Współczynnik energochłonności przenośnika taśmowego, definiowany jako jednostkowa energia potrzebna na przetransportowanie jednostkowej masy lub objętości urobku na odległość jednego metra, jest dobrym narzędziem zarówno w działaniach modernizacyjnych, jak i w analizach eksploatacyjnych. W artykule pokazano wykorzystanie współczynnika energochłonności w obydwu tych obszarach. Ocenę eksploatacji ciągu transportowego złożonego z sześciu przenośników pracujących w kopalni odkrywkowej węgla brunatnego dokonano w oparciu o dane pozyskane z systemu automatyki przemysłowej.
EN
Specific energy consumption of a belt conveyor defined as an amount of energy needed to transport of a mass or volume unit over a distance unit is a good measure for any retrofit project as well as an operational analysis. The paper presents the use of the specific energy consumption for both applications. The assessment of a belt conveyor system in a lignite surface mine consisting of six conveyors is done on the basis of the data obtained from the industrial automation system.
Effectiveness of electron beam irradiation was evaluated against Phytophthora nicotianae var. nicotianae, the causal agent of stem base and root rot of tomato. In laboratory trials, irradiation of 7-day-old Phytophthora cultures growing on potato-dextrose-agar (PDA) medium with 1 kGy resulted in the disintegration of the pathogen’s hyphae. Increasing the irradiation dose to 3 kGy caused decay of the hyphae. Irradiation of infested stonewool with 5 kGy caused decrease of the pathogen population about 5 times. Application of 20 kGy completely eliminated the pathogen from stonewool. Irradiation of substratum resulted in significant increase of tomato seedlings healthiness, especially when the dose 20 kGy was applied.
Wśród polskich konsumentów ryby i owoce morza, jako grupa żywności, budzą wiele kontrowersji. Oprócz znanych dziś powszechnie korzyści wynikających z konsumpcji ryb, nie brakuje negatywnych opinii na ich temat. Nie wpływa to korzystnie na wzrost i tak niskiego spożycia ryb w Polsce. Strukturę spożycia ryb w Polsce cechuje w ostatnich latach wzrost konsumpcji owoców morza, przy stabilizacji popytu na ryby morskie i spadku spożycia ryb słodkowodnych. Walory zdrowotne ryb i ich przetworów są najistotniejszym czynnikiem wpływającym na ich zakup przez konsumentów. Innymi ważnymi czynnikami są: smak ryb oraz chęć urozmaicenia diety. Niestety, nadal istnieje duża grupa konsumentów, którzy spożywają ryby zbyt rzadko. Polacy, którzy nigdy nie kupują ryb ani produktów rybnych, jako przyczynę takiego postępowania wskazują najczęściej ich wysoką cenę oraz charakterystyczny smak. Niski poziom wiedzy konsumentów na temat wartości żywieniowej ryb i ich przetworów jest bardzo niepokojący.
EN
Fish and seafood is the group of food which is still controversial among Polish consumers. Benefits that result from the consumption of fish are well known but there are a lot of negative opinions about eating fish and fish products. They adversely affect the growth of fish consumption in Poland. In the recent years, the consumption of seafood has been increasing, with the demand for marine fish remaining more or less the same, while the one for freshwater fish keeps falling. Health benefits are the most important determining factor in consumer’s choice of fish. Other key factors include the flavor of fish meat and willingness to diversify the diet. Unfortunately, there is still a large group of consumers who eat fish too rarely. Poles who never buy fish or fish products, indicate their high price and their characteristic flavor as the reason for avoiding them. It is alarming that consumers know too little about nutritional value of fish and its products.
This paper presents the results of the studies on changes of selected quality parameters of hydrobiodegradable aliphatic-aromatic copolyester (AAC). Radiation treatment was performed at the Institute of Nuclear Chemistry and Technology in Warsaw, using cobalt gamma-ray sources "Issledovatel" (dose rate 0.389 Gy/h) and "GC 5000" (8.5 Gy/h). The material was subjected to the impact of radiation doses of 5, 10, 20 and 40 kGy. Selected parameters of the packaging material, important from the standpoint of a potential application, have been studied: gaseous products of radiolysis, strength parameters in accordance with PN EN ISO 527-3, global migration PN-EN-1186-1:2002, FT-IR analysis using PCA method, contact angle measurement using the drop shape method. The results have demonstrated that there is no significant influence of ionizing radiation on AAC film parameters. Correlation between doses applied and values of measurements has not been found.
Effectiveness of electron beam irradiation was evaluated against Rhizoctonia solani, which is one of the most dangerous soil-borne pathogen, causing stem base and root rot of many horticultural plants. Treatment of in vitro cultures with 0.5 kGy significantly inhibited the pathogen's growth and the spread of necrosis on chrysanthemum leaf blades inoculated with the irradiated cultures. Application of e-beam irradiation for peat disinfection resulted in a two-fold decrease rot development in chrysanthemum stem at a dose of 5 kGy and complete inhibition at 10 kGy. For the elimination of R. solani from composted pine bark and its mixture with peat, irradiation of both substrates with 15 kGy was necessary.
Ksenobiotyki są bardzo dużą grupą związków o strukturalnej budowie podobnej do estrogenów. Ta grupa posiada wiele różnych właściwości chemicznych: zdolność do wywoływania efektów toksycznych, trwałość w środowisku, zdolność do bioakumulacji i transportu atmosferycznego na duże odległości. W pracy analizowano obecność dioksyn, furanów i polichlorowanych bifenyli w środowisku. Została podana ich charakterystyka. Ze względu na wszechobecność dioksyn w środowisku człowieka, wynikającą z działalności przemysłowej i rolniczej (środki ochrony roślin), całkowite wyeliminowanie narażenia ludzi na dioksyny jest praktycznie niemożliwe. Kontrola narażenia na zatrucie dioksynami ma na celu ocenę ryzyka wystąpienia niekorzystnych skutków zdrowotnych, wynikających z narażenia na te związki, i powinna być skoncentrowana na redukcji emisji dioksyn do środowiska i zaniechania procesów technologicznych, będących źrodłami ich powstawania. Została przedstawiona toksyczność tych związków i ich wpływ na zdrowie człowieka. Zostały scharakteryzowane źródła ich występowania w środowisku.
EN
Xenobiotics are a very large group of compounds of structural construction similar to that of estrogen. Within this group occur many different chemical characteristics: the ability to cause toxic effects, persistence in the environment, bioaccumulativeness, and atmospheric transport over long distances. In this study, presence of dioxins, furans and polychlorinated biphenyls in the environment were presented. Their characteristic was given. Due to the omnipresence of dioxins in the human environment resulting from industrial and agricultural activities (pesticides), total elimination of human exposure to dioxins is virtually impossible. Control of exposure to dioxin poisoning aims to assess the risk of adverse health effects resulting from exposure to these compounds and should be concentrated on reducing emissions of dioxins into the environment and stopping processes that are the sources of their formation. The toxicity of these compounds and their effects on human health were presented. Sources of their occurrence in the environment were characterized.
Electron beam (EB) irradiation was tested against Botrytis cinerea, Pythium ultimum and Phytophthora citricola the most dangerous pathogens causing stem and root rot of seedlings, cuttings and older plants. In the laboratory trials cultures of 3 species were irradiated with doses 0 (control), 1.5, 3.0, 4.5 and 6.0 kGy whereas peat was treated with 10,15 and 25 kGy. P. citricola was the most sensitive species for irradiation. In greenhouse trials 15 kGy irradiation of peat protected chrysanthemum cuttings against B. cinerea and P. ultimum as well as rhododendron young plants against P. citricola. Irradiation of peat did not influence the growth and development of the tested plants.
Electron beam irradiation was tested against Fusarium oxysporum f. sp. dianthi (Fod) a pathogen causing Fusarium wilt of carnation. Efficiency of the different radiation doses on in vitro survival and development of Fod culture on potato-dextrose agar (PDA) medium was tested. A dose of 6 kGy completely inhibited the pathogen growth. Application of radiation for microbiological decontamination of four substrates used for carnation production demonstrated that, depending on the type of substrate, doses of 10 or 25 kGy were effective in Fod elimination. All carnation plants cultivated on radiation decontaminated substrates were healthy.
Dose reader CD-07 has been introduced for measurements of a dose distribution during dose mapping exercises and for calculations of electron beam energy. This instrument consists of an SP-880 spectrophotometer equipped with a driving motor to move a dosimetric foil across light beam in the front of narrow light aperture. To control the movement of the foil and to present and store the measuring results a specialized software has been developed. In this paper the use of dose reader CD-07 in Performance Qualification of irradiated herbs was described.
In recent years there is a trend in industry to limit the usage of chemical compounds. Natural polymers are new promising materials that possess important properties like biodegrability or lack of toxicity. Radiation processing of natural occurring polymers is an area of current research for development of new applications. The aim of this study was to determine the impact of ionizing radiation modification on bioactivity of a natural polysaccharide. Chitosan with different molecular weights was investigated as a biostimulator – a biologically active substance that stimulates some growth processes in plants. Chitosan in solid state was irradiated with electron beam from an electron beam accelerator Elektronika 10-10 with a dose range from 50 to 300 kGy. The effects of irradiation on the molecular weight of chitosan were investigated by viscosity and GPC measurements. Non-irradiated and irradiated chitosan at concentrations 0.001, 0.01, 0.1 and 1 g/dm3 were used for greenhouse tests of its activity for growth promotion of Salix viminalis L. var. gigantea plant. Uniform rooted cuttings (20 per combination) were selected for the test and cultivated in aerated hydroponics culture containing Hoagland’s nutrient solutions plus respective amounts of chitosan. After six weeks of plant exposure to chitosan, data of selected parameters of plant growth were collected. In most cases, except the highest concentration, both forms of chitosan had stimulatory effect on leaf area, length of roots and of newly developed shoots. Also fresh and dry weights of these organs were greater in chitosan treated plants. The highest concentration of chitosan was stimulatory only for a number of roots and newly developed shoots while for other parameters was inhibitory. In comparable concentrations the stimulatory effect was greater for chitosan irradiated in comparison with the non-irradiated one.
13
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Aspekt przedsiębiorczości jako podstawy funkcjonowania firmy na konkurencyjnym rynku został w artykule podjęty w odniesieniu do przedsiębiorstwa wysokiej specyfiki tj. kopalni węgla brunatnego, która niezależnie od tego, że pełen zakres realizowanego wydobycia sprzedaje strategicznemu klientowi zależnemu i nie musi poszukiwać rynków zbytu, to w coraz bardziej dotkliwy sposób odczuwa potrzebę stosowania przedsiębiorczych zachowań. Z uwagi na wysoką infrastrukturalność kluczowego procesu biznesowego kopalni autor skoncentrował się na zasobach informacyjnych informatyki przemysłowej i wskazał ich potencjał do kreowania wysokiego poziomu przedsiębiorczości menedżerskiej wszystkich poziomów zarządzania przedsiębiorstwem. Istota zagadnienia, dedykowana jest szczególnie tym praktykom gospodarczym, którzy ograniczają zastosowanie zasobów informatyki przemysłowej do zarządzania majątkiem wytwórczym w aspekcie technicznym i niedoceniają ekonomicznego potencjału przedmiotowych zasobów informacyjnych. Rozpatrywaną kopalnię autor prezentuje jako przykład dobrej praktyki, która stworzyła sobie środowisko sprzyjające rozwojowi przedsiębiorczości menedżerskiej przedsiębiorstwa.
EN
The article discusses the aspect of enterprise as the basis for functioning of a business on the competitive market, using the example of a highly specific company, i.e. brown coal mine, which, although its entire output is sold to its strategic subsidiary customer and it is not forced to search for ready markets, yet it reports the urgent need to apply entrepreneurial behaviours. As the key business process used in the mine relies heavily on infrastructure, the author has focused on the information resources of industrial informatics and indicated their potential to create high level of managerial enterprise at all levels of the company management. The subject matter is of particular importance to those management practitioners who limit the use of industrial informatics to the management of the technical aspects of the production assets, while underestimating the economic potential of the said information resources. The mine under consideration is shown as an example of good practice which has created favourable environment for the development of managerial enterprise.
Zastosowanie zasobów informacyjnych informatyki przemysłowej w menedżerskie procesy decyzyjne stanowi główną problematykę artykułu. Autor zwraca szczególną uwagę na wieloaspektowy charakter jakości informacyjnej informacji wytwarzanej przez systemy informatyki przemysłowej i w tych systemach deponowanych. Wskazuje na walory techniczne tej informacji, ale eksponuje jej ekonomiczny i zarządczy charakter, co udowadnia na konkretnych przykładach. Istotę zagadnienia dedykuje tym praktykom gospodarczym, którzy nie doceniają ekonomicznego aspektu informacji technicznej zwłaszcza w procesie integracji systemu informacyjnego przedsiębiorstwa realizowanego przy użyciu zintegrowanej technologii informatycznej, w tym również w implementacjach systemów wysoko zaawansowanych technologicznie. Etap przygotowania firmy do wdrożenia zintegrowanej technologii informatycznej wyposażonej w zdolność zasilania menedżerskich procesów decyzyjnych zasobami informacyjnymi systemów informatyki przemysłowej autor wskazuje jako krytyczny dla możliwości wieloaspektowej eksploatacji informacji charakteryzującej techniczne aspekty procesu produkcyjnego przedsiębiorstwa. Ilustruje logikę powiązań zasobów informacyjnych przedsiębiorstwa i przykładowe narzędzie praktycznego sankcjonowania trwałości tych relacji. Problematykę artykułu autor prezentuje na przykładzie kopalni węgla brunatnego. Wybrany podmiot ilustruje przypadek dobrej praktyki przygotowania firmy do wdrożenia wysoko zaawansowanej technologii informatycznej, wykorzystywanej do wspomagania zarządzania przedsiębiorstwem wysokiej specyfiki w warunkach turbulentnego otoczenia oraz konkurencji branżowej na rynku globalnym.
EN
The article focuses on the use information resources of industrial informatics in managerial decision-making processes. The Author emphasizes particularly the multiple aspects of the quality of information generated in industrial informatics systems as well as information deposited in the systems. Technical values of such information are indicated, and its economic and managerial nature is displayed, which is demonstrated by specific examples. The subject matter is dedicated to practitioners of economics who fail to appreciate the economic aspect of technical information, particularly in the process of integrating the enterprise information systems achieved through integrated informatics technology, including the implementation of technologically advanced systems. The Author considers the stage of preparing an enterprise for the implementation of integrated informatics technology, equipped with the capacity to support managerial decision-making processes with industrial informatics resources, as critical to the possible uses of information characteristic for technical aspects of the enterprise production process. The logic of interrelations of the enterprise information resources is shown and a sample tool for practical sanctioning of the lasting nature of such relations is demonstrated. The subject matter of the article is presented in the example of a lignite mine. The entity selected illustrates the case of good practice in preparing an enterprise to the implementation of advanced informatics technology used to support highly specific enterprise management in turbulent environment and competitive global market.
A review regarding application of radiation for decontamination of herbs and spices is presented. General principles of the process and the results of the research on biologically active components are discussed. The report regarding the development in this field in selected countries and regions is included.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.