Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wykorzystanie wyników symulacji komputerowych zwarć wielkoprądowych do badania poprawności działania funkcji podimpedancyjnej terminala zabezpieczeniowego przesuwnika fazowego

Bednarczyk T., Halinka A., Rzepka P., Szablicki M.

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2018

|

R. 86, nr 6

48--55

PL

Zabezpieczenie wykorzystujące kryterium podimpedancyjne stosowane do jednostek transformatorowych najwyższych napięć (w tym PF - przesuwników fazowych) wykorzystywane jest jako główne zabezpieczenie rezerwowe. Zabezpieczenie to identyfikuje stan pracy chronionego przesuwnika fazowego, monitorując położenie końca wektora impedancji wyznaczanej w zabezpieczeniu względem stref pomiarowych zabezpieczenia. Podczas zwarć w obrębie fragmentu sieci objętego ochroną przez zabezpieczenie, koniec wektora impedancji powinien "wchodzić" do stref pomiarowych zabezpieczenia. Obecnie wykorzystywane metody testowania poprawności działania zabezpieczeń podimpedancyjnych, które chronią PF przed skutkami zwarć, nie odzwierciedlają zjawisk, jakie w rzeczywistości zachodzą podczas zwarć wewnętrznych i zewnętrznych PF. W artykule zamieszczono wyniki przeprowadzonych badań wybranego terminala zabezpieczenia odległościowego z wykorzystaniem wyników przeprowadzonych symulacji komputerowych. W symulacjach uwzględniono szeroki zakres zmian impedancji wybranego typu konstrukcji PF oraz różną lokalizację zwarć – wewnętrzne i zewnętrzne.

EN

Power protection system based on impedance criteria is used for power transformer units on EHV network (including PST - Phase Shifting Transformer) as a main backup protection. This protection identifies abnormal behavior of protected phase shifter by monitoring of impedance vector’s location calculated by relays in relation to measuring zones. At the fault in protected zone the impedance vector should be located inside measuring zone. Currently used testing methods of the impedance relays, which protect PST don’t reflect phenomena's which occur during faults inside and outside PST. The paper shows results of simulation based tests of the selected distance relays. The simulations consider wide range of impedance changes for selected design of PST and different short circuit location.

2

Wykorzystanie WAMS do identyfikacji pracy wyspowej klastrów energii

Halinka A., Rzepka P., Szablicki M.

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2018

|

R. 86, nr 10

17--22

PL

W artykule przedstawiono potrzebę wykorzystania WAMS (Wide Area Measurement Systems) do poprawy identyfikacji niekontrolowanej pracy wyspowej klastrów energii. W tym celu scharakteryzowano podstawowe zasady funkcjonowania klastrów energii oraz przedstawiono problematykę dotyczącą przyczyn i możliwości przejścia struktur klastra do niekontrolowanej pracy wyspowej. Scharakteryzowano wybrane aspekty dotyczące funkcjonowania zabezpieczeń od skutków przejścia do pracy wyspowej oraz zwrócono uwagę na problematykę doboru ich nastawień - przedstawione analizy głównie dotyczyły zabezpieczenia kontrolującego dynamikę zmian częstotliwości (df/dt). Wskazano negatywne skutki wynikające ze stosowania tych zabezpieczeń oraz zaproponowano koncepcję układu automatyki wykorzystującego sygnały WAMS jako alternatywę lub element wspomagający działanie klasycznych zabezpieczeń od skutków pracy wyspowej.

EN

The article presents the need to use WAMS Wide Area Measurement System to improve the identification of uncontrolled island work of energy clusters. To this end, the basic principles of functioning of energy clusters were characterized and attention was paid to the problem of selecting their settings - the presented analyzes mainly concerned the security system of controlling the dynamics of frequency changes (df/dt). Negative effects resulting from the use of these protections are indicated, and the concept of an automation system using WAMS signals as an alternative or an element supporting the operation of classical protections against the effects of island work is proposed.

3

Koncepcja procedury doboru zaczepu przesuwnika fazowego włączanego do sieci elektroenergetycznej

Szablicki M., Rzepka P., Czapaj R., Głaz M., Pokora S., Trębski R.

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2018

|

R. 86, nr 3

25--31

PL

W artykule przedstawiono charakterystykę zjawisk towarzyszących włączaniu przesuwnika fazowego do sieci elektroenergetycznej. Zamieszczono wyniki badań symulacyjnych określających wpływ wyboru zaczepu włączanego przesuwnika na skalę zmian warunków pracy sieci wywołanych tym włączeniem. W badaniach wykorzystano dokładny model dynamiczny przesuwników fazowych zainstalowanych w stacji Mikułowa. Przeanalizowano stany dynamiczne i quasi-ustalone występujące podczas włączania przesuwnika fazowego. Umożliwiło to opracowanie procedury doboru zaczepu dla włączanego przesuwnika fazowego. Jest ona przeznaczona do wspomagania pracy dyspozytorów. Badania weryfikacyjne dowiodły, że praktyczne zastosowanie proponowanej procedury powinno zminimalizować niepożądane zmiany warunków pracy sieci wywołane włączaniem przesuwnika fazowego.

EN

The paper presents the characteristics of phenomena accompanying the switch-on operation of the phase shifting transformer into a power network. The results of simulation tests describing the impact of selecting the tap of the phase shifting transformer being switched-on on the scale of changes in the network conditions caused by this inclusion are described in the paper. The research used the precise dynamic model of the phase shifting transformers installed in the Mikułowa substation. The dynamic and quasi-steady state conditions occurring during switching-on the phase shifting transformer were analyzed. This made it possible to develop a procedure for selecting a tap for the phase shifting transformer to be switched-on. The procedure is designed to support the work of power dispatchers. The verification tests proved that the practical application of the proposed procedure should minimize undesirable changes in the network operating conditions caused by the phase shifting transformer being switched-on.

4

Dynamiczne modele stałoprądowego łącza B2B do badań zakłóceń niesymetrycznych - studium przypadku dla LitPol Link

Halinka A., Rzepka P., Sowa P., Szablicki M.

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2018

|

R. 86, nr 7

3--13

PL

Wysokonapięciowe układy przesyłowe prądu stałego znajdują coraz szersze zastosowanie w elektroenergetyce. Dotyczy to również Krajowego Systemu Elektroenergetycznego, w którym w ostatnim roku oddano do użytku łącze stałoprądowe typu Back-to-Back – LitPol Link. Wysokonapięciowe łącza stałoprądowe to nowe elementy sieciowe o specyficznych właściwościach, mogące cechować się dużymi różnicami działania w zależności od zastosowanej technologii realizacji łącza. Implikuje to potrzebę prowadzenia symulacyjnych badań porównawczych zachowania się tych łączy w stanach zakłóceniowych, szczególnie podczas zwarć niesymetrycznych zlokalizowanych w otoczeniu sieciowym łącza. W niniejszym artykule zamieszczono szczegółowy opis złożonych, wielowarstwowych modeli łącza LCC i VSC predestynowanych do badań elektromagnetycznych stanów przejściowych towarzyszących zakłóceniom niesymetrycznym. Jako studium przypadku wybrano łącze LitPol Link.

EN

High voltage direct current transmission systems are increasingly used in the power systems. This also applies to the National Power System, which last year was put into operation the DC link type Back-to-Back – LitPol Link. High voltage DC lines are new network elements with specific properties, whereby HVDCs can have large differences in performance depending on the technology used to implement the link. This implies the need for simulation comparative research of the behavior of these links in disturbance states, especially during asymmetric faults located in the network. This article contains a detailed description of complex, multilayer LCC and VSC link models predestined for electromagnetic transient investigations associated with asymmetric interference. As a case study, the LitPol Link was chosen.

5

Badania symulacyjne stanów przejściowych w sieci elektroenergetycznej ze wstawką prądu stałego LCC lub VSC na przykładzie mostu energetycznego Polska - Litwa

Halinka A., Rzepka P., Sowa P., Szablicki M.

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2018

|

R. 86, nr 2

12--16

PL

Układy przesyłowe prądu stałego stają się coraz popularniejsze. Dotyczy to również krajowego systemu elektroenergetycznego, w którym w ostatnim roku oddano do użytku łącze B2B LitPol Link. Połączenia prądu stałego to nowe elementy o specyficznych właściwościach, mogące cechować się dużymi różnicami działania w zależności od zastosowanej technologii. Wymusza to przeprowadzenie badań porównawczych zachowania się tych łączy w stanach zakłóceniowych. Umożliwia to określenie interakcji (i potencjalnych zagrożeń), jakie mogą wystąpić pomiędzy łączami prądu stałego i siecią elektroenergetyczną, w tym jednostkami wytwórczymi przyłączonymi do tej sieci. Przykładowe wyniki badań przedstawiono w artykule. Jako studium łącza wykorzystano łącze B2B LitPol Link, tzn. most energetyczny między litewskim i polskim systemem elektroenergetycznym.

EN

High voltage direct current (HVDC) transmission systems are becoming more and more popular. This also applies to the Polish Power System, in which the LitPol Link B2B link was put into operation in the 2016 r. HVDC links are complex network objects with specific properties. However, in the disturbance states, these objects may behave in different ways depending on their technology: LCC (line commutated converter), VSC (votage source converters). This led to comparative research of the behavior of these links in disturbed states. It allows to determine the interaction (and potential threats) that may occur between HVDC links and the AC power grid, including generating units connected to this network. The sample results are presented in the article. As a case study, the LitPol Link B2B link was used, which operates as the main component energy bridge between the Lithuanian and Polish power systems.

6

Modele funkcjonowania klastrów energii

Rzepka P., Sołtysik M., Szablicki M.

Energetyka

|

2018

|

nr 2

75--80

PL

W artykule przedstawiono podstawowe modele techniczne i biznesowe klastrów energii determinowane zapisami ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz wnioskami z ekspertyzy pt. „Koncepcja funkcjonowania klastrów energii w Polsce”, opublikowanej przez Ministerstwo Energii. Dla przedstawionych modeli określono reguły koegzystencji uczestników klastra oraz zasady jego funkcjonowania. Scharakteryzowano zakładane cele i przewidywane skutki klasteryzacji. Wskazano, że ekspansywna obecność klastrów energii w systemie elektroenergetycznym może prowadzić do ukształtowania się nowego modelu funkcjonowania Krajowego Systemu Elektroenergetycznego.

EN

Presented are basic technical and business models of energy clusters determined by provisions of the RES Act and conclusions from the expertise “The Concept of Clusters of Energy in Poland” published by the Ministry of Energy. For the presented models determined were the coexistence rules for a cluster members as well as the cluster functioning principles. Characterized are presumed aims and anticipated consequences of clusterization. Indicated is that expansionary presence of energy clusters in a power system may lead to shape a new model of functioning of the Polish Power System.

7

Badania wpływu sztucznej inercji pochodzącej ze źródeł wiatrowych na dynamikę KSE pracującego asynchroniczne względem sąsiadujących systemów przesyłowych

Wasilewski J., Karkoszka K., Lubośny Z., Rzepka P., Szablicki M.

Energetyka

|

2018

|

nr 4

209--213

PL

W perspektywie kilku dekad prognozuje się coraz większy udział źródeł odnawialnych, w tym źródeł wiatrowych i fotowoltaicznych, których wartość generowanej mocy czynnej w sposób naturalny nie reaguje na zmiany częstotliwości w systemie. Rozważany w artykule scenariusz zakłada krytyczne warunki pracy KSE, tj. pracę asynchroniczną KSE względem systemów sąsiednich w warunkach minimalnego obciążenia i maksymalnej generacji wiatrowej. Dla rozważanego scenariusza pracy KSE opracowano model dynamiczny KSE w zakresie zjawisk elektromechanicznych. Wyniki symulacji uzyskane z opracowanego modelu KSE umożliwiły dokonanie oceny odpowiedzi częstotliwościowej KSE na zadany ubytek mocy, uwzględniając wyposażenie elektrowni wiatrowych w układy sztucznej inercji, zmiany parametrów tego układu oraz rozłożenie przestrzenne na terenie kraju.

EN

It is expected that in the next few decades there will be observed a growing share of renewable sources, including wind and photovoltaic ones, which value of the generated active power in a natural way does not react to frequency changes in a system. The considered here scenario implies critical working conditions of a domestic power system (DPS) i.e. asynchronous work of a DPS in relation to neigbouring systems in conditions of minimum load and maximum wind generation. For this scenario a dynamic model of a DPS had been elaborated in the range of electromechanic phenomena. Simulation results, obtained from the elaborated DPS model, enabled the assessment of a DPS frequency response to the given power loss taking into account fitting power stations with synthetic inertia systems, changes in parameters of a DPS system and its spatial configuration on the territory of a country.

8

Zwiększenie pewności zasilania obiektów podstawowych zakładu górniczego

Halinka A., Jurczyk D., Rzepka P., Szablicki M.

Automatyka, Elektryka, Zakłócenia

|

2018

|

Vol. 9, Nr 4(34)

16--24

PL

W artykule przedstawiono możliwość zastosowania pracy wyspowej w strukturze sieci elektroenergetycznej kopalni węgla kamiennego. Rozwiązanie to ma zwiększyć pewności zasilania obiektów podstawowych zakładu górniczego, w szczególności w przypadku wystąpienie awarii typu blackout w systemie elektroenergetycznym.

EN

The paper presents possibility of applications of island operation in the power network strukture of coal mining. The solution is to improvement of electeicty supply reliability in important mining objects, in particular in the event of a failure in the power system such as blackout.

9

Analiza działania zabezpieczenia podimpedancyjnego dwukadziowego symetrycznego przesuwnika fazowego

Bednarczyk T., Halinka A., Rzepka P., Szablicki M.

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

|

2017

|

Nr 53

71--74

PL

Zabezpieczenie wykorzystujące kryterium podimpedancyjne stanowi jedno z podstawowych zabezpieczeń jednostek transformatorowych najwyższych napięć (w tym przesuwników fazowych). Zabezpieczenie podimpedancyjne identyfikuje stan pracy chronionego przesuwnika fazowego, sprawdzając położenie końca wektora impedancji wyznaczanej w zabezpieczeniu względem stref pomiarowych zabezpieczenia. Podczas zwarć w obrębie fragmentu sieci objętego ochroną przez zabezpieczenie, koniec wektora impedancji powinien „wchodzić” do stref pomiarowych zabezpieczenia. Wówczas następuje zadziałanie zabezpieczenia i ewentualne wyłączenie przesuwnika fazowego. W artykule zamieszczono wyniki przeprowadzonych badań symulacyjnych warunków działania zabezpieczenia podimpedancyjnego dla dwukadziowego symetrycznego przesuwnika fazowego. W symulacjach uwzględniono szeroki zakres zmian impedancji przesuwnika fazowego, zwarcia wewnętrzne oraz zewnętrzne. Wyniki badań symulacyjnych pozwalają na weryfikację poprawności działania zabezpieczenia podimpedancyjnego przesuwnika fazowego.

EN

Relay protection using criterion under impedance is one of the basic security units high voltage transformer (including phase shifters - PST, ang. Phase Shifting Transformer). Protection under impedance identifies the operating status of the protected PST, checking the position of the end vector impedance to be fixed in terms of securing zones measuring security. While short-circuits within the network portion of the end vector impedance should "enter" zones measuring security. Then followed by a safety device and possible exclusion PST. The article contains the results of the simulation tests of operating conditions for security under impedance doubletransformer tank dwukadziowego symmetric phase shifter. The simulations take into account a wide range of impedance changes PST, short circuit, internal and external. The results of simulation studies allow for verification of correct operation of security under impedance PST.

10

Prosumencka chmura energii – koncepcja nowej usługi dla prosumentów

Rzepka P., Sołtysik M., Szablicki M.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2017

|

nr 98

177--186

PL

W artykule przedstawiono koncepcję prosumenckiej chmury energii, jako nowej usługi dedykowanej dla prosumentów energii elektrycznej. Zakłada się, że wdrożenie takiej usługi powinno wygenerować szereg korzyści, m.in.: ułatwienie korzystania prosumentom z sieci elektroenergetycznej, uproszczenie rozliczeń pomiędzy prosumentem a dostawcą energii elektrycznej, dalsze upowszechnianie rozproszonych źródeł energii w mikro-instalacjach prosumenckich oraz rozwój e-mobilności. Z punktu widzenia prosumenta, proponowana idea prosumenckiej chmury energii polega na wirtualnym magazynowaniu w tej chmurze nadmiaru energii wygenerowanej w jego mikroinstalacji. Fizyczna realizacja gromadzenia energii w chmurze polega na rejestrowaniu wolumenu energii elektrycznej wprowadzonej do systemu elektroenergetycznego z mikroinstalacji prosumenta. Zakłada się, że energię o wartości odpowiadającej wolumenowi zarejestrowanemu w chmurze prosument może wykorzystać w dowolnej chwili czasowej w dowolnym punkcie infrastruktury sieciowej Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Przez dowolny punkt infrastruktury sieciowej rozumie się dowolnie zlokalizowany terytorialnie punkt przyłączenia użytkownika energii elektrycznej wyposażony w autoryzację dostępu. Z punktu widzenia operatorów sieci elektroenergetycznych idea prosumenckiej chmury energii to propozycja usługi dedykowanej dla nowego modelu funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, uwzględniającego przyszłe uwarunkowania dotyczące znaczącego rozwoju energetyki prosumenckiej oraz e-mobilności. W koncepcji tej energia elektryczna byłaby traktowana jako towar podlegający tylko częściowemu, fizycznemu magazynowaniu i przede wszystkim wymianie handlowej. W modelu tym kluczowym aspektem byłoby wirtualne magazynowanie energii, czyli handlowe zagwarantowanie przez operatora chmury (spółkę obrotu) dowolnego korzystania z portfela energii przez jej dysponentów. Należy jednak podkreślić, że w funkcjonowaniu prosumenckiej chmury energii istotnym czynnikiem będą koszty gwarancji wykorzystania przez danego dysponenta (prosumenta) energii elektrycznej przypisanej do niego w dowolnym czasie i miejscu przyłączenia w sieci. Skutkuje to tym samym koniecznością uwzględnienia występowania pewnego ryzyka rynkowego, zarówno wolumetrycznego, jak i cenowego ponoszonego przez operatora chmury, które w najprostszym rozrachunku można niwelować poprzez przekazanie operatorowi chmury pewnej części zakumulowanego wolumenu wygenerowanej energii. Należy podkreślić, że w niniejszym artykule przedstawiono pierwszą fazę rozwoju koncepcji prosumenckiej chmury energii. Zakłada się jednak jej poszerzenie o kolejne etapy, w których przewiduje się uwzględnienie możliwości sterowania i nadzoru nad pracą urządzeń instalacji prosumenckich w postaci: źródeł, odbiorników i fizycznych magazynów energii, np. domowych magazynów energii lub baterii akumulatorów zainstalowanych w pojazdach elektrycznych. Docelowo zakłada się, że proponowana prosumencka chmura energii będzie poza magazynowaniem energii (wirtualnym i częściowo fizycznym) umożliwiać również agregację zasobów prosumenckich, co stworzyłoby zupełnie nowe możliwości ich wykorzystania do świadczenia różnego rodzaju usług regulacyjnych, w tym systemowych.

EN

The paper presents the idea of a prosumer energy cloud as a new service dedicated to electricity prosumers. The implementation of the cloud should generate a number of benefits in the following areas: settlements between prosumer and electricity supplier, the development of distributed energy sources in microprocessors and the development of e-mobility. From the prosumer point of view, the proposed idea of a prosumer cloud of energy is dedicated to the virtual storage of energy excess generated in the micro-installation. Physical energy storage in the cloud means recording the volume of electricity introduced into the electricity system from the prosumer’s microprocessors. It is assumed that the energy equivalent to the volume registered in the prosumer cloud can be used at any time at any point in the network infrastructure of the National Power System. Any point of network infrastructure shall be understood as any locally located point of connection of an electricity consumer provided with access authorization. From the point of view of the power grid operators, the idea of a prosumer energy cloud is a conceptual proposition of a service dedicated to the new model of the power system functioning, taking future conditions concerning the significant development of prosumer energy and e-mobility into account. In this concept, electricity would be treated as a commodity only to partial physical storage and above all to trade. In this model a key aspect would be virtual energy storage, that is, the commercial provision by the cloud operator (trading company) of any use of the electricity portfolio by its suppliers. It should be stressed, however, that in the prosumer’s energy cloud functioning, a significant factor would be the cost of guarantees of the use of energy by prosumers at any time and point of connection to the network. This results in the need of taking the presence of certain market risks, both volumetric and cost incurred by clouds operator, which can be minimized by passing a portion of the accumulated volume of generated energy to the cloud operator into account. It should be emphasized that this article presents the first phase of the development of the concept of prosumer energy cloud. However, it is planned to be expanded by the following stages, which include the possibility of controlling and supervising the operation of prosumer installations such as: sources, receivers and physical energy stores, e.g. home energy storage or batteries installed in electric vehicles. Ultimately, it is assumed that the proposed prosumer energy cloud will be outside of the storage of energy (virtual and partly physical) and that aggregation of prosumer resources will create new possibilities for their use to provide a variety of regulatory services, including system ones.

11

Wirtualny punkt przyłączenia użytkownika energii elektrycznej w sieci niskiego napięcia

Rzepka P., Sołtysik M., Szablicki M.

Rynek Energii

|

2017

|

Nr 5

37--40

PL

W artykule przedstawiono koncepcję wirtualizacji fizycznego punktu poboru energii elektrycznej w sieci niskiego napięcia. Proponowana nowa idea korzystania z infrastruktury elektroenergetycznej zapewni swobodę przyłączania się użytkowników do dowolnego punktu tej infrastruktury. Wydaje się to obecnie szczególnie istotne z uwagi na rosnące oczekiwania mobilności użytkowników energii elektrycznej. Przedstawiona koncepcja jest dedykowana zwłaszcza dla struktur sieciowych w postaci klastrów (spółdzielni) lub chmur energii. Jej aplikacja w sieciach niskiego napięcia znacząco ułatwi użytkownikom korzystanie z infrastruktury elektroenergetycznej, także w aspekcie rozliczeń finansowych.

EN

The article presents the concept of virtualization of the physical point of electricity consumption in the low voltage network. The proposed new concept will ensure flexible access to the infrastructure at any point. This seems particularly important today, given the growing expectations of mobility of electricity users. The presented concept is dedicated especially to network structures in the form of clusters or energy clouds. Its application in low voltage networks will significantly facilitate the usage of the infrastructure, also in terms of financial settlements.

12

Warunki działania zabezpieczeń odległościowych linii w układach sieciowych z przesuwnikami fazowymi. Studium przypadku

Halinka A., Rzepka P., Szablicki M.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2017

|

R. 93, nr 3

28--31

PL

Przesuwniki fazowe stanowią nowy rodzaj obiektu w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym. Ich obecność w strukturze układu sieciowego może prowadzić do znacznych zmian warunków działania elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej. W artykule przedstawiono wyniki analizy zmiany wybranych warunków pracy zabezpieczeń odległościowych linii wokół miejsca przyłączenia przesuwników fazowych. Jako studium przypadku przyjęto fragment sieci z przesuwnikami fazowymi w stacji Mikułowa.

EN

Phase shifters transformers (PST) are new kind of object in the Polish Power System. Operating conditions of power system protection can make a significant change after installation PST. In paper presents results of analysis operating conditions of line distance protections in power system with PST. As a case study taken a power system neighboring Mikułowa power station with PST.

13

Typowanie zmiennych objaśniających przy wykorzystaniu zautomatyzowanych metod statystycznych jako sposób optymalizacji wyboru metody estymacji szczytowego dobowego obciążenia KSE

Czapaj-Atłas R., Rzepka P., Szablicki M.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2017

|

R. 93, nr 4

58--61

PL

Artykuł prezentuje możliwość skorzystania z metod statystycznych automatyzujących dobór zmiennych objaśniających na przykładzie szczytowego obciążenia dobowego KSE. Testy ex-post dotyczyły 10 zbiorów zmiennych objaśniających dla metod statystycznych klasycznych i typu Data Mining. Uzyskana macierz wyników pozwala wstępnie wybrać najkorzystniejszy zbiór zmiennych objaśniających i metodę statystyczną.

EN

The paper presents the possibility of using the statistical methods automating the selection of explicatory variables for the daily peak demand of the National Power Grid in Poland. Predictions in ex-post were conducted for 10 predictors’ set and both for classical and Data Mining methods. The obtained matrix of ex-post predictions measures gives a chance for a primal selection of the best set and statistical method.

14

„Przenoszenie” zwarć niesymetrycznych przez przesuwniki fazowe

Halinka A., Rzepka P., Szablicki M.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2017

|

R. 93, nr 4

109--112

PL

Obecność przesuwników fazowych w strukturze układu sieciowego sprawia, że warunki pracy sieci podczas zwarć niesymetrycznych mogą odbiegać od „klasycznych”, znanych z układu bez przesuwników fazowych. Przesuwnik fazowy może tak „przenosić” zwarcie na drugą stronę, że rozkład parametrów prądów fazowych po obu stronach przesuwnika będzie nieidentyczny.

EN

Phase Shifting Transformers during unsymmetrical faults may change the power grid operation conditions. These conditions may differ from the “classical” ones that are typical for the grid operating conditions without these Phase Shifting Transformers. Thus, the value distribution of phase currents on both sides of the Phase Shifting Transformers may be different.

15

ARNQ – koncepcja nowej obszarowej automatyki regulacji napięć wykorzystującej rozproszone źródła mocy biernej

Halinka A., Rzepka P., Szablicki M.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2017

|

R. 93, nr 3

15--19

PL

Obecnie w systemie elektroenergetycznym instaluje się coraz więcej rozproszonych źródeł mocy biernej nazwanych jako GRQ, które można wykorzystywać m.in. do regulacji napięć – do GRQ zalicza się w szczególności rozproszone źródła wytwórcze w postaci źródeł: wiatrowych, fotowoltaicznych, kogeneracyjnych, biomasowych oraz przemysłowych kompensatorów mocy biernej i magazynów energii. Wynika stąd potrzeba opracowania koncepcji nowej obszarowej automatyki regulacji napięć wykorzystującej GRQ, którą przedstawiono w ramach niniejszego artykułu.

EN

Currently in the Polish power system more and more distributed sources of reactive power (GRQ) that can by used to voltage regulation are introduced. These GRQs include, in particular: wind farms, photovoltaic sources, cogeneration power sources, biogas and biofuel sources, industrial reactive power compensators, energy storages etc. From the above mentioned evolves the need to develop a new area automatic voltage regulation using GRQs. The idea of the structure and functionality of such an automatic regulation are presented in this paper.

16

Analiza retrospektywna warunków pracy baterii kondensatorów statycznych wykorzystywanych w sieci przesyłowej

Przygrodzki M., Rzepka P., Szablicki M., Wasilewski J.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2017

|

R. 93, nr 4

95--98

PL

Obecność w sieci elektroenergetycznej baterii kondensatorów statycznych może pogłębiać występujące stany przejściowe i w efekcie prowadzić do wyłączania tych jednostek, np. podczas prowadzonych operacji łączeniowych. W artykule przedstawiono wyniki analizy retrospektywnej niepoprawnych wyłączeń baterii kondensatorów statycznych przyłączonych do elementów sieci przesyłowej Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Wskazano potencjalne środki zaradcze, które powinny zminimalizować ryzyko niepotrzebnych wyłączeń tych jednostek.

EN

Functioning of large static capacitor banks in the power network may intensify the transient states. This may lead to switch off of these devices. This paper presents the results of retrospective analysis of incorrect switch off of static capacitor banks which are in use in the transmission network of the Polish Power System. The paper also presents potential remedial actions that could minimize the risk of static capacitor banks incorrect switch off.

17

Kryteria i algorytm decyzyjny ziemnozwarciowego zabezpieczenia zerowoprądowego kierunkowego linii WN i NN

Przygrodzki M., Rzepka P., Szablicki M.

Energetyka

|

2017

|

nr 7

442--447

PL

W artykule scharakteryzowano algorytm decyzyjny implementowany w ziemnozwarciowych zabezpieczeniach zerowoprądowych kierunkowych linii sieci WN i NN. Opisano funkcjonalność nadprądowego kryterium decyzyjnego i kątowoprądowego kryterium decyzyjnego. Przedstawiono strukturę toru wypracowania decyzji zabezpieczenia. Zamieszczono rezultaty analizy porównawczej wpływu wyboru metody wyznaczania składowej zerowej napięcia i prądu na poprawność i szybkość detekcji zwarć doziemnych przez zabezpieczenie.

EN

Characterised is a decisive algorithm implemented in zero-sequence current directional ground fault protections on HV and LV overhead lines. Described is functionality of overcurrent and directional decisive criteria. Presented is a structure of a way to elaborate the protection decision. Included are comparative analysis results of how the selection of a method to determine the voltage and current zero-sequence component impacts the speed and accuracy of earth-fault detection by protection.

18

Optymalizacja wyboru metody prognozowania szczytowego dobowego zapotrzebowania mocy KSE wykorzystująca zautomatyzowane metody typujące parametry wejściowe do modelu prognostycznego

Czapaj R., Rzepka P., Szablicki M.

Elektroenergetyka : współczesność i rozwój

|

2017

|

Nr 1(16)

50--55

PL

Opracowanie prognoz dowolnego parametru wykazującego charakter zmienności wiąże się z koniecznością właściwego (optymalnego) doboru zestawu parametrów wejściowych wykorzystywanych w modelu prognostycznym. Dodatkowo, zmienność czynników determinujących prognozowany parametr implikuje potrzebę stosowania dynamicznych modeli prognostycznych w miejsce modeli statycznych (jako modele statyczne uznaje się takie, które bazują na raz ustalonych wzorcach i wagach udziału parametrów wejściowych w modelu). Stosowanie modeli dynamicznych niejednokrotnie wiąże się z koniecznością częstego (nawet dla każdej nowej prognozy) doboru nowych parametrów wejściowych ze wszystkich posiadanych parametrów. W celu zmniejszenia czasochłonności i kosztów procesu doboru optymalnych parametrów wejściowych do modeli prognostycznych możliwe jest zastosowanie nie tylko dotychczasowej wiedzy, lecz także skorzystanie z podpowiedzi podsuwanych przez niektóre zautomatyzowane metody statystyczne. Dane wytypowane przez metody zautomatyzowane można następnie poddawać testom ex post wykonywanym za pomocą innych metod. Takie krzyżowe podejście pozwala nie tylko na optymalny wybór parametrów wejściowych, ale także na optymalizację stosowanej metody prognostycznej (modelu prognostycznego). Metodę tę można również zastosować w przypadku modeli prognostycznych, które tracą swoją czułość na dynamiczne zmiany parametrów wpływających na prognozowany parametr. Niniejsza publikacja przedstawia wybrane aspekty weryfikacji (optymalizacji) zarówno doboru parametrów wejściowych do modelu prognostycznego, jak i stosowanej metody prognostycznej. Parametrem prognozowanym wybranym do badań symulacyjnych jest szczytowe obciążenie dobowe KSE (maksymalna wartość mocy 15-minutowej obciążenia). W toku symulacji skorzystano zarówno z klasycznych metod prognostycznych, jak i metod typu „drążenie danych”.

EN

The paper presents the possibility of using the statistical methods automating the selection of the most suitable input variables for the daily peak demand of the National Power Grid in Poland. Predictions in ex post were conducted for 10 predictors’ set and both for classical and data exploring methods. The obtained matrix of ex post predictions measures gives a chance for a primal selection of the best set of input variables and statistical method.

19

Structure of the automatic protection of a 2-tank symmetric phase shifting transformer

Bednarczyk T., Halinka A., Rzepka P. A., Szablicki M.

Acta Energetica

|

2017

|

nr 3

4--13

EN

Phase shifting transformers (PST) are new elements in the Polish power system. Their main task is to enable the transmission system operator to control the active power flows at the cross-border connection between the Polish and the German power systems. The paper presents the design characteristics of a 2-tank, 3-phase, symmetric phase shifting transformer (including key structural aspects) and the idea of its operation. A description of the structure of the automatic protection applied to this phase shifting transformer is included, with consideration of the measuring transducer locations and the protection criteria employed in the protection from the effects of high current short circuits.

PL

Przesuwniki fazowe są nowym elementem polskiego systemu elektroenergetycznego. Ich podstawowym zadaniem jest umożliwienie operatorowi systemu przesyłowego sterowania przepływami mocy czynnej na połączeniu transgranicznym polskiego i niemieckiego systemu elektroenergetycznego. W artykule przedstawiono charakterystykę budowy 2-kadziowego, 3-fazowego, symetrycznego przesuwnika fazowego (z uwzględnieniem kluczowych aspektów konstrukcyjnych) oraz ideę jego działania. Zamieszczono opis struktury elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej stosowanej dla takiego przesuwnika fazowego, uwzględniając umiejscowienie przetworników pomiarowych oraz kryteria zabezpieczeniowe wykorzystywane w zabezpieczeniach służących do jego ochrony przed skutkami zwarć wielkoprądowych.

20

Review of recloser functionality for MV grid automation

Nandzik P., Rzepka P., Szablicki M., Halinka A.

Acta Energetica

|

2017

|

nr 4

98--104

EN

Distribution system operators (DSOs) are now undertaking intensive actions aimed at increasing the degree of medium voltage (MV) grid automation. One of the means to accomplish this task are reclosers. The use of these devices enables improved reliability of electricity supplies to recipients by automatic separation of the disturbance-affected grid portion (then – differently than previously – recipients connected to the rest of the grid can be supplied with electricity). In addition, with the appropriate functional connection of these devices, it is possible to develop master systems for grid operation monitoring and control. Therefore, the paper compares the functionality and parameters of reclosers made by selected manufacturers in terms of assessing their suitability for the development of extensive restitutive automation systems.

PL

Operatorzy systemów dystrybucyjnych (OSD) podejmują obecnie intensywne działania mające na celu zwiększenie stopnia automatyzacji sieci średnich napięć (SN). Jednym ze środków umożliwiających realizację tego zadania są reklozery. Zastosowanie tych urządzeń umożliwia poprawę niezawodności dostaw energii elektrycznej do odbiorców poprzez automatyczne wydzielenie fragmentu sieci objętego zakłóceniem (wówczas – odmiennie niż dotychczas – odbiorcy przyłączeni do pozostałej części sieci mogą być zasilani w energię elektryczną). Ponadto, przy odpowiednim powiązaniu funkcjonalnym tych urządzeń, istnieje możliwość konstruowania nadrzędnych systemów nadzoru i sterowania ruchem sieciowym. W związku z tym w artykule porównano funkcjonalność i parametry reklozerów wybranych producentów pod kątem oceny ich przydatności do tworzenia rozbudowanych systemów automatyki restytucyjnej.