Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Recognition of anhydrite intercalated salt deposit from seismic dataset distorted by noise

Kawalec-Latała E.

Studia Geotechnica et Mechanica

|

2015

|

Vol. 37, nr 3

41--48

EN

Acoustic inversion is useful to extract information from seismic data. Inhomogeneities of salt deposits should be predicted before the decision of underground storage location is made. The work concerns the possibility of detecting anhydrite intercalation in the rock salt from seismic dataset. The resolution strongly depends on signal to noise ratio. The synthetic pseudoacoustic impedance sections are generated for efficiency test of predictive and minimum entropy deconvolution process, when random noise distorts the seismic traces.

2

Modelowanie sekcji pseudoimpedancji akustycznej z włączeniem procedury dekonwolucji minimum entropii MED, jako ilustracja możliwości detekcji wtrąceń anhydrytu

Kawalec-Latała E.

Przegląd Górniczy

|

2015

|

T. 71, nr 1

9--13

PL

Rozpoznanie niejednorodności wewnętrznej budowy złóż soli kamiennej jest warunkiem powodzenia zagospodarowania złoża jako podziemnego zbiornika. Pozyskanie tej wiedzy poprzez interpretację sekcji pseudoimpedancji akustycznej jest relatywnie tanie i nieinwazyjne dla środowiska. Wiarygodność rozpoznania zależy od jakości interpretowanych sekcji. Prezentowane w artykule syntetyczne sekcje pseudoimpedancji akustycznej stanowią ilustrację wzrostu rozdzielczości w wyniku włączenia na etapie przetwarzania danych procedury dekonwolucji minimum entropii MED.

EN

Identification of inhomogeneity of the inner structure of rock-salt deposits ic crucial for the successful management of deposit as a underground storage. Obtaining knowledge of this kind, by interpretation of the pseudo-acoustic impedance section, is relatively inexpensive and non-invasive for the environment. The identification reliability depends on the quality of the interpreted sections. The pseudo-acoustic impedance sections, briefly presented in this paper, demonstrate the increase in the resolving power by adding a procedure of minimum entropy deconvolution (MED).

3

Edge detection on images of pseudoimpedance section supported by context and adaptive transformation model images

Kawalec-Latała E.

Studia Geotechnica et Mechanica

|

2014

|

Vol. 36, nr 1

29--36

EN

Most of underground hydrocarbon storage are located in depleted natural gas reservoirs. Seismic survey is the most economical source of detailed subsurface information. The inversion of seismic section for obtaining pseudoacoustic impedance section gives the possibility to extract detailed subsurface information. The seismic wavelet parameters and noise briefly influence the resolution. Low signal parameters, especially long signal duration time and the presence of noise decrease pseudoimpedance resolution. Drawing out from measurement or modelled seismic data approximation of distribution of acoustic pseuoimpedance leads us to visualisation and images useful to stratum homogeneity identification goal. In this paper, the improvement of geologic section image resolution by use of minimum entropy deconvolution method before inversion is applied. The author proposes context and adaptive transformation of images and edge detection methods as a way to increase the effectiveness of correct interpretation of simulated images. In the paper, the edge detection algorithms using Sobel, Prewitt, Robert, Canny operators as well as Laplacian of Gaussian method are emphasised. Wiener filtering of image transformation improving rock section structure interpretation pseudoimpedance matrix on proper acoustic pseudoimpedance value, corresponding to selected geologic stratum. The goal of the study is to develop applications of image transformation tools to inhomogeneity detection in salt deposits.

4

The effectiveness of deconvolution process in presence of random noise on the base of rock salt deposits from “Bytom Odrzański” area

Kawalec-Latała E.

Studia Geotechnica et Mechanica

|

2013

|

Vol. 35, nr 1

109--118

EN

A number of synthetic pseudoacoustic impedance sections are presented in order to test the effectiveness of deconvolution process when random noise distorted the seismic traces. A simplified seismological model is created on the basis of geological data from Bytom Odrzański area in NW part of the Legnica–Głogów Copper District (LGOM). The synthetic sections are constructed for different noise levels. Acoustic impedance is one of the basic factors characterising physical features of rocks. The main idea is the inversion of seismic sections into pseudoacoustic impedance sections. All inhomogeneities of salt deposits must be predicted before the underground storage location is fixed. The accuracy and reliability of interpretation decreases when the noise in seismic data increases. It should be realised that the inversion procedure is not a unique process. So, modeling pseudoacoustic impedance sections is recommended for verification of the effectiveness of deconvolution process for the accuracy and reliability interpretation.

5

Detekcja soli wtórnie przeobrażonych w pokładowych złożach soli kamiennej na podstawie sekcji pseudoimpedancji akustycznej

Kawalec-Latała E.

Przegląd Górniczy

|

2013

|

T. 69, nr 3

57--63

PL

Artykuł dotyczy rozpoznania wewnętrznej budowy złóż soli kamiennej w kontekście budowy podziemnych zbiorników w celu magazynowania ropy naftowej oraz innych ciekłych i gazowych węglowodorów lub składowania niebezpiecznych substancji. Perspektywiczne, w aspekcie budowy podziemnych zbiorników, są cechsztyńskie złoża soli kamiennej. Dokładne rozpoznanie niejednorodności budowy pokładu soli kamiennej jest warunkiem pozytywnego efektu całego przedsięwzięcia. W prezentowanej pracy autorka koncentruje się na przedstawieniu możliwości rozpoznania niejednorodności w budowie złoża spowodowanych obecnością soli wtórnie przeobrażonych, na podstawie interpretacji sekcji pseudoimpedancji akustycznej. W pracy przedstawione są sekcje pseudoimpedancji akustycznej generowane dla modeli sejsmologicznych, w których uwzględniono obecność soli wtórnie przeobrażonych zaburzających jednorodność pokładu soli kamiennej. Prezentowane syntetyczne sekcje pseudoimpedancji akustycznej wskazują na możliwość interpretacji, pod warunkiem zachowania wymagań dotyczących jakości sygnału i niskiego poziomu szumu.

EN

This paper presents the problem of recognition of the internal structure of rock salt deposits in the context of construction of underground reservoirs for the storage of natural gas, different liquids, gaseous hydrocarbons and toxic substances. The Zechstein salts deposits are one of the most promising potential places for the location of underground reservoirs. The thorough examination of the inhomogeneities within the salt deposits is especially important for the success of the entire project. The author especially paid attention to the possibilities of prediction of the inhomogeneities within a salt deposit due to secondary descendant salts, on the basis of pseudo-impedance acoustic section interpretation. A number of synthetic pseudo-impedance acoustic sections generated for seismological models were presented. In the models the issue of descendent salts disturbing the homogeneity of rock salt deposits was taken into account. The presented pseudo-impedance acoustic sections indicate the possibility of the interpretation providing that the requirements of high quality of seismic signal and low level of random noise will be maintained.

6

Detection of salts deposits geometry variation

Kawalec-Latała E.

AGH Journal of Mining and Geoengineering

|

2012

|

Vol. 36, no. 2

161-169

EN

The construction of underground reservoirs is important for energy security and ecology. Salt deposits reveal favourable conditions for the construction of reservoirs. The inhomogeneities within salt deposit as well as changes of lithology, thickness and geometry variation should be especially predicted before the underground reservoir location. The work concerns the possibility of the recognition of the space distribution of anhydrites in the rock salt. Acoustic impedance is one of the basic factors characterising physical features of rocks. Seismic survey is the most economical source of subsurface information. A method of inversion of seismic section to pseudo-acoustic impedance section gives the possibility of the recognition of discontinuities within salt deposits. The paper includes a number of pseudo-acoustic impedance sections constructed for geometrical variations of anhydrites in rock salt. For the modelling of pseudo impedance sections a computer system INVERSE was used.

PL

Cechsztyńskie złoża soli kamiennej rozpatrywane są jako jedno z ważnych, potencjalnych miejsc składowania odpadów radioaktywnych oraz dwutlenku węgla CO2. Korzystne warunki do budowy takich kawern stwarzają złoża pokładowe soli kamiennej o znacznej miąższości (pow. 100 m grubości). Modelowania syntetycznych sekcji pseudoimpedancji akustycznej generowanych z uwzględnieniem różnej konfiguracji przestrzennej anhydrytów zaburzających jednorodność budowy pokładów soli kamiennych, perspektywicznych dla budowy podziemnych zbiorników. Testy wykonano na danych syntetycznych sekcji pseudoimpedancji akustycznej generowanych dla teoretycznego sejsmogeologicznego modelu ośrodka przybliżającego budowę pokładu soli kamiennej. Do konstrukcji modeli sejsmogeologicznych zawierających pokładowe złoża soli wykorzystano parametry sprężyste typowe dla cechsztynu oraz uzyskane na podstawie prędkości propagacji fal sejsmicznych, ustalonych w oparciu o wyniki profilowań geofizycznych w otworach kontrolno-pomiarowych w rejonie projektowanego szybu SW-4. Do modelowania syntetycznych sekcji pseudo-impedancji akustycznej wykorzystano autorski program INWERS.

7

Złoża soli kamiennej z rejonu wyniesienia Łeby na sekcjach pseudoimpedancji akustycznej w kontekście budowy podziemnych magazynów

Kawalec-Latała E.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2011

|

R. 52, nr 1-2

94-99

PL

Problematyka artykułu ściśle związana jest z budową podziemnych magazynów. Dotyczy wstępnego rozpoznania i kwalifikacji złoża. Podziemne składowanie rozważane jest dla celów magazynowania strategicznych rezerw węglowodorów, sekwestracji dwutlenku węgla C02 oraz składowania odpadów o wysokim stopniu radioaktywności. Złoża soli kamiennej spełniają odpowiednie warunki do budowy takich magazynów. W Polsce są to cechsztyńskie złoża soli w rejonie Wyniesienia Łeby i monokliny przedsudeckiej. Warunkiem powodzenia takiego zagospodarowania złoża jest prawidłowe rozpoznanie wszystkich niejednorodności w budowie pokładu soli. Powierzchniowe pomiary sejsmiczne są ekonomicznym źródłem pozyskiwania takich informacji Wykonanie inwersji sekcji sejsmicznych w celu otrzymania sekcji pseudoimpedancji akustycznej prowadzi do uzyskania przybliżonego rozkładu impedancji akustycznej. To pozwala na wydobycie informacji bezpośrednio powiązanych z budową geologiczną. W artykule przedstawiono syntetyczne sekcje pseudoimpedancji akustycznej, generowane dla modelu, wzorowanym na złożu soli kamiennej Mechelinka z rejonu Wyniesienia Łeby. Załączone sekcje ilustrująjak cechy ważne dla lokalizacji podziemnego zbiornika, takie jak niejednorodności lito-facjalne w wykształceniu złoża i jego przestrzennym ułożeniu typowe dla złoża Mechelinka rejonu Wyniesienia Łeby odzwierciedlają się sekcjach pseudoimpedancji akustycznej.

EN

The subject is strongly related to underground storage. The work deals with initial recognition and qualification of salts deposit. Underground reservoirs are very interesting as the objects for storage of hydrocarbons and wastes: carbon dioxide C02 sequestration and highly radioactive waste HLW. In salt deposits there are favorable conditions for construction of such reservoirs. Zechstein rocks salts of Łeba elevation and of the Fore-Sudetic Monocline have been recognized in Poland. A basic requirement is careful investigations of inhomogeneities within the salt deposit. All changes of thickness and lithology should be especially examined and predicted before the underground location is fixed. A seismic survey is the most economical source of detailed subsurface information. Inversion of seismic section extracts additional information from seismic data. Process effectively transforms seismic information into the geological domain. Pseudoimpedance acoustic section gives the possibility to bind very closely the acoustic impedance with subsurface structure The paper presents the synthetic seismic section and pseudoimpedance section constructed for the simplified data from salts deposit Mechelinka of Łeba elevation The synthetics pseudoimpedance acoustics sections presented in this paper show how significant changes of thickness and lithology typical for Zechstein salts deposits can be revealed in seismic synthetic sections.

8

Rozdzielczość syntetycznych sekcji pseudoimpedancji akustycznej formacji solnej i jej rozpoznawanie w kontekście budowy podziemnych zbiorników

Figiel W., Kawalec-Latała E.

Przegląd Górniczy

|

2010

|

T. 66, nr 6

91-96

PL

Złoża soli kamiennej o wewnętrznej jednorodnej strukturze są atrakcyjną lokalizacją dla budowy podziemnych magazynów węglowodorów. Metody powierzchniowych pomiarów sejsmicznych są ekonomicznym źródłem niezbędnych informacji geologicznych. Inwersja sekcji sejsmicznych pozwala na uzyskanie przybliżonego rozkładu impedancji akustycznej środowiska skalnego, co odwzorowuje jego budowę. Interpretacja sekcji pseudoimpedancji akustycznej przy niskich parametrach sygnału sejsmicznego i niekorzystnym stosunku sygnału użytecznego do szumu S/N (signal to noise) jest polepszana przez stosowanie metod dekonwolucji. Ze względu na wysokie wartości współczynników odbicia w utworach cechsztynu, dobrych efektów można spodziewać się w wyniku wykonania dekonwolucji minimum entropii MED. Wsparciem dla wizualnej interpretacji formacji geologicznej są metody cyfrowej obróbki obrazów. Z otrzymanych rozkładów pseudoimpedancji akustycznej, jako bazy danych, buduje się obrazy i wizualizuje przekrój środowiska geologicznego. Detekcja niejednorodności litologiczno-facjalnych w budowie pokładu rozpoznawanego jako potencjalny zbiornik węglowodorów może być uzyskana w wyniku właściwej interpretacji obrazów sekcji pseudoimpedancji akustycznej.

EN

Rock salt deposits with homogenous inner structure are attractive localisation for hydrocarbon underground reservoir. Surface seismic measurement methods are economic source of essential geologic information. The inversion of seismic section permts to get approximate distribution of rocks environment acoustic impedance, projecting geologic formation. Interpretation of acoustic pseudoimpedance section with poor seismic signal parameters and low sinal to noise ratio S/N is improved by deconvolution process. The high reflection coefficient, typical for Zechstein rocks salts, suggests good results with application of minimum entropy deconvolution method MED. Computer methods of image processing are supporting visual interpretation of geologic formation. The images of geologic environment and their visualisation are constructed from database of acoustic pseudoimpedance distributions. The face lithology inhomogeneity detection, for stratum identification as potential underground hydrocarbon reservoir or waste storage, may be obtained in process of proper interpretation of acoustic impedance section images.

9

Aspekty interpretacji obrazów pseudoimpedancji akustycznej ośrodka skalnego

Figiel W., Kawalec-Latała E.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2009

|

R. 33, z. 1

169-178

PL

Bezpieczeństwo i niezawodność energetyczna jest ważną sprawą w dynamicznie rozwijających się gospodarkach krajowych i związków krajów (UE). Złoża soli kamiennej o jednorodnej wewnętrznej strukturze i poziomym lub prawie poziomym warstwowaniu stwarzają doskonałe warunki dla lokalizacji planowanych podziemnych zbiorników węglowodorów. Wykonanie inwersji sekcji sejsmicznych prowadzi do uzyskania przybliżonego rozkładu impedancji akustycznej. Dane takich rozkładów impedancji akustycznej są bazą do tworzenia obrazów i wizualnej interpretacji budowy ośrodka skalnego. Detekcja niejednorodności litologiczno-facjalnych w budowie pokładowych złóż soli może być rozpoznawana na podstawie właściwej interpretacji obrazów sekcji pseudoimpedancji akustycznej. W artykule zaproponowano przekształcenia kontekstowe i adaptacyjne obrazów dla zwiększenia efektywności poprawnej interpretacji obrazów symulowanych przez system INWERS. Przedstawiono algorytm przekształceń wizualizacji i analizy wyników określającej jakość interpretacji budowy ośrodka skalnego. Wprowadzono sugestie dotyczące utworzenia miary przydatności wprowadzanych przekształceń obrazów w celu ułatwienia interpretacji sekcji sejsmologicznych. Praca ma na celu rozwój zastosowań narzędzi obróbki obrazów do celów wykrywania zmian litologiczno-facjalnych w pokładach soli kamiennej.

EN

Safety and reliability of energy system are one of the most important issues in dynamic development of states and unions (EU). Rock salt deposits with homogeneous inner structure and horizontal or semi-horizontal layering may be excellent sites for localisation of underground hydrocarbon reservoirs. Calculations of seismic section inversion leads to approximation of distribution of acoustic impedance. Data of that acoustic impedance distribution are the basis for image generation and visual interpretation of rock formation structure. Detection of inhomogeneity of lithology-phacial structure of seam-like salt deposits may be recognised on the basis of proper image interpretation of acoustic pseudoimpedance section. In the paper, authors propose context and adaptive transformation of images as a way of increasing effectiveness of image interpretation simulated by INWERS system The paper introduces the algorithm of visual transformation and analysis of results to define quality of rock section structure interpretation. The paper presents the author's suggestion regarding necessity of setting up a gauge of used transformation on the images as a method to measure interpretation easiness of seismology section. The goal of the study is to develop applications of image transformation tools to inhomogeneity detection of lithology-phacial structure of seam-like salt deposits.

10

Context and adaptive transformation applied to interpretation of acoustic pseudoimpedance images of rocky surroundings

Figiel W., Kawalec-Latała E.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2009

|

T. 25, z. 3

273-288

EN

Underground hydrocarbon storage plays an important role in the world. The most of them is located in depleted natural gas reservoirs. Rocky salt deposits with homogenous inner structure and horizontal or semi-horizontal stratum may be the best for future plans of under ground reservoir localisation. Within salt deposit, stratum inhomogeneity as well as changes of thickness and lithology should be especially examined and predicted before the underground reservoir location plan is fixed. Seismic surface measurement data are the most economical source of such information. Calculations of seismic section inversion leads to approximation of distribution of acoustic pseuoimpedance. The pseudoimpedance acoustic sections analysis and visualisation are effective ways to stratum homogeneity identification goal. In this paper, the improvement of geologic section image resolution by use of minimum entropy deconvolution method before inversion (for synthetic data generated by INVERS system) is applied. The authors propose context and adaptive transformation of images also as a way to increase the effectiveness of correct interpretation of simulated images. The paper introduces the algorithms of visual trans- formation and analysis of results to define quality of rock section structure interpretation. The goal of the study is to develop applications of image transformation tools to inhomogeneity detection of lithology-phacial structure of seam-like salt deposits.

PL

Podziemne zbiorniki węglowodorów pełnią ważną rolę we współczesnym świecie. Większość z nich jest lokalizowana w opróżnionych zbiornikach gazu ziemnego. Złoża soli kamiennej o jednorodnej wewnętrznej strukturze i poziomym lub prawie poziomym warstwowaniu stwarzają doskonałe warunki dla lokalizacji planowanych podziemnych zbiorników węglowodorów. W pokładach soli, jednorodność, zmiany litologii i miąższości pokładu, powinny być dokładnie rozpoznane przed podjęciem decyzji o lokalizacji zbiornika. Powierzchniowe pomiary sejsmiczne są ekonomicznym źródłem niezbędnych informacji. Wykonanie inwersji sekcji sejsmicznych prowadzi do uzyskania przybliżonego rozkładu impedancji akustycznej. Dane takich rozkładów są bazą do tworzenia obrazów i wizualnej interpretacji budowy ośrodka skalnego. Detekcja niejednorodności litologiczno- facjalnych w budowie pokładowych złóż soli może być rozpoznawana na podstawie właściwej interpretacji obrazów sekcji pseudoimpedancji akustycznej. W artykule wykorzystano metodę dekonwolucji minimum entropii dla polepszenia rozdzielczości obrazów sekcji geologicznych. Zaproponowano również przekształcenia kontekstowe i adaptacyjne obrazów dla zwiększenia efektywności poprawnej interpretacji obrazów symulowanych przez system INWERS. Przedstawiono algorytm przekształceń wizualizacji i analizy wyników określającej jakość interpretacji budowy ośrodka skalnego Praca ma na celu rozwój zastosowań narzędzi obróbki obrazów do wykrywania niejednorodności zmian litologiczno-facjalnych struktury w poziomych pokładach soli kamiennej.

11

Analiza obrazów sekcji pseudoimpedancji akustycznej

Figiel W., Kawalec-Latała E.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2008

|

R. 32, z. 1

65-72

PL

Wykonanie inwersji sekcji sejsmicznych prowadzi do uzyskania przybliżonego rozkładu impedancji akustycznej. Dane takich rozkładów oporu akustycznego są bazą do tworzenia obrazów i wizualnej interpretacji budowy ośrodka skalnego. Metoda jest skuteczna w rozpoznawaniu zmian litologiczno-facjalnych wszędzie tam, gdzie zmiany te powodują zmiany wartości oporu akustycznego. W praktyce zbyt wysoki poziom zakłóceń może uniemożliwiać wizualną interpretację. W artykule zasugerowano metody analizy i przetwarzania obrazów, wspierające wizualizację w celu wzrostu wiarygodności interpretacji ww. obrazów w procesie wykrywania zmian litologicznych w pokładach soli kamiennej.

EN

Approximate distribution of acoustic pseudo-impedance can be obtained from calculation of inversion of the seismic section. That data of the acoustic resistance distribution are the base to image creation and visual interpretation of surrounding rock morphology. That method is useful for lithology-phacial changes detection in case that the changes have response in acoustic resistance changes. In practice, high-level noise signal in coexistence with useful one, make interpretation difficult, if not even impossible. In the paper are suggested some methods of image analysis and processing to inhance the acoustic impedance image feature visualization. That is the way to increase image interpretation credibility in process of lithology-phacial change detection in salt deposits.

12

Petrologiczne zmiany w pokładach soli kamiennej odwzorowane na syntetycznych sekcjach w rejonie planowanej budowy zbiornika w NW części LGOM

Kawalec-Latała E.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2007

|

nr 6

48-50

PL

Rejon NW części LGOM uznawany jest za perspektywiczny dla budowy podziemnego magazynu zlokalizowanego w złożu soli kamiennej. Złoża soli kamiennej ze względu na swoje cechy petrochemiczne doskonale nadają się do tego celu. Określenie przydatności złoża solnego do składowania w nim substancji użytecznych oraz odpadów przemysłowych wymaga szczególnych badań. Poszerzenie badań o metody sejsmiczne, w szczególności o interpretację sekcji pseudo-impedancji akustycznej jest w pełni uzasadnione. Przedstawione modelowania stanowią test na użyteczność metody inwersji sekcji sejsmicznych w kierunku obliczania sekcji pseudo-impedancji akustycznej dla rozpoznawania zmian petrologicznych w rejonie Środkowego Nadodrza.

EN

NW LGOM area is perspective for construction of underground storage in salts deposit. Petro-chemical properties of salts give favorable conditions for construction of such reservoirs. Careful investigations of inhomogeneities within the salt deposit should be done before the underground reservoir of hydrocarbons or industrial waste location is fixed. Application of seismic methods, especially interpretation of pseudo-impedance acoustic sections is very useful. Presented here modeling synthetic pseudo-impedance acoustic sections are the verification of effectiveness of seismic inversion method for recognition of petrologic variations in Środkowe Nadodrze region.

13

Zastosowanie syntetycznych sekcji pseudo impedancji akustycznej do odwzorowania geologii w rejonie potencjalnej budowy tawernowego magazynu węglowodorów w soli Nal NW części LGOM

Kawalec-Latała E., Markiewicz A.

Prace Naukowe Instytutu Geotechniki i Hydrotechniki Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2007

|

Vol. 76, nr 42

315-323

PL

Niewystarczające rozpoznanie strukturalne górotworu NW części LGOM na potrzeby budowy magazynu kawernowego powinno być uszczegółowione przez nowe otwory powierzchniowe i profilowania sejsmiczne 3D. Pozwoli to na zobrazowanie formy i wykształcenia złoża soli Nal oraz warunkujący je układ zuskokowania skał otaczających. Poszerzenie tych badań o interpretację sejsmiczną sekcji pseudo-impedancji akustycznej niewątpliwie wspomoże odwzorowanie budowy geologicznej. Powinno to stanowić podstawę optymalnego wyboru lokalizacji takich przedsięwzięć gospodarczych jak wdrożenie otworowego ługowania soli i kawernowego magazynowania węglowodorów w rejonie Środkowego Nadodrza.

EN

For location and building of underground reservoir very precise geological setting is needed. The structural recognition in NW part LGOM area must be detailed by new borehole and seismic profile 3D. These methods allow to determine form and development of salt deposit Nal and fault deformation in surrounded rocks. Inversion seismic surface data to pseudo-impedance acoustic sections is very efficient tool to extract additional geological information.

14

Wpływ poziomu szumu na rozdzielczość sekcji pseudo-impedancji akustycznej w NW części LGOM

Kawalec-Latała E.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2007

|

R. 49, nr 7

81-86

PL

Podjęcie decyzji o budowie podziemnego zbiornika w złożu soli i wybór jego lokalizacji wymaga szeregu badań. Zasadnicze znaczenie ma odpowiednie rozpoznanie geologiczne. W rejonie pomiędzy Głogowem a Bytomiem Odrzańskim (NW część LGOM) wyznaczono 2 obszary złożowe o łącznej powierzchni 14 km2, gdzie szacunkowe zasoby geologiczne wynoszą kilkanaście mln ton soli. Sól ta stanowi kopalinę użyteczną towarzyszącą złożom miedzi. Skłoniło to do podjęcia prac mających na celu uruchomienie eksploatacji soli kamiennej metodą ługowania otworami z powierzchni terenu oraz wykorzystania powstałych kawern jako sezonowych magazynów gazu ziemnego na potrzeby lokalne. Budowa podziemnych zbiorników metodą ługowania z powierzchni, zawsze stwarza możliwość i potrzebę zagospodarowania soli uzyskiwanych w wyniku takiego sposobu tworzenia zbiornika. Detekcja niejednorodności litologiczno-facjalnych w budowie pokładowych złóż soli kamiennej jest zadaniem wymagającym precyzji i dokładności. Istnieją przesłanki teoretyczne, zweryfikowane modelowaniami, że zmiany takie mogą być rozpoznane na podstawie interpretacji sekcji pseudo-impedancji akustycznej. Dokładność i wiarygodność takiej interpretacji wzrasta, jeśli zakłócenia obecne w rejestracjach terenowych maleją. Całkowita eliminacja zakłóceń z danych rzeczywistych jest niemożliwa. Uzasadnione jest więc oszacowania a'priori jaki poziom szumu jest dopuszczalny, aby interpretacja była wiarygodna. Metoda inwersji w celu obliczenia tras pseudo-impedancji akustycznej jest operacją nieliniową i w takim przypadku metoda modelowań tras przy założonym poziomie szumu, pozwala ocenić jego wpływ na jakość odzwierciedlania się zmian budowy wewnętrznej górotworu. Przedstawione syntetyczne sekcje pseudo-impedancji akustycznej, uwzględniają typową w NW części LGOM budowę geologiczną pokładów soli kamiennej i różny poziom szumu przypadkowego.

EN

NW part LGOM, the area between Głogów and Bytom Odrzański is perspective for construction of underground storage in salts deposit. The building method by salt's leaching from surface always gives the possibility utilize the salts. The area takes about 14 km2 the estimated salt's store equal a dozen mln. Salt is an useful mineral accompanying copper deposits. For location and building of underground reservoir very precise geological setting is needed. The inhomogeneities and changes of thickness and lithology of salts deposits before the underground storage location must be predicted. A method of inversion of seismic section aiming at obtaining pseudo-acoustic impedance section gives the possibility to bind very closely the acoustic impedance changes with lithologic and facial changes in subsurface. When the noise in seismic data decreases the accuracy and reliability of interpretation increases. Unfortunately, a whole elimination of noise from seismic measurements is not possible. It is reasonable to estimate a'priori the level of noise for reliable interpretation seismic sections. It should be realised that the inversion procedure is not a unique process. There is no single solution to the given problem. In this case the modelling methods of pseudo-impedance acoustic sections are useful for the evaluation of the influence of noise on the recognition of underground boundaries. The paper presents the synthetic seismic section and pseudo-impedance section constructed for various lithology's changes typical for Zechstein salts deposits in NW part of LGOM.

15

Metody sejsmiczne w badaniu budowy górotworu dla celów budownictwa podziemnego

Jakóbiec-Kwaśnicka B., Kawalec-Latała E., Gaujour F.

Prace Naukowe Instytutu Geotechniki i Hydrotechniki Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2005

|

Vol. 75, nr 41

229-236

PL

Przedstawiono zastosowanie metod sejsmicznych przy badaniu budowy i właściwości górotworu dla celów budowy tuneli drogowych w Polsce oraz tunelu i wyrobisk podziemnych trasy szybkiej kolei Lyon -Turyn we Francji. Zaproponowano nową metodę interpretacji przy uwzględnieniu pseudo-impedancji akustycznej.

EN

The paper deals with seismic methods applied in investigations of structures and parameters of rocks for construction of road tunnels in Poland as well as for the construction of a tunnel and other underground works related to the Lyon-Turin fast train in France. A new method of the interpretation of seismic data has been proposed which is based on pseudo-impedance acoustic.

16

Rozpoznanie niejednorodności pokładowych złóż soli w aspekcie budowy podziemnych zbiorników

Kawalec-Latała E.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2003

|

nr 5

45-46

PL

Opór akustyczny jest jedną z podstawowych cech charakteryzujących własności fizyczne skał. Wszelkie zmiany typu litologiczno-facjalnego wpływają na zmiany jego wartości. Wykonano modelowania syntetycznych sekcji pseudooporu akustycznego, wzorowanych na złożach soli kamiennej z rejonu Monokliny Przedsudeckiej. Są one traktowane jako perspektywiczne dla lokalizacji podziemnych zbiorników. Załączone sekcje ilustrują jak cechy ważne dla lokalizacji podziemnego zbiornika, takie jak niejednorodności w wykształceniu złoża i jego przestrzennym ułożeniu odzwierciedlają się sekcjach pseudooporu akustycznego. Prace te, dostarczają pozytywnej odpowiedzi o możliwościach uzyskiwania informacji o niejednorodnościach budowy pokładu soli na podstawie interpretacji sekcji pseudooporu akustycznego.

EN

Acoustic impedance is one the basic factors characterising physical features of rocks. A method of inversion of seismic section aiming at obtaining pseudo-acoustic impedance section gives the possibility to bind very closely the acoustic impedance changes with lithologic and facial changes in subsurface. Based on comprehensive model of the environment of deposition of Zechstein evaporates on LGOM areas, a number of pseudo-acoustic impedance sections were constructed. This technique allows inhomogeneities and changes of thickness and lithologies of salts deposition to be predicted. Presented works give the positive answer about the possibility of predicting the inhomogeneities in deposits of Zechstein salts.

17

Modelowanie syntetycznych sekcji pseudoimpedancji akustycznej dla złoża gazu z rejonu Radlina

Kawalec-Latała E.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2003

|

T. 29, z. 1--2

25-31

PL

Opór akustyczny jest jedną z podstawowych cech charakteryzujących własności fizyczne skał. Wszelkie zmiany typu litologiczno-facjalnego wpływają na zmiany jego wartości. Metoda inwersji sekcji sejsmicznych w celu otrzymania sekcji pseudoimpedancji akustycznej pozwala powiązać zmiany wartości oporu akustycznego ze zmianami litologiczno-facjalnymi. Artykuł zawiera propozycję i przykład wykorzystania modelowania syntetycznych sekcji pseudoimpedancji akustycznej. Prezentowane w artykule syntetyczne sekcje pseudoimpedancji akustycznej skonstruowane są dla danych z otworu Radlina. Algorytm obliczania tych sekcji oparty jest na ciągłym modelu ośrodka. Załączone syntetyczne sekcje pseudoimpedancji akustycznej obrazują jak gaz i jego infiltracja wzdłuż zrzutu uskoku są widoczne w wyniku takiej transformacji.

EN

Acoustic impedance is one of the basic factors characterizing physical features of rocks. A method of inversion of seismic section resulting in pseudo-acoustic impedance section gives the possibility to bind very closely the acoustic impedance changes with lithologic and facial changes in subsurface. The paper includes the proposition and example of application of synthetic pseudo-impedance acoustics section modeling the analysis of imaging gas deposit in real pseudo-impedance acoustic section. The synthetic pseudo-impedance acoustic sections presented in this paper, are constructed for the data from well RADLIN. Algorithm for calculation this section is based on continuous seismic earth model. The synthetic pseudo-impedance acoustic sections show how the gas and his infiltration along fault, can be visible on such transformation.