Aktywna turystyka oraz wprowadzanie zabudowy w obszarach o bardzo dużych walorach przyrodniczych stanowią duże zagrożenie dla cennych siedlisk, w tym siedlisk Natura 2000. W niniejszej pracy oceniano zagrożenia ze strony turystyki dla nieleśnych siedlisk przyrodniczych w Ostoi Wigierskiej. Wyznaczono tereny charakteryzujące się jednocześnie dużymi walorami przyrodniczymi i najwyższą atrakcyjności dla odwiedzającego. Nie stwierdzono dużego zagrożenia ze strony aktywnej turystyki, ponieważ jedynie 0,7 ha obszaru spełniało powyższe kryteria. Problem stanowi jednak powierzchnia nowo powstającej zabudowy wprowadzanej na obszary cennych siedlisk przyrodniczych. Tworzenie map atrakcyjności dla wypoczynku i monitoring zabudowy są podstawą ochrony przed zniszczeniami najcenniejszych siedlisk Ostoi Wigierskiej wywołanymi przez ruch turystyczny.
EN
Active tourism and new dwellings in ecologically valuable areas are reported to be threat to valuable plant communities, including Natura 2000 habitats. In this work authors assessed the effect of tourism on non-forest habitats in the Ostoja Wigierska. Areas of both – the highest ecological value and the most attractive to visitors were distinguished. No substantial threat was affirmed, as only 0.7 ha of area fulfilled both conditions. More alarming is the growth of new built-up areas that are replacing ecologically valuable habitats. Creating attractiveness maps for recreation and monitoring of built-up areas are a tool for degradation of most precious habitats in the Ostoja Wigierska caused by touristic activities.
Wetlands, in which peat lands are included, as valuable ecosystems are strongly dependent of water that should be saved. On the other hand, peat is a valuable resource e.g. used in gardening. In this paper hydrologic research for evaluation of influence of excavation sites on the water conditions in raised bog have been presented. One of the Polish peat mines is directly adjacent to the natural raised bog that is a protected nature reserve and situated in the area of Natura 2000. The first attempts of industrial peat excavation, in the area, took place in 1970 (more than 40 years ago). Research on groundwater level, peat moisture and precipitation has been carried out. It has been proved that raised bogs of meaningful environmental values situated in the vicinity of the excavation site preserve their ecological value. The study shown that it is worth to protect raised bog even in such inconvenient situation. Some recommendation to preserve the natural value of the raised bog has been given.
PL
Do ochrony mokradeł, jako ekosystemów od wód zależnych, zobowiązuje w Unii Europejskiej między innymi Ramowa Dyrektywa Wodna. Zarówno w Polsce jak i w innych krajach torf jest nadal pozyskiwany na cele lecznicze, ogrodnicze lub jako podłoża organiczne do produkcji np. pieczarek. Szczególnie wartościowymi przyrodniczo obszarami są torfowiska wysokie, a jednocześnie torf wysoki jest cennym i poszukiwanym materiałem w ogrodnictwie. Jedna z polskich kopalni torfu wysokiego sąsiaduje bezpośrednio z torfowiskiem wysokim, objętym ochroną rezerwatową i znajdującym się na obszarze Natura 2000. Na torfowisku tym przed 40 laty rozpoczęto przemysłową eksploatację torfu w zachodnio-południowej części tego torfowiska. Eksploatacja trwa do dzisiaj. Północno-wschodnia część tego torfowiska została objęta ścisłą ochroną. Przeprowadzone zostały badania i analizy w celu oceny wpływu wydobywania torfu i związanego z tym obniżenia poziomu wód gruntowych na sąsiadującą część nieużytkowanego chronionego torfowiska wysokiego. Badania dotyczyły oceny warunków wilgotnościowych bez wnikania w ewentualne przekształcenia biotyczne. Prowadzone obserwacje i badania wykazują, że zasięg oddziaływania systemu odwadniającego badanej kopalni na wody podziemne terenów przyległych jest ograniczony. Nie obserwuje się procesów degradacji w strefie torfowiska chronionego przyległego do kopalni. Ocenia się, że zasięg oddziaływania ogranicza się do strefy 30–60 m od granicy kopalni (rowu głównego i pomocniczego). Wynika to ze specyficznych cech torfowisk wysokich. Podstawowym wynikiem przeprowadzonych analiz i badań jest wykazanie, że cenne obszary przyrodnicze, położone w bezpośrednim sąsiedztwie negatywnie oddziaływującej inwestycji, którą jest kopalnia torfu, mogą w pewnych warunkach zachować swoją wartość ekologiczną. Mimo tak niekorzystnego sąsiedztwa, obejmowanie torfowiska wysokiego różnymi formami ochrony jest celowe. Konieczne jest w tych warunkach prowadzenie obserwacji i pomiarów, co umożliwi podejmowanie odpowiednich działań w przypadku zaobserwowania niekorzystnych zjawisk. Pocieszająca jest również możliwość zwiększenia biologicznej różnorodności na terenie kopalni po zaprzestaniu wydobycia torfu.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.