Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Sakralizacja i desakralizacja przestrzeni miejskich na przykładzie Krakowa i Lwowa

Bylina Leszek, Cherkes Bohdan, Uruszczak Michał

Środowisko Mieszkaniowe

|

2022

|

nr 40

29--44

PL

Celem artykułu jest ukazanie problematyki związanej z sakralizacją i desakralizacją przestrzeni w miastach, na przykładzie Krakowa i Lwowa. Przez setki lat były to miasta położone w obrębie Polski, doświadczone rozbiorami, a rozdzielone – w zakresie przynależności państwowej – po II wojnie światowej. Lwów włączono do ZSRR, zaś Kraków pozostał w Polsce. Po roku 1990 Lwów stał się jednym z ważniejszych miast niepodległego państwa ukraińskiego. Kilkadziesiąt lat socjalizmu w wydaniu radzieckim (Lwów) i w wydaniu PRL (Kraków) wpłynęło mocno na oblicze "uświęconych" przestrzeni, w tym powstawania nowych i dewastacji już istniejących. Analiza historii przestrzeni miejskich Krakowa i Lwowa wykazała, że zachodzi ciągły proces sakralizacji, desakralizacji i resakralizacji niektórych obszarów, w zależności od aktualnie obowiązującej ideologii bądź doktryny społeczno-politycznej czy religijnej. Jednocześnie, na przykład w Krakowie, istnieją na niejako miejsca "święte", których nie naruszyły burzliwe zawieruchy dziejowe. Aby pokazać czym jest sacrum przestrzeni miejskich, autorzy podjęli próbę wypracowania naukowej metodyki wskazywania takich miejsc.

EN

The paper's objective is to shed light on the issue of sacralisation and desacralisation of space in cities with Kraków and Lviv as examples. The cities had been part of Poland for hundreds of years. They jointly suffered from the Partitions of Poland and were separated politically after the Second World War. Lviv joined the USSR and Kraków remained a Polish city. After 1990, Lviv became a major city of independent Ukraine. Several decades of Soviet (Lviv) socialism and Polish communist (Kraków) socialism have left a profound impression on their "sacred" spaces, including the creation of new and the devastation of existing ones. The historical analysis of Kraków's and Lviv's urban spaces exhibited a continuous process of sacralisation, desacralisation, and sacralisation of some areas according to the current prevailing ideology or sociopolitical or religious doctrine. At the same time, a city, Kraków for example, can have certain "holy" places that have remained unaffected by times of turmoil. To demonstrate what an urban sacred space is, the authors attempted to propose a scientific methodology for identifying such places.

2

Analysis of the state of preservation, spatial arrangement and tourist usage of residential and garden premises in Janów (Silesian Voivodeship, Poland)

Uruszczak Michał

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2021

|

no. 1

81--91

EN

The aim of the study is to analyse and evaluate the state of preservation of residential and garden premises and their current use in the Janów commune (Silesian Voivodeship, Poland). The commune, having a huge landscape and natural potential, has at the same time four palace and park premises that are listed in the Registry of Objects of Cultural Heritage. They are located in: Bystrzanowice-Dwór, Czepurka, Złoty Potok and Żuraw. The objects’ history, current state and tourist potential, resulting from their presence in the commune, are presented. Tourism, as a tool of regional policy, facilitates professional insertion of local community. It also influences the region in terms of nature conservation, landscape quality and attention to monuments.

PL

Celem pracy jest analiza i waloryzacja stanu zachowania założeń rezydencjonalno-ogrodowych i ich obecne wykorzystanie, w gminie Janów (woj. Śląskie, Polska). Gmina ta, dysponująca ogromnym potencjałem krajobrazowo-przyrodniczym, posiada jednocześnie cztery, wpisane do rejestru zabytków założenia pałacowo-parkowe. Położone są one w miejscowościach: Bystrzanowice-Dwór, Czepurka, Złoty Potok i Żuraw. Przybliżona jest historia obiektów, stan aktualny oraz możliwości turystyczne wynikające z ich obecności na terenie gminy. Turystyka jako instrument polityki regionalnej umożliwia aktywizację lokalnej społeczności. Wpływa też na stan regionu w zakresie ochrony przyrody, jakości krajobrazu i dbałości o zabytki.

3

Problems of tourism development of sea-coast zones, as illustrated with the example of Ustka town

Uruszczak Michał

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2019

|

no. 2

153--164

EN

The town of Ustka is a health resort located in Central Pomerania, situated within the coastal zone, and serving tourism, agricultural and forest functions in this region of Poland. Spatial development resulting from the immediate vicinity of the sea and related environmental conditions is visible within the space, which is the subject of the present analysis. The fragment of the coastal zone, which functions as the main area of recreation and leisure within the town of Ustka, has been examined. The article presents the analysis of the particular features typifying the local development of the eastern part of the Baltic coast belt in the town of Ustka, as well as its general evaluation, and indication of the possibilities for tourism adaptation of one of the spaces within this area of the discussed town. In addition, one of the goals of the present work is to draw attention to the landscape-related legal problem of unfinished construction projects, particularly troublesome in places that suffer from the deficit of spaces dedicated to leisure activity. A classic example is the ruin of a hotel in Ustka town, discussed in the present article.

PL

Miasto Ustka, to uzdrowisko znajdujące się na Pomorzu Środkowym, które położone jest w obrębie strefy nadmorskiej, pełniącej w tym regionie Polski funkcje turystyczne, rolnicze i leśne. Zagospodarowanie przestrzenne wynikające z bezpośredniego sąsiedztwa morza oraz związanych z tym uwarunkowań środowiskowych, widoczne jest w przestrzeni będącej przedmiotem analizy. Zbadany został fragment pasa nabrzeża, który pełni główną przestrzeń rekreacyjno-wypoczynkową Ustki. W artykule ukazana została analiza specyfiki zagospodarowania wschodniej części pasa nabrzeża Bałtyku w mieście Ustka, jego ogólna waloryzacja i wskazanie możliwości adaptacji turystycznej jednej z przestrzeni tego obszaru miasta. Jednym z celów pracy jest ponadto zwrócenie uwagi na problem krajobrazowo-prawny niedokończonych inwestycji budowlanych, szczególnie kłopotliwych w miejscach, posiadających deficyty przestrzeni rekreacyjnych. Klasycznym przykładem jest omówiony w artykule przykład ruiny hotelu w Ustce.

4

Koncepcja ogrodu edukacyjnego, w konwencji historycznych założeń średniowiecznych

Uruszczak Michał

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2013

|

T. 9, nr 2

80--89

PL

Przedmiotem niniejszej publikacji jest koncepcja średniowiecznego ogrodu, przy niegdyś istniejącym zamku królewskim w Żarnowcu. Inspirację do stworzenia koncepcji stanowiły badania historyków, w tym J. Boganowskiego, średniowieczny ogród dydaktyczny w Pensylwanii oraz koncepcja zagospodarowania będzińskiego podgrodzia. W pierwszej części przedstawiono uwarunkowania historyczne epoki oraz ukazano zróżnicowanie średniowiecznych ogrodów w zależności od pełnionej funkcji i majętności właściciela. Zaproponowana koncepcja średniowiecznego ogrodu składa się z szeregu wnętrz o charakterze ozdobnym i użytkowym, a zastosowana roślinność i geometryczny układ kompozycji odpowiadają wymaganiom epoki, pełniąc jednocześnie funkcję dydaktyczno-rekreacyjną.

EN

The essentials point of this article was to create concept of former Medieval Garden of Royal Castle in Żarnowiec. Rules and inspirations were formed based on theory of J. Bogda-nowski, medieval didactic garden in Pennsylvania and development plan for Będzin castle. First part of this article depicts historical circumstances and variations of medieval gardens which de-pended on it’s function and owner’s estate. Suggested medieval garden’s concept consist of a set of landscape interiors of both natures: decorative and useful, used flora and it’s geometrical ar-rangement are coherent with medieval style, fulfill it’s didactic and recreational function.