Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Stateczność wyrobiska korytarzowego drążonego w strefie uskokowej w świetle badań kopalnianych i numerycznych

Małkowski P., Ostrowski Ł., Bachanek P.

Przegląd Górniczy

|

2018

|

T. 74, nr 2

17--27

PL

Na długości wyrobiska korytarzowego często dochodzi do zmian warunków górniczo-geologicznych, a jedną z przyczyn zaistniałych zmian jest obecność nierozpoznanej wcześniej strefy uskokowej. Doświadczenia pokazują, że jest to jeden z głównych czynników wpływających na problemy z utrzymaniem stateczności wyrobiska korytarzowego. Największym problemem przy ocenie wpływu strefy uskokowej na obciążenia obudowy jest ocena zasięgu strefy osłabienia (spękania) górotworu, jak i ilościowej oceny spadku właściwości mechanicznych skał. Według światowych badań strefa może wynosić od 1-2 metrów lub sięgać aż do czterokrotnej wartości wysokości zrzutu danego uskoku. Ponieważ w rejonie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego zjawisko występowania małych uskoków na wybiegu wyrobiska jest bardzo powszechne, w artykule przedstawiono wpływ strefy uskokowej na stateczność chodnika podścianowego D-2 w kopalni KWK „Borynia- Zofiówka-Jastrzębie”. Wpływ ten przedstawiono na podstawie pomiarów dołowych konwergencji wyrobiska oraz za pomocą metod numerycznych. Wykonane badania pokazały, że dla celów inżynierskich można to zadanie wykonać za pomocą modelu płaskiego. Odpowiednie odwzorowanie uskoku modelem sprężysto-plastycznym z 20-procentowym osłabieniem pozwoliło otrzymać wyniki obliczeń numerycznych charakteryzujące się dużą zgodnością z wynikami pomiarów konwergencji wyrobiska w warunkach in situ. Stwierdzono, że zasięg zniszczenia górotworu w pionie sięga w stropie do wysokości dwóch zrzutów uskoku, w spągu do 3 zrzutów uskoku, a w ociosach do dwukrotnej wartości zrzutu uskoku. Na jego zasięg wpływa przede wszystkim wytrzymałość warstw skalnych znajdujących się poza strefą uskokową, a nachylenie sprawia, że strefa uplastycznienia jest niesymetryczna. Konwergencja chodnika o prawidłowo dobranej obudowie, znajdującego się w strefie uskoku nawet o małym 5-metrowym zrzucie jest 3,5–4,5-krotnie większa niż na odcinkach niezaburzonych tektonicznie. Najistotniejsze jest przy tym wypiętrzanie spągu, które może lokalnie dochodzić do 1,8 m, co zawsze będzie sprawiać problemy z utrzymaniem stateczności wyrobiska korytarzowego na odcinku z osłabionymi i przesuniętymi względem siebie warstwami skalnymi.

EN

There are many cases where geological and mining conditions change along the mining roadway. The primary unknown throw fault zones are often the reason of the problems for mining engineers. Based on experience, this is one of the main factor influences on mining workings stability. The key problem is to determine the range of the weaken zone in the vicinity of a fault zone which affects the load on a designed support. The worldwide research has shown that the range can be 1-2 m or reaches even 4-fold of the fault throw. As the small throw fault zones are very common in the conditions of Upper Silesia Coal Basin, this paper presents the research of fault zone influence on the roadway stability. The results of the numerical calculations are shown and in situ convergence measurements carried out in the maingate D-2 in the “Borynia-Zofiówka- Jastrzębie” coal mine as well. The proper modelling – elastic-plastic model with 20% weakening of rock mass properties – provided good accuracy between the calculations and measurements. Based on the results of research, it may be concluded that the rock mass displacements around roadway section within a fault zone reach: in the roof - two times the throw of the fault, in the floor - three times the throw, and horizontally nearly up to two times the width of the modelled fault zone. The convergence of the working, even whether the support has been designed properly, in the case of a 5-meter throw of the fault will be 3.5-4.5 higher than for the section of the roadway unaffected by the fault zone. A floor heaving which can reached even 1.8 m, is the most important for mining practice. It will always cause problems with the roadway maintenance, as the rock mass is strongly disturbed in such a zone and the rock beds are dislocated.

2

Analysis of Young's modulus for Carboniferous sedimentary rocks and its relationship with uniaxial compressive strength using different methods of modulus determination

Małkowski P., Ostrowski Ł., Brodny J.

Journal of Sustainable Mining

|

2018

|

Vol. 17, iss. 3

145--157

EN

Young’s modulus (E) is one of the basic geomechanical parameters used in rock engineering in practice. It is determined based on uniaxial compressive test (UCS). However, according to International Society of Rock Mechanics it can be calculated by three different ways: as the tangent, secant and average modulus. The results from each method are significantly different. The UCS tests was carried out on 237 rock specimens with the slenderness ratio 2 of Carboniferous claystones, mudstones and sandstones. The axial deformation was always measured automatically by the displacement measurement device (LVDT) built into the testing machine and connected to the hydraulic piston. Then the Young’s modulus was calculated for each test by all three methods. The analysis of the results is presented in this paper to show the difference between all the three moduli calculated for each specimen, and to recommend the best method of Young’s modulus determination. First, the typical range of the elastic linear deformability for the chosen rock types was determined as 25-75% of the peak strength at confidence interval 95% for these sedimentary rocks. The modulus value distributions obtained from each calculation method were compared using statistical parameters: mean value, median, minimum, maximum, standard deviation, mean difference at confidence interval 95%, and non-uniformity coefficient. The proportions between average-secant modulus (Eav/Esec) and average-tangent modulus (Eav/Etan) for the rock samples were estimated. For the studied rocks the obtained values were: 1.10-1.32% for Eav/Esec, 1.08-1.25% for Etan/Esec and 1.01-1.06 for Eav/Etan (for Etan with the range of 20-80% of peak strength). These values show low coherence between secant and average modulus (ca. 23% difference) and good consistency of average and tangent modulus. Based on the analysis, tangent Young’s modulus is recommended as the guiding one at the constant range of 30-70% of the ultimate stress. Secant Young’s modulus, as it comprises not only elastic strain but the pore compaction as well, should be named as modulus of deformability. This conclusion was further confirmed by the regression analysis between UCS and E. The highest regression coefficients and the lowest standard error of the regression was obtained for tangent Young’s modulus determination method. In addition, modulus ratio MR for claystones, mudstones and sandstones was studied and determined as 274, 232 and 223 respectively.

3

The impact of the low throw fault on the stability of roadways in a hard coal mine

Małkowski P., Ostrowski Ł., Bachanek P.

Studia Geotechnica et Mechanica

|

2017

|

Vol. 39, nr 1

63--72

EN

Ensuring roadways stability in hard coal mines is one of the main challenges faced by engineers. A changeable geological structure have caused the roadway’s conditions to vary, thus influencing its stability. One of the causes of those changes is the presence of a previously undiscovered fault zone (small faults crossed the roadway) within which a significant convergence or support deformation may occur. The paper presents the impact of low throw faults on the degree of convergence of roadways. Convergence is determined for two roadways in the hard coal mine. A special measuring stations have been installed in one of the roadways, and they have carried out constant measurements for 15 months. In the other roadway, the degree of convergence has been determined on the basis of an on-site verification and comparison of the measurements obtained and the initial values, based on the roadway’s records. On the basis of the obtained convergence results, the impact of a single fault and the entire fault zone on the roadway stability has been determined. The impact of a single, low throw fault results in a 30% higher vertical convergence than in the case of roadways free of geological disturbance. In the roadway section located in the fault zone, vertical convergence is 4 times higher than in the case of sections free of disturbance impact. The floor heaving constitutes ca. 90% of vertical convergence both for roadway sections situated within the faulted zones and for sections free of the influence of any additional factors.

4

The impact of the mineral composition of Carboniferous claystones on the water-induced changes of their geomechanical properties

Małkowski P., Ostrowski Ł., Bożęcki P.

Geology, Geophysics and Environment

|

2017

|

Vol. 43, no. 1

43--55

EN

In this article, the authors describe the characteristics and changes of geomechanical properties of Carbonifeorus claystones as related to their mineral composition and the time of soaking in water. Geomechanical properties, including bulk density, Young modulus, Poisson ratio, unconfined compressive strength, durability index, and swelling index were examined in dry rock samples, and in water-soaked samples after 3 hours of soaking, and 6 hours of soaking respectively. Changes in the geomechanical properties of rocks were also examined as a function of their mineralogical composition. In particular, the properties of rocks were examined in relation to present aluminosilicates and layered aluminosilicates, respectively. Changes in the geomechanical properties were also examined relative to the presence of minerals anatase and siderite. Correlation coefficients between physical parameters and mineral composition were examined. It was determined that the total quantity of aluminosilcates is a better predictor of geomechanical properties after soaking, than only the content of layered aluminosilicates. Calculated correlation coefficients were generally higher for most samples after 6 hours of soaking than after 3 hours of soaking. It was also determined that the increase of bulk density correlates much better with the mineral anatase content, than with the siderite content.

5

Wartość współczynnika MR (modulus ratio) dla skał spągowych o zmiennej wilgotności w kopalniach węgla kamiennego

Ostrowski Ł.

Wiadomości Górnicze

|

2016

|

R. 67, nr 7-8

484--492

PL

Moduł sprężystości liniowej jest jednym z głównych parametrów mechanicznych skał. Na podstawie badań laboratoryjnych na podstawie metody wyznaczania modułu sprężystości liniowej zaproponowanej przez Deere’a, wyznaczono współczynnik Modulus Ratio dla skał spągowych wyrobisk korytarzowych w kopalniach węgla kamiennego. Wielkości porównano następnie z wartościami współczynników zaproponowanymi przez Deere’a oraz Palmströma i Singha.

EN

Modulus of linear elasticity is one of the main mechanical parameters of the rocks. Based on laboratory tests on the methods of determining the modulus of linear elasticity proposed by Deere, Modulus Ratio was determined for floor rocks of roadways in hard coal mines. The values were then compared with the values of the coefficients proposed by Deer and by Palmstróm and Singh.

6

Wpływ zawodnienia na wypiętrzanie skal spągowych wyrobiska korytarzowego

Ostrowski Ł., Małkowski P.

Przegląd Górniczy

|

2016

|

T. 72, nr 3

28--38

PL

Wypiętrzanie spągu jest niezwykle uciążliwym zjawiskiem, wpływającym nie tylko na stateczność czy funkcjonalność wyrobisk korytarzowych, ale również na wzrost kosztów eksploatacji węgla. W artykule przedstawiono wyniki obliczeń numerycznych oraz badań in situ wypiętrzania spągu wyrobiska niepoddanego bezpośrednio wpływom eksploatacji, gdy spąg tworzą zawodnione lub suche skały ilaste. Wpływ wody na zmianę właściwości mechanicznych skał spągowych wyznaczono na podstawie badań laboratoryjnych. Badania te objęły wyznaczenie wytrzymałości na jednoosiowe ściskanie, modułu sprężystości liniowej, liczby Poissona, rozmakalności oraz rozmiękalności. Na podstawie otrzymanych z obliczeń numerycznych map naprężeń normalnych wokół wyrobiska określono zasięg stref zniszczenia w spągu i w kolejnych etapach uwzględniono wpływ wody na parametry mechaniczne spągowego iłowca. Obniżenie parametrów wytrzymałościowo-odkształceniowych zawodnionych skał spągowych w obliczeniach numerycznych przyniosło efekt w postaci zmiany zarówno konwergencji wyrobiska korytarzowego, jak również samej zmiany wartości wypiętrzania spągu. Otrzymane wartości w dużym stopniu pokrywają się z przeprowadzonymi w kopalni badaniami in situ.

EN

Floor heaving is a troublesome phenomenon which influences the stability and functionality of roadways. It influences exploitation costs as well. There are results of numerical calculations and results of in situ floor heaving research, included in this paper, where the floor rocks are composed of dry and wet claystones and the roadways are not affected by other mining works. The change of the mechanical properties of rocks in the floor have been investigated through laboratory tests. The research comprised uniaxial compressive strength tests, Young modulus, Poisson ratio and slakeability tests. The range of damage zone in the roadway's floor was determined on the basis of numerical calculations. Then, in the calculation stages, water influence on mechanical claystone parameters was taken into consideration. The stress-strain parameters reduction of wet floor rocks have changed roadway convergence and its floor heaving as well. The obtained calculation results coincide with the underground in-situ measurement results carried out in the roadway.

7

Ocena wpływu jakości wykładki na stateczność wyrobiska korytarzowego

Małkowski P., Ostrowski Ł.

Wiadomości Górnicze

|

2015

|

R. 66, nr 1

33--43

PL

W artykule przedstawiono rozważania dotyczące wielkości deformacji zachodzących wokół wyrobiska korytarzowego, do zadanych oddziaływań statycznych i dynamicznych, w zależności od parametrów mechanicznych otaczających go skał, w układzie strop - pokład - spąg oraz różnych parametrów mechanicznych wykładki. Zaprezentowane wyniki obliczeń dotyczą wyrobiska drążonego na głębokości 1000 metrów, na które - obok ciężaru nadkładu - działa obciążenie dynamiczne wynikające ze wstrząsu o energii 106 J. Obliczenia wykonano metodą numeryczną z wykorzystaniem programu Phase2.

EN

The paper presents the considerations on the size of the deformation occurring around a roadway, with regard to determined static and dynamic impacts depending on the mechanical parameters of the rocks surrounding the roadway in the arrangement of roof-seam-floor and various mechanical parameters of the strengthening lining. Presented results of calculations relate to the working being driven at the depth of 1000 meters, which - apart from the weight of the overburden - is exposed to the impact of dynamic load resulting from the shock of energy 106 J. The calculations were performed using numerical method Phase2 software.

8

Wpływ właściwości mechanicznych skał otaczających wyrobisko korytarzowe na zjawisko wypiętrzania spągu

Małkowski P., Ostrowski Ł.

Przegląd Górniczy

|

2014

|

T. 70, nr 12

78--90

PL

Zjawisko wypiętrzania spągu jest jedną z głównych przyczyn utraty stateczności oraz funkcjonalności wyrobisk korytarzowych. Jest ono szczególnie uciążliwe przy odstawie urobku przenośnikami zgrzebłowymi i taśmowymi stawianymi na spągu oraz transporcie materiałów kolejkami spągowymi. Dodatkowo zmniejszenie przekroju wyrobiska przez wyciskany spąg jest również ważne z punktu widzenia wentylacji wyrobisk górniczych, m.in. poprzez zwiększenie oporów ruchu na drodze przepływającego powietrza. Badania prowadzone bezpośrednio w chodnikach pokazują, że deformacja spągu może stanowić nawet 80÷90% całkowitej konwergencji pionowej. Przyczynę zjawiska upatruje się, przede wszystkim, w słabych skałach spągowych przy jednoczesnym występowaniu dużych koncentracji naprężeń wokół wyrobiska.Ponieważ prognozowanie zaciskania wyrobisk jest zależne od wielu czynników i nie zawsze daje zadowalające rezultaty, autorzy artykułu przedstawili rozważania dotyczące wielkości wypiętrzania spągu w wyrobiskach korytarzowych w zależności od wytrzymałości i odkształcalności otaczających je skał, w układzie strop – pokład – spąg. W artykule przedstawiono wyniki obliczeń dla wyrobisk drążonych na dwóch głębokościach 700 i 1200 metrów, a więc przy różnych naprężeniach pierwotnych występujących dookoła wyrobiska. Obliczenia wykonano w oparciu o metody numeryczne z wykorzystaniem programu Phase.

EN

The phenomenon of floor upheaval is one of the main causes of losing stability and functionality of the dog heading. It is particularly arduous during output haulage with scraper and belt conveyors placed on the floor as well as by transporting materials with floor railway. Additionally, the reduction of excavation section due to floor heave is also important from the point of view of ventilation, for instance due to increased resistance to motion against airflow. Tests performed directly in headings show that the floor deformation may be over 80-90% of the total vertical convergence. The cause of this lies mainly in the weakness of bottom rocks with the simultaneous occurrence of high stress concentration around the excavation. Since forecasting of excavation tightening depends on many factors and is sometimes unsatisfactory, the authors have considered the issue of floor upheaval in dog headings in the field of strength and deformation of the surrounding rocks in the roof-bed-floor arrangement. This paper presents the results of calculations for excavations driven at the depth of 700 and 1200 meters which is by different primary stresses around the excavation. The calculations were performed on the basis of numerical methods by the use of Phase2 program.

9

Optymalizacja grubości łaty węglowej pozostawionej w stropie wyrobiska ścianowego z uwagi na zawodnienie skał stropowych

Małkowski P., Ulaszek A., Ostrowski Ł.

Przegląd Górniczy

|

2014

|

T. 70, nr 3

48--57

PL

W artykule przedstawiono wyniki obliczeń numerycznych stanu naprężenia i odkształcenia wokół wyrobiska ścianowego znajdującego się w otoczeniu słabych skał karbońskich. Pokazano efekt pozostawiania w stropie łaty węgla dla ograniczania deformacji skał stropowych. Analizę wykonano dla skał suchych oraz zawodnionych. W celu ilościowej oceny zmian właściwości mechanicznych skał karbońskich na skutek działania wody dla piaskowca i iłowca przeprowadzono badania laboratoryjne. Wykonano je dla warstw łaziskich pochodzących ze wschodniego rejonu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Badania objęły wyznaczenie wytrzymałości na jednoosiowe ściskanie, modułu sprężystości podłużnej oraz rozmakalności. Stwierdzono ok. 30-procentowy spadek wytrzymałości piaskowców oraz 80-procentowy spadek wytrzymałości iłowców oraz rozpad iłowców już po trzech godzinach kontaktu z wodą. Obniżenie parametrów wytrzymałościowo-odkształceniowych skał w obliczeniach numerycznych pokazało, że technologia pozostawiania w stropie łaty węgla podczas prowadzenia eksploatacji ścianowej jest zasadna dla utrzymania stateczności wyrobiska. Przeprowadzona analiza udowodniła, że obliczenia numeryczne mogą być podstawą doboru grubości łaty. Niezbędnym warunkiem skuteczności takich obliczeń jest dobre rozpoznanie właściwości skał, które stanowią otoczenie wyrobiska oraz precyzyjna dyskretyzacja modelu numerycznego.

EN

This paper presents the results of numerical calculations relating to the state of stress and strain around the longwall face surrounded by weak carboniferous rocks. The efficiency of a coal roof for decreasing roof rock deformation has been shown. The analysis was carried out for both wet and dry rocks. Laboratory investigations were carried out in order to assess the quantitative change of mechanical rock properties treated with water. The Laziskie strata from the eastern part of the Silesian Coal Basin was tested. Compressive strength, Young modulus and slakeability tests were used for this investigations. 30% decrease in compressive strength of sandstones and 8O% decrease in strength of claystones was observed. Claystones decayed in water after three hours. Lowering the strength-and-strain properties of rocks in numerical models showed that the roof coal technology in longwall exploitation system is essential to ensure longwall face stability. The results of the numerical analysis can be used as a basis for the selection of roof coal thickness in longwall mining. A factor necessary to obtain the effectiveness of such calculations is a good recognition of the properties of rocks which surround the excavation, and the distinct numerical model discretization.

10

System do pomiaru Apertury Numerycznej w światłowodach specjalnych

Ostrowski Ł., Murawski M., Szymański M., Hołdyński Z., Tenderenda T., Mergo P., Marć P., Jaroszewicz L. R., Nasiłowski T.

Elektronika : konstrukcje, technologie, zastosowania

|

2012

|

Vol. 53, nr 11

50-51

PL

Apertura numeryczna (NA) jest jedną z podstawowych właściwości włókien optycznych. Określa ona zdolność włókien do sprzęgania światła oraz łączenia ich z możliwie niskimi stratami. NA odgrywa kluczową role podczas charakteryzowania nowo produkowanych włókien. Wprowadzając podział na włókna światłowodowe w których światło uwięzione jest dzięki prowadzeniu materiałowemu oraz na takie w którym występuje prowadzenie geometryczne. W wypadku prowadzenia materiałowego nie obserwowany jest dyspersyjny charakter NA. Natomiast we włóknach mikrostrukturalnych (o prowadzeniu geometrycznym) apertura numeryczna wykazuje właściwości dyspersyjne. Aby móc badać NA w szerokim zakresie spektralnym oraz dla szerokiej gamy włókien światłowodowych zbudowany został przez nas układ do pomiaru NA w funkcji długości fali. Ponadto dzięki proponowanemu przez nas układowi oraz umiejętności wypełniania otworów we włóknach mikrostrukturalnych istnieje możliwość określenia współczynnika załamania n dla różnych materiałów.

EN

Numerical Aperture (NA) is one of the fundamental properties of optical fibres. It determines the ability of efficient light coupling into the fibre and low loss splicing with other fibres. NA is essential when novel fibres are manufactured. Moreover, dispersive behaviour of geometrical guiding mechanisms, existing in microstructured fibres, is completely different comparing with material guiding mechanisms of classical fibres. Therefore we constructed measurement system, for characterization the dispersive properties of NA of specialty fibres in broad wavelength range. Additionally, presented setup can be applied for measurements in broad wavelength range of refractive index of different materials (including highly absorbing) filling the holes of microstructured fibre.

11

In-situ determination of gas threshold pressure helps forecasting gas migration through caprock in underground gas storage and CO2 sequestration

Ostrowski Ł., Uelker B.

Archives of Mining Sciences

|

2007

|

Vol. 52, no 4

535-551

EN

Underground gas storage operations and CO2 disposal in aquifers relay on a sealing function of the caprock. The leakage through the seal can occur by diffusion, capillary transport and two-phase migration. Modeling of two-phase flow in porous media requires the specification of the functional relationship between capillary pressure, relative permeability and saturation. 80th capillary pressure or gas threshold pressure and relative permeability control the way the liquid, as wetting phase and gas, as non-wetting phase interact. The injected gas moves to the top of the formation below the caprock due to gravity and density differences. Therefore, the ability of a cap rock to seal fluids is one of the key parameter for the successful gas storage or long term disposal of CO2. Gas mobility is controlled by sealing properties of a low permeability caprock. Capillary pressure data, which are critical for exact prediction of gas leakage through the caprock are seldom available and yet necessary. An in-situ method of gas entry pressure determination was developed and successfully implemented to help reducing uncertainties gas leakage predictions. Zonal isolation of caprock is performed followed by exchange of wellbore liquid by gas. Constant rate injection of gas is then conducted to determine the gas entry pressure into a fully water saturated caprock. The gas threshold entry pressure is used in the reservoir model to predict the leakage rates. Simulations runs accounting for relative permeability hysteresis were performed to investigate the gas leakage through the caprock for a CO2 sequestration model. It was shown that the uncertainty of predictions could be significantly reduced by using data obtained from in-situ gas threshold determination.

PL

Podziemne przedsięwzięcia magazynowania gazu oraz sekwestracja dwutlenku węgla zależy w znacznej części od możliwości uszczelnienia czapy złoża. Wyciek poprzez warstwę nieprzepuszczalną nadkładu może zostać wywołany dyfuzją, transportem kapilarnym oraz migracją dwufazową. Modelowanie przepływu dwufazowego w ośrodkach porowatych wymaga określenia zależności funkcyjnych pomiędzy ciśnieniem kapilarnym, względną przepuszczalnością oraz nasyceniem. Zarówno ciśnienie kapilarne jak również ciśnienie progowe gazu (GTP) i przepuszczalność względna mają wpływ na przepływ, ponieważ dochodzi do oddziaływania pomiędzy fazą zwilżalną i gazową (niezwilżaną). Zatłaczany gaz przemieszcza się ku górze formacji geologicznej i gromadzi się w czapie złoża, w skutek oddziaływania grawitacyjnego i różnicy gęstości. Zatem, zdolność czapy złoża do nieprzepuszczania płynów jest jednym z kluczowych parametrów potrzebnych do udanego magazynowania gazu oraz długoterminowej sekwestracji dwutlenku węgla. Ruchliwość gazu jest kontrolowana przez właściwości nieprzepuszczalne (niską przepuszczalność względną) czapy złoża. Dane dotyczące ciśnienia kapilarnego, które są konieczne do dokładnego szacowania wycieków gazu poprzez czapę złoża, są rzadko dostępne. Metoda in situ określania ciśnienia przebicia gazu została rozwinięta i udanie zaimplementowana do pomocy przy zmniejszaniu niepewności przewidywań ucieczek gazu. Izolacja strefowa czapy złoża jest dokonywana przed wymianą płynów odwiertowych z gazem. Stały poziom zatłaczania umożliwia ustalenie ciśnienia wejściowego gazu do całkowicie nasyconej wodą czapy złoża. Progowe ciśnienie wejściowe wykorzystuje się w modelach złoża do przewidywania stopnia migracji. Symulacje wyjaśniające histerezę przenikalności względnej zostały wykonane w celu znalezienia ucieczek gazu poprzez czapę złoża dla modelu sekwestracyjnego dwutlenku węgla. Wykazano, że niepewność przewidywań może zostać znacznie zredukowana poprzez wykorzystanie danych uzyskanych z wyznaczenia in-situ ciśnienia przebicia gazu.

12

Kontury zasilania w gazowych sieciach rozdzielczych i przesyłowych

Nagy S., Olajossy A., Ostrowski Ł., Smulski R.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2004

|

R. 28, z. 3

27-47

PL

Artykuł omawia możliwości analizy pracy sieci średnioprężnych i niskoprężnych przy wykorzystaniu symulatorów przepływów ustalonych oraz pakietów do tworzenia map. Celem takiej analizy jest oszacowanie zasięgu oddziaływania węzłów zasilających i określenia zmiany ich wydajności przy ustalonym ciśnieniu. Taka analiza pozwala na określenie krytycznych obszarów, w których spodziewać się można najniższych ciśnień. Metoda umożliwia również analizę sieci z uwzględnieniem map gradientów ciśnień, czy rozkładu prędkości lub liczby Reynoldsa. Warunkiem koniecznym dla takiej analizy jest przygotowanie pełnego opisu sieci (x, y, z) w punktach zasilania i odbioru. Artykuł pokazuje przykłady omawianej analizy. W pracy poruszany jest również problem zmienności zasilania przy przepływach niestacjonarnych w sieciach przesyłowych wysokiego ciśnienia.

EN

This paper is devoted to the analysis of work of medium and low-pressure gas network by means of conventional steady state and transient simulators and griding contouring software. One of the objectives of analysis of network is searching possibility to extend of system in different pressure regimes, different gas demand of consumers because of developing of new infrastructures. The coupled analysis of networks using classical steady state simulations and griding techniques allow to find the area, where critical velocity of gas has been reached. The main advantages of procedure is possibility to calculation of pressure gradient map, flow velocity map, pressure depression map, the Reynolds number map using simple mathematical grid transformation. The necessary condition to perform such analysis is full description of local coordinates (GIS) in the calculated network. The paper shows methodology for performing such analysis and examples of calculation of medium pressure dense networks.

13

External isolation and sand placement solutions for multi-interval, extended reach horizontal wells

Nelson R.N., Ostrowski Ł., Szabo L.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2000

|

R. 17

143-151

EN

To meet the completion challenges resulting from advances in extended reach drilling and drill-in fluid technologies for unconsolidated sandstone reservoirs, low risk, economical methods of zonal isolation within a single horizontal drain are required. For wells exceeding 55 degree deviation, open hole horizontal gravel placement techniques have proven to yield exceptional productivity while maximizing reservoir recovery. However, risk issues associated with cases where zonal isolation is required in extended reach wells were not being addressed. This document addresses those risk issues, and recommends isolation and sand control solutions utilizing technologies available today.

PL

Aby sprostać wymogom wynikającym z wiercenia długich otworów poziomych oraz technik dowiercania w skałach słabozwięzłych, konieczne jest zastosowanie bezpiecznych i ekonomicznych metod izolacji w obrębie poszczególnych stref odprowadzeniowych. W przypadku otworów o skrzywieniu większym niż 55 stopni dobrym rozwiązaniem okazały się techniki zasypowe w nieorurowanym otworze poziomym. Nie podejmowano dotąd kwestii ryzyka związanego z przypadkami, gdy w wydłużonych otworach poziomych konieczna była izolacja strefowa. Problem ten został poruszony w niniejszej pracy. Podano także zalecenia dotyczące izolacji i dostępnych obecnie technologii kontroli mieszanin piasku.