętrzeniem glacitektonicznym utworzonym w trakcie zlodowacenia Warty i przekształconym dodatkowo przez lądolód glacifazy leszczyńskiej zlodowacenia Wisły. W obrębie Wału stwierdzono liczne zaburzenia glacitektoniczne (np. fałdy) oraz kry glacitektoniczne zbudowane głównie z osadów neogenu. Na północnym skłonie Wału istnieją ponadto tarasy kemowe zbudowane z osadów fluwioglacjalnych i limnoglacjalnych glacifazy leszczyńskiej. Budowę geologiczną opisywanego terenu zaprezentowano na licznych przekrojach opartych na ponad dwudziestu odwiertach do głębokości 50-60 m.
EN
The paper presents detailed description of geological structure of Przylep surroundings. This area is a part of north slope of Wał Zielonogórski glacitectonical elevation formed during Warta glaciation and transformed during Wisła glaciation. Many glacitectonical disturbances (e.g. folds) and glacitectonical floats built from neogene deposits occurs inside this elevation. On north slope of Wał Zielonogórski exists also kame-terrace. Geological structure of this area was shown on many intersection based on 60m depth bore-holes.
PL
W artykule przedstawiono zarys budowy geologicznej Łuku Mużakowa, a także szczegółowy opis budowy jego fragmentu. Badaniami został objęty teren pokopalniany, obecnie pojezierze antropogeniczne. Na podstawie danych z odwiertów do głębokości 25 m zaprezentowano przekroje geologiczne terenu. Omówiono również warunki hydrogeologiczne oraz chemizm wód podziemnych.
EN
Paper presents an outline of geological structure of Muskau Arc and detailed description of its part. Investigation covered area of former brown coal mine, now anthropogenic lake-land. Paper contains geological sections based on 25 m deep bore-holes. Also hydrogeological conditions and chemical properties of ground- and surface water were discussed.
15
Content available remote Badania laboratoryjne przewodnictwa cieplnego piasku kwarcowego
PL
Przewodnictwo cieplne jest najważniejszym parametrem w problematyce czerpania ciepła z gruntów, czyli tzw. płytkiej geotermii. Brak jest jednak szerokich badań w tym zakresie. W pracy przedstawiono opis pomiarów przewodnictwa cieplnego w kwarcowych piaskach z Osiecznicy. Omówiono metodykę badań i aparaturę pomiarową. Otrzymane wyniki porównano z wynikami cytowanymi w literaturze i przeprowadzono dyskusję.
EN
Thermal conductivity is the most important parameter in calculation of earth heat absorbing. There is an absence of wide investigations in this range. This paper presents description of thermal conductivity measurements in quartz sands from Osiecznica. Methodology and measurement equipment were precisely discussed. Obtained results were compared with results from literature.
16
Content available remote Przewodnictwo cieplne gruntów niespoistych różnych typów genetycznych
PL
Artykuł opisuje badania laboratoryjne i terenowe przewodnictwa cieplnego gruntów niespoistych. Przedstawiono wyniki pomiarów dla różnych typów genetycznych gruntów i porównano je z danymi znanymi z literatury. Wykazano silną zależność pomiędzy wilgotnością a przewodnictwem cieplnym gruntów.
EN
The paper presents laboratory and field investigations of thermal conductivity of coarse soils. The measurements results of different genetic types of soil was described and compared with data from literature. A dependence between moisture content and thermal conductivity was noticed.
PL
Składowisko Chrobrów zostało założone w nieczynnej kopalni żwiru. Przez pierwszych 10 lat działalności składowisko nie miało żadnego uszczelnienia i wody przesączające się przez odpady swobodnie migrowały w głąb gruntu. Budowa geologiczna podłoża jest niekorzystna, gdyż bezpośrednio pod odpadami znajdują się żwiry i pospółki o wysokim współczynniku filtracji. W chwili obecnej składowisko ma uszczelnienie w postaci siatki geokompozytowej, jednak pod nią nadal znajdują się skażone żwiry i pospółki. Przeanalizowano 11-letnie dane, dotyczące jakości wód gruntowych oraz powierzchniowych. Stwierdzono skokowe pogarszanie się składu wód podziemnych, szczególnie w zakresie jonów Cl, N-NH4, Na i K. Podwyższone zawartości wszystkich składników w początkowym okresie badań jest najprawdopodobniej efektem eksploatacji bez uszczelnienia. Nie wyjaśnia to jednak dalszego pogarszania się jakości. Można zatem wyciągnąć wniosek o nieprawidłowym działaniu założonej geosiatki. Nie stwierdzono negatywnego wpływu składowiska na wody w dopływie Bobru.
EN
The waste dump was installed in former gravel excavation. For first 10 years it had no leak stopper and sewage water could freely infiltrate. Geological structure of waste dump base is unfavourable: garbage arr directly stored on gravels with high filtration coefficient. At the moment the waste dump has a leak stopper made from bentonite composite but there are still polluted grounds underneath. In this paper was analyzed data about ground- and surface water quality from 1994- 2004. It was found that the quality of groundwater deteriorated. The most worsening was noted in case of Cl, N-Nh4, Na and K ions. Increased values of all groundwater components in first period of investigation are results of exploitation without leak stopper. But later deterioration of groundwater quality can not be explained in this way. It should be drawn a conclusion that the seal of waste dump bottom does not work correctly. There is nomnegative impact of waste dump on surface water.
PL
W artykule omówiono problemy, jakie występują przy estymacji współczynnika przewodzenia ciepła gruntów na podstawie współczynników przewodzenia ciepła jego poszczególnych faz. Przedstawiono różne metody tej estymacji z zastosowaniem reguł addytywności, oraz pokazano nomogramy stworzone w tym celu przez Johannsena. Omówiono także wpływ porowatości i temperatury gruntu na wartość współczynnika przewodzenia ciepła gruntu.
EN
The paper discusses problems which occur in estimating thermal conductivity of ground. Ground consists of three phases and all its parameters are "resultant" of parameters of particular phases. Paper presents different methods of estimation with the aid of additivity rules and shows nomograms made by Johannsen. The greatest influence on value of thermal conductivity coefficient (except the type of ground) have its porosity and temperature. This two parameters were precisely discussed.
19
Content available remote Impact of sewage sludge land application on groundwater's quality
EN
Sewage sludge is nowadays treated as a fertiliser and applied to agriculture. It can result in soil and groundwater quality. The aim of the study is to describe an example of sewage sludge application and its influence on groundwater composition in West Poland. Groundwater sample from four piezometers was examined each three months and compared with hydrogeochemical background. The investigations, carried out while fertilising the land with the sludge, have revealed a considerable increase in the concentration of some ions (e.g. N-NH4 by 200%, N-NO3 by 1203,5%, SO4 by 142,8% and Zn by 383,1%) as well as an inconsiderable in pH of groundwater. The authors noticed also the decrease in the concentration of heavy metals ions that may be caused by the improvement in sorption features of the ground and reduction of mobility of heavy metals ions because of precipitation. Little thickness of an unsaturated zone (8.8 m.) is not effective protection against the infiltration of the pollution from the surface. The time of the vertical infiltration into the aquifer has been estimated at t=14.4 days.
PL
Osady ściekowe są obecnie stosowane w rolnictwie jako wartościowy nawóz, co może jednak powodować zmiany w jakości gleb i wód gruntowych. Celem pracy jest opis jednego z przypadków stosowania osadów ściekowych w rolnictwie i jego wpływ na skład wód podziemnych. Próbki wód podziemnych były pobierane co kwartał od początku używania osadów ściekowych. Zanotowano wzrost zawartości niektórych jonów (m.in. N-NH4 o 200%, N-NO3 o 1203,5%, SO4 o 142,8% oraz Zn o 383,1%). Zanotowano także obniżenie zawartości niektórych metali ciężkich, co mogło zostać spowodowane polepszeniem się własności sorpcyjnych gleby i obniżeniem mobilności jonów metali ciężkich. Czas infiltracji do warstwy wodonośnej określono na około 14,4 doby.
20
Content available remote Migracja podstawowych zanieczyszczeń z lagun osadowych ścieków komunalnych
EN
The influence of municipal waste water from a 70-year old settling tank on groundwater’s quality has been studied. Authors have observed contamination of groundwaters in the nearest vicinity of the tank - a significant increase of Cl, SO4, N-NH4, N-NO2, N-NO3and K content. The extent of contamination within the whole monitored area has been analyzed. Composition of groundwater in years 1985-2002 has been shown on diagrams. A correlation between the groundwater contamination and type of area (forest, farmland, village) is reported. Local pollution sources independent of the tank have been detected.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.