Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Rozwój zakwitów sinicowych w Polsce na przykładzie zbiornika sulejowskiego

Kabziński A. K. M., Grabowska H.

Gospodarka Wodna

|

2008

|

Nr 5

194-207

PL

Przedstawiono wyniki badań nad warunkami rozwoju za kwitów sinicowych w zbiorniku sulejowskim, przeprowadzonych w latach 1983-2003. Zaprezentowano również rezultaty dokonanej analizy wpływu podstawowych parametrów środowiska wodnego zbiornika na intensywność rozwoju tych zakwitów.

EN

The article presents results of the research on cyanobacteri-al bloorns conditions in the Sulejowski reservoir, realised in the years 1983-2003. It also presents results of the analysis of the basie water environment parameters influence on the intensity of blooms' development.

2

Badania wpływu użycia ditlenku chloru i ozonu na efektywność usuwania toksyn sinicowych w systemie wodociatgowym Sulejów-Łódź w sezonie 2003

Kabziński A.K.M., Szczukocki D., Macioszek B., Juszczak R., Grabowska H., Cyran J., Dziegieć J., Zawadzka A., Szczęsna-Kulesza

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr S3

339-358

PL

Sinice (Cyanoprokaryota), wchodzące w skład planktonu, należą do grupy Gram-ujemnych mikroorganizmów fotosyntezujących. W normalnym stanie wód ilość komórek sinicowych w 1 cm3 wody waha się od kilkuset do kilku tysięcy, podczas gdy w okresach intensywnego zakwitu może dochodzić nawet do kilkuset tysięcy w 1 cm 3 wody. Nadają one wtedy intensywne zabarwienie wodzie, której kolor zależy od dominujących gatunków. Obecność glonów oraz sinic w dużych ilościach może też nadawać wodzie charakterystyczny nieprzyjemny zapach, którego intensywność i charakter zależą od rodzaju kwitnących glonów i sinic oraz od ich ilości w wodzie. Zakwity sinicowe są olbrzymi problemem natury higienicznej i zdrowotnej, a także estetycznej, tworząc podczas intensywnych zakwitów kożuchy oraz pianę na powierzchni zbiorników wodnych. Problemem są także toksyny produkowane przez wiele gatunków sinic (anatoksyna, afanotoksyna, mikrocystyna, nodularina, akutificyna, scytoficyna, czy też cyanobakteryna), o toksyczności ostrej, mieszczącej się w średnim przedziale toksyczności, oraz mających właściwości kancerogenne. Toksyny sinicowe stanowią bardzo niebezpieczną grupę związków chemicznych działających zarówno na hepatocyty wątroby, jak też na system nerwowy ludzi i zwierząt. Stąd bardzo ważne jest efektywne ich usuwanie w procesie uzdatniania wody. W artykule po raz pierwszy w Polsce przedstawiono dane dotyczące zastosowania ditlenku chloru oraz ozonu do uzdatniania wody w ciągu produkcyjno-przesyłowym Sulejów-Łódź. W latach 1998-2001 efektywność usuwania mikrocystyny-LR wahala się w przedziale 74-92%,. podczas gdy dla innych izoform wahała się zakresie 45-94% ładunku.

EN

Cyanobacterials (Cyanoprokaryota) belong to plankton. In normal state concentration of cyanobacterial cells in water ranged between few hundreds to few thousands in 1 cm3 of water but while blooming may be increased even to one million in 1 cm3. At this time water bas characteristic colour, depending on dominated species. Also characteristic smell is coming from presence of cyanobacterial and phytoplankton cells produced odour substances. The cyanobacterial blooms are very important hygienic problems for human and animal health, While blooming they form foams and head coating on water surface. Also huge problems pose cyanobacterial toxins. Cyanobacteria may produce acute toxins such as hepatotoxic peptides (microcystins, nodularins and cylindrospermopsin) and neurotoxic alkaloids (anatoxin-a, anatoxin-a(s), homoanatoxin and aphanotoxins). Cyanobacterial toxins are very dangerous substances, which can intoxicated livers hepatocytes and nervous system of humans and animals, In this situation is very important to remove them in water pretreatment processes. Data on removing of cyanobacterial toxins front water in pretreatment process with application of chlorine dioxide and ozone in Sulejow-Łodz system, were presented for the first time in Poland. In period 1998-2001 effeciency of microcystin-LR removing was ranged between 74+92% while for other isoforms it was between 45-94%.

3

Ozonation-based removal of microcystin from drinking water drawn from the artificial lake of Sulejów, Poland

Kabziński A.K.M., Grabowska H., Cyran J., Juszczak R., Zawadzka A., Szczukocki D.E., Szczytowski K.

Environment Protection Engineering

|

2006

|

Vol. 32, nr 2

17-35

EN

Cyanobacteria can produce toxins and are also responsible for the taste and odour of water, which significantly impairs its quality. Removal of cyanobacterial cells with their intracellular compounds during water treatment not only improves the taste and odour of the treated water, but also reduces the concentration of toxic metabolites. In the present study, the ozonation of water in pretreatment plant near Sulejów artificial lake was tested. The concentrations of MCYST-LR and other isoforms of this hepatotoxin were determined at different steps of the pretreatment process by SPE and RP-HPLC methods.

PL

Sinice mogą produkować toksyny, związki pogarszające smak i dające nieprzyjemny zapach, obniżając w ten sposób jakość wody. Usuwanie komórek sinicowych wraz z ich produktami wewnątrzkomórkowymi w czasie procesu uzdatniania wody zmniejszy stężenie substancji smakowych i zapachowych oraz toksycznych metabolitów w uzdatnianej wodzie. Przedstawiono ozonowanie w stacji wstępnego uzdatniania wody znajdującej się w pobliżu zbiornika zaporowego w Sulejowie. Stężenie MCYST-LR i innych izoform tej hepatotoksyny w wodzie oznaczano techniką RP-HPLC po wstępnym oczyszczaniu i zatężaniu próby metodą SPE.

4

Wpływ zastąpienia wody powierzchniowej wodą podziemną na jakość wody oczyszczonej w systemie wodociągu "Sulejów-Łódź"

Grabowska H., Grabowski Z., Rzerzycha B., Cyran J.

Ochrona Środowiska

|

2005

|

R. 27, nr 3

43-46

PL

Zaostrzające się wymagania stawiane wodzie powierzchniowej ujmowanej do zaopatrzenia ludności oraz wodzie przeznaczonej do spożycia zmusiły do poszukiwania metod poprawy jakości wody. W pracy scharakteryzowano pogarszającą się jakość ujmowanej wody powierzchniowej ze Zbiornika Sulejowskiego na przestrzeni ostatnich 10 lat i jej wpływ na technologię oczyszczania, trudności w dotrzymaniu obowiązujących norm jakościowych oraz koszt oczyszczania wody. Omówiono rozważane w Zakładzie Wodociągów i Kanalizacji w Łodzi kierunki działań, zmierzające do poprawy jakości wody. Przedstawiono etapy zastąpienia ujmowanej wody powierzchniowej wodą podziemną, a także dostosowanie technologii i urządzeń do oczyszczania najpierw wody zmieszanej, a następnie samej wody podziemnej. Omówiono efekty technologiczne i ekonomiczne zastąpienia wody powierzchniowej na podziemną w systemie wodociągu "Sulejów-Łódź".

EN

The object under study was the Water Supply System Sulejów-Łódź, which provides the city of Łódź (over million inhabitants) with drinking water. The water is drawn from an impoundment lake (Sulejów). In the past 10 years, the quality of the lake water has been deteriorating and fails to meet the more and more stringent standards. The continuing deterioration has also had a detrimental effect on the treatment and the costs involved. All this triggered the search for an alternative approach. Thus, in their effort to upgrade the quality of the treated water, the Waterworks of Łódź decided to use deep-well water instead of surface-water intakes. Such substitution requires adaptation of the treatment train and relevant equipment to the two stages of transition: the first one involving a mixture of both surface water and groundwater, and the second one using deep-well water alone. In conclusion, the paper itemizes the technological and economic benefits of switching from surface water to deep-well water treatment.

5

Wpływ jakości wody i parametrów jej uzdatniania na efektywność usuwania toksyn sinicowych na przykładzie wodociągu "Sulejów-Łódź"

Kabziński A. K. M., Grabowska H., Cyran J., Juszczak R., Zawadzka A., Macioszek B. T.

Ochrona Środowiska

|

2004

|

R. 26, nr 3

13-20

PL

Sinice (Cyanophyta), wchodzące w skład fitoplanktonu, należą do grupy gram ujemnych prokariotycznych organizmów fotosyntezujących. W normalnych warunkach liczebność komórek sinicowych w 1 cm3 wody waha się od kilkuset do kilku tysięcy, przy czym w okresach intensywnego zakwitu może dochodzić do kilkuset tysięcy komórek w 1 cm3 wody. Intensywne zakwity nadają wodzie barwę i nieprzyjemny zapach, uwalniają też duże ilości neurotoksyn alkaloidowych i hepatotoksyn o charakterze oligopeptydów o wysokiej toksyczności. W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące efektywności uzdatniania wody ujmowanej ze zbiornika sulejowskiego, przy obecności komórek sinicowych i hepatotoksyn, w systemie wodociągowym Sulejów-Łódź. W badaniach przeprowadzonych w 2002 r. stwierdzono, że końcowe stężenia mikrocystyny LR były dużo niższe niż wartość dopuszczalna (1,0 mg/m3), świadcząc o prawidłowym przebiegu procesu uzdatniania wody. Czynnikiem mającym negatywny wpływ na efektywność uzdatniania wody była całkowita biomasa mikroorganizmów oraz pośrednio wysoka temperatura wody powierzchniowej, wpływająca korzystnie na zakwity oraz przyrost całkowitej biomasy, jak też ilość produkowanych toksyn. Zastosowane w procesie uzdatniania dawki dwutlenku chloru i ozonu były dostateczne do usunięcia mikrocystyny LR w granicach 85÷100%, a innych izoform w granicach 70÷100%. Dokładniejsze zbadanie wpływu tych czynników na efektywność usuwania toksyn sinicowych będzie przedmiotem dalszych badań, w celu potwierdzenia wcześniej uzyskanych wyników.

EN

Cyanobacteria (Cyanophyta) belong to the group of gram-negative procariotic photosynthesizing organisms and are part of the phytoplankton. Normally, the number of cyanobacteria ranges between several hundred and several thousand cells per cubic centimeter of water to increase to several hundred thousand cells per cubic centimeter when blooming. Blooming produces an intensive hue and objectionable odor of the water; it also releases large amounts of alkaloid neurotoxins and hepatotoxins of oligopeptide type displaying a very high toxicity. The present paper shows the results of an experimental study (performed in 2002), which aimed at determining the efficiency of the treatment process involving water taken in from the Sulejów impoundment lake, contaminated with cyanobacterial cells and hepatotoxins. The study has produced a number of major findings. The final concentrations of microcystin LR fell much below the admissible level (1.0 mg/m3). The total biomass of the microorganisms and, indirectly, the high temperature of the surface water had an adverse influence on the efficiency of the treatment process; they promoted blooming, enhanced the increment in the total biomass and increased the amount of the toxins produced. The chlorine dioxide and ozone doses used in the experiments sufficed to yield a removal of microcistin LR and other isoforms within 85 to 100% and 70 to 100%, respectively. The effect of the factors mentioned above upon the extent of cyanobacterial toxins removal will be examined in more detail in a further study in order to substantiate our previous results.

6

Badania dotyczące użycia ditlenku chloru i ozonu do usuwania toksyn sinicowych w systemie wodociągowym Sulejów - Łódź

Kabziński Andrzej K.M., Grabowska H., Cyran J., Juszczak R., Dziegieć J., Zawadzka A., Szczukocki D., Szczytowski K.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2004

|

Vol. 30, no. 2

17--38

PL

Sinice (Cyanophyla), wchodzące w skład fitoplanktonu, należą do mikroorganizmów gramujemnych fotosyntezujących. W normalnym stanie wód ilość komórek sinicowych w I dm1 wody waha się od kilkuset do kilku tysięcy, podczas gdy w okresach intensywnego zakwitu może dochodzić nawet do kilkuset tysięcy w 1 dm! wody. Nadają one wtedy intensywne zabarwienie wodzie, której kolor zależy od dominujących gatunków. Obecność w dużych ilościach glonów oraz sinic może też nadawać wodzie charakterystyczny nieprzyjemny zapach, którego intensywność i charakter zależą od rodzaju glonów i sinic oraz od ich ilości w wodzie. Zakwity sinicowe są olbrzymim problemem natury higienicznej a także estetycznej, tworząc podczas intensywnych zakwitów kożuchy oraz pianę na powierzchni zbiorników wodnych. Zagrożenie zdrowotne stanowią toksyny produkowane przez wiele gatunków sinic (anatoksyna, afanatoksyna, mikrocystyna, nodularina, akutificyna, scytoficyna czy też cyanobakteryna), o toksyczności ostrej mieszczącej się w średnim przedziale szkodliwości oraz posiadających właściwości kancerogenne. Toksyny sinicowe stanowią bardzo niebezpieczną grupę związków chemicznych działających na hepatocyty wątroby jak też na system nerwowy ludzi i zwierząt. Stąd bardzo istotne jest efektywne ich usuwanie w procesie uzdatniania wody. W artykule po raz pierwszy w Polsce przedstawiono dane dotyczące zastosowania ditlenku chloru oraz ozonu do uzdatniania wody w ciągu produkcyjno-przesyłowym Sulejów -Łódź. W okresie 1998-2001 efektywność usuwania mikrocystyny-LR wahała się w przedziale 74-92%, podczas gdy dla innych izoform była w zakresie 45-94%.

EN

Cyanobacterials (Cyanophyla) belong to phytoplancton. In normal state concentration of cyanobacterial cells in water rangs between a few hundreds to a few thousands in 1 dm3 of water but while blooming may be increased even to one million in 1 dm3. At this time water has characteristic color, depending on dominated species. Also characteristic smell is the results of the presence of cyanobacterial and phytoplankton cells producing odour substances. The cyanobacterial blooms are very important hygienic problem for both human and animal health. While blooming they form foams and head coating on water surface. Also cyanobacterial toxins arc huge problem. Cyanobacteria may produce acute toxins such as hepatotoxic peptides (microcystins, nodularins and cyhndrospermopsin) and neurotoxie alkaloids (anatoxin-a, anatoxin-a(s), homoanatoxin and aphanotoxins). Cyanobacterial toxins are very dangerous substances which can intoxicate hepatocytes and the nervous system in humans and animals. In this situation it is very important to remove them effectively in water pretreatment processes. In the present paper have been presented for the first time in Poland data on removing cyanobacterial toxins from water in pretreatment process with application of chlorine dioxide and ozone on the example of Sulejów - Lodź water pipe system. In period 1998-2001 the effectiveness microcystin-LR removal ranged between 74-92% while for other izoforms they were between 45-94%.

7

Catalytic Performance of CuO/ZnAl2O4-Al2O3 Catalysts in n-Hexanol Conversion

Grabowska H., Zawadzki M., Wrzyszcz J.

Polish Journal of Chemistry

|

2003

|

Vol. 77 / nr 5

779-787

EN

Aseries of CuO/ZnAl2O4-Al2O3 catalysts with various CuO loading were prepared by an impregnation method. The effect of copper oxide addition for the reaction of n-hexanol was examined. The reactions were carried out at atmospheric pressure in a fixed bed reactor in the temperature range of 533-663 K. Experimental data show that the addition of copper oxide into studied catalysts does improve the activity in dehydrogenation of alcohol. Catalysts containing CuO have both dehydration and dehydrogenation properties, whereas ZnAl2O4-Al2O3 carrier only dehydrates alcohol. Obtained results indicate that the dehydrogenation of n-hexanol over CuO/ZnAl2O4-Al2O3 catalysts proceeds via carboxy intermediate.

8

Catalytic properties of Fe2O3/ZnAl2O4 system in alkylation reactions of chosen hydroxyarenes with methanol

Grabowska H., Miśta W., Zawadzki M., Wrzyszcz J.

Polish Journal of Chemical Technology

|

2003

|

Vol. 5, nr 3

32-34

EN

The influence of iron oxide supported on zinc aluminate on catalytic activity and physicochemical properties of the samples was investigated. Zinc aluminate was prepared by coprecipitation followed by hydrothermal treatment at elevated temperatures and iron as Fe(NO3)3 was supported on ZnAl2O4 by wet impregnation method. The obtained samples were characterized by X-ray diffraction, textural measurements (SBET, Vp, pore size distribution), and temperature programmed reduction (TPR-H2). Activities and selectivities obtained in the catalytic alkylation of phenol and anisole with methanol, performed in the presence of ZnAl2O4 and 8%Fe2O3/ZnAl2O4, were studied and compared. Experimental data show that the addition of Fe2O3 into ZnAl2O4 does improve the selectivity of alkylation. As a result of phenol methylation there were obtained its ort/zo-derivatives (ortho-creso\ and 2,6-xylenol) over ZnAl2O4 and 8%Fe2O3/ZnAl2O4 with selectivities 54.9 and 61.5%, respectively. The application of anisole as raw material in studied reaction of methylation led to obtain of 2,3,5-trimethylphenol with 76.5% selectivity at 342°C K in the presence of 8%Fe2O3/ZnAl2O4.

9

Ocena skuteczności usuwania mikrocystyny LR w procesach uzdatniania wody powierzchniowej w systemie wodociągu "Sulejów-Łódź"

Grabowska H., Grabowski Z., Rzerzycha B., Cyran J., Kabziński A.K.

Ochrona Środowiska

|

2003

|

R. 25, nr 4

51-56

PL

Omówiono problem toksyn sinicowych występujących podczas zakwitów w wodzie powierzchniowej ujmowanej do systemu wodociągu "Sulejów-Łódź", zaopatrującego aglomerację łódzką w wodę przeznaczoną do spożycia. W okresach silnych zakwitów w latach 2001 i 2002 wykonano badania próbek na zawartość mikrocystyny LR w wodzie ujmowanej, w wodzie po ozonowaniu w stacji uzdatniania "Kalinko" oraz w wodzie tłoczonej do sieci wodociągowej. W wyniku przeprowadzonych badań wykazano, że woda uzdatniona w systemie wodociągu "Sulejów-Łódź" spełnia zarówno krajowe wymagania sanitarne jak i zalecenia WHO dotyczące jakości wody przeznaczonej do spożycia w zakresie zawartości mikrocystyny LR. Stężenie mikrocystyny LR w wodzie tłoczonej do sieci wodociągowej zawierało się w przedziale 0,00÷0,32 mg/m3, co stanowiło 32% wartości stężenia dopuszczalnego. W wyniku zastosowanych procesów uzdatniania (wykorzystując m.in. ozonowanie) uzyskano stopień usuwania mikrocystyny LR na poziomie 84÷100%.

EN

The problem of cyanobacteria toxins which appear during periods of blue-green algae (Cyanophyta) blooming in the surface water taken in for the needs of the Sulejów-Łódź Water Supply System is discussed. In the periods of strong blooming in 2001 and 2002, analyses were carried out for the presence of Microcystin LR in the taken in water, in the water after ozonation, and in the water flowing in the distribution network. In was found that the water treated in the facilities of the Sulejów-Łódź Water Supply System met both the national standards and the WHO directives on potable water quality with respect to Microcystin LR concentration, which ranged between 0 and 0.32 mg/m3 and thus accounted for 32% of the admissible value. The treatment processes applied (and this includes ozonation) yielded an efficiency of Microcystin LR removal varying from 84 to 100% (compared to the samples collected from the water intake).

10

Ocena biologicznej aktywności filtrów węglowych w uzdatnianiu wód powierzchniowych na przykładzie wodociągu "Sulejów-Łódź"

Wolborska A., Zarzycki R., Cyran J., Grabowska H., Wybór M.

Ochrona Środowiska

|

2003

|

R. 25, nr 4

27-32

PL

W pracy przedstawiono wyniki 10-miesięcznych badań pilotowych na złożu granulowanego węgla aktywnego TL 830, prowadzonych w stacji uzdatniania wody w Kalinku (Wodociąg "Sulejów-Łódź"). Równolegle z badaniami jakości wody (utlenialność, absorbancja w UV, rozpuszczony węgiel organiczny, ubytku tlenu rozpuszczonego w wodzie) przeprowadzono kontrolę stopnia wyczerpania węgla przez oznaczenie liczby jodowej. Określono kryteria biologicznego wpracowania węgla aktywnego oraz wyznaczono zapotrzebowanie wody na dwutlenek chloru. Aktywność biomasy oceniono przy pomocy testu EMS, zaś zmiany chłonności węgla aktywnego-liczbą jodową. Filtracja wody przez aktywnie biologicznie złoże węglowe okazała się skuteczną metodą usuwania zanieczyszczeń organicznych, dzięki czemu uzyskano wymaganą jakość wody uzdatnionej oraz 2¸3-krotne zmniejszenie zapotrzebowania wody na dwutlenek chloru, a także ograniczenie powstawania ubocznych produktów dezynfekcji. Jednocześnie stwierdzono efekt bioregeneracji złoża węgla aktywnego.

EN

A 10-month pilot-plant-scale experimental study of TL 830 type granular activated carbon (GAC) was carried out at the water treatment station of the Waterworks of Kalinko (Sulejów-Łódź Water Supply System). The study included analyses of water quality parameters (COD, UV absorbance, dissolved organic carbon, oxygen loss), estimation of GAC exhaustion (by the iodine number method), continuous measurements of the hydraulic parameters of the GAC bed, physicochemical, hydrobiological and bacteriological analyses, as well as the determination of the chlorine dioxide demand for the inflowing and outflowing water. The objective of the study was to determine and compare the biological activity of the TL 820 GAC filter bed and its performance in the biosorption process. The activity of the biomass and the absorbing of the GAC were estimated by the EMS test and ion number, respectively. Water filtration through the biosorption bed was found to be an efficient method of organic matter removal, yielding water of the desired quality. The demand for chlorine dioxide decreased two- and three-fold, the formation of unwanted side products was reduced, and a bioregeneration of the GAC bed was observed.

11

Badanie efektywności usuwania toksyn sinicowych w procesie uzdatniania wody na przykładzie systemu produkcyjno-przesyłowego Sulejów-Łódź

Kabziński A. K. M., Grabowska H.

Gospodarka Wodna

|

2003

|

Nr 3

109-118

PL

W artykule przedstawiono wyniki pracy badawczej dotyczącej zastosowania ozonu do rozkładu mikrocystyny. Prace były prowadzone w systemie produkcyjno-przesyłowym zaopatrującym Łódź w wodę z zalewu sulejowskiego.

EN

The paper presents results of research work concerning application of ozone to decomposition of microcystin. The work has been carried out in the productivetransferring system supplying the town Łódź with water from the Sulejow reservoir.

12

TPR-TPD studies of CuO/ZnAl2O4 catalyst prepared by hydrothermal method.

Miśta W., Zawadzki M., Grabowska H.

Prace Naukowe Instytutu Chemii i Technologii Nafty i Węgla Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2002

|

Vol. 10, nr 57

407-412

EN

Copper oxide supported on zinc aluminate spinel (ZnAl2O4) was prepared by hydrothermal treatment of copper nitrate, zinc acetate and basic aluminum nitrate solution. The physicochemical properties of the catalyst samples were investigated by X-ray diffraction (XRD), surface area measurements, temperature-programmed reduction (TPR) and desorption (TPD) of CO2. XRD of the fresh catalyst sample (calcined at 600C) indicated the presence of a mixture of poorly crystallized CuO and ZnAl2O4. The presence of two reducible copper species has been found on this fresh 10%CuO/ZnAl2O4 catalyst by TPR analysis. After subsequent calcinations in air at elevated temperatures some CuO disappeared with appearance of CuAl2O4 phase. TPD-CO2 results demonstrated the presence of three kinds of basic centers on the surface of ZnAl2O4.

13

Possibility of waste alcohols usage.

Klimkiewicz R., Grabowska H., Teterycz H., Syper L., Biskupski A., Rakoczy J.

Prace Naukowe Instytutu Chemii i Technologii Nafty i Węgla Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2002

|

Vol. 10, nr 57

223-227

EN

The application of a material designated as Sn-Ce-Rh-O, used up to now for the production of gas sensors, can be used as a catalyst for primary alcohols conversion to enable obtaining ketones as bimolecular condensation products. Thus, esters and aldehydes can also be substrates. In consequence, mixtures containing various alcohols, esters, aldehydes, secondary alcohols, and hydrocarbons can be processed. The content is consistent with waste mixtures of industrial origin (cyclohexanone production). The method enables conversion of such waste fractions into fractions with ketones predominating. The multicomponent content of the ketone fractions does not hinder their further utilization. There was carried out a ketonization of a waste alcohol fraction which contained n-pentanol (54%), cyclohexanone (11%), n-butanol (11%), cyclopentanol (8%), caproic aldehyde (3%), and other components. As a catalyst, there was used a tin-cerium-rhodium components, where the molar ratio of tin dioxide to cerium dioxide was 9:1, with Rh 0.05mol%. The reaction was carried out in a typical flow reactor at a temp. of 390 under atmospheric pressure and at a load of 1.0 h-1. The condensed reaction product contained 67% ketones, including 39% ketones derived from n-pentanol: di-Bu ketone (32%), Bu Pr ketone (5%), Bu pentyl ketone (2%), cyclohexanone (10%), di-Pr ketone (5%), and others.

14

Hydrothermal preparation and catalytic activity of copper oxide supported on zinc aluminate spinel.

Zawadzki M., Grabowska H., Miśta W.

Prace Naukowe Instytutu Chemii i Technologii Nafty i Węgla Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2002

|

Vol. 10, nr 57

401-406

EN

Copper oxide supported on ZnAl2O4 catalysts with various CuO loading were prepared by wet impregnation method. The effect of copper oxide addition on catalytic performance of ZnAl2O4 in n-hexanol reactions was examined. Experimental data show that the addition of CuO into studied catalysts does improve the activity in dehydrogenation of alcohol. Catalysts containing CuO have mainly dehydrogenation properties whereas ZnAl2O4 carrier dehydrates and dehydrogenates alcohol.

15

CeO2 oraz stabilizowany ZrO2 jako potencjalne katalizatory ketonizacji odpadowych alkoholi

Teterycz H., Klimkiewicz R., Grabowska H.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2002

|

Vol. 9, nr 5/6

655-658

PL

CeO2 oraz ZrO2 domieszkowany MgO i Y2O3 zastosowano jako katalizatory w ketonizacji n-butanolu. Wobec obu katalizatorów wydajność i konwersja były zbliżone. Badania zmierzają do przeróbki odpadowych frakcji alkoholowych.

EN

CeO2 and also Zr)2 doped with MgO and Y2O3 were applied as catalysts in the ketonization of n-butanol. Over both catalysts the yields and conversions were similar. The research leads to the reprocessing of waste alcohol fractions.

16

Ketonization as a way of technical fats and waste carboxylic acids utilization

Klimkiewicz R., Grabowska H., Biskupski A., Syper L., Fabisz E., Morawski I., Trzebiatowski W.

Zeszyty Naukowe. Chemia / Politechnika Śląska

|

2001

|

z. 142

53-57

PL

Środki powierzchniowo czynne o podwójnych łańcuchach lipofilowych można syntezować w oparciu o aminy o dwu długich łańcuchach węglowych. Drogą do uzyskania takich amin jest redukcyjna aminacja ketonów dwudługołańcuchowych. Surowcem mogą być mieszaniny ketonów otrzymywane z mieszanin monoestrów z odpadowych kwasów karboksylowych lub mieszanin estrów metylowych z odpadowych tłuszczów technicznych. Reakcje ketonizacji estrów prowadzi się w sposób ciągły w zakresie temperatur 350-400 stopni C w obecności katalizatora żelazowego. Ketonizacja przebiega z dobrą wydajnością, bez uciążliwych produktów ubocznych.

17

Thermal Stability of Platinum Supported Zinc Aluminate Combustion Catalysts

Miśta W., Zawadzki M., Wrzyszcz J., Grabowska H., Trawczyński J.

Polish Journal of Chemistry

|

2001

|

Vol. 75, nr 10

1561-1568

EN

Mesoporous, nanocrystalline zinc aluminate supports for high-temperature catalysts were synthesized by hydrothermal method. ZnAl2O4 support was impregnated by an incipient wetness technique using aqueous solution of H2PtCl6 to obtain platinum contents up to 1wt.%. The possible application of platinum supported on ZnAl2O4 for hightemperature combustion was evaluated by comparison with traditional Pt/Al2O3 catalyst in combustion of iso-butene after high temperature treatment up to 1200_C. The prepared materials were additionally characterized by XRD and textural studies (specific surface area and pore size distribution).

18

Synthesis and Properties of Zinc Aluminate Catalyst

Wrzyszcz J., Zawadzki M., Grabowska H., Miśta W., Trawczyński J.

Polish Journal of Chemistry

|

2001

|

Vol. 75, nr 6

899-904

19

Utilization of acohol factions from the poduction of clohexanone by ketonization

Klimkiewicz R., Biskupski A., Grabowska H., Teterycz H., Syper L., Rakoczy J.

Polish Journal of Chemical Technology

|

2001

|

Vol. 3, nr 3

10-12

EN

The method of utilization of alcohol fraction containing mainly primary alcohols is proposed. The fraction is a waste product arising in the process of cyclohexanone manufacturing. Alcohols are converted into symmetrical and asymmetrical ketones. The reaction proceeds in a continuous manner in the gas phase at the temperature range of 330 - 450°C in a flow reactor with fixed bed containing Zr-Mg-Y-0 catalyst. After processing the initial fraction at the temperature of 420°C and with the load of lh exp -1, a ketone fraction containing mainly nonanone-5 (over 40%, which corresponds to 75% yield and 80% selectivity) was produced. Apart from nonanone-5 in the fraction were such ketones as heptanone-4, octanone-4, cyclohexanone and other; the total content of ketones in the obtained fraction was 58%.

20

Wstępne utlenianie domieszek wody dwutlenkiem chloru i usuwanie produktów ubocznych utleniania na przykładzie wodociągu Sulejów-Łódź

Grabowski Z., Rzerzycha B., Grabowska H., Wybór M., Cyran J., Solnica J.

Ochrona Środowiska

|

2001

|

nr 3

45-48

EN

Sulejów-Łódź Waterworks have been supplying municipal water since 1973. Because of a comparatively high pollution level and a long distance from the Sulejów reservoir to the treatment plant, the water needs preoxidation. Till 1994, preoxidation was carried out with chlorine (up to 12 g/m[3] doses), which had the disadvantage of producing large amounts of chloroform (its concentration in treated water in some instances approached 110 mg/m[3]). The substitution of chlorine with chlorine dioxide reduced chloroform concentration in the water supplied to the user much below the admissible value (mg/m[3], compared to the admissible 30 mg/m[3]). A serious drawback of including ClO2 oxidation into the treatment train was the problem of how to reduce the formation of chlorites and chlorates, the by-products of the process. The chlorine dioxide doses ranged between 0.5 and 3.2 g/m[3] (1.5 g/m[3] on average). Total chlorite + chlorate content accounted for 13 to 57% of the ClO2 doses applied (37.6% being accounted for by chlorites which convened into chlorates as a result of ozonation). Since 1999, the Water Treatment Plant of Kalinko near Łódź has been operating a system (the first of that type in Poland), which reduces the quantity of chlorites (and consequently of chlorates) by 77% on average, with the use of FeSO4. The process, however, requires thorough supervision: Overdosage of the ferrous salt increases coloured matter concentration, turbidity and total iron, whereas insufficient dosage fails to provide complete removal of chlorites. The operating cost of the system averages USD 0.001/m[3] of water.