Polish spatial data infrastructure dates back 2010, the year when the Spatial Information Infrastructure Act transposing INSPIRE Directive entered into force. The present study provides valuable insight into the current status of Polish spatial data infrastructure (PSDI) as well as lessons learnt from so far efforts in implementing the principles and provisions of the INSPIRE Directive. Particular respect is given to policy, interoperability of data as well as cooperation between actors involved in PSDI establishment and maintenance. Data managed by the Surveyor General (SG), perceived as a backbone of a spatial data infrastructure, are of special importance. Finally, some conclusions and recommendations for further developments are given to foster SDI implementation in Poland. Results of the analysis clearly show that Polish spatial data infrastructure is in line with INSPIRE, and in a half of way being fully operational.
W styczniu 2015 roku Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Białymstoku wydała postanowienie o zasięgnięciu opinii Instytutu Geodezji i Kartografii w sprawie możliwości istnienia jam grobowych, powstałych w okresie co najmniej od lipca 1945 roku, na terenie Augustowa, dróg pomiędzy miejscowościami: Giby, Stanowisko, Rygol a Kaletami oraz na terenie sąsiadującym z miejscowością Kalety. Celem badania było ustalenie, czy dostępne dane przestrzenne (archiwalne zdjęcia lotnicze z lat 1953-1989, dane z lotniczego skaningu laserowego oraz dane satelitarne o dużej, podwyższonej i wysokiej rozdzielczości) pozwalają na identyfikację miejsc naruszeń terenu, wskazujących na możliwość istnienia jam grobowych, w których mogłyby zostać pogrzebane ofiary „Obławy Augustowskiej”. W celu realizacji badania po skompletowaniu i przetworzeniu dostępnych danych przestrzennych, utworzeniu szczegółowego NMT i map mikrorzeźby, przeprowadzono analizę danych i wypracowano (z wykorzystaniem wiedzy z zakresu geografii fizycznej kompleksowej) klucz fotointerpretacyjny. Dysponując wynikami tego etapu prac możliwe było dokonanie identyfikacji miejsc naruszeń terenu, wskazujących na możliwość istnienia jam grobowych. Przeprowadzona weryfikacja terenowa umożliwiła wstępną ocenę prawdopodobieństwa obecności jam grobowych, zaś analiza spektralna i klasyfikacja nadzorowana pozwoliła na ilościową ocenę wiarygodności badanych obiektów oraz ekstrapolację uzyskanych wyników na terenie polskiej i białoruskiej części Puszczy Augustowskiej. Przeprowadzone badania pozwoliły na zidentyfikowanie 4 obiektów o bardzo dużym prawdopodobieństwie obecności jam grobowych w Augustowie, 44 obiektów na terenie polskiej części Puszczy Augustowskiej (w tym 4 o bardzo dużym prawdopodobieństwie, 5 o dużym prawdopodobieństwie, 4 średnim prawdopodobieństwie, 6 o niskim i 25 o bardzo niskim prawdopodobieństwie) oraz 85 obiektów na terenie części białoruskiej (w tym 4 o bardzo dużym prawdopodobieństwie, 14 o dużym prawdopodobieństwie, 21 o średnim prawdopodobieństwie, 25 o małym prawdopodobieństwie obecności jam grobowych). Pełna lista zidentyfikowanych obiektów (wraz a ich współrzędnymi geograficznymi) oraz ich katalog, zawierający wycinki map topograficznych, zdjęć lotniczych, kompozycji w barwach umownych na podstawie danych satelitarnych został zawarty w raporcie przekazanym IPN. Sondowanie, przeprowadzone na jednym obiekcie, pozwoliło na odkrycie szczątków dwóch osób. Przeprowadzone prace wykazały, iż optymalne wyniki w zakresie wykorzystania panchromatycznych zdjęć lotniczych i multispektralnych danych satelitarnych do identyfikacji jam grobowych można osiągnąć w przypadku dysponowania materiałem zarejestrowanym w ciągu 4-5 lat od chwili wydarzeń. Pozwoliły one jednak stwierdzić, że w przypadku terenów leśnych możliwa jest detekcja tego typu obiektów również z wykorzystaniem danych zarejestrowanych znacznie później (zdjęć lotniczych po 8 latach, danych satelitarnych o dużej i bardzo dużej rozdzielczości przestrzennej odpowiednio po 59 i 69 latach, danych ze skaningu laserowego po 70 latach).
EN
To guarantee the save transport of the spoils of war from the former East Prussia to Grodno by Soviet Army the head of NKVD L. Beria have decided to eliminate the members of the Polish resistance Home Army (1939-1945) Armia Krajowa in Augustów region (Poland). The operation was carried out by the Red Army, the NKVD and the Main Directorate of Counter-Intelligence ‘SMERSH’ with the assistance of Polish officers of the Ministry of Public Security in July 1945. 592 of 7049 arrested persons who have disappeared are presumed to have been executed and buried in former Byelorussian Soviet Socialist Republic. Despite many Polish diplomatic notes issued since 1946 the location of the mass graves remained unknown. In January 2015 the Polish Institute of National Remembrance was asking the Institute of Geodesy and Cartography (IGiK) to carry out the prospection of places implying an existence of grave pits of the victims of Augustów roundup in Byelorussian and Polish parts of Augustów Forest. The goal of analysis was to test the potential of spatial data to identify the locations of places of decayed soils, implying the possibility of existence of grave pits. To achieve this goal it was necessary to complete and to process the available spatial data (i.e.: archive and recent aerial photographs, old low resolution and recent very high resolution multispectral satellite data, airborne laser scanning data), to produce detailed DTM and microrelief maps, to analyze the spatial data and to elaborate the photointerpretation key. Having this it was possible to identify the locations of places, implying the possibility of existence of grave pits and to estimate the reliability of those places by field check, as well as to extend the results of research with satellite data supervised classification. The investigations allowed to identify 4 reliable places of decayed soils, implying the possibility of existence of grave pits in Augustów, as well as 44 places of potential grave pits of transport fugitives in Polish part of Augustów forest (4 of very high probability, 5 of high probability, 4 of medium probability, 6 of low and 25 of very low probability). In Byelorussian part of Augustów forest it was possible to identify 85 places of decayed soils. Four of them near Kalety and Giedź can be (presumably) the grave pits. Fourteen objects were classified as a very probable grave pits, 21 others – as a medium probable burial places. Forty six objects were judged as low probable places of grave pits. The full list of objects with coordinates and extracts of maps, aerial and satellite orthophotomaps was included into the report submitted to the Polish Institute of National Remembrance. The control dig carried out in the case of one object in Polish part of the Augustów forest allowed to find the grave of 2 persons. The carried research have revealed, that the best results of investigations of grave pits identification can be achieved when the aerial photographs and/or satellite data acquired 4-5 year after the burial are available. However, it should be stressed that in the case of forest areas even analysis of remote sensing data recorded after much longer period (aerial photos after 8 years and 36 years, high and very high resolution satellite data – after 59 and 69 years, airborne laser scanning data – after 70 years) can allow to identify the objects of probable grave pits.
Wzrost zapotrzebowania na informację przestrzenną i jej szybkie upowszechnienie, rozwój technologii informatycznych, jak również uwarunkowania prawne związane z wprowadzeniem dyrektywy INSPIRE przyczyniły się na przestrzeni ostatnich lat do znacznej intensyfikacji prac w zakresie rozwoju geoportali narodowych i regionalnych na terenie krajów Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Celem pracy była analiza trendów i stanu zaawansowania rozwoju tych geoportali w latach 2010 – 2015, z uwzględnieniem rozwiązań organizacyjnych związanych z zakresu tematycznego udostępnianych zbiorów danych przestrzennych, funkcjonalnością i dostępności metadanych. Przeprowadzone badanie zmian dotyczących 31 geoportali narodowych oraz 146 geoportali regionalnych pozwoliło również na aktualizację ich topologii.
EN
Increasing need for a spatial information and it fast distribution, technical development, as well as legal determinants related to the INSPIRE directive has resulted during last years in a considerable intensification of the development of the national and regional geoportals in EU and European Economic Area Countries. The goal of this work was an analysis of trends and recent state of development of these geoportals in 2010 – 2015 period, including aspects concerning the organization, thematic scope of published spatial data, functionality and metadata queries. The carried research on changes concerning the 31 national geoportals and 146 regional geoportals allowed also to update its topologies.
Wzrost zapotrzebowania na informację przestrzenną i jej szybkie upowszechnienie, rozwój technologii informatycznych, jak również uwarunkowania prawne związane z wprowadzeniem dyrektywy INSPIRE przyczyniły się na przestrzeni ostatnich 5 lat do znacznej intensyfikacji prac koncepcyjnych i implementacyjnych w zakresie geoportali regionalnych na terenie krajów Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Rozwój ten implikuje potrzebę prowadzenia stałych badań, dotyczących stanu zaawansowania prac w zakresie geoportali regionalnych, możliwości i ograniczeń ich rozwoju, jak również ich relacji z INSPIRE. Jak wynika z kwerendy przeprowadzonej w maju 2012 r. w krajach tych istniały 143 geoportale regionalnych jednostek podziału terytorialnego najwyższego szczebla. Ponadto zbiory danych przestrzennych były również udostępniane (w ograniczonym zakresie) za pośrednictwem 151 portali regionalnych administracji publicznej jednostek tego szczebla. Dwa sposoby udostępniania zbiorów danych przestrzennych były stosowane w przypadku 87,23 % jednostek podziału terytorialnego najwyższego szczebla (odpowiednio 42,43 % i 44,80 %) krajów UE i EOG. Przeprowadzone badanie 130 geoportali regionalnych działających w maju 2012 r. objęło analizę zakresu tematycznego udostępnianych zbiorów danych przestrzennych, jak również stosowanych metod prezentacji kartograficznej (i ich poprawności). Wykorzystanie bertinowskiej metody porządkowania danych pozwoliło na zaproponowanie typologii geoportali regionalnych w oparciu o kryterium podobieństwa zakresu tematycznego. Autorzy zaproponowali również typologię opartą o kryterium liczby grup tematycznych i dostępnych funkcji. Wyniki badań zostały wykorzystane do aktualizacji i rozbudowy usługi GEMS – Geoportals in Europe Metadata Service, utrzymywanej przez Instytut Geodezji i Kartografii.
EN
The growing need for spatial information, technical progress, as well as legal requirements of the INSPIRE Directive has resulted in a considerable intensification of the development of regional geoportals in European Union and the countries of the European Economic Area. This implies the need for monitoring the state of art of regional geoportals, taking into consideration the opportunities and limitations of their development and relations with INSPIRE. According to the survey of May 2012, in EU and EEA countries 143 geoportals of first – level public administration units existed. The spatial data were also distributed (in limited extent) by 151 public administration portals at this level. The research carried on 130 regional geoportals (working in May 2012) included analysis of the thematic scope of spatial data accessible with these geoportals, their functionalities, as well as employed methods of cartographic presentation (and its semiotic correctness). The application of Bertin’s method of data order allowed to propose a typology of thematic scope of spatial data accessible with geoportals. The authors also proposed a typology of geoportals, employing the criterion of thematic scope and functionalities. The results of the research carried out were used to update and to extend the GEMS – Geoportals in Europe Metadata Service, maintained by the Institute of Geodesy and Cartography.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Intensywny rozwój infrastruktury informacji przestrzennej i geoportali sprawił, iż te ostatnie na przestrzeni dekady 2000.2010 stały się dla dużej części społeczeństwa jednym z głównych źródeł dostępu do informacji przestrzennej. Coraz częściej za ich pośrednictwem jest również przekazywana informacja o zmianach w czasie. Sytuacja ta implikuje potrzebę podejmowania kroków mających na celu zapewnienie poprawności metodycznej map animowanych udostępnianych za pośrednictwem geoportali. Jak wynika z kwerend przeprowadzonych przez autora na przełomie 2009 i 2010 r., najwięcej błędnych rozwiązań metodycznych w zakresie animacji kartograficznych dotyczyło animowanych kartogramów i kartodiagramów. Zdaniem autora jednym z rozwiązań umożliwiających znaczne ograniczenie liczby najpoważniejszych błędów metodycznych jest zastosowanie proceduralnych metod projektowania animacji, wspomagających wybór encji wykorzystujących poprawne kombinacje zmiennych wizualnych i dynamicznych na odpowiednim poziomie pomiarowym oraz poprawne kombinacje metod (form) prezentacji kartograficznej. Autor wypracował dwie takie metody, z których pierwsza jest przeznaczona do wspomagania projektowania animacji prostych, zaś druga . złożonych (wykorzystujących równocześnie kilka subanimacji). Testowanie obu metod podczas prac nad Atlasem Metodycznym Animacji wykazało ich praktyczną użyteczność. Pozwoliło równocześnie na stwierdzenie, iż w przypadku projektowania animowanych kartogramów i kartodiagramów celowe jest wypracowanie bardziej jednoznacznych reguł doboru ich kombinacji (oraz łącznego wykorzystania z innymi metodami prezentacji kartograficznej).
EN
Simple and complex animated choropleth maps and animated cartodiagrams are still rarely published in geoportals. Despite recent development of cartographic animation methodology, the process of designing them meets considerable number of obstacles. A large part of them arises from the need to fulfil methodical, perception and technical conditions related to the design. The aim of this study is to propose a method of designing simple and complex animated choropleth maps and cartodiagrams. To achieve this goal, it was necessary to propose a new, detailed classification of types and subtypes of animated choropleth maps and cartodiagrams, to analyse the possibilities of their combination and combination with other cartographic methods, to investigate the possibilities of combined usage of visual, dynamic and acoustic variables, to verify the possibilities of usage of entities.cartotrophic and entities.polystaymic methods, and finally to propose their modification to optimise the process of designing simple and complex animated choropleth maps and animated cartodiagrams. The carried research and tests demonstrated that both methods could be easily modified to meet closer the needs related to designing simple and complex animated choropleth maps and animated cartodiagrams. In the case of the first method, these modifications are optional and can be taken into the consideration when employment of sound variables is necessary. The elaborated evaluation tables of: combinations of types and subtypes of choropleth maps (app. 1), cartodiagrams (app. 2), and their combinations with other cartographic presentation methods (app. 3), as well as evaluation tables of: combinations of visual variables and sound variables (app. 5), presentation methods and combination of visual, dynamic and sound variables (app. 6) can be a useful source of rules for designing simple and complex animated choropleth maps and animated cartodiagrams for visualisation of spatial information through geoportals.
In December of 2009 the total number of active civil remote sensing satellites was 130. One of the largest group were multitask land observation remote sensing satellites (49 missions), providing data employed in majority of Earth Sciences and applied in spatial databases. Currently many new remote sensing missions are in preparation. The 103 of them will start in 2010 – 2015 and 24 in 2016 – 2025 period. The aim of this research was to analyse the possibilities of employment of the new remote sensing data to produce spatial data, and to investigate the suitability of usage of this data. To achieve these goals, it was necessary to classify the types of remote sensing data. The next step was the analysis of the possibility of production thematic information for supplying spatial databases. The investigations allowed to identify the new trends concerning the design of new remote sensing missions and enabled to estimate the possibilities of employment of remote sensing data to produce spatial data, as well as to estimate the opportunities to use them for supplying spatial databases.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Wśród wielu aktów prawnych regulujących dostęp do danych przestrzennych kluczowe znaczenie mają trzy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady, a mianowicie: dyrektywa 2003/98/WE w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego, dyrektywa 2003/4/WE w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska oraz dyrektywa 2007/2/WE ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE). Dyrektywom odpowiadają odpowiednie ustawy, opracowane w procesie transpozycji prawa europejskiego do prawa krajowego. Najistotniejsze ustalenia ww. dokumentów dotyczą ponownego i bezpłatnego wykorzystania informacji gromadzonej przez administrację publiczną oraz powszechnego i nieodpłatnego dostępu do zbiorów danych przestrzennych, w szczególności do realizacji polityki odnośnie do środowiska. Tym samym racjonalizuje się koszty zbierania, gromadzenia i wykorzystania danych przez organy administracji publicznej oraz przyspiesza podejmowanie decyzji w wielu kluczowych kwestiach. Brak aktów prawnych zapewniających transpozycję do prawa krajowego traktatów międzynarodowych, podpisanych i ratyfikowanych przez Polskę, oraz zbyt ogólne sformułowania niektórych aktów prawa krajowego może powodować (zwłaszcza w przypadku nadinterpretacji tych ostatnich) sprzeczności pomiędzy prawem międzynarodowym i narodowym (vide przepisy dotyczące danych satelitarnych zawarte w Traktacie o Przestrzeni Kosmicznej i ustawie o ochronie informacji niejawnych). Polityka licencji firm wielonarodowych w zakresie udostępniania danych może komplikować również realizację niektórych zadań zawartych w przepisach resortowych (m.in. ustawie prawo geodezyjne i kartograficzne).
EN
Access to spatial data in Poland is regulated by national law, EU directives, international law, as well as by the license agreement policy of international agencies and multinational corporations. The most important EU regulations integrated into the national law system are Directives of the European Parliament and the Council: EU 2003/4/EC on public access to environmantal information, 2003/98/ EC on the re-use of public sector information, and 2007/2/EC establishing an Infrastructure for Spatial Information in the European Community (INSPIRE). In the Polish national legal system there are 4 groups of different laws: (1) acts regulating general rules of access to spatial data (i.a. law on access to public information of 6 September 2001, law on spatial data infrastructure), (2) laws regulating detailed rules of access to spatial data (so called 'department' laws and secondary provisions, i.a.: Geodesy and Cartography Law; Environmental Protection Law; the ordinance of the Minister of Environment of 18 June, 2007 on procedure for access to the environmental information, Geological and Mining Law; Water Law; Aviation Law; acts on: Environmental Inspection, Protection of Envirinment, Sea Areas of Poland and Maritime Administration, Public Roads, Railway Transport, Planning and Spatial Organization), (3) laws restricting access to spatial data (i.e. Law on Protection of Secret Information of 22 January 1999; Law on Protection of personal data of 29 August 2009), (4) laws concerning employment of information technologies (i.e. Law on informatization of activities of subjects performing public tasks of 17 February 2005 with secondary provisions). The access to remote sensing data in Poland is influenced by international law (Outer Space Treaty of 17January 1967 with amendments, United Nations Resolution on Principles Relating to Remote Sensing of the Earth from Outer Space of 11 April 1986 with Appendix of 3 December 1986, and 11 others resolutions concerning detailed remote sensing matters). Additional legal instruments limiting access and data proliferation are national copyright and intellectual property laws, as well as license agreement policy of international agencies (i.a. EEA) and multinational corporations (i.a. multinational remote sensing data and products providers), based on law systems of other countries.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Celem artykułu jest analiza możliwości wykorzystania danych z nowych, prowadzonych od roku 2008, teledetekcyjnych misji satelitarnych oraz misji planowanych w latach 2009 . 2015 do zasilania baz danych przestrzennych. Analiza parametrów danych satelitarnych uwzględniająca m.in.: zakresy spektralne, częstotliwości, rozdzielczość przestrzenną, sposób obrazowania i powtarzalność rejestracji pozwoliła na opracowanie typologii misji teledetekcyjnych. W obrębie wydzielonych typów zbadano możliwości pozyskiwania informacji przestrzennej i jej przydatności do zasilania baz danych przestrzennych.
EN
In July 2009, the total number of active civil remote sensing satellites was 128. One of the largest groups were multitask land observation remote sensing satellites (47 missions), providing data employed in majority of Earth Sciences and applied in spatial databases. Currently, many new remote sensing missions are in preparation; 85 of them will start in mid.2009 . 2015 and 24 in 2016 . 2025. 11 out of 32 planned multitask land observation remote sensing satellites will be passive high resolution satellites, 7 . passive very high resolution satellites, 3 . hybrid satellites and 13 active SAR satellites. Eight of them will be a continuation of old missions, 7 . resolution & spectral scope advanced continuations of old missions, while 19 satellites will allow to acquire the new type of data. The aim of this research is to analyse the possibilities of employment of the new remote sensing data to produce spatial data, and to investigate the suitability of usage of this data. To achieve these goals, it was necessary to classify the types of remote sensing data. The next step was to analyze the possibility of production thematic information for spatial databases. The investigations allowed to identify the new trends concerning the design of new remote sensing missions and enabled to estimate the possibilities of employment of remote sensing data to produce spatial data, as well as to estimate the opportunities to use them for supplying spatial databases.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
In October 2009, a course disseminating achievements of world and Polish science in the field of designing and implementing innovative geoinformation systems, called in brief Wszechnica GIS, will start. The project, implemented under the Operational Program for Human Capital (Priority IV, Higher Education and Science, the action 4.2. "The development of R & D personnel qualifications and increase in awareness of the role of science in economic development "), is aimed at students and doctorate students of geodesy and cartography, geography, as well as employees of research institutes forming a scientific network Geoinformation Systems. The course covers issues of spatial information modeling, conceptual schema and application schema, formal means for data modeling, methods for location determination, metadata, data quality, Internetbased services, harmonization of data sets and legal problems of spatial data access and use. Theoretical and practical aspects of these issues will be discussed. The course consists of two stationary 4-day modules involving a total of 40 hours of lectures and 24 hours laboratory and 4-week online module, which is implemented as an e-learning module. Participants will receive a textbook containing theoretical basis for methods of designing and implementing geoinformation systems and a set of exercises with instructions for individual execution. Lectures and workshops will be conducted by distinguished experts in the field of GIS. Demand for graduates with the knowledge of methodology for modeling geographic information is very strong and it will still increase in order to keep up with INSPIRE. It is assumed that persons trained in the Wszechnica GIS course will make the personnel conducting work necessary for the implementation of INSPIRE.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Growing demand for spatial information, the popularization of the opinions on the necessity of general access to it and development of technology have contributed over the past 5 years to building of national geoportals. As it is apparent from the research, the number of national geoportals in the European Union and European Economic Area countries increased in the years 2004.2009 from 2 to 28. An impulse for theirs development was provided by legal regulations contained in sections 14, 15 of the preamble and in the article 18 of the Directive 2007/2/EC (INSPIRE). This development implies the need for analysis of the work progress on national geoportals as well as identification of opportunities, limitations and conditions of their further development. The scope of the research covered the analysis of organizational and technical contents, available data and metadata (including restrictions in general access to data), functions as well as services offered by geoportals of the European Union and European Economic Area countries. All analysed geoportals were classified according to some criteria, and major factors affecting opportunities and constraints to their development were identified.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
According to the survey of May of 2008, advanced works on NSDI are carried out in 26 countries of Europe. The introduction of INSPIRE Directive 2007/2/WE has resulted in stimulation of legislative processes concerning its implementation (especially noticeable i.e. in Austria, Belgium, the Czech Republic, Norway, Sweden, Italy and Poland), as well as of legislative processes concerning the NSDI (i.e. Swiss FSDI, Polish KIDP, Czech NGII, French IFDG, Irish ISDI, Slovak NIPI and Hungarian NTI). In May 2008, still 18 countries of EU and EEA (Austria, Bulgaria, the Czech Republic, Cyprus, Denmark, France, Greece, Netherlands, Ireland, Island, Luxemburg, Latvia, Malta, Romania, Slovakia, Slovenia, Hungary and Great Britain) hadn't its own NSDI legislation. In 13 countries (Austria, Czech Republic, Cyprus, France, Greece, Ireland, Island, Poland, Slovakia, Slovenia, Switzerland, Hungary, Great Britain - precisely Scotland and Northern Ireland) such acts were in the course of preparation and/or legislative process. The survey and analysis of NSDI acts and its drafts allowed the author to propose the typology of NSDI using criteria of the system (9 types), the level of coordination (6 types), the thematic scope (4 types), the competences of organizative bodies (5 types). It was also possible to propose the typology of legislative and organizational solutions applied in the countries, which haven't its own NSDI laws. The survey allowed carrying out the synthesis concerning the NDSI standards, metadata and NSDI portals. The author analysed also the NSDI legislative and organizational solutions concerning data multiple utilization and data status. The analysis revealed big diversity of NSDI legislative and organizational solutions. However, it is worth to mention that big part of EU and EEA has adopted the NSDI system with constitutive role of the spatial data councils and executive role of the surveying institutions. The analysis has proved that the level of NSDI coordination can influence, but not determine the efficiency of the NSDI. The practice of a group of EU countries shows usefulness of incorporating the system solutions concerning the data multiple utilization and regular data assessment into the NSDI legislation.
12
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The aim of this research was to compare the information capacity of civil satellite data and to investigate the suitability of potential use of these data into the European and EU topographic and key thematic databases, to estimate a degree of their real application in creation and updating of these databases, as well as to analyse the recent needs for satellite data. To achieve these goals, author has classified the types of data provided by 20 civil remote sensing satellites and has analysed its possibility of generation of thematic information. The next stage was identification of EU topographic and key thematic databases, analysis of theirs thematic scope, and proposition of their typology. The analysis of the possibilities of usage of satellite data derivative information in 33 European and EU topographic databases and selected thematic databases as well as analysis of the real level of their application in theses databases allowed to detect the reasons of identified state and to formulate issues concerning the recent satellite data needs.
PL
Celem badania było porównanie zakresu informacyjnego cywilnych danych satelitarnych i określenie potencjalnych możliwości wykorzystania tych danych w europejskich i unijnych bazach danych topograficznych oraz kluczowych bazach tematycznych, ustalenie stopnia ich rzeczywistego zastosowania do tworzenia i aktualizacji tych baz, jak również analiza obecnych potrzeb w zakresie danych satelitarnych. W celu realizacji tych zadań autor zaproponował typologię danych pochodzących z 20 cywilnych satelitów teledetekcyjnych, przeprowadził analizę możliwości generowania na ich podstawie informacji tematycznych. Następnie dokonał identyfikacji europejskich i unijnych baz danych topograficznych oraz kluczowych baz tematycznych i zaproponował ich typologię. Analiza możliwości wykorzystania informacji pochodzących z danych satelitarnych w 33 europejskich i unijnych bazach danych topograficznych oraz w wybranych bazach tematycznych, jak również analiza rzeczywistego stopnia ich zastosowania pozwoliła na określenie przyczyn zidentyfikowanego stanu i sformułowanie wniosków dotyczących obecnych potrzeb w zakresie danych satelitarnych.
13
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
During over 45 years of development, cartographic animations have become a fully operational and useful tool for presentation of the dynamics of temporal and spatial geographic phenomena. At present, it is also possible to create complex interactive animations, including several sub-animations. In the author's opinion, their efficiency depends significantly on a proper choice of the entities employing correct combinations of static and dynamic variables at suitable levels of measurement and on an appropriate method of presentation. This choice must be very careful. The author proposes two methods for designing cartographic animations. Both of them are based on the choice of dynamized entities and levels of measurement, on identification of types of changes and animations, on selection and verification of combinations of variables and methods of presentation. The methods employ the results of research on possibilities of using variables in the creation of animations and the typologies of dynamic phenomena and animations. The methods also use proposed matrices of correctly combined applications of static variables, the matrix of semiotic evaluation of combined applications of static and dynamic variables and related cartographic methods of presentation, as well as the matrix of combined use of groups of methods and variables in the complex animations.
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Growing need for spatial information and the belief of usefulness of its availability coupled with dvelopment of IT has brought during the last 5 years considerable intensification of concept and impelementation works on regional spatial data portals in Poland. Today all 16 voivodehips have their own spatial data portals. The number of regional portals distributing data layers has grown between March 2004 and July 2007 from 4 (for Łódzkie, Masovian, Małopolskie, West Pomeranian voivodeships) to 11 (for Upper Silesian, Lubelskie, Opolskie, Podkarpackie, Warmińsko . Masurian and Silesian voivodeships). At the same time the number of regional metadatabases has grown dramatically. This situation implies that theres is a need for analysis concerning the identification of possibilities, limitations and development conditions of regional spatial data portals in Poland, taking also into considerations recent related works in Europe (with emphasis on problems related to the implementation of INSPIRE Directive), as well as those carried out in the other parts of the world. To achieve this goal, it was necessary to analyze the thematic scope of spatial data, of accessible regional portals and geoportals, as well as to analyze the applied methods of cartographic presentations, to evaluate their semiotic correctness, to analyze the visualisation and spatial analysis tools and functions and the degree of development of metadatabases. In the result typology of regional data portals was proposed as well as identification of crucial factors determining the possibilities and limitations of their development.
W drugiej części artykułu przedstawiono najważniejsze różnice w zakresie treści pomiędzy TBD a bazami topograficznymi opracowanymi w innych krajach Europy.
EN
One of the factors which slows down the development of topographic databases is the fact, that the range of included data is often too wide. The aim of research was to compare the thematic range of Polish TBD with selected European topographic databases of similar level of detail and secondly, to optimize TBD's range of contents. Databases of similar purpose were identified, their thematic range analyzed and a typology suggested. That was followed by an analysis of similarities and differences of their contents range in relation to TBD. 13 out of 22 civil topographic databases with level of detail corresponding to maps in the scale of 1:10 000 (or larger) were analyzed: Belgian TOP10v-GIS, British Superplan Data, Tchech ZABAGED, Danish TOP10DK, Finnish Mastotietokanta, French BD TOPO Pays, Lithuanian KDB10LT (midi level), German Basis-DLM, Dutch TOP10vector, Norwegian FKB, Slovak ZB GIS, Slovenian DTK5 and Swedish GSD-GDD. Four of these databases contain solutions which facilitate multi-representation and generalization of data. The mechanism of ..information weighing" applied in BD TOPO Pays is particularly interesting. In TOP10v-GIS generalization is supported with the description of object's purpose, while Basis-DLM and ZB GIS include information on qualitative and quantitative features of attributes. Only Norwegian FKB is a multi-resolution database. Considering the number of stored object classes, the number of attribute groups and the number of attributes, five types of databases were established: 1) with very wide thematic range (French BD TOPO Pays, German Basis-DLM, Slovak ZB GIS) 2) with wide thematic range (Finnish Mastotietokanta) 3) with average thematic range (Belgian TOP10v-GIS, Lithuanian KDB10LT (midi level), Dutch TOP10vector, Norwegian FKB, Swedish GSD-GDD, Tchech ZABAGED, Polish TBD) 4) with narrow thematic range (Danish TOP10DK, Slovenian DTK5) 5) with narrow thematic range and special organization (British Superplan Data) Comparative analysis of the thematic range of these databases led to a conclusion that the thematic range of Polish TBD is very close to the ranges of ZABAGED, TOP10v-GIS and KDB10LT (midi level). Comparison of the information range of TBD with that of analogue maps, accounting for the objects which exist in reality shows that TBD is not overdeveloped. French BD TOPO Pays, German Basis-DLM, Slovak ZB GIS, Finnish Mastotietokanta, Belgian TOP10v-GIS and Lithuanian KDB10LT (midi level) contain much richer thematic information than TBD. The number of topographic objects and their attributes is much higher that in the Polish topographic database. At the same time almost all types of topographic objects present in TBD are also included in other national topographic databases. Because of the needs of users and the necessity to preserve the completeness of spatial data it is difficult to recommend any serious limitations of the list of objects included in TBD. However a generalization of certain less frequent objects (rarely included in other databases) or limiting the number of their attributes can be considered. In order to reduce the amount of labor and resources needed to prepare Polish TBD, solutions used in other E.U. countries could be considered, e.g. Finland, Sweden, Denmark and France. Possible usage of data available in official databases and registers should also be examined.
Potrzeby gospodarcze wielu krajów Europy spowodowały znaczny wzrost zainteresowania tworzeniem baz danych topograficznych o stopniu szczegółowości odpowiadającym mapom w skali 1:10 000 lub większej. Jednym z czynników wpływających znacząco na spowolnienie ich wypełniania jest bardzo rozbudowany zakres informacji. W części pierwszej autorzy przedstawiają krótkie charakterystyki wybranych europejskich baz danych topograficznych. W części drugiej dokonują porównania zakresu ich treści z zakresem polskiej TBD (Bazy Danych Topograficznych). Proponują również rozwiązania mające na celu optymalizację zakresu treści TBD.
Potrzeby gospodarcze wielu krajów Europy, a także ciągle rosnące możliwości i malejące koszty wykorzystania technologii informatycznych przyczyniły się w latach 80. XX w. do zmiany koncepcji gromadzenia, przechowywania i udostępniania informacji o terenie. W wielu krajach decyzji tworzenia baz danych topograficznych towarzyszyła znaczna redukcja zakresu treści w stosunku do tego, jaki był przedstawiany na mapach topograficznych. W Polsce przyjęto, że w Bazie Danych Topograficznych (TBD) będą gromadzone dane opisujące wszystkie elementy treści cywilnej mapy topograficznej w skali 1:10 000. Wybrano więc rozwiązanie dość kosztowne, czego efektem jest wciąż niewielkie pokrycie kraju cyfrowymi danymi topograficznymi. Celem niniejszego opracowania było porównanie zakresu tematycznego baz danych topograficznych o szczegółowości 1:10 000 w krajach europejskich z zakresem tematycznym TBD i stwierdzenie, czy rzeczywiście w TBD jest gromadzonych zbyt dużo danych. Analiza została wykonana dla 13 baz danych topograficznych: belgijskiej, brytyjskiej, czeskiej, duńskiej, fińskiej, francuskiej, litewskiej, niderlandzkiej, niemieckiej, norweskiej, słowackiej, słoweńskiej i szwedzkiej.
EN
Economic needs of the European countries as well as the increasing opportunities and low costs of IT technology caused in 80s. changes in collecting, storing and made available to users land data. Most of the countries decided at that time to create topographic databases. One of the factors that can slow down the creation of a database is very broad thematic scope. In Poland, it was decided that all topographic objects presented on topo maps should be stored and maintained in the database. This very costly and time-consuming solution results in only few per cent of coverage of topographic data. The authors analysed thematic scope of the Polish TBD and 13 EU national civil vector topographic databases with the level of details corresponding to the scale 1:10 000. The analysis allowed authors to show the similarities and differences between TBD and other databases, concerning their thematic scope and to indicate which topographic objects or their attributes could be reduced.
Autor prezentuje koncepcję systemu elektronicznej mapy animowanej, stanowiącego narzędzie przeznaczone do generowania animacji kartograficznych oraz dokonywania kompleksowych analiz dynamiki zmian środowiska z wykorzystaniem animacji i funkcji systemu informacji przestrzennej zorientowanego czasowo. Przedstawia metodę referencyjno-retrospektywną opracowania warstw czasowych (na podstawie danych satelitarnych, zdjęć lotniczych i map topograficznych), spełniających wymogi sine qua non realizacji animacji kartograficznej. Autor prezentuje również badania tego typu systemu wykonanego dla terenu polskiej i czeskiej części Gór Izerskich na podstawie danych z lat 1767-1994.
EN
The paper describes a concept of electronic animated map (EMA) of land use changes - a tool dedicated to creation of cartographic animations and implementations of the spatio-temporal complex analysis of environment dynamics (using cartographic animations and time-oriented GIS functions). The methodology of creation of EMA is also presented as well as conclusions concerning the testing of created system. Author proposes a new method of creation of time-oriented GIS database called "reference-retrospect method". It generates unitemporal layers (basing on remote sensing and archival cartographical documents), which fulfil sine qua non conditions for cartographic animations. Efficiency of designed system was tested on electronic animated map realised for the test site of the Polish and Czech part of the Izerskie Mountains (1767-1994). Performed tests prove that the electronic animated map is a very useful tool, which facilitates research on dynamics of environment. It may also be of assistance in space planning decisions. In the future, it may also constitute one of the components of complex multitemporal analysis models.
W pracy określono możliwości oraz ograniczenia stosowania zmiennych statycznych i dynamicznych do tworzenia animacji kartograficznych, służących do prezentacji zjawisk dynamicznych oraz przedstawiono metodę doboru zmiennych, umożliwiających prezentację różnych typów zmian w warunkach nienadmiarowego stopnia złożoności przekazu informacji.
EN
The aim of this project is to define the possibilities and limitations of static and dynamie visual variables utilization for creation of animations and to create the method of visual variables optimal selection for the presentation of spatio-temporal changes. The classification of dynamic changes and animation typology were created. Static visual variables utilization possibilities analysis in computer cartography was realized. The typology of static visual variables applications at nominal, ordinal and interval / ratio level was proposed. The analysis of dynamic visual variables utilization possibilities was realized. New dynamic visual variable was proposed. The "proper", "adjacent", "load" static and dynamic visual variables were distinguished. The typology of dynamic visual variables applications at nominal, ordinal and interval/ratio level was proposed. Dynamic presentation evaluation with aid of static and dynamic visual variables, respecting the semiotic rules was done. A new "entities - cartotropic" method of visual variables seleetion for animations was elaborated.
20
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW