Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Kształtowanie jakości wody odpływającej i dopływającej z kompleksu zbiorników Niewiadoma zlokalizowanego na rzece Cetyni

Bus A., Mosiej J.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2018

|

Tom 20, cz. 2

1793--1810

PL

W artykule przedstawiono wyniki obserwacji kształtowania się jakości wody w systemie dwóch zbiorników (zbiornik wstępny i główny) zlokalizowanych na rzece Cetyni w miejscowości Niewiadoma na obszarze Wschodniego Mazowsza, prowadzonych w latach 2013-2017. Próbki wody pobierano od października 2013 do października 2017 w pięciu punktach pomiarowych: 1. zlokalizowany powyżej zbiornika wstępnego, 2. na dopływie do zbiornika wstępnego, 3. na odpływie ze zbiornika wstępnego, 4. na dopływie do zbiornika głównego oraz 5. na odpływie z zbiornika głównego. Odcinek pomiędzy punktami 1-2 jest obszarem intensywnie użytkowanym rolniczo (pola uprawne, łąki), na odcinku pomiędzy punktami 3-4 rzeka ma charakter półnaturalny, na którym meandruje i przepływa przez naturalne trzcinowisko. Na podstawie przeprowadzonych badań, można stwierdzić iż wody rzeki Cetyni są silnie zanieczyszczone. W przypadku rzeki Cetyni, pozytywny wpływ na redukcję zanieczyszczeń w ciągu całego roku można odnotować w przypadku odcinka półnaturalnego. Odnotowano obniżenie wartości przewodności elektrolitycznej o 34,4% i 30,7% oraz P-PO4 o 51,4% i 24,2%, odpowiednio w okresach wiosenno-letnim i jesienno-zimowym. Zanotowano także obniżenie wskaźnika BZT5 o 65% w okresie jesienno-zimowym. Zbiornik wstępny Kupientyn wpływa na obniżenie BZT5 (28,2%), zawiesiny ogólnej (10,2%) oraz mętności (10,3%) tylko w okresie jesienno-zimowym. Zbiornik główny Niewiadoma korzystne redukuje stężenia zawiesiny ogólnej w ciągu całego roku (odpowiednio 40,4% i 32,7% w okresie wiosenno-letnim i jesienno-zimowym) oraz P-PO4 (o 10,2%) i przewodności elektrolitycznej (o 8,5%) w okresie wiosenno-letnim. Odcinek użytkowany rolniczo wpływa na obniżenie stężenia zawiesiny ogólnej (o 21,4%), mętności (o 28,4%) oraz P-PO4 (o 9,5%) tylko w okresie jesienno-zimowym. W przypadku pozostałych wskaźników notuje się niską lub brak redukcji wskaźników w analizowanych okresach.

EN

The paper presents the results of the changing Cetynia River water quality in the system of two retention reservoirs (Kupientyn pre-reservoir and main Niewiadoma reservoir), located in the area of East Mazovia, Poland. The water samples were taken from October 2013 to October 2017 at five sampling points: 1. at the river, above Kupientyn pre-reservoir, 2. at the inlet of Kupientyn pre-reservoir, 3. at the outlet of Kupientyn pre-reservoir, 4. at the inlet of main Niewiadoma reservoir and 5. at the outlet of main Niewiadoma reservoir. Between 1-2 sampling points, there is intensively used agriculture area (arable fields, meadows). The section between 3-4 sampling points, the river is semi-natural and flow through natural wetland. Based on the conducted research (P-PO4, BOD5, suspended soils, pH, turbidity), it can be stated that the water of Cetynia River is heavily polluted. The ecological status is below good. In case of Cetynia River, the positive influence on reduction of contamination is seen for semi-natural section (decreasing of electronic conductivity, BOD5 and P-PO4) where the river meanders and slows down the flow. The Kupientyn pre-reservoir decrease the concentration of BOD5 (28.2%), suspended soils (10.2%) and turbidity (10.3%) but only during autumn-winter periods. The main Niewiadoma reservoir, reduces the concentration of suspended soils during both spring-summer (40.4%) and autumn-winter (32.7%) periods and P-PO4 (10.2%) but only during spring-summer period. At the rest of examined sections, there are observed low or lack reduction of contaminations.

2

Role of Substrates Used for Green Roofs in Limiting Rainwater Runoff

Baryła A., Karczmarczyk A., Bus A.

Journal of Ecological Engineering

|

2018

|

Vol. 19, nr 5

86--92

EN

The retention of rainwater is one of the main functions of green roofs in urban areas. One of the elements influencing the variability of rainwater retention on green roofs is the configuration of the roof, i.e. the combination of drainage and vegetation layers and plants. In the article, laboratory studies regarding the influence of the vegetation layer of the green roof on the retention of rainwater were carried out, and the influence of changes in the initial moisture content in extensive and intensive substrates on retention were compared. The analysis of seven randomly selected substrates showed that the runoff coefficients range from 0.59 to 0.71. In the case of the retention, statistically significant differences were observed in terms of the rainfall volume as well as the initial moisture content.

3

The efficiency of filtration materials (Polonite® and Leca®) supporting phosphorus removal in on site treatment systems with wastewater infiltration

Karczmarczyk A., Woja K., Bliska P., Baryła A., Bus A.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2017

|

nr IV/1

1401--1413

EN

The most of the on site wastewater treatment systems in Poland discharges treated effluent to the soil. The goal of phosphorus (P) reduction from dispersed sources of pollution can be achieved by application of P reactive materials in the construction of wastewater infiltration systems. Two P reactive materials were tested in this study: Polonite® in grains of 2÷6 mm and lightweight aggregate Leca® in grains of 4÷10 mm. Apparent P sorption capacity was assesed on 40.9 mg·g-1 (Polonite®) and 5.1 mg·g-1 (Leca®). Both materials sorbed P-PO4 very fast, after 15 min over 90% of P was removed from solution and wastwater. Wastewater used in this study came from the outlet from the septic tank of on site septic system. P-PO4 solution was prepared from KH2 PO4 and the tap water. In the small column experiment, four collumns (2 filled with Polonite® and 2 filled with Leca®) were fed with wastewater and P-PO4 solution in hydraulic loadings of 30÷40 dm3 ·m-2·d-1. All the columns removed significant amounts of P from both solution and wastewater with the reduction between 28.3% and 72.5%. The mean P-PO4 effluent concentrations ranged from 1.21 mg·dm-3 to 7.12 mg·dm-3. The best overall performance was achieved by the Polonite® fed with solution. Both tested materials can support wastewater treatment in on site systems.

4

Ocena możliwości wykorzystania betonu komórkowego jako materiału reaktywnego do usuwania fosforu z roztworów wodnych

Bus A

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2016

|

nr III/2

949--958

PL

Celem pracy jest ocena możliwości wykorzystania betonu komórkowego jako materiału reaktywnego do usuwania fosforu z roztworów wodnych. Do badań użyto betonu komórkowego wyprodukowanego według technologii piaskowej. Na podstawie krótkich testów kontaktowych oszacowano optymalny czas kontaktu materiału reaktywnego z roztworem wynoszący 60 min podczas których 82% fosforu jest usuwane z roztworu. Badania laboratoryjne wykazały, że materiał ten charakteryzuje się dobrymi zdolnościami sorpcyjnymi (6,03 mg·g-1). Na podstawie izotermy Langmuira oszacowano wartość maksymalnej pojemności sorpcyjnej Smax, która wynosi 16,87 mg P-PO4·g-1. Z tych powodów, beton kosmówkowy może znaleźć zastawanie jako medium filtracyjne do usuwania fosforu z zanieczyszczonych wód powierzchniowych jak i ścieków.

EN

The aim of the paper is to evaluate the possibility of using autoclaved aerated concrete as a reactive material to remove phosphorus from water and wastewater. To this study autoclaved aerated concrete produced by sand technology was used. During 60 minutes contact time batch test the reactive material reduced 82% of P from the solution. Laboratory tests have shown that the material has a good sorption capacity (6.03 mg·g-1). The estimated maximum value of sorption capacity Smax based on the Langmuir isotherm is 16.87 mg P-PO4 g-1. Autoclaved aerated concrete may be used as a filter medium for removing phosphorus from contaminated surface water, rain water and also in small sewage treatment plants as a further step of removing phosphorus from waste water.

5

Wybór materiału reaktywnego do usuwania fosforu z wód i ścieków na przykładzie kruszywa popiołoporytowego Pollytag®

Bus A, Karczmarczyk A., Baryła A.

Inżynieria Ekologiczna

|

2014

|

Nr 39

33--41

PL

Nadmiar związków fosforu w wodach powierzchniowych prowadzi do wzrostu żyzności wód, a co z tym związane wykluczenia ich z użytkowania gospodarczego, rekreacyjnego czy przyrodniczego. Wykorzystanie materiałów reaktywnych, czyli materiałów posiadających zdolność do selektywnego usuwania określonych substancji na drodze sorpcji lub wytrącania, daje możliwość usuwania fosforu ze ścieków i innych źródeł a także zanieczyszczonych wód stojących i płynących. Celem pracy jest charakterystyka procesu decyzyjnego przy wyborze materiału reaktywnego służącego do usuwania fosforu z wody i ścieków, na przykładzie kruszywa Pollytag®. Lekkie kruszywo popiołoporytowe Pollytag® powstaje przez granulowanie i spiekanie popiołu lotnego w temperaturze 1000–1350 °C. Badania laboratoryjne wykazały, że materiał ten charakteryzuje się dobrymi zdolnościami sorpcyjnymi (32,24 mgP-PO4•g-1) i może być zastosowany do usuwania fosforu z roztworów o wysokich stężeniach (powyżej 10 mgP-PO4•dm-3). Zdolności sorpcyjne materiału muszą być potwierdzone w testach kolumnowych i terenowych.

EN

The surplus of phosphorous in surface water leads to increasing its productivity, and makes the water unable for economic, recreational and natural use. One of the method for removing phosphorus from water bodies is to use reactive materials, which are referred as adsorbents or sorbents and specially interact with targeted chemical species such as phosphate ions. The aim of this study is to characterize the decision-making process of selection of reactive material for removing phosphorus from water and wastewater, on the example of lightweight aggregate Pollytag®. The lightweight aggregate Pollytag® is made by granulation and sintering of fly ash in temperature of 1000–1350 °C. Laboratory tests showed that Pollytag® is characterized by good sorption (32,24 mgP-PO4•g-1) and can be used as a phosphorous reactive material for high concentration of phosphorous (above 10 mgP-PO4•L-1). Sorption capacity of reactive material should be verified by column and full-scale experiment.

6

Analiza stosunków wodnych substratów wykorzystywanych w systemach zielonego dachu

Baryła A., Karczmarczyk A., Bus A

Inżynieria Ekologiczna

|

2014

|

Nr 39

7--14

PL

Zielone dachy, jako odtworzenie powierzchni biologicznie czynnej, należą do dość powszechnych i efektywnych metod gospodarowania wodami opadowymi na terenach zurbanizowanych. W zależnosci od konstrukcji zielonego dachu i rodzaju materiału, z jakiego usypano warstwę wegetacyjną, możliwe jest zatrzymanie 50–90% wody opadowej. Celem pracy było określenie właściwości fizyko-wodnych dwóch substratów wykorzystywanych przy budowie zielonych dachów (intensywny i ekstensywny). Porównano retencyjność obu substratów przy zastosowaniu kruszonego gazobetonu jako warstwy drenażowej. W doświadczeniu, w którym zastosowano gazobeton jako warstwę drenażową, zaobserwowano większe przesuszanie wierzchniej warstwy substratu co może być związane dużą nasiąkliwością tego materiału. Odciek z substratu przy zastosowaniu gazobetonu jako warstwy drenażowej wyniósł średnio od 22–51% objętości dostarczonej wody dla substratu ekstensywnego, natomiast 19–46% objętości dostarczanej wody dla substratu intensywnego. Odciek, z substratu bez warstwy drenażowej wyniósł 40–48% objętości dostarczonej wody.

EN

Green roofs, as the restoration of biologically active area, are fairly common and effective method of storm water management in urban areas. Depend on the design of the green roof and the type of substrate, they are able to retain 50–90% of rainwater. The aim of the study was to determine the physicochemical properties of two substrates used in the construction of green roofs (intensive and extensive). Water retention of substrates was compared to water retention of substrates undelined with the drainage layer made from crushed autoclaved aerated concrete. In the experiment, which uses drainage layer, higher drying the top layer of the substrate was observed, which may be related to high water absorption drainage material. The effluent from the substrate using aerated concrete as a drainage layer amounted to an average of 22–51% of the volume of water supplied to the extensive substrate, whereas 19–46% of the volume of water supplied to the intensive substrate. The effluent from the substrate without the drainage layer amounted 40-48% of the volume of water supplied.

7

Ocena gospodarowania zasobami wodnymi w zlewni rzeki Cetyni na podstawie wybranych wskaźników zrównoważonego rozwoju

Bus A.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2011

|

Vol. 20, No. 2

97--107

PL

W pracy podjęto próbę oceny gospodarowania zasobami wodnym na obszarze małej zlewni rolniczej położonej w wschodniej części województwa mazowieckiego na podstawie wybranych wskaźników zrównoważonego rozwoju. Oceny trzech gmin przez które przepływa rzeka Cetynia (Sokołów Podlaski, Sabnie, Sterdyń) dokonano na podstawie danych statystycznych uzyskanych z Banku Danych Regionalnych (GUS 2008), Wykazu oczyszczalni ścieków komunalnych i przemysłowych (WIOŚ 2008) oraz Monitoringu rzek (WIOŚ 2008). Oceny stanu gospodarki wodnej i kanalizacyjnej na terenie gmin dokonano za pomocą wskaźników ładu środowiskowego, gospodarczego i społecznego oraz wskaźników układu Presji-Stanu-Reakcji (P-S-R). Celem pracy jest ocena gospodarki wodno-ściekowej na obszarze trzech gmin (Sokołów Podlaski, Sabnie i Sterdyń), przez które przepływa rzeka Cetynia, na podstawie wybranych wskaźników ładu społecznego, ekonomicznego i środowiskowego w układzie wskaźników przyczynowo-skutkowych P-S-R.

EN

The paper presents the results of assessment of water management of three communes Sokołów Podlaski, Sabnie and Sterdyń which are located at the catchment of Cetynia River. The assessment was made according to rules of sustainable development. The valuation was based on following criteria: social, economical and environmental and assigned to them indicators of sustainable development.

8

Wybrane aspekty przyrodnicze i ekonomiczne budowy zbiorników wodnych na przykładzie zbiornika Domaniów

Bus A.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2009

|

Vol. 18, No. 1

42--48

PL

Wpływ budowy zbiorników wodnych na aspekty ekonomiczne i przyrodnicze na przykładzie zbiornika Domaniów Praca zawiera charakterystykę podstawowych parametrów zbiornika Domaniów. Przedstawiono wpływ zbiornika Domaniów na stopień cenności ekologicznej obszaru trzech gmin na których jest on położony. Praca przedstawia również zastawienie kosztów i korzyści wynikających z inwestycji gospodarki wodnej, które wystąpiły wraz z powstaniem zbiornika oraz potencjalne koszty i korzyści mogące wystąpić w przyszłości.

EN

The paper presents the basic characteristic of Domaniów reservoir. There is present the impact of the reservoir on the level of ecological values of the cross-border areas of three districts, where the reservoir is located. The paper also shows the costs and benefi ts resulting from the water investment which appeared with building the water reservoir and potential costs and benefits being able to appear in the future.