Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Multi-stage fault formation and REE distribution in the surrounding Devonian dolomites in the south-eastern part of the Holy Cross Mountains (Poland)

Nieć Marek, Pawlikowski Maciej, Sermet Edyta

Geology, Geophysics and Environment

|

2024

|

Vol. 50, no. 1

77--92

EN

Metallogenic studies carried out in the Holy Cross Mountains indicate a relationship between mineralization and fault tectonics in Devonian formations. The impact of fault formation on the geochemistry of host rocks has not yet been studied. Mineralogical and geochemical studies of fault core gouges and damage zones in the fault walls of Devonian dolomites in the Budy and Jurkowice quarries were carried out. In the clay-carbonate filling of the fault fissure, the presence of two generations of Fe sulfides, the increased content of Zr, Nb, U and Th in relation to the surrounding rocks was noted. In the fault walls of the dolomites, iron sulfide and hematite mineralization were found. Research on the REE content indicates that it is lower in the fault walls than in those located far from it, while it is clearly higher in the fault gouge, especially in terms of the content of “heavy” elements (HREE). This indicates both the supply of some components to the fault zone from external sources and their displacement from the surrounding rocks. It was also found that the fault was renewed before and after the Neogene at least twice (Badenian).

2

Odkrycie, badania, eksploatacja i przyszłość złóż siarki w Polsce

Nieć Marek, Sermet Edyta

Przegląd Geologiczny

|

2023

|

Vol. 71, nr 12

631--638

EN

Sulphur-bearing limestones encountered in the Mokrzyszów borehole in 1956 sparked the beginning of their exploration, carried out up to 1971 under the guidance of prof. Stanisław Pawłowski, which allowed discovery of about 979 Mt of sulphur resources. Such success was based on combining theoretical studies of sulphur formation in limestone by hydrogen-driven gypsum replacement with geophysical detection of possible sulphur deposit sites. The mining that immediately followed reached a maximum annual production of 4-5 Mt between 1975-1990. The introduction of borehole-based Frasch-type mining provoked many questions regarding sulphur recovery management in relation to the deposit's internal structure. This in turn led to thorough geological study of how mining success depends on the various geological Deposit features. After a decline of mining at the end of the 20th century due to an increased supply of recoverable sulphur from hydrocarbon exploitation, the greater part of the minable resources remain untouched. Many of these became inaccessible for recovery due to the construction of settlements on their territory and strong local opposition to mining. The expected decline in the supply of recoverable sulphur will make those sulphur deposits still accessible for mining a valuable future source, and they merit special protection.

3

Variation of coal quantity accumulated in the Mississippian to Pennsylvanian coal seams (Upper Silesia and Lublin Coal basins, Poland) : a reflection of changes in climate and CO2 availability

Nieć Marek, Sermet Edyta, Salamon Ewa

Geological Quarterly

|

2023

|

Vol. 67, No. 1

art. no. 8

EN

Many coal seams of varied thickness and aerial extent occur in the Upper Silesia and Lublin basins within Mississippian and Pennsylvanian coal-bearing deposits. Well-documented data on coal quantity in the seams identified allows visualization of their variation within the stratigraphic succession and analysis of the time-dependent coal accumulation process. Some characteristic features of this variation were observed. Coal seams of the Mississippian age (Serpukhovian, Paralic Series), formed within a near-shore environment, most often constitute small resources. There were only two intervals of increased coal accumulation in seams of >100 million tons, in the lower and uppermost parts of the Paralic Series. Within the Pennsylvanian coal-bearing succession of terrestrial fluvio-lacustrine origin, a specific, wave-like pattern of seam resource variations and four intervals of increased coal accumulation are observed. In the Lublin Coal Basin, the Lublin Beds only, deposited during the Late Bashkirian, are coal-bearing, in which a bell-shaped pattern of seam resource variation in the stratigraphic succession is observed. The location of enhanced coal accumulation events in the stratigraphic succession suggests their repetition at ~1–4 My intervals. The characteristic features of the quantitative variation in these coal seams may be correlated with glacial-interglacial and climate humidity changes, and interpreted as a response to variable volcanogenic CO2 supply.

4

Antracyt dolnośląski - kopalina zapomniana

Górecki Jerzy, Sermet Edyta

Górnictwo Odkrywkowe

|

2022

|

R. 63, nr 1

11--16

PL

W okresie likwidacji kopalń w Dolnośląskim Zagłębiu Węglowym (DZW) udokumentowano w części złóż ZG Chrobry i ZG Victoria jedyne w Polsce złoże antracytu Wałbrzych-Gaj. Wykorzystując istniejącą infrastrukturę powierzchniową i wyrobiska podziemne, utworzono Zakład Wydobywczo-Przeróbczy Antracytu, który działał w latach 1994-1998. Po skreśleniu zasobów antracytu z krajowego bilansu, pozostawione w złożu zasoby w ilości około 46 mln ton zaliczono do resztkowych zasobów bilansowych węgli DZW. Możliwe wydaje się zagospodarowanie nie udostępnionej i nie rozciętej do tej pory partii złoża przez nowy zakład górniczy. Antracyt, ta zapomniana dolnośląska kopalina o dużym i rosnącym znaczeniu surowcowym oraz wysokich cenach na rynku światowym, czeka na wykorzystanie w przyszłości.

EN

During the liquidation of mines in the Lower Silesian Coal Basin (LSCB), the only Polish anthracite deposit, Wałbrzych-Gaj, was documented in part of the ZG Chrobry and ZG Victoria deposits. Using the existing surface infrastructure and underground workings, the Anthracite Mining and Processing Plant was established, which operated in the years 1994-to1998. After deleting the anthracite resources from the national balance, the resources left in the deposit, in the amount of about 46 million tonnes, were included in the residual balance resources of DZW coal. It seems possible to develop a part of the deposit that has not been made available and has not been shared so far by a new mining plant. Anthracite, this forgotten Lower Silesian mineral with the large and growing importance of raw materials and high prices on the world market, is waiting to be used in the future.

5

Geological conditions of borehole sulphur mining using the underground smelting method

Sermet Edyta, Nieć Marek, Bokwa Przemysław

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2021

|

T. 37, z. 4

55--78

EN

Native sulphur deposits mined using the underground melting method are characterized by a complex structure, which is the result of the many geologic processes which led to their formation. The resource utilization rate and the consumption of hot water per ton of sulphur are the main criteria of mining effectiveness. They depend on the porosity and permeability of the rocks forming the deposit, the content and mode of occurrence of sulphur (ore texture), and the distribution of rocks with these varying features. Good recognition of geological and hydrogeological deposit features, exploitation results, is important for formulating the rules of controlling the course of exploitation in order to achieve the best recovery of sulphur with the lowest possible water consumption and to reduce operating costs. Sulphur deposits are characterized by great local and directional variations in their structure and hydrogeological parameters. This makes the melting process irregular. The flow of hot water and melted sulphur is facilitated in certain directions. As a result, the shape, and distribution and form of exploited parts of the deposit are highly variable. Full information about the deposit is necessary for the proper understanding and prediction of processes that occur in the deposit during sulphur melting, for forecasting its effects, and for controlling the exploitation process. This information is obtained through the lithological description of core samples from exploratory and exploitation boreholes, geophysical borehole logging, and surface seismic surveys.

PL

Polskie złoża siarki rodzimej obecnie eksploatowane są metodą podziemnego wytapiania. Charakteryzują się dość skomplikowaną budową wewnętrzną, będącą wynikiem formujących je procesów geologicznych. Przy stosowaniu metody podziemnego wytapiania szczególnie ważne jest jak najbardziej szczegółowe rozpoznanie cech geologicznych i hydrogeologicznych złoża, mających istotny wpływ na wyniki prowadzonej eksploatacji. Znajomość tych cech jest ważna dla sformułowania zasad kontroli przebiegu eksploatacji, w celu uzyskania jak najlepszego odzysku siarki przy jak najmniejszym zużyciu wody oraz dla obniżenia kosztów prowadzonej eksploatacji. Wskaźnik wykorzystania zasobów i zużycie gorącej wody na tonę siarki to główne kryteria efektywności wydobycia. Zależą one od następujących cech wykształcenia serii złożowej: porowatości i przepuszczalności skał tworzących złoże, zawartości, rodzaju i sposobu występowania siarki oraz od rozmieszczenia w przestrzeni złoża skał o zróżnicowanych tych cechach. Złoża siarki rodzimej charakteryzują się dużą lokalną i kierunkową zmiennością budowy wewnętrznej oraz parametrów hydrogeologicznych. Sprawia to, że proces topienia jest nieregularny, to znaczy ułatwiony jest przepływ gorącej wody i stopionej siarki w określonych, uprzywilejowanych kierunkach. W efekcie, kształt i rozmieszczenie oraz forma eksploatowanych części złoża są bardzo zmienne. Pełna informacja o złożu jest niezbędna do prawidłowego zrozumienia i przewidywania procesów zachodzących w złożu w czasie prowadzenia podziemnego wytapiania siarki, prognozowania jego skutków oraz sterowania przebiegiem eksploatacji. Uzyskuje się ją na podstawie opisu litologicznego próbek rdzeniowych z odwiertów, geofizycznej rejestracji w otworach wiertniczych oraz powierzchniowych badań sejsmicznych.

6

Od „dołka machowskiego” do Jeziora Tarnobrzeskiego, czyli zagospodarowanie terenu pogórniczego odkrywkowej kopalni siarki w Machowie

Sermet Edyta, Górecki Jerzy

Hereditas Minariorum

|

2020

|

Vol. 6

51--55

PL

Kopalnia odkrywkowa siarki Machów istniała w latach 1964–1994, dając wydobycie siarki około 12 mln ton. Po zakończonej eksploatacji powstało rozległe wyrobisko o powierzchni niemal 600 ha i głębokości 70–100 m. Niedawno ukończono rekultywację wyrobiska i zagospodarowanie terenu wokół utworzonego Jeziora Tarnobrzeskiego.

EN

The Machów open-pit sulfur mine operated in the years 1964–1994. About 12 million tons of sulfur were extracted during this time. After the exploitation was finished, a vast excavation was created, with an area of almost 600 ha and a depth of 70–100 m. A lake was created in the reclaimed area.

7

Zużycie zasobów złóż siarki podczas eksploatacji metodą podziemnego wytapiania

Górecki Jerzy, Sermet Edyta

Górnictwo Odkrywkowe

|

2019

|

R. 60, nr 1

11--17

PL

Zasoby wydobyte ze złoża i nieuniknione straty stanowią łącznie zasoby zużyte. W przypadku eksploatacji otworowej złóż siarki przeciętne wydobycie zasobów przemysłowych wynosi około 60%. Wynika ono ze współczynnika wytapialności siarki z rudy (rzadko>70%), udziału partii wytopionej w profilu serii złożowej (nie większego niż 90%) i stopnia pokrycia obszaru eksploatacji przez strefę wytopu (najczęściej około 90%). Wytapialność siarki zależy głównie od udziału dominujących typów rudy w profilu złoża. Pozostałe czynniki działają w stopniu zależnym od przyjętej technologii podziemnego wytapiania (sposobu uzbrojenia i gęstości sieci otworów eksploatacyjnych, podaży wody gorącej, stosowania reeksploatacji). Z polskich złóż wydobyto do roku 2018 około 135 mln ton siarki, co oznacza zużycie zasobów na poziomie około 200 mln ton. W krajowym bilansie zasobów pozostaje ciągle ponad 500 mln ton siarki w złożach zlikwidowanych kopalń i w złożach niezagospodarowanych..

EN

Resources extracted from the deposit and inevitable losses constitute consumed resources altogether. In case of the borehole exploitation average degree of Sulphur deposit recovery is about 60%. It results from the ore smeltabitity (rarely over 70%), participation of the smelted part in the profile of productive series (not bigger than 90%) and degree of covering the area of the use by the zone of smelting (most often about 90%). Ore smeltability depends first of all on the participation of dominating types of ore in the deposit profile. Remaining factors are acting in the rank dependent on the accepted technology of underground melting. To 2018, about 135 million ton of Sulphur were get out of Polish borehole mines what consuming reserves of almost 200 million ton means. In domestic balance of resources constantly above 500 million ton in the deposits of liquidated mines and in undeveloped deposits.

8

Znaczenie znajomości budowy wewnętrznej złoża siarki dla prowadzenia eksploatacji metodą otworową

Nieć Marek, Sermet Edyta, Bokwa Przemysław

Górnictwo Odkrywkowe

|

2019

|

R. 60, nr 2

12--19

PL

Złoża siarki rodzimej eksploatowane metodą podziemnego wytapiania cechują się złożoną budową, która jest wynikiem wielu procesów, jakie prowadziły do ich utworzenia i ostatecznego uformowania. Stopień wykorzystania zasobów i zużycie wody gorącej na tonę siarki zależą od zasobności przepuszczalności skał tworzących złoże, form występowania siarki (tekstury rudy), rozmieszczenia partii skał o zróżnicowanej porowatości i przepuszczalności. Skrasowienie złoża powoduje bardzo duże, lokalne i kierunkowe zróżnicowanie jego parametrów hydrogeologicznych. Dla właściwego rozumienia i przewidywania procesów zachodzących w złożu w czasie wytopu siarki, prognozowania jego efektów i właściwego sterowania eksploatacją niezbędna jest pełna informacja o złożu. Dlatego też, nieodzowne jest wykonywanie wszelkich otworów wiertniczych niezbędnych dla prowadzenia wydobycia siarki jako pełnordzeniowych, gdyż stosowane badania geofizyczne nie dostarczają kompletnej informacji o złożu..

EN

The native sulphur deposits exploited by underground melting were formed by varied natural processes, and has composed internal structure, that affects economic sulphur extraction. Sulphur resources extraction rate, and quantity of necessary water consumption depend on varied sulphur content and ore porosity, as well as of size and distribution of sulphur aggregates (ore texture) and varied permeability of rocks. Deposit karstification is the main factor affecting local and directional variation of deposit hydrogeological features. The full, correct knowledge of deposit features is indispensable for understanding, prediction and management of sulphur melting and extraction. The geophysical borehole logging and aerial seismic investigations are valuable, but incomplete source of geological data on detailed deposit features. Therefore geological core logging of all boreholes, drilled for sulfur extraction is also necessary.