Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Funkcje dekoracji ceramicznej w przestrzeni industrialnej dawnej cegielni w Nowogrodźcu koło Bolesławca (1864–2012)

Łukaszewicz-Jędrzejewska E., Łukaszewicz-Jędrzejewska E.

Szkło i Ceramika

|

2017

|

R. 68, nr 5

6--9

PL

Artykuł jest próbą zdefiniowania pozaestetycznych funkcji dekoracji w zespole industrialnym. Zespół dawnej klinkierni w Nowogrodźcu powstałej w 1864 roku jest jednostkowym przykładem zachowanego na Dolnym Śląsku założenia industrialnego, w którym oprócz funkcjonalnych cech zakładu, dużą rolę odgrywa bogata i zróżnicowana pod względem chronologicznym i stylistycznym dekoracja elewacji. Występuje ona na wszystkich budynkach zespołu, tworząc unikalny rodzaj plenerowego wzornika asortymentu pochodzącego z lat 1870–1940/2010. Są to fryzy, plakiety, płytki ceramiczne, kształtki terakotowe formy oraz rozbudowane przedstawienia figuralne – zoomorficzne, floralne, fantastyczne, przykłady szkliwa i barwienia ceramiki oraz wzorcowe zestawy dekoracyjne w funkcji reklamy zewnętrznej. Oprócz wartości estetycznej mają one szereg funkcji pozaestetycznych ważnych dla badaczy kultury industrialnej – funkcje normatywne, techniczne, technologiczne, analityczne (stan zachowania ceramiki elewacyjnej), identyfikacji i reklamy zakładu oraz podstaw do wydawania decyzji i podejmowania prac konserwatorskich. Próba odczytania pozaestetycznych walorów dekoracji prezentuje rozbudowane metodologiczne podejście do procedur dokumentacji obiektów industrialnych.

EN

The article presents the results of documentation works underway at the historical complex of buildings of the former clinker works. They were the basis for entering the site and the unique decorative elements into the register of technological and industrial monuments. The clinker works in Nowogrodziec, built between 1864–1930, are an example of industrial complex in which, apart from purely functional features – the spatial arrangement and the structure of buildings serving technological needs – we also find the ceramic facade ornaments. They are present on administrative and production buildings (pattern shop, mould room, raw materials storage facilities, drying room, furnace rooms, and chimneys). Chronological stratification of the complex made it possible to date the glazes, plaques, ceramic tiles, figures and individual ornamental motifs appearing on the building facades. The ornaments serve also as a presentation of ceramic techniques and technology – colourful glazes and masses. Another characteristic feature of these decorations is the rich variety of motifs, compositions and techniques found frequently within a single building. It constitutes a type of an “outdoor” catalogue of architectural elements, details and terracotta sculpture forms manufactured at the works from the beginning of its operation until 1980’s. The efforts to document the complex made it possible to confirm the hypothesis that the ornaments constituted a standard of reference. In addition to the aesthetic value, they have a number of non-essential functions important for industrial culture researchers – normative, technical, technological, analytical functions (state of the facade ceramics), identification and advertising of the plant and the basis for decision making and conservation. The attempt to read the non-ethical values of the decoration presents an elaborate methodological approach to documentation procedures of industrial objects. Apart from their aesthetic value, the ornaments are normative in character, of importance for conservation or preservation decisions made in connection with the planned revitalization of the site.

2

Dekoracja ceramiczna w przestrzeni industrialnej – dawny browar „Brauerei Pfeifferhof Carl Scholtz” we Wrocławiu (1895-1910)

Łukaszewicz-Jędrzejewska E.

Szkło i Ceramika

|

2017

|

R. 68, nr 1

19--22

PL

Dawny Browar Scholtza we Wrocławiu, powstały w latach 1893–95, jest przykładem dużego zespołu industrialnego zlokalizowanego na obrzeżu miasta. Jego cechą charakterystyczną jest nawiązanie w układzie przestrzennym, architekturze i dekoracji ceramicznej do wizerunku wielkomiejskich budowli użyteczności publicznej – szkół i szpitali, a także do typowej dla Wrocławia estetyki ceglanej ściany ze szkliwionym detalem architektonicznym, promowanej przez architekta miejskiego Richarda Plüddemanna (1885–1910). Browar jest przykładem obiektu przemysłowego trzeciego ćwierćwiecza XIX w., w którym harmonia funkcji i formy ma także wymiar estetyczny. W artykule omówiono dekorację elewacji budynków zespołu browaru w kontekście nowych technologii produkcji kształtek i pustaków ceramicznych oraz zaprezentowano wybór wzorników dla detalu ceglanego z lat 1864–1900. Poruszono także kontekst dokumentacji i funkcjonowania technofaktu w środowisku kulturowym.

EN

The former Scholtz brewery building in Wroclaw, constructed around 1893–1895, is an example of a large industrial complex located on the outskirts of the city. The characteristic feature of this building is the spatial layout, architecture and ceramics decorations, which tend to imitate public utility buildings - schools and hospitals, as well as the aesthetics of a brick wall with colorful glazes detail, promoted by the city architect Richard Plüddemann (1885–1910). The Brewery is a typical example of an industrial facility build during the third quater of 19th century, in which the harmony of form and function also has an aesthetic dimension. The article discusses the decorations of facades of the brewery in the context of new technologies in the production of fittings and ceramic blocks, as well as presents a selection of templates for brick details between 1864–1900. The aspect of documentation and functioning of the “aesthetics of industry boulding” in the cultural environment, has also been discused.

3

Konferencja naukowa ICOM - CC Glass and Ceramics Working Group Interim Meeting Recent Advances in Glass and Ceramics Conservation 2016 25–29 maja 2016 r., Wrocław

Łukaszewicz-Jędrzejewska E., Romiński P.

Szkło i Ceramika

|

2016

|

R. 67, nr 3

28

4

Efekt motyla

Łukaszewicz-Jędrzejewska E.

Architectus

|

2015

|

Nr 3(43)

89--104

PL

Artykuł jest próbą przedstawienia jednego wątku z prywatnego życia Karla Hankego, gauleitera Dolnego Śląska w latach 1940–1945. Jego poświadczony w materiałach źródłowych – pamiętnikach osób pełniących w latach III Rzeszy najważniejsze stanowiska w życiu politycznym i kulturalnym – związek z Magdą Goebbels, żoną ministra propagandy III Rzeszy, stał się końcem kariery Hankego w Berlinie. Zaangażowanie emocjonalne obu stron było tak duże, że w sprawie ewentualnego rozwodu zadecydować miał sam kanclerz Adolf Hitler. Ze względów wizerunkowych nie wyraził zgody, a Hanke w trybie natychmiastowym został oddelegowany możliwie jak najdalej od Berlina. W styczniu 1940 r. przyjechał do Wrocławia, by objąć stanowisko gauleitera. W porównaniu z berlińskimi realiami, był to dla Hankego upadek i degradacja. Jeden z najbardziej wpływowych ministrów, protektor i przyjaciel artystów – żeby wymienić tylko najbardziej znane nazwiska: Alberta Speera, Lídy Baarovej, Leni Riefenstahl, Gerdy Troost – powiernik osobistych tajemnic Josefa Goebbelsa, a jednocześnie ich zdrajca musiał odnaleźć się w wojennych realiach Wrocławia. W artykule postawiłam hipotezę, że obrona Festung Breslau była aktem osobistej zemsty na mieście za wygnanie ze stolicy i nosi w sobie symptomy „szaleństwa władzy”.

EN

This article is an attempt to present an episode from the private life of Karl Hanke, the Gauleiter of Lower Silesia in 1940–1945. His love affair with Magda Goebbels, wife of the Third Reich’s minister of propaganda, evidenced in source materials – the diaries of major participants in Nazi Germany’s political and cultural life – led to the end of his brilliant career in Berlin. The emotional involvement of both lovers was so strong that the issue of a possible divorce was to be decided by the Reich Chancellor, Adolf Hitler, himself. For political and moral reasons the Chancellor refused to give his consent and Karl Hanke was immediately dispatched to a place as distant from Berlin as possible. In January 1940, he arrived in Wrocław, to take up the office of Gauleiter. In comparison to Berlin, for Hanke it meant a fall and a degradation. One of the most influential ministers and a protector, friend of such prominent artists as Albert Speer, Lída Baarová, Leni Riefenstahl or Gerdy Troost, and a confidant to Joseph Goebbels, whom he eventually betrayed – had to find his way in Wrocław’s wartime reality. In this article I propose a hypothesis that the defence of Festung Breslau was an act of Hanke’s personal revenge on the city for his exile from Berlin and showed symptoms of “a march of folly”.

5

Architecture in painting - in search of third dimension

Łukaszewicz-Jędrzejewska E.

Architectus

|

2010

|

Nr 2(28)

283--287

PL

Tematem referatu jest metoda nauczania historii architektury, jaką autorka prowadzi ze studentami Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu, którzy wybrali specjalność rekonstrukcja i restauracja ceramiki i szkła. Studenci - artyści - są specyficzną grupą docelową, która z trudem przyjmuje tradycyjną formę wykładu, często wprost manifestując swój brak zainteresowania zagadnieniami pozaartystycznymi. Założeniem merytorycznym programu było wykorzystanie na zajęciach ze styloznawstwa i dokumentacji konserwatorskiej zainteresowania studentów historią malarstwa do prezentacji wątków ściśle związanych z wiedzą o architekturze i dekoracji architektonicznej. Ideą programu było praktyczne wykorzystanie w procesie dydaktycznym teorii reader-response Rolanda Barthesa i metodologii estetyki recepcji Wolfganga Kempa. Bazą ilustracyjną wykładu, prowadzonego z zachowaniem rytmu chronologicznego, stał się zbiór obrazów pochodzących spoza kanonu historycznoartystycznego, w których przedstawiono wizerunki obiektów architektury w różnych kontekstach. W wykładach-prezentacjach znalazły się dzieła, w których detale i elementy architektoniczne oraz ich relacje przedstawione zostały w sposób niemal wzornikowy. Znalazły się w nich obrazy z obiektami architektury w tle - architektury realnej i utopijnej - które, towarzysząc narracji sceny, stawały się dla studentów "tajemniczymi obiektami w tle", obiektami pobudzającymi ciekawość i chęć ich poznania. W referacie przedstawiono teoretyczne podstawy metody oraz przykłady realizacji dwóch spotkań - wykładów, połączonych z praktycznymi ćwiczeniami.

EN

A huge while rectangle put on the easel and a huge white rectangle on the drawing board - two planes creating a coordinate axis. What's important for an art historian is the points where y-axis and x-axis cross, creating a drawing, illustration of synergy of both media of artistic expression. Vitruvius - lover of eurythmy, symmetry, illusionistic painting and a module based on human body as a pattern of good proportions - is the person who symbolically combines these two areas of expression.

6

Wnętrza użyteczności publicznej III Rzeszy - instrumentarium propagandy perswazyjnej

Łukaszewicz-Jędrzejewska E.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2008

|

T. 53, z. 2

52-65

PL

W artykule zaprezentowano instrumentarium propagandy perswazyjnej realizowanej w III Rzeszy w latach 1933-1945. We wstępie krótko scharakteryzowano stan badań nad architekturą nazistowskich Niemiec, zwracając uwagę na traumę historycznych i osobistych doświadczeń badaczy utrudniającą jeszcze w latach 60. XX wieku obiektywny i pozbawiony emocji stosunek do tematu. Przedstawiono współczesne nurty badań obejmujące "wizjosferę" ustrojów totalitarnych, genezy "stylu III Rzeszy" i propagandowemu znaczeniu sztuki w zniewalaniu społeczeństwa. Sformułowano definicję propagandy perswazyjnej skierowanej do środowisk inteligenckich i twórczych oraz środki wizualne stanowiące jej instrumentarium. Wnętrze architektoniczne wraz z jego decorum zostało potraktowane jako jeden ze środków komunikatu społecznego adresowanego do obywatela totalitarnego państwa poddanego oprócz presji politycznej także presji estetycznej, gdzie nazizm stał się "stylem życia". Zaprezentowano kryterium wyboru i podziału funkcjonalnego wnętrz użyteczności publicznej zanalizowanych w pracy doktorskiej oraz metodę ich analizy opartą między innymi na elementach psychologii architektury Güntera Fischera. Spośród nich wybrano 2 wnętrza - Banku Krajowego w Magdeburgu i kantoru biura turystycznego w Wiedniu, jako przykłady wnętrz otwartych i ogólnie dostępnych. Na ich przykładzie dokonano analizy środków formalnych - architektonicznych i plastycznych oraz wartości semantycznych wnętrza.

EN

The article deals with the problem of persuasion propaganda and its instruments as employed in the Third Reich in the years 1933-1945. In the introduction, the state of research on architecture of the Nazi Germany has been briefly characterized with a special focus on trauma of historical and personal experience of researchers, which hindered an objective and unemotional approach as late as in the 1960s. The article presents the contemporary trends of research comprising such areas as : "the sphere of vision" of totalitarian ideologies, the origin of "the Third Reich style" and the propaganda significance of art in the process of society enslavement. The definition of persuasion propaganda has been formulated as well as its message directed to the intelligentsia and artistic milieu together with visual forms constituting its instruments. The architectural interior with its decor has been treated as a comunicative message addressed to the citizen of a totalitarian state who was subjected not only to a political pressure but to an aesthetic one as well; it ocurred in the country where Nasizm became a "lifestyle'. The criterion of selection and functional division of public building interiors analysed in the doctoral thesis have been presented as well as the method of their analysis based , among others, on the elements of architecture psychology of Günter Fischer.Two interiors have been selected - the Regional Bank in Magdeburg and a travel agency office in Vienna - as examples of freely accessible open space interiors. On the basis of them, the formal aspects - architectural and artistic - and semantic values of interior have been examined.