W artykule przedstawiono wyniki oceny stanu technicznego ziemiańskiego dworku w Gusinie w województwie łódzkim. Obiekt jest zrujnowany, ale ma dużą wartość historyczną, ponieważ przez kilka lat zamieszkiwała go poetka Maria Konopnicka. Na skutek zaniedbań i braku konserwacji obecnie znajduje się w stanie awaryjnym. Omówiono przyczyny destrukcji obiektu i podano możliwe sposoby naprawy.
EN
The article presents the results of the dereliction evaluation of a manor house located in the village of Gusin, in Łódzkie Voievodship. Despite its poor condition, the building holds a significant historical value, because for a period of several years it was a home to one of Poland's greatest poets – Maria Konopnicka. As a result of negligence and lack of maintenance, it is currently in a state of serious failure. The presented the causes of its destruction and provide possible ways of repairing the structure of an object.
W artykule na wybranych przykładach przedstawiono zagadnienia i trudności związane z interpretacją wyników uzyskiwanych metodą LDA, które są istotne z punktu widzenia klasyfikacji i oceny własności gruntów dla potrzeb drogownictwa.
EN
Based on selected examples, the article presents issues and difficulties in interpreting LDA results, which are important for the classification and assessment of land ownership for road construction.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Na rynku materiałów budowlanych w Polsce coraz większą popularność zdobywają materiały pochodzenia naturalnego. Dobrym przykładem jest kamień budowlany, którego baza surowcowa jest na terenie kraju bogata i zróżnicowana. Właściwości użytkowe tego materiału zostały pozytywnie zweryfikowane, o czym świadczą liczne obiekty budowlane, zachowane do dziś w dobrym stanie technicznym. Dotyczy to także przedstawionego w artykule rejonu Kotliny Kolskiej, gdzie kamień wapienny jest nadal stosowany przy wznoszeniu budynków użyteczności publicznej oraz małej architektury. Niezależnie od udowodnionej wieloletnią praktyką przydatności kamienia wapiennego do celów budowlanych, zastosowanie tego materiału oraz obrót handlowy wymagają dostosowania do obowiązującego systemu normalizacji i regulacji prawnych. W artykule przedstawiono uregulowania dotyczące określania cech użytkowych kamienia jako surowca oraz półproduktów z kamienia. Zawarto w nim także wybrane wyniki badań cech fizycznych i mechanicznych prezentowanych opok, wykonane zgodnie z wymaganiami przedmiotowych norm zharmonizowanych.
EN
Natural building materials are enjoying an increasing popularity at Poland’s construction markets. A good example of this is the construction stone, which has a relatively rich and varied raw material base in the country. Utility of this material has been proven by numerous structures built a hundred years ago and maintaining a good technical condition to this day, as shown in the example of Kolska Basin region presented in this article, where limestone is still in use in construction of public buildings and small architectural objects can be observed. Nevertheless, regardless of its proven durability, the use of limestone for construction purposes – and especially the conditions of its trade – requires an adaptation to the existing system of standards and legal regulations. The article presents the regulations for determining the functional characteristics of the raw or processed stone. It also mentions selected results of physical and mechanical analysis of limestone, conducted in accordance with harmonized standards concerned.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule zaprezentowano przykład oryginalnego jednoprzęsłowego mostu Baileya na rzece Ner w miejscowości Sobótka (gmina Dąbie w województwie wielkopolskim), wybudowanego przez wojsko polskie na początku lat 80. XX w. z elementów pochodzących z okresu drugiej wojny światowej. Ta w założeniach tymczasowa przeprawa została poddana gruntownemu remontowi w okresie od lipca do października 2016 r. W efekcie powstrzymano postępującą w ostatnich latach degradację obiektu, który obecnie może być traktowany jako unikatowe dziedzictwo myśli inżynierskiej.
EN
The article focuses on a single-span Bailey bridge located in village of Sobótka, near Dąbie nad Nerem, Wielkopolska Voivodship, built by Polish Army, using WWII components, over Ner River in the beginning of 1980s. Meant initially as merely a temporary crossing, in period of July-October 2016 the bridge underwent a major renovation, which managed to halt the deterioration process and further extended its lifespan. Already at this point, this object may be considered to be a valuable heritage of engineering thought.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule dokonano oceny możliwości wymuszonej redepozycji osadów gromadzących się na dnie dawnego portu rzecznego. Jest to obiekt o powierzchni 60 ha i pojemności około 1,5 mln m3, pierwotnie stanowiący fragment terasy zalewowej, która została zatopiona na skutek podpiętrzenia rzeki jazem. Weryfikowane rozwiązanie techniczne polega na umiejscowieniu w korpusie grobli zbiornika spustu rurowego, umożliwiającego interwencyjny zrzut wody. W założeniach wraz z masą odprowadzanej wody do rurociągu przedostawać się mają wyerodowane w ten sposób osady denne, których nadmierne gromadzenie się stanowi główny problem eksploatacji obiektu. Proponowane rozwiązanie ma więc być alternatywą dla dotychczas stosowanego mechanicznego usuwania osadów dennych (bagrowania). Na podstawie przeprowadzonych obliczeń hydraulicznych i hydrologicznych wykazano, że zasięg oddziaływania zaprojektowanego urządzenia wodnego, rozumiany jako strefa wzbudzonego na skutek zrzutu wody ruchu turbulentnego, ograniczy się jedynie do jego bezpośredniego sąsiedztwa, nie może więc mieć istotnego wpływu na zredukowanie zalegającej na dnie warstwy osadów. Dodatkowo, bazując na wynikach rozpoznania właściwości geotechnicznych osadów dennych i podścielającego je pierwotnego podłoża gruntowego, stwierdzono, że utwory te należą do trudno rozmywalnych (namuły, gytie i torfy). Brak jest więc racjonalnych przesłanek do zastosowania spustu rurowego jako metody zmniejszenia zamulenia dna na obiektach tej wielkości co analizowany.
EN
The article presents an assessment of possibilities for silting of a former river port. The discussed object has a surface of 60ha and a volume of ca 1.5 million m3. It was created as a result of a flooding of a fragment of a fluvial terrace after building a weir on the river. The silt-removal method which is being evaluated in the article involves construction of a culvert pipe through the reservoir’s embankment, which would thus allow the periodical removal of water. According to project’s assumptions, bottom sediments would be removed along with the pumped water. Their excessive accumulation has been the main obstacle in an efficient utilization of the investigated object. The proposed enterprise is therefore meant to be an alternative to their mechanical removal through dredging, which has been used until now. The hydraulic and hydrological calculations revealed that the proposed project’s area of influence upon the bottom of the reservoir is limited to the immediate vicinity of the nozzle. Therefore the method might prove not to be efficient in reducing the sediments resting on the bottom of the reservoir. Additionally, based on the results of geotechnical identification of the sediments and the ground beneath, revealed them to be mainly muds, gyttjas and peats, all of which are resistant to dispersion. In conclusion, there are no rational arguments in favor of implementation of culvert piping as a method for decreasing the siltation on objects of a similar size.
Regularnie pojawiające się i długotrwałe zlodzenie rzek uniemożliwiało w przeszłości korzystanie z dróg wodnych w okresie od późnej jesieni do wczesnej wiosny. Obecnie, głównie na skutek zmian klimatycznych, lód na rzekach pojawia się zdecydowanie rzadziej, a ich całkowite zamarzanie obserwowane jest sporadycznie. Zjawisko to przedstawiono na przykładzie odcinka dolnej Wisły pomiędzy Bydgoszczą a Grudziądzem bazując na obserwacjach hydrologicznych z 62 sezonów zimowych. Na Wiśle w rejonie wymienionych miast zjawiska lodowe traktowane łącznie jak też sama pokrywa lodowa ustępują przeciętnie o blisko miesiąc wcześniej niż jeszcze pół wieku temu. Uzyskane wyniki mają duże znaczenie dla planowania, budowy i eksploatacji infrastruktury żeglugowej, tym bardziej, że przedstawiona sytuacja dotyczy odcinka należącego jednocześnie do dwóch międzynarodowych szlaków wodnych.
EN
In the past, the regularly occurring and long-lasting icing of rivers made the usage of waterways impossible in the period lasting from late autumn until early spring. Currently, mainly due to changes of the climate, the appearances of ice floe on rivers is much more rare and their complete encrusting by ice happens sporadically. The article presents that phenomenon based on hydrological observations of the segment of lower Vistula River between cities of Bydgoszcz and Grudziadz, conducted throughout 62 consecutive winter seasons. These observations have a major importance from the perspective of planning, constructing and utilizing of water transport infrastructure, especially due to the fact that the aforementioned segment belongs to two distinct international inland water routes.
Od kilkunastu już lat w obrębie Bydgoskiego Węzła Wodnego trwają prace rewitalizacyjne. Mają one na celu przystosowanie wchodzących w jego skład dróg wodnych do obsługi ruchu turystycznego. W celu zapewnienia bezpiecznego i wygodnego wykorzystania dróg wodnych wskazane jest utworzenie systemu informowania ich użytkowników o bieżących zjawiskach hydrologicznych występujących na rzekach i kanałach. W pracy przedstawiono argumenty uzasadniające budowę automatycznego systemu rejestracji stanów wody o wysokiej częstotliwości pomiaru, wykorzystującego radarowe czujniki poziomu wody. Są one standardowo instalowane na konstrukcjach mostowych. W przypadku Bydgoszczy było by to łatwe, bowiem sieć wodna przebiega przez środek miasta, przez co mosty są tutaj liczne i równomiernie rozłożone wzdłuż cieków. Aktualnie jeden taki czujnik jest z powodzeniem testowany na Brdzie w centralnej części miasta.
EN
For over ten years water ways within Bydgoszcz Water Node have been undergoing various revitalization works, which aim to make them suitable for tourism. In order to provide a safe and comfortable use of these water ways, it is recommended to create a system of informing its users about the current hydrological phenomena occurring on the rivers and channels. In case of city of Bydgoszcz, the water way crosses through the middle of the urban area, therefore bridges on this section of the river are numerous and evenly positioned along the waterway. The article brings forth arguments validating the need for construction of automated system of sensors monitoring, with high frequency, the current level of water. These sensors are typically installed on bridge structures and one of such sensors is currently being successfully tested on Brda River, in the central part of the city.
Zmiana stanu prawnego umożliwiająca poruszanie się na rowerze wzdłuż wałów przeciwpowodziowych, a także wyznaczanie i budowę szlaków rowerowych i pieszych na wałach przeciwpowodziowych i obszarach szczególnego zagrożenia powodzią. Stwarza to warunki do rozwoju turystyki na terenach o dużej atrakcyjności krajobrazowej i kulturowej, między innymi na terenie Żuław Wiślanych. Udostępnienie dla turystyki rowerowej obwałowań przeciwpowodziowych na tych terenach musi być rozpatrywane z uwzględnieniem ich szczególnego znaczenia dla funkcjonowania Żuław, których znaczna część ma położenie depresyjne .Utrzymanie właściwego stanu technicznego składowej infrastruktury przeciwpowodziowej jakim są wały przeciwpowodziowe, jest bezwzględnym priorytetem. Utrzymanie nasypów obwałowań w stanie zapewniającym ich bezpieczną eksploatację jest tu trudniejsza, ponieważ znaczna ich część wykonana jest z miejscowych gruntów organicznych. Stosunkowo szybki, w porównaniu z nasypami zbudowanymi z gruntów mineralnych, proces ich technicznej degradacji musi być uwzględniany na poziomie założeń techniczno-ekonomicznych projektowania tras rowerowych.
EN
Use of bicycle routes on flood embankments has been enabled by the amendment of the Water Law in June 2015. It can stimulate the development of attractive tourist riverside areas like Żuławy Wiślane. However, the providing flood embankments for cycling on these partially depressed areas must be particularly carefully planned. The more that the maintenance of embankments in good technical condition is difficult here because much of it is made of organic soils. Should be incorporated into the process of relatively rapid degradation of technical compared to the ramparts built from the mineral soil.
Przedstawiono wyniki inwentaryzacji znaków powodziowych w dolinie Wisły. Wskazano korzyści wynikające z prowadzenia tego typu prac. Podkreślono konieczność oznaczania znakami również współczesnych powodzi oraz ochrony znaków przed dewastacją. Duża część zachowanych do dziś znaków powodziowych dokumentuje powodzie XIX-wieczne: opadowe dla górnej i środkowej Wisły, roztopowo- zatorowe dla odcinka Wisły dolnej.
EN
The article presents results of an inventory of flood marks carried out in the Vistula VаІІеу. It indicates benefits resulting from realisation of such works. It also stresses the necessity of marking contemporary floods as well and protecting the marks against devastation. The majority of preserved flood marks documents the 19th century floods: precipitation floods for the upper and middle Vistula as well as meltwater and jam floods in the lower Vistula sections.
In the paper the water consumption level is correlated with some flats conditions. The study based on the 6 years data of more 500 comfortable flats located in multi-familiar buildings in Torun. The water consumption is hardly predicted, because belongs on many parameter, e.g. time, actual population and his periodical fluctuations, technical equipment, weather conditions meteorological. The individual habits, the organization of the day and the work mode are some important fast variable parameters too. The individual average factors for cold, hot and integral water consumption were estimated. The highest observed value was 228 dm3/Md (1 person in M-5 flat) and the minimal one 42 dm3/Md (6 person in M-3 flat). The average water consumption level recommended for projects are: 103 dm3/Md for M-5 flat, 90 dm3/Md for M-4, 89 dm3/Md for M-2 and at last 83,5 dm3/Md for M-2. The propositions are obviously less than the officially recommended (160 dm3/Md). The described time 6 years the water consumption in investigated urban area of Torun goes to stabilization on level 98 dm3/Md. The value was calculated on more 3500 observations. The gamma distribution can be applied for studies of the water consumption (cold, hot or global). The exponential model appears to be good for correlations of the flats occupations and water consumption level. The parameter values decreases to the flat occupation enhancement. The relations of water usage and a flat occupational level, it’s inside area and standard were estimated too. The increasing of the average individual flat area effects the water consumption too. The feature is confirmed by high values of correlation factors. Perhaps the flat existence needs some water volume, independently on flat occupation level. Presented investigations explain because the decreasing of flat occupation not effects by proper downing of the water consumption. The modeling of water consumption processes investigations appears to be suitable in urban projects, separately for the water requirement predictions.
W artykule dokonano analizy wyników obserwacji przebiegu zjawisk lodowych na Dolnej Wiśle, prowadzonych w latach 1946–2012, w reprezentatywnym dla tego odcinka rzeki przekroju wodowskazowym Bydgoszcz-Fordon. Ustalono, że począwszy od 1970 roku zlodzenie Dolnej Wisły przebiega w zdecydowanie łagodniejszy niż w przeszłości sposób. Wyraźnemu skróceniu uległ czas trwania zjawisk lodowych. Bardzo rzadko też dochodzi do całkowitego pokrycia rzeki lodem. Oznacza to istotne zmniejszenie ryzyka wystąpienia powodzi zatorowej na Wiśle poniżej stopnia wodnego we Włocławku. Największe historyczne powodzie w dolnym biegu Wisły, podczas których odnotowano absolutne maksima wartości stanów wody, miały charakter zatorowy.
XX
The article describes an analysis of observations of ice phenomena progress of Lower Vistula River, conducted between 1946 and 2012, on representative gauge section this segment of the river – Bydgoszcz-Fordon. It has been concluded, that starting from late 1960s ice coverage of Lower Vistula is much lighter then it used to be in the past and very rarely ice covers the river completely. Also the length of the period itself, during which ice phenomena occurs, has decreased noticeably. Those factors contribute to a significant lowering of the risk of floods caused by ice blockage on Vistula below dam in Włocławek, which exactly has been the origin of the greatest floods on this river in recorded history, when the water level was reaching its peaks.
Przedstawiono wyniki inwentaryzacji znaków wielkiej wody w Bydgoszczy pod kątem ich przydatności do oceny współczesnego ryzyka powodziowego.
EN
The article presents the results of inventory of the flood level markers in Bydgoszcz in terms of their usefulness for the assessment of the contemporary flood threat.
13
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono zarys odkrywkowego pozyskiwania surowców skalnych na terenie Bydgoszczy (174,5 km2) na tle budowy geologicznej i warunków geomorfologicznych. Ten rodzaj działalności gospodarczej na obszarze miasta rozwijał się najbardziej dynamicznie od II polowy XIX wieku do lat 70. XX wieku, a obecnie prawie zupełnie ustał. Dawne wyrobiska stanowią dziś nieużytki, które często utrudniają prawidłowe zagospodarowanie powierzchni miasta. Dotychczasowe prace rekultywacyjne w obrębie wyrobisk na analizowanym terenie polegały głównie na ich niwelacji w celu pozyskania nowych terenów budowlanych oraz adaptacji zbiorników poeksploatacyjnych wraz z ich otoczeniem do pełnienia funkcji rekreacyjnych w ramach parków miejskich.
EN
The paper presents an outline of opencast exploitation of rock raw-materials in Bydgoszcz (174,5 km2 area town, situated in northern Poland), considering the geological structure and geomorphological conditions. This type of economic activity in the city was developing most dynamically from the second half of the 19th century to the 1970s and it has almost ceased to exist now. Today the former open casts constitute barren land, which frequently makes the right development of the city areas difficult. The recommended open cast land reclamation methods involve, foremost, the open cast elimination to obtain new building lots and the adaptation of post-exploitation ponds together with their surrounding area to serve recreational functions as city parks.
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Na podstawie analizy map topograficznych w skali 1:25 000 i 1:10 000 przeprowadzono wstępną inwentaryzację zbiorników wodnych w granicach administracyjnych Bydgoszczy. Na tym etapie skupiono się na określeniu ich ilości, rozmieszczenia, powierzchni ogólnej oraz genezy, a także charakteru połączenia z siecią hydrograficzną (podział zbiorników na przepływowe i bezodpływowe).
15
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Podstawą pracy są wyniki obserwacji spływów powierzchniowych prowadzone w okresie od października 1998 roku do marca 1999 roku na dwóch obszarach badawczych we wschodniej części dorzecza Odry. Wskazują one na co najmniej epizodyczne funkcjonowanie w obrębie zlewni nizinnych sztucznych systemów odpływu powierzchniowego, których podstawowymi elementami są powierzchnie dróg kołowych i torowisk kolejowych, a także towarzyszące im często przydrożne urządzenia odwadniające.
EN
The present paper offers the results of run-off observations from October 1998 to March 1999 in two control areas in eastern parts of the Odra river basin. At least sporadic occurrence of artificial surface run-offs has been observed; roads and railways, often accompanied by drainage systems.
16
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW