Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zastosowanie równania podziału do oceny wpływu udziału form specjacyjnych metali w glebie na ich zawartości w roślinach leczniczych

Kwapuliński J., Kowol J., Musielińska R., Bebek M., Mitko K, Stempin M., Oleśkow U., Swoboda M.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2015

|

Nr 8

306--309

EN

The evaluation of role of the content of elements in plants carried out based on the division equation and usefulness of the factors of division K1 and K2 on examples of 11 species of plants. Factors from the division equation describing participation of the given element in the exchangeable and adsorbed forms in soil was determined graphically. The division factors gained in the research allowed to determine the participation of the exchangeable and adsorbed form in soil on the overall content of the elements in plants. The participation of the exchangeable and adsorbed form in overall content of the elements in plant proved to be very differential depending on the species. The investigation confirm that the division equation is a good tool to verify accumulation of metals in plants from different habitat areas and they proved the usefulness of the factors of division to rate the ability of plant to accumulation bioavailable forms in soil.

PL

Ocenę roli zawartości pierwiastków w roślinach przeprowadzono w oparciu o równanie podziału, a przydatność współczynników podziału K1 i K2 na przykładzie jedenastu gatunków roślin. Współczynniki z równania podziału charakteryzujące udział danego pierwiastka w formie wymiennej i adsorbowalnej w glebie ustalono metodą graficzną. Uzyskane w badaniach równania podziału pozwoliły określić udział formy wymiennej i adsorbowalnej w glebie na ogólną zawartość metalu w danej roślinie. Udział form wymienych i adsorbowanych w kształtowaniu się ogólnej zawartości metalu w roślinie, okazał się być bardzo zróżnicowany ze względu na gatunek. Badania potwierdziły, że równanie podziału jest dobrym narzędziem do weryfikacji zjawiska kumulacji metali w roślinach z różnych siedlisk obszarowych oraz udowodniły przydatność współczynników podziału do oceny zdolności kumulacji przez roślinę, form biodostępnych pierwiastków obecnych w glebie.

2

Wtórna emisja pyłów na terenie semirekreacyjnym

Kwapuliński J., Kowol J., Librowska G., Będkowska K., Kwiecień K., Oleśków U., Swoboda M., Brewczyński P. Z.

Ekologia i Technika

|

2015

|

R. 23, nr 3

116--121

PL

Na zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego w Szczyrku, jako obszaru turystycznego wpływa wielkość i rodzaj emisji pyłów z gospodarstw domowych, wtórna emisja pyłów znad powierzchni utwardzanych (parkingi, boiska) oraz gwałtowny wzrost natężenia ruchu samochodowego w okresach weekendowych oraz letniej turystyki. Dzięki badaniom wtórnej emisji pyłów na terenie Szczyrku wyznaczono ilość pyłu zawieszonego, współczynnik wtórnej emisji pyłów w okresie weekendowym, przy małym natężeniu ruchu samochodowego oraz po wietrznej pogodzie. Dla pełniejszego zobrazowania uciążliwej roli zjawiska wtórnego pylenia w odniesieniu do ludzi i środowiska przyrodniczego obliczono współczynnik kontaminacji powietrza określonymi pierwiastkami. Metodą AAS oznaczono w pyłach zawartość Fe, Mn, Pb, Zn, Cu, Ni, Cd, Cr, Co. Dodatko¬wy udział w zanieczyszczeniu powietrza był znaczący i wahał się w zależności od rodzaju pierwiastków od 6% dla Co do 82% dla Cd. Dodatkowe dawki związków badanych metali wynosiły: Pb - 389 µg, Cd - 192 µg, Ni - 396 µg, Mn - 76 µg, Co - 5 µg, Cr - 17 µg, Fe -418 µg, Zn - 6428 µg, Cu - 443 µg. Na podstawie uzyskanych wyników badań widać wyraźnie, że nie tylko ogólna ilość pyłu zawieszonego posiada znaczenie toksykologiczne, lecz również rodzaj pierwiastka. W rezultacie, wskutek obecności zjawiska wtórnego pylenia do przyziemnej warstwy powietrza, każdy jeden gram wyniesionego pyłu z powierzchni utwardzonej ulicy, powoduje wzrost ilości poszczególnych pierwiastków o określone dawki. Należy zatem podkreślić szkodliwy wpływ dodatkowych, dużych dawek pyłów pojawiających się wskutek zjawiska wtórnego pylenia na jakość środowiska przyrodniczego Szczyrku jako terenu semirekreacyjnego.

EN

The level of air pollution in the touristic area of Szczyrk is influenced by the volume and type of emission of household and road dust (including dust from parking lots and playground) as well as by the increase in traffic during weekends and summer tourism period. Thanks to the examination of secondary dust emission in Szczyrk it was possible to establish the level of particulate matter, the coefficient of secondary dust emission during weekends and the periods of Iow traffic and windy weather. In order to fully present the negative impact of secondary emission on humans and environment, the ratio of air pollution with various chemical elements was calculated. With the use of AAS method, the amount of Fe, Mn, Pb, Zn, Cu, Ni, Cd, Cr and Co in the dust was determined. The additional air contamination levels were significant and varied from 6% for Co up to 82% for Cd. The additional doses of metals that were subject to examination were found to be present in the following amounts: Pb - 389 µg, Cd - 192 µg, Ni - 396 µg, Mn - 76 µg. Co - 5 µg, Cr - 17µg, Fe - 418 µg, Zn - 6428 µg, Cu - 443 µg. As proved by the examination, not only general particulate matter level but also the types of chemical elements contained within it have toxicological significance. In result, due to secondary dust emission to the ground air layer, each gram of emitted road dust results in the increased amount of certain chemical elements by respective doses. It is, therefore, worth to emphasize the detrimental effect of additional high levels of secondary emitted dust on the quality of environment of Szczyrk as a semi-recreational area.

3

Kumulacja Pb, Cd, Ni, Cr i Zn w roślinach leczniczych rosnących na terenach semirekreacyjnych

Kwapuliński J., Kowol J., Librowska G., Będkowska K., Brewczyński P., Kwiecień K., Oleśków U., Swoboda M.

Ekologia i Technika

|

2015

|

R. 23, nr 5

238--243

PL

Istotnym aspektem w ziołolecznictwie jest stopień kumulacji metali, tj. Pb, Cd, Ni, Cr, Zn w roślinach leczniczych. Dystrybucja pierwiastków w roślinie warunkowana jest zjawiskiem dyskryminacji i tolerancji na określony metal, które zależy od gatunku rośliny oraz mechanizmów warunkujących jego przebieg. Ponadto zjawisko dystrybucji metali jest zróżnicowane w odniesieniu do wybranych narządów lub tkanek, stąd istotne jaka jest jakość surowca roślinnego wykorzystywanego do produkcji preparatów leczniczych. Do oceny zawartości metali obecnych w roślinach ważna jest nie tylko informacja o ich zawartości w poszczególnych częściach rośliny lecz także, która biodostępna forma obecna w glebie preferowana jest przez roślinę w procesie kumulacji. Celem badań była ocena skuteczności procesu kumulacji w roślinach leczniczych obu form biodostępnych pierwiastków (forma wymienna l adsorbowalna). Badaniom poddano gatunki roślin, które reprezentowały podobne siedliska terenu semlrekreacyjnego. Metodą Rudd'a ekstrahowano wybrane biodostępne formy Pb, Cd, Ni, Zn, Cu, Cr. Zawartość metali w ekstraktach gleby oraz w częściach morfologicznych roślin oznaczono metodą atomowej spektrofotometrii absorpcyjnej. Udział form biodostępnych metali oceniono za pomocą współczynników podziału K1 i K2.

EN

An important aspect of phytotherapy is the rate of metals accumulation, i.e.: Pb, Cd, Ni, Cr, Zn in medicinal plants. The elements distribution in plants is conditioned phenomenom of discrimination and tolerance on the specifled metal, which depends on the plants species and mechanisms influencing its course. Besides phenomenom of distribution of metals is varied anatomically so it is important which plant material is used to production of medicinal preparation. To evaluate the contents of metals in plants it is important the Information about their content in indiyidual parts of plants and which bioavailable form in soil is preffered by the plant. The purpose of research was the evaluation of the accumulation each bioavailable metals forms (exchangeable and adsorbed) in medicinal plants. The plants species have been tested which were presented at simillar habitat rural areas. Rudd's method was determined Pb, Cd, Zn, Cu, Cr. The content of metals in extracts of soil and in morphological parts of plants were determined method of atomie absorption spectrophotometry. The participation of metals bioavailable form was rated by factors of divisions K1 and K2.

4

Zmiana zawartości wybranych metali w wodach powierzchniowych i w sąsiedztwie składowiska popiołów elektrownianych

Kwapuliński J., Rochel R., Bebek M., Mitko K., Trzcionka A., Swoboda M., Fulczyk T., Stykowska E., Musielińska R., Szady B.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2014

|

Nr 9

360--363

PL

Gwałtowny rozwój przemysłu energetycznego i wydobywczego skutkuje powstawaniem nowych składowisk odpadów ze spalania węgla kamiennego, które są bardzo uciążliwe dla środowiska. Ustalono, że składowisko odpadów niekorzystnie wpływają na skład jakościowy i ilościowy poszczególnych „geochemicznych krajobrazów” i są przyczyną ich degradacji. W odległości 100 i 2500 m zawartości molibdenu w pyle (ng/g) wynosiły odpowiednio wokół składowiska odpadów elektrownianych w Knurowie 3566 i 509, składowiska Szczygłowice 230 i 80, w Halembie 140 i 20.

EN

Rapid development of the energetic and extractive industry results in creating of the new dumping yards from the burned hard coal that are very destructive for the natural environment. The dumping yards influence unprofitably on the qualitative and quantitative composition of the particular “geochemical landscapes” and are the reasons of the degradation of the environment. In the 100 and 250 m away the molybdenum contents in the ash (ng/G) were equaled accordingly around the dumping yards from power stations in: Knurów 3566 and 309 Szczyglowice 230 and 80 Halemba 140 and 20.