Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ wysokiego ciśnienia hydrostatycznego na podstawowe składniki mleka

Dudzińska A., Domagała J., Wszołek M.

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2018

|

R. 23, nr 5

6--13

2

Wpływ wysokiego ciśnienia hydrostatycznego na mikroorganizmy występujące w mleku i na właściwości mleka

Dudzińska A., Domagała J., Wszołek M.

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2018

|

R. 23, nr 5

15--22

PL

Technika wysokich ciśnień hydrostatycznych (UHP), będąca nowoczesną technologią utrwalania i kształtowania cech sensorycznych żywności, może być alternatywą obróbki termicznej wielu produktów spożywczych, w tym mleka. W pracy przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat wpływu wysokiego ciśnienia hydrostatycznego na mikroorganizmy zawarte w mleku oraz na główne właściwości mleka. Wegetatywne formy drożdży i pleśni oraz ich spory niszczone są przez ciśnienie 200 ÷ 400 MPa, a wegetatywne formy bakterii (również chorobotwórcze) – 300 ÷ 600 MPa, natomiast przetrwalniki > 1000 MPa. Wirusy wykazują bardzo różną odporność na ciśnienie. Obróbka wysokociśnieniowa, wywołując zmiany w składnikach mineralnych mleka, powoduje wzrost jego pH. Micele kazeinowe ulegają rozpadowi na drobne podjednostki, co w efekcie zmniejsza mętność i jasność mleka, a zwiększa jego lepkość. Odpowiednio dobrane parametry presuryzacji korzystnie oddziałują na właściwości technologiczne mleka. Ciśnienie 100 ÷ 300 MPa wpływa na: poprawę właściwości koagulacyjnych mleka traktowanego podpuszczką, skrócenie czasu koagulacji oraz skrócenie czasu żelowania. Ciśnienie 200 ÷ 400 MPa umożliwia otrzymanie twardszego skrzepu. Przy kwasowej koagulacji działanie wysokim ciśnieniem zwiększa szybkość zakwaszania, dzięki czemu uzyskuje się skrzep o większej sztywności, wytrzymałości i odporności na synerezę.

3

Analiza wpływu powierzchni przegród przezroczystych na mikroklimat pasywnego budynku użyteczności publicznej

Dudzińska A.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2017

|

z. 64, nr 4/I

137--144

PL

Publikacja zawiera informacje dotyczące wpływu powierzchni przegród przezroczystych na mikroklimat budynku pasywnego. Przeprowadzono pięć symulacji pozwalających na określenie w jakim stopniu rozkład stolarki okiennej jest w stanie zmienić warunki środowiskowe we wnętrzu, wybranego z całego obiektu, pomieszczenia do analizy i wpłynąć na ograniczenie przegrzewania latem. Usuwano o 50% i 100% powierzchni okna na elewacji południowej i północnej. W symulacjach nie uwzględniano innych możliwości związanych z minimalizacją nadmiernych zysków solarnych takich jak rodzaj zastosowanych osłon przeciwsłonecznych, nocne przewietrzanie, wpływ masy termicznej czy też kontrola wilgotności i ruchu powietrza. W związku z wąskim zakresem analizy, rozbieżności w wynikach są niewielkie, pozwalają jednak na sformułowanie wstępnych wniosków. Południowe elewacje szklone przede wszystkim wpływają na wartości temeperatury powietrza wewnetrznego i wskaźnik przewidywanej oceny średniej. Wariant, w którym zredukowano powierzchnie transparentne na elewacji południowej o 100% wykazał najmniejszą wartość wskażnika przewidywanej oceny średniej. Duże ilości promieniowania słonecznego, przenikającego przez spore powierzchnie transparentne po stronie południowej, są powodem dyskomfortu. Okna północne w mniejszym stopniu przyczyniają się do obniżenia zysków solarnych, w porównaniu z południowymi. Projektowanie przeszklenia nie może być przesadzone w żadną ze stron. Zbyt duże powierzchnie przeszklone mogą być nie tylko powodem strat ciepła w zimie, ale też przyczyną przegrzewania latem. Zapewnienie właściwego mikroklimatu w danym środowisku gwarantuje efektywność wykonywanych zadań i zdrowie użytkowników dlatego powinno być kluczową kwestią w projektowaniu.

EN

The publication contains informations concerned to the impact of the transparent dividers deployment on the microclimate of the passive building. Five simulations were conducted allowing to qualify how much location of the windows is able to alter environmental conditions in the interior of the analysed room and it's influence on the limitation of overheating in summer. Windows on the south and northern elevation were removed about 50% and 100%. In the simulations another possibilities connected with minimization of an excessive solar profits were not taken into account such as the kind of applied sun protections, night airing, the influence of the thermal mass or also the control of moisture and the movement of the air. Becouse of the narrow range of analysis, divergences in results are not essential but however they allow to make preliminary conclusions. South glazed elevations first of all cause influence on the temperature values of the internal air and either on the index of the foreseen avarage rate. The variant in which transparent surfaces were reduced on the south elevation about 100% showed the the smallest value of the foreseen average rate. The large quantities of the sunny radiation, penetrating through large transparent surfaces from the south side, are the discomfort reason. Northern windows in confrontation with the south elevation contribute to a lesser extent the lowering of solar profits. Projecting of glazing can't be overdone in both sides. Large surfaces can be the reason of the warmth losses in the winter but either the cause of overheating in the summer. Assuring the proper microclimate in the given environment guarantees the efficiency of executed tasks as well as health of the users and that is why it should be the key matter in projecting.

4

Analiza sorpcji gazów współistniejących w atmosferze kopalnianej

Dudzińska A.

Przegląd Górniczy

|

2016

|

T. 72, nr 2

10--16

PL

W pracy przedstawiono chłonności sorpcyjne węgli kamiennych w stosunku do gazów obecnych w atmosferze kopalnianej: ditlenku węgla, etanu, etylenu, propanu, propylenu, acetylenu, tlenku węgla i wodoru. Badania sorpcyjne wykonano metodą objętościową w temperaturze 298 K, zbliżonej do rzeczywistych warunków panujących in situ, dla 4 próbek węgli kamiennych pobranych z eksploatowanych pokładów węglowych. Badane węgle w największej ilości sorbują ditlenek węgla i acetylen. W nieco mniejszej ilości etylen i propylen. Dosyć duża sorpcja węglowodorów nienasyconych jest wynikiem m.in. oddziaływania elektronów p podwójnego (potrójnego) wiązania występującego między atomami węgla w cząsteczkach tych związków z centrami energetycznymi powierzchni węgli. Pozostałe gazy są sorbowane w mniejszych ilościach. Ilości zaadsorbowanych węglowodorów nasyconych: etanu i propanu są niewielkie, co związane jest prawdopodobnie z adsorpcyjnym mechanizmem pochłaniania tych sorbatów przez węgle kamienne. Gazy sorbowane w najmniejszej ilości to wodór i tlenek węgla, ich wartości sorpcji są kilkadziesiąt razy mniejsze w stosunku do sorbowanego w największej ilości ditlenku węgla. Na podstawie zebranych danych wykazano, że objętości sorbowanych gazów ściśle wiążą się z porowatością węgli oraz ich stopniem metamorfizmu. W analizowanej populacji prób największą chłonnością sorpcyjną charakteryzują się węgle niskouwęglone o mniejszej refleksyjności witrynitu i podwyższonej porowatości. Proces sorpcji węglowodorów nienasyconych: etylenu, propylenu i acetylenu może wpływać na zmniejszenie stężenia tych gazów w atmosferze kopalnianej, a tym samym na prawidłowość oceny zjawiska samozagrzewania.

EN

This paper presents the sorption capacities of hard coals in relation to gases present in the mine atmosphere: carbon dioxide, methane, ethane, ethylene, propane, propylene, carbon monoxide and hydrogen. Tests on sorption were performed on 4 samples of hard coals collected from exploitable coal seams, applying the volumetric method at 298 K, close to the actual temperature in situ. The coals examined, sorb mostly carbon dioxide and acetylene. Ethylne and propylene are sorbed in sligtly smaller amounts. Quite large sorption of the unsaturated hydrocarbons results from i.e. interactions of π electrons in the double (triple) bond between carbon atoms in molecules of these compounds with energetic centers of the coal surface. Other gases are less sorbed. The amounts of the sorbed saturated hydrocarbons: ethane and propane are small, which is probably related to the adsorption mechanism of their sorption by hard coals. Hydrogen and carbon monoxide are sorbed in the smallest amounts, the values of their sorption being dozen times smaller than those of the mostly sorbed carbon dioxide. On the basis of the obtained results, it was shown that the volumes of the sorbed gases are closely related to porosity of coals and their metamorphism degree. The highest sorption capacity possess low-rank coals having the lowest vitrinite reflectance and elevated porosity. The process of sorption of unsaturated hydrocarbons: ethene, propene and acetylene can lead to the reduction in concentration of those gases in the mine atmosphere and thus may affect correctness of the self-heating phenomenon assessment.

5

Skuteczność osłon przeciwsłonecznych w kształtowaniu komfortu cieplnego w pasywnym budynku użyteczności publicznej

Dudzińska A.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2015

|

z. 62, nr 2

39--48

PL

W artykule przeanalizowano wpływ osłon przeciwsłonecznych na komfort cieplny w pasywnym budynku użyteczności publicznej. Dokonano porównania warunków środowiska wewnętrznego w badanym obiekcie bez zastosowania odpowiednich ochron oraz z uwzględnieniem rolet zacieniających oraz żaluzji wielkogabarytowych. Okres letni oraz jest niezwykle trudny do utrzymania komfortu termicznego w obiektach pasywnych. Wyeksponowanie budynków o dużej powierzchni przeszkleń na działanie promieni słonecznych może mieć bardzo negatywne skutki dla człowieka. Zyski od znajdujących się w budynku źródeł ciepła, w połączeniu z wysoką temperaturą zewnętrzną mogą łatwo doprowadzić do przegrzania i zachwiania równowagi cieplnej organizmu. Zaburzenia procesów termoregulacji, objawiające się między innymi wzrostem temperatury skóry, przyspieszeniem oddechu, rozszerzeniem naczyń krwionośnych, zwiększeniem częstości skurczów serca czy zachwianiem gospodarki wodnej i elektrolitycznej organizmu mogą doprowadzić do osłabienia, nudności i zawrotów głowy. Celem przeprowadzonym analiz jest wskazanie racjonalnego zastosowania osłon w celu zapewnienia korzystnego mikroklimatu wewnątrz. Narzędziem do przeprowadzenia analizy termicznej jest program Design Builder, stanowiący interface do programu symulacyjnego budynków Energy Plus, utworzonego na zlecenie rządu USA. Z przeprowadzonych analiz wynika, iż z uwagi na warunki środowiskowe we wnętrzu hali najkorzystniejsze będzie zastosowanie zarówno zewnętrznych łamaczy światła jak i wewnętrznych rolet. Należy jednak zwrócić uwagę na to, że osłony po stronie wewnętrznej powinny być opuszczane tylko w momencie dużego nasłonecznienia, przy wysokich temperaturach powietrza zewnętrznego.

EN

The influence of sun protections was analysed in the article on the thermal comfort in the passive building of public usefulness. The comparisons of the conditions of the internal environment were executed in the studied object without the use of suitable protections and with the regard of roller blinds shading and overhangs. The summer period and he is unusually difficult to maintenance of the thermal comfort in passive objects. Exhibiting buildings about the large glasses surface on the working of sunny rays can have very negative results for the man. Profits from the being in the building sources of warmth, they can easily bring to overheating and shaking the thermal equilibrium of the organism in the connection with the high external temperature. The indication of the rational use of protections is the aim conducted analyses in the aim of the assurance of the profitable microclimate inside. The programme is the tool to the execution of the thermal analysis the Design Builder, making up interface to the simulating programme of buildings Energy Plus. He results from conducted analyses, that from the attention on environmental conditions in the use the most profitable will be to the interior of the hall both the external breakers of the light how and internal roller blinds. You should however pay the attention to this that byc left only in the moment of the large insolation, near the high temperatures of the external air should protections after the internal side.

6

Summer overheating of a passive sports hall building

Kisielewicz T., Dudzińska A.

Archives of Civil and Mechanical Engineering

|

2015

|

Vol. 15, no. 4

1193--1201

EN

Reported measurements were intended as a preliminary check of a free run of a sports hall passive building in summer conditions. Indoor microclimate measurements lasted for three hot summer days and were carried out at the time when there was no building occupancy. In adverse conditions of high ambient air temperature and switched off ventilation acute overheating was observed. Night cooling, easily available measure of overheating protection was not applied, so there was no chance for discharge of high internal capacity of this building. A specific mode of building management had a critical impact on its internal microclimate and would raise user dissatisfaction. In close perspective of widespread implementation of near zero energy building standard, often reported overheating problem becomes an important issue. It was also shown that thermal comfort measurements may be unexpectedly and substantially affected by window location and solar radiation geometry.

7

Wpływ rozdrobnienia węgli kamiennych na ilości sorbowanego etenu

Dudzińska A., Cygankiewicz J., Żyła M.

Przemysł Chemiczny

|

2014

|

T. 93, nr 2

206-211

PL

Węgle kamienne o dużej zawartości tlenu i podwyższonej porowatości sorbują wyraźnie więcej etenu w porównaniu z próbkami węgli o mniejszej porowatości i wyższym stopniu metamorfizmu. Wraz ze wzrostem rozdrobnienia węgla wzrasta ilość sorbowanego etenu. Największym przyrostem wartości sorpcji charakteryzują się węgle średniouwęglone o małej porowatości i niewielkich wartościach powierzchni właściwych. Dla tych węgli ilość sorbowanego etenu wzrasta 3–4 razy przy 10-krotnym rozdrobnieniu próbek węglowych. Przyczyną tego zjawiska jest zrywanie wiązań elektrostatycznych występujących w węglu między centrami elektronodonorowymi i elektronoakceptorowymi. Zobojętnione centra, po ich rozerwaniu, przechodzą w liczne samodzielne punkty sorpcyjne. Cząsteczki etenu mające charakter ugrupowań dipolowych chętnie wiążą się z samodzielnymi centrami wykazującymi ładunki dodatnie bądź ujemne.

EN

Bituminous coal samples of specified elementary composition, porosity and specific surface area collected from 6 Polish coal mines were sepd. into 3 particle size fractions in order to study the effect of coal fragmentation on sorption of ethene. The amts. of sorbed ethene increased with the increasing disintegration of coal samples. The highest increase was obsd. for medium-rank coals of low porosity.

8

The role of anti-solar protection in the reduction of solar gains in the passive sports hall

Dudzińska A.

Czasopismo Techniczne. Budownictwo

|

2014

|

R. 111, z. 3-B

75--81

EN

In this paper, the influence of anti-solar protection on the reduction of solar gains in a public building was analysed. Indoor thermal conditions in the building were verified by way of computer simulations for two scenarios: without any protection against solar gains and with the application of blinds and overhangs.

PL

W artykule przeanalizowano wpływ osłon przeciwsłonecznych na ograniczenie zysków solarnych w pasywnym budynku użyteczności publicznej. Dokonano porównania warunków wewnętrznych w badanym obiekcie bez zabezpieczeń przed zyskami solarnymi oraz z zastosowaniem rolet i łamaczy światła.

9

The attempt of evaluation of thermal comfort class in a passive school building on the basis of short-term in situ research in context of PN-EN 15251 standard

Dudzińska A.

Czasopismo Techniczne. Budownictwo

|

2014

|

R. 111, z. 5-B

65--70

EN

In this paper, the classification of thermal conditions within a passive school building in Budzów in a narrow time spectrum, in accordance with PN-EN 15251 standard requirements is presented. Results of the short-term initial measurements made within the school building are shown. On their basis, a preliminary evaluation of the environment category was performed.

PL

W artykule zamieszczono informacje na temat warunków termicznych w wąskim przedziale czasowym wewnątrz pasywnej szkoły w Budzowie w odniesieniu do wymagań normy PN-EN 15251. Przedstawiono wyniki krótkotrwałych, próbnych pomiarów prowadzonych w tym obiekcie i na tej podstawie dokonano wstępnej oceny kategorii środowiska.

10

Wstępne pomiary mikroklimatu wewnętrznego w pierwszej w Polsce szkole o niemal zerowym zużyciu energii

Dudzińska A.

Materiały Budowlane

|

2013

|

nr 2

37-39

EN

In the article a short description of the low-energy school aswell as the results of thermal comfort measurements by means of integrated comfort gauge were presented. Initial evaluation of technical conditions was made.

11

Sorpcja węglowodorów na różnych próbkach węgli kamiennych

Cygankiewicz J., Dudzińska A., Żyła M.

Karbo

|

2013

|

Nr 3

217--225

PL

Jak wskazują wyniki szczegółowych analiz chromatograficznych, w powietrzu kopalnianym obecne są węglowodory: etan, eten, propan, propen. Ich zawartości mają ścisły związek z procesami samozagrzewania węgli. W pracy przedstawiono wyniki badań sorpcji etanu, etenu, propanu i propenu na wybranych 7 różnych próbkach węgli kamiennych pobranych z aktualnie eksploatowanych pokładów węglowych. Badania sorpcyjne przeprowadzono metodą objętościową w temperaturze 298 K z wykorzystaniem aparatu ASAP 2010 do badania struktury i właściwości fizykochemicznych substancji firmy Micromeritics. Próbki węglowe przed pomiarem rozdrobniono do uziarnienia 0,5-0,7 mm. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że węglowodory nienasycone: eten i propen sorbowane są przez badane węgle w znacznie większych ilościach w porównaniu z węglowodorami nasyconymi: etanem i propanem. Ta zwiększona sorpcja etenu i propenu związana jest z oddziaływaniem centrów energetycznych powierzchni węgli z elektronami podwójnego wiązania występującego między atomami węgla w cząsteczce węglowodorów. Węglowodory nasycone sorbowane są w niewielkich ilościach. W wyniku badań stwierdzono również, że ilości sorbowanych węglowodorów są zależne od rodzaju węgla. Najwięcej etanu, etenu, propanu, propenu sorbują węgle o niskim stopniu metamorfizmu, dużej zawartości pierwiastka tlenu oraz dużej porowatości.

EN

As the results of detailed studies of chromatographic analyses show such hydrocarbons as ethane, ethene, propane and propene are present in the mine air. Their concentration is strictly connected with the process of self-heating of coal. This paper presents the results of tests on sorption of ethane, ethene, propane and propene on 7 different samples of hard coals collected from several coal seams, being currently mined. The sorption tests were done by a volumetric method at 298 K temperature with the use of ASAP 2010 apparatus by Micromeritics company for studying of the structure and physicochemical properties of coal matter. Prior the tests the samples were ground coal grain size of 0.5-0.7 mm in size. The results of the study demonstrated that the unsaturated hydrocarbons, namely: ethene and propene are adsorbed on the coals tested in much larger volumes than the saturated hydrocarbon such as ethane and propane. This larger sorption of ethene and propene can be attributed to the interaction between active centers on the surface of coal particles with “p” electrons of the double bonds between carbon atoms in molecules of the hydrocarbons. The tests demonstrated also that the amount of hydrocarbons adsorbed depends on the type of coal, namely most ethane, ethene, propane, propene is absorbed on coals of low degree of metamorphism, high content of oxygen and high porosity.

12

Analiza obciążenia termicznego w pasywnej hali sportowej w czasie występowania wysokich temperatur zewnętrznych

Dudzińska A.

Izolacje

|

2013

|

R. 18, nr 9

26-31

PL

W artykule omówiono warunki oceny mikroklimatu wewnętrznego w budynku. Opisano przebieg oraz wyniki badań komfortu termicznego przeprowadzonych w pasywnej hali sportowej.

EN

The article discusses the conditions for the assessment of building’s internal microclimate. The process and results of thermal comfort tests performed in a passive sports hall were described.

13

The influence of disintegration of hard coal varieties of different metamorphism grade on the amount of sorbed ethane

Żyła M., Dudzińska A., Cygankiewicz J.

Archives of Mining Sciences

|

2013

|

Vol. 58, no. 2

449--463

EN

Ethane constitutes an explosive gas. It most often accompanies methane realizing during exploitation and mining works. In this paper the results of ethane sorption have been discussed on three grain classes of six selected hard coal samples collected from active Polish coalmines. On the basis of obtained results, it has been stated that the tested hard coals prove differentiated sorption power with reference to ethane. Te extreme amount of ethane is sorbed by low carbonized hard coal from “Jaworzno” coalmine. This sort of coal shows great porosity, and great content of oxygen and moisture. The least amount of ethane is sorbed by hard coal from “Sośnica” coalmine. This sort of coal possesses relatively a great deal of ash contents. Together with the process of coal disintegration, the amount of sorbed ethane increases for all tested coal samples. Between tested coals there are three medium carbonized samples collected from “Pniówek”, “Chwałowice” “Zofiówka” coalmines which are characterized by small surface values counted according to model BET from nitrogen sorption isotherms determined at the temperature of 77.5 K. The samples of these three coals prove the highest, from between tested coals, increase of ethane sorption occurring together with their disintegration. These samples disintegrated to 0,063-0,075 mm grain class sorb ethane in the amount corresponding with the sorption quantity of low carbonized coal from “Jaworzno” coalmine in 0.5-0.7 mm grain class. It should be marked that the low carbonized samples collected from “Jaworzno” and Wesoła” coalmines possess large specific surface and great porosity and belong to coal group of “loose” spatial structure. Regarding profusion of sorbed ethane on disintegrated medium carbonized samples from “Pniówek”, “Zofiówka”, “Chwałowice” coalmines it can be supposed that in the process of coal disintegration, breaking their “compact’ structure occurs. Loosened structure of medium carbonized coals results in increasing accessibility of ethane particles to sorption centres both electron donors and electron acceptors which are present on hard coal surface. The surface sorption centre increase may result in formation a compact layer of ethane particles on coal surface. In the formed layer, not only the strengths of vertical binding of ethane particles with the coal surface appear but also the impact of horizontal strengths appears which forms a compact layer of sorbed ethane particles. The surface layer of ethane particles may lead to explosion.

PL

Etan jest gazem wybuchowym. Towarzyszy on najczęściej metanowi uwalniającemu się podczas eksploatacji i robót górniczych. W pracy omówiono wyniki badań sorpcji etanu na trzech klasach ziarnowych sześciu wybranych próbek węgli kamiennych pobranych z czynnych polskich kopalń. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że badane węgle wykazują zróżnicowane chłonności sorpcyjne w odniesieniu do etanu. Największe ilości etanu sorbuje niskouwęglony węgiel z kopalni Jaworzno o dużej porowatości oraz dużej zawartości tlenu i wilgoci, a najmniejsze ilości etanu sorbowane są przez węgiel z kopalni Sośnica o stosunkowo dużej zawartości popiołu. Wraz z procesem rozdrabniania węgli wzrasta ilość sorbowanego etanu dla wszystkich badanych próbek węglowych. Wśród badanych węgli znajdują się trzy próbki węgli średniouwęglonych pobrane z kopalń: Pniówek, Chwałowice, Zofiówka, które charakteryzują się małymi wartościami powierzchni wyliczonymi według modelu BET z izoterm sorpcji azotu wyznaczonych w temperaturze 77,5 K. Próbki tych trzech węgli wykazują największy, spośród badanych, przyrost ilości sorbowanego etanu zachodzący wraz z rozdrobnieniem. Próbki te rozdrobnione do klasy ziarnowej 0,063-0,075 mm sorbują etan w ilości odpowiadającej wielkości sorpcji na niskouwęglonym węglu z kopalni Jaworzno będącym w klasie ziarnowej 0,5-0,7 mm. Należy zaznaczyć, że próbki węgla niskouwęglonego pobrane z kopalni Jaworzno i Wesoła mające dużą powierzchnię właściwą i dużą porowatość należą do grupy węgli o „luźnej” budowie przestrzennej. Uwzględniając duże ilości sorbowanego etanu na rozdrobnionych średniouwęglonych próbkach węgla z kopalń: Pniówek, Zofiówka, Chwałowice można przypuszczać, że w procesie rozdrabniania węgla zachodzi rozbijanie ich „zwartej” struktury. Rozluźniona struktura średniouwęglonych węgli prowadzi do zwiększenia dostępności cząsteczek etanu do centrów sorpcji zarówno elektronodonorowych jak też elektronoakceptorowych obecnych na powierzchni węgli kamiennych. Powierzchniowy wzrost centrów sorpcji może prowadzić do utworzenia na powierzchni węgla zwartej warstwy cząsteczek etanu. W utworzonej warstwie występują nie tylko siły pionowego wiązania cząsteczek etanu z powierzchnią węgla, lecz również oddziaływania poziomych sił tworzących zwartą warstwę zaadsorbowanych cząsteczek etanu. Powierzchniowa warstwa cząsteczek etanu może prowadzić do wybuchu.

14

Influence of the metamorphism grade and porosity of hard coal on sorption and desorption of propane

Dudzińska A., Żyła M., Cygankiewicz J.

Archives of Mining Sciences

|

2013

|

Vol. 58, no. 3

867--879

EN

In this paper results of investigations of sorption of hard coal samples collected from the extracted coal seams of Polish coal mines are presented. As sorbate propane was used. Examinations were carried out in the temperature of 298 K by means of volumetric assessment with the use of apparatus ASAP 2010 of Micromeritics. On the basis of conducted examinations it has been found out that the amount of sorbed propane depend on a type of coal, its metamorphism grade, content of oxygen element, moisture and porosity of these coals. The greatest amounts of propane are sorbed by low carbonized, high-porosity coals of high content of oxygen and moisture. Sorption of relatively high amounts of propane by these coals (ca. 10 cm3/g) is a result of the influence of polar surface of coals with molecules of propane and good availability of internal microporous structure of these coals for molecules of examined sorbate. Medium and high carbonized coals sorb insignificant amounts of propane. These coals have compact structure and non-polar character of their surface, their internal porous structure is to a minor degree available for propane molecules in conditions of carried out research. Sorption of propane in this case, takes place mainly in surface pores and on the surface of coals. Moreover, measurements of desorption isotherms of propane showing irreversible character of sorption were made. Desorption isotherms do not come together with sorption isotherms forming open hysteresis loop. Amounts of non-desorbing propane remaining in the coal depend on the type of examined coal.

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań sorpcji próbek węgli kamiennych pobranych z eksploatowanych pokładów węglowych polskich kopalń. Jako sorbat zastosowano propan. Badania przeprowadzono w temperaturze 298 K metodą objętościową z wykorzystaniem aparatu ASAP 2010 firmy Micromeritics. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że ilości sorbowanego propanu są zależne od rodzaju węgla, jego stopnia metamorfizmu, zawartości pierwiastka tlenu, wilgoci i porowatości tych węgli. Największe ilości propanu sorbują węgle niskouwęglone, wysokoporowate o dużej zawartości tlenu i wilgoci. Sorpcja stosunkowo dużych ilości propanu tych węgli (ok. 10 cm3/g) jest wynikiem oddziaływania polarnej powierzchni węgli z cząsteczkami propanu oraz dobrej dostępności wewnętrznej mikroporowatej struktury tych węgli dla cząsteczek badanego sorbatu. Węgle średnio i wysokouwęglone sorbują niewielkie ilości propanu. Węgle te mają zwartą budowę oraz niepolarny charakter powierzchni, ich wewnętrzna struktura porowata jest w niewielkim stopniu dostępna dla cząsteczek propanu w warunkach przeprowadzanych badań. Sorpcja propanu w tym przypadku zachodzi głównie w powierzchniowych porach i na powierzchni węgli. Przeprowadzono również pomiary izoterm desorpcji propanu wykazując nieodwracalny charakter sorpcji. Izotermy desorpcji nie zbiegają się z izotermami sorpcji tworząc otwartą pętlę histerezy. Pozostające w węglu ilości nie desorbującego się propanu są zależne od rodzaju badanego węgla.

15

Wpływ stopnia metamorfizmu węgli kamiennych na sorpcję i desorpcję etanu

Cygankiewicz J., Żyła M., Dudzińska A.

Karbo

|

2012

|

Nr 3

134--144

PL

Etan, obok innych węglowodorów: etenu, propanu, propenu, jest składnikiem powietrza kopalnianego. Najczęściej towarzyszy metanowi obecnemu w złożach węgla kamiennego. Wzrost stężenia etanu w atmosferze kopalni jest wynikiem wydzielania się tego węglowodoru ze złoża węglowego wraz ze wzrostem temperatury spowodowanej procesami samozagrzewania węgli. W pracy przeanalizowano zdolności sorpcyjne węgli kamiennych w odniesieniu do etanu, podano wyniki objętości sorbowanego etanu w zależności od procentowej zawartości pierwiastka węgla, tlenu, porowatości ogólnej oraz powierzchni właściwej wyznaczonej z sorpcji azotu i ditlenku węgla. Największe ilości etanu sorbują węgle niskouwęglone o dużej zawartości tlenu, wilgoci, porowatości ogólnej oraz o zwiększonych wartościach powierzchni właściwych. Węgle średniouwęglone o mniejszej porowatości ogólnej sorbują wyraźnie mniejsze ilości etanu. Węgle te mają zwartą budowę oraz bardziej apolarny charakter, spowodowany warstwą węglowodorów łańcuchowych otaczającą aromatyczny polimer węglowy. Przeprowadzono również pomiary izoterm desorpcji etanu wykazując nieodwracalny charakter adsorpcji. Izotermy desorpcji nie zbiegają się z izotermami adsorpcji tworząc otwartą pętlę histerezy. Pozostające w węglu ilości nie-desorbującego się etanu są znaczne i mogą być traktowane jako łatwopalny składnik złoża węgla.

EN

Ethane, among other hydrocarbon compounds such as ethene propane or propene, is present in coal mine air. In many cases ethane accompanies the methane that is present within deposits of coal. The increase of the concentration of ethane in mine atmosphere can be the result of the evolution of this hydrocarbon from a coal seam due to the increasing temperature during spontaneous heating of coal. In this study the sorption capacity of ethane on coals was analyzed. The volumes of ethane sorbed are related to the carbon content in coal matter, its total porosity and specific surface area determined on the basis of nitrogen and carbon dioxide sorption. The largest amounts of ethane are adsorbed by low-rank coals with high content of oxygen and moisture and having high total porosity as well as increased values of the specific area. Medium rank coals, of lower total porosity, absorb smaller amounts of ethane - these coals are more compact and have more nonpolar character, due to a layer of hydrocarbon chains surrounding aromatic polymers of carbon. The desorption of ethane isotherms obtained during additional tests demonstrated that ethane adsorption is irreversible - the desorption isotherms do not coincide with the adsorption ones, thus creating open hysteresis loops. The amounts of ethane not desorbing and remaining inside the coal matter can be significant and may be treated as a flammable component within coal deposits.

16

Komfort cieplny w pasywnym budynku hali sportowej w Słomnikach

Dudzińska A.

Czasopismo Techniczne. Budownictwo

|

2012

|

R. 109, z. 2-B

65--72

PL

W artykule przedstawiono informację na temat niskoenergetycznej hali sportowej oraz wyniki pomiarów prowadzonych w tym obiekcie z użyciem zintegrowanego miernika komfortu. Sformułowano wstępną ocenę warunków termicznych w hali.

EN

In the paper a short description of the low-energy sport centre as well as results of the integrated comfort gauge measurements done in this building were presented. Initial evaluation of thermal conditions was made.

17

Prognosticating fire hazards in goafs in Polish collieries

Zarębska K., Baran P., Cygankiewicz J., Dudzińska A.

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2012

|

Vol. 29, no. 4

463--478

EN

The purpose of the study is to determine the sorption capacity of hard coals from Polish collieries with respect to several sorbets: ethane, ethylene, propane, propylene. The knowledge of the sorption capacity of coal with respect to a wide range of sorbates is essential to ensure the miners' safety and to allow for reliable forecasting fire hazard and self-heating of coal. The self-heating process is evaluated using specialist indicators based on hydrocarbon contents in mine air. Coal properties, such as porosity, coal rank, maceral content, moisture, ash and volatile matter contents as well as proportion of mineral substances are of key importance for understanding the processes taking place on the hard coal-gas interface. The quantitative analysis of these parameters supported by sorption tests will provide us information about the coal's structure's tendency to accumulate and release gases and vapours. It is important to determine the accessibility of the internal coal structure to gases and to investigate the influence of the micro- and submicro-porosity on the process of sorption. Concentrations of non-saturated hydrocarbons: ethylene and propylene are good indicators used to evaluate the scale of the self-heating process. Therefore, we need to reliably establish whether hydrocarbons present in mine air are released only through the self-heating process or whether they can be also accumulated in the coal structure and then desorbed when the conditions should change. Although preventive measures have been put place in Polish collieries, endogenous fire are still fairly frequent, so the hazard control based only on concentrations of non-saturated hydrocarbons may prove insufficient. It is also necessary to determine whether those hydrocarbons can be accumulated in coal, what factors will trigger this process and in what extent. Results of such tests will contribute to fire prevention and will help control other hazards associated with underground mining operations.

18

Zachowanie się stwardniałego zaczynu gipsowego suchego i nasyconego wodą pod obciążeniem ściskającym i zginającym

Dudzińska A.

Czasopismo Techniczne. Budownictwo

|

2011

|

R. 108, z. 1-B

13-20

PL

W artykule przedstawiono zachowanie stwardniałego zaczynu gipsowego suchego i nasyconego wodą pod obciążeniem ściskającym i zginającym. Wyznaczono wartości współczynników rozmiękania ocenionych w dwóch stanach obciążenia oraz współczynnik tarcia statycznego między tworzywem gipsowym suchym i wilgotnym a stalą. Przeanalizowano również postacie zniszczenia przy ściskaniu stwardniałego zaczynu suchego i nasyconego wodą.

EN

The paper summarizes behaviour of dry and water-saturated hardened gypsum paste under compressing and bending load values of softening coefficients (analyzed in two load states) as well asstatic friction coefficient between dry, water gypsum and steel were assessed. Damaged sample shapes after compression of dry and water-saturated hardened gypsum paste.

19

Analiza sorpcji metanu i dwutlenku węgla na węglach kamiennych w aspekcie zatłaczania CO2

Zarębska K., Baran P., Dudzińska A., Cygankiewicz J.

Wiadomości Górnicze

|

2010

|

Vol. 61, nr 9

502-505

PL

W artykule przedstawiono wyniki procesów sorpcji CO2 i CH4na próbkachtrzech polskich węgli kamiennych, w zakresie niskich ciśnień gazów. Szukano powiązań między właściwościami węgli kamiennych, a przebiegiem procesu deponowania dwutlenku węgla oraz określenia czynników determinujących efektywność tego procesu. Za niską pojemność sorpcyjną względem sferycznej cząsteczki metanu w badanych układach odpowiedzialna jest struktura badanych węgli. Odpowiada ona również za dobrą dostępność penetrowanej struktury cząsteczki CO2.

EN

The paper presents some results of the CO2 and CH4 sorption processes in three Polish hard coal samples in the range of low pressure. The aim of the research is to find the connection between properties of hard coals and carbon dioxide depositing process and to find the factors which determine the effectiveness of the process. The structure of the examined coals is responsible for low sorption capacity in relation to a spherical molecule of methane. The structure is also responsible for its better accessibility for a CO2 molecule.

20

Analiza elementów kompozycji wybranych wsi Drawskiego Parku Krajobrazowego

Dudzińska A., Szpakowska B., Urbański P.

Architektura Krajobrazu

|

2010

|

nr 1

75--79

EN

Landscape parks were created to protect natural, cultural and landscape resources. Many resources very often contribute to the intensive touristic development of these areas. The landscape of Drawski Park was created by the carving activity of a glacier. There are many lakes and rivers in the studied area, which contributed to the development of villages. One of the most famous rivers in this area is the Drawa river. The Drawa river and numerous lakes created convenient conditions for active leisure. Tourist development could utilize the resources of cultural and natural heritage based on the principles of sustainable development. The aim of this paper is to estimate the transformation of chosen villages situated in Drawski Landscape Park and establish directions of further development, including genius loci.