PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 18

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available remote Wpływ emulgatorów na trwałość matryc wykorzystywanych do produkcji materiałów wybuchowych emulsyjnych
Biessikirski A., Kuterasiński Ł., Biegańska J., Nikolczuk K., Dworzak M.
Przemysł Chemiczny
|
2018
|
T. 97, nr 4
613--617
PL
Przedstawiono badania wpływu emulgatorów o różnej wartości stałej równowagi hydrofilowo-lipofilowej (HLB) na możliwość wytworzenia matrycy materiału wybuchowego emulsyjnego. Matryce wytworzono na bazie dwóch różnych typów olejów stosowanych w górnictwie do produkcji materiałów wybuchowych. Określono podstawowe parametry matrycy: lepkość oraz jej trwałość poprzez 20-dniowe ogrzewanie i oziębianie w komorze klimatycznej. Badanie struktury i morfologii otrzymanych próbek przeprowadzono metodami spektroskopii w podczerwieni (IR) oraz skaningowej mikroskopii elektronowej (SEM).
EN
Emulsion-type explosives were prepd. by dissolving NH4NO3 and NaNO3 in water, addn. of a com. emulsifier and emulgation with naphthenic or paraffin-naphthenic gas oils under stirring. The explosives were tested for spectral properties, viscosity and stability in a climatic chamber at 30°C and -20°C for 20 days. The emulsion matrixes were mostly stable enough to be used for prodn. of explosives.
2
Content available Prognozowanie zasięgu strefy rozrzutu odłamków skalnych dla robót strzałowych w kopalniach odkrywkowych
Pyra J., Dworzak M., Biessikirski A., Twardosz M., Kłósko P.
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
|
2017
|
nr 101
247--264
PL
Prowadzenie eksploatacji z wykorzystaniem materiałów wybuchowych w odkrywkowych zakładach górniczych wiąże się z szeregiem zagrożeń, które należy uwzględnić w trakcie prowadzenia robót strzałowych oraz na etapie ich projektowania. Odpowiednio zaprojektowane i starannie wykonane roboty zapewniają kontrolę nad tymi zagrożeniami oraz pozwalają na przewidzenie zasięgu i intensywności ich oddziaływania na otoczenie. Jednym z zagrożeń jest rozrzut odłamków skalnych, niebezpieczny dla załogi i maszyn pracujących w zakładzie górniczym, a także otoczenia kopalni. Jest to zagrożenie niezwykle istotne, lecz trudne do jednoznacznego oszacowania. Na przestrzeni lat opracowano wiele sposobów analitycznego wyznaczenia poziomu tego zagrożenia. Część opracowanych zależności opiera się na wynikach badań terenowych, zaś część na teoriach z zakresu fizyki i balistyki. Na wielkość strefy rozrzutu ma wpływ szereg czynników geologiczno-górniczych. Część z nich na chwilę obecną, dzięki coraz szerzej rozpowszechnianym narzędziom geodezyjnym, tj. skaner laserowy, czy urządzenie typu Boretrak, możemy bardzo precyzyjnie zmierzyć (geometria ociosu, dewiacja otworów strzałowych, rzeczywisty zabiór), a niektóre tylko oszacować (m.in. występowanie ukrytych przerostów gliny lub krasów na podstawie raportów z pracy wiertnicy lub zwiercin). W artykule zaprezentowano wybrane czynniki, które wpływają na zasięg strefy oraz sposoby ich minimalizacji. Ponadto opisano wybrane metody i wzory empiryczne do szacowania zasięgu strefy oraz zaprezentowano zmienność wartości szacowanych w zależności od zmiany parametrów siatki otworów strzałowych oraz użytych środków strzałowych. W artykule dokonano również przedstawienia wybranych rozwiązań numerycznych w zakresie szacowania zasięgu rozrzutu odłamków skalnych. Algorytmy te pozwalają na wstępną ocenę dynamiki rozrzutu odłamków dla zadanych warunków brzegowych, co może stanowić perspektywiczny kierunek rozwoju aktualnie stosowanej metodologii.
EN
Conducting exploitation using explosives in open pit mines involves a number of risks that have to be addressed during the designing of blasting operations. Thoroughly designed and carefully executed blasting works provide a control over these hazards and allow for proper assessment of their impact on the nearby environment. One of those dangers is the flyrock dispersion, dangerous for the crew and machines working in the open cast mines, as well as the nearby surroundings. This is an extremely important threat but difficult to unequivocally estimate. Over the years many analytical methods have been developed to determine the level of this threat. Several developed dependence relations are based on the results of field tests, and some are based on the theories of physics and ballistics science. The size of the flyrock zone is affected by a number of geological-mining factors. At the present time, some of these risks, thanks to increasingly popular geodetic instruments such as a laser scanner or a borehole-deviation measurement system (eg Boretrak®), can be measured very precisely (the geometry of the free face, the deviation of the blast hole, the actual burden), and some only estimate (including the occurrence of hidden clay or karst overgrowth on the basis of drilling reports or bore dust). The article presents selected factors influencing the range of the flyrock zone and ways of minimizing them. In addition, selected methods and empirical models have been described for estimating the range of the flyrock zone and the variability of the estimated values based on the variation of the blast-pattern parameters and used blasting units. The article also presents selected numerical solutions for estimating the flyrock range. These algorithms allow for an initial evaluation of shear scatter dynamics for given boundary conditions, which may be a prospective development direction of the currently applied methodology.
3
Content available Analiza porównawcza zagrożeń występujących podczas wykonywania robót strzałowych w górnictwie odkrywkowym
Dworzak M., Nowak-Senderowska D., Pyra J.
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
|
2017
|
nr 101
265--278
PL
Statystyczny Polak spędza przeciętnie około 20% swojego życia na wykonywaniu pracy zawodowej, stąd działania pracodawcy, jego służb bhp i organów państwowej kontroli skupiają się nad zapewnieniem możliwie jak najbardziej bezpiecznych warunków środowiska pracy. Całkowite wyeliminowanie z otoczenia pracownika czynników, będących źródłem zagrożeń niebezpiecznych, szkodliwych bądź uciążliwych, w wielu przypadkach jest zadaniem trudnym, a często niemożliwym. Wynika to z faktu, iż dany czynnik stanowić może podstawową składową procesu technologicznego i nie może zostać wykluczony, tak jak to ma miejsce w przypadku prac szczególnie niebezpiecznych, np. podczas używania materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego. W takim wypadku szczegółowa identyfikacja oraz ocena poziomu zagrożeń, uwzględniająca wiedzę ekspercką z zakresu stosowanych środków strzałowych oraz technologii, stanowi przyczynek do wzrostu poziomu bezpieczeństwa pracownika pomimo stosowania niebezpiecznych substancji, niebezpiecznych środków pracy czy niebezpiecznych technologii. W trakcie eksploatacji metodą odkrywkową jednym z najczęściej stosowanych sposobów odspojenia i rozdrobnienia złoża skalnego jest użycie materiałów wybuchowych. Taka technika urabiania powoduje konieczność zatrudnienia pracowników na stanowiskach specjalistycznych, na których występuje wiele zagrożeń tzw. ogólnokopalnianych oraz tych wynikających z bezpośredniej ekspozycji na czynnik niebezpieczny, jakim są środki strzałowe. W niniejszym artykule przedstawiono szczegółową identyfikację zagrożeń na stanowiskach związanych z używaniem materiałów wybuchowych, uwzględniającą wykonywane czynności podczas realizacji robót strzałowych w górnictwie odkrywkowym oraz zróżnicowanie tych zagrożeń w przypadku stosowania różnych systemów inicjowania materiałów wybuchowych. Po zidentyfikowaniu zagrożeń dokonano ich hierarchizacji z wykorzystaniem metody Analytic Hierarchy Process (AHP), która jest jedną z technik wielokryterialnego podejmowania decyzji, umożliwiającą bezpośrednie porównanie między sobą i szeregowanie według przyjętych kryteriów analitycznych. Na podstawie wyników przeprowadzonych analiz sporządzono ocenę macierzową dla wyznaczenia poziomu ryzyka zagrożeń dla specjalistycznego stanowiska pracy w ruchu odkrywkowego zakładu górniczego – górnika strzałowego.
EN
The statistical Pole spends an average of about 20% of his / her life on performance in a profession, hence the actions of the employer, its health and safety services and the state inspection bodies which are focused on ensuring the safest working environment. In many cases, this is a difficult task, and mostly impossible, to entirely eliminate the employee’s environment factors that are a source of dangerous, harmful or burdensome hazards. This is due to the fact that a given factor may be an essential component of the technological process and cannot be excluded, as is the case for particularly hazardous professions, e.g. using explosives intended for civilian use. In this case, the thorough identification and meticulous evaluation of the hazard level, including expert knowledge of blasting materials/commercial explosives, and technology might contribute to an increase in the worker’s safety despite the use of hazardous substances, hazardous working methods or hazardous technologies. During opencast mining one of the most commonly used methods of loosening and fragmentation of the rock massive is the blasting. Such an excavation technique makes it necessary to employ specialized workers, as they might encounter many threats, the so-called firmwide hazards and hazards arising from direct exposure to the dangers of blasting. This article presents the detailed identification of hazards in posts associated with the use of explosives, including the blasting operations in opencast mines and the diversification of these hazards when using different explosive initiation systems. Once identified, they were hierarchized using the Analytic Hierarchy Process (AHP), which is a multi-criteria decision-making technique that allows for direct comparison between each other and arranging them according to established analytical criteria. On the basis of the analysis results, a matrix assessment was carried out to determine the risk level for the specialist post in the mining operation of the opencast mine – blaster.
4
Content available remote Porównanie właściwości materiałów wybuchowych emulsyjnych otrzymanych z wodnych roztworów saletry amonowej
Biessikirski A., Kuterasiński Ł., Pyra J., Dworzak M.
Przemysł Chemiczny
|
2017
|
T. 96, nr 3
571--574
PL
Zbadano różnice w powierzchni próbek materiałów wybuchowych emulsyjnych otrzymanych na bazie wodnego roztworu saletry amonowej wykorzystywanego do produkcji górniczych materiałów wybuchowych oraz roztworu stosowanego w przemyśle nawozów mineralnych (roztwór saletrzano-mocznikowy). Badania topografii oraz morfologii w analizowanych próbkach przeprowadzono, stosując spektroskopię w podczerwieni, dyfrakcję rentgenowską oraz skaningową mikroskopię elektronową.
EN
Two emulsion bulk explosives were prepd. from various aq. solns. of NH₄NO₃ and studied by IR spectroscopy, X-ray diffraction and scanning electron microscopy to compare their topol. and morphol. Both explosives showed similar properties but differed in crystallinity.
5
Content available Analiza porównawcza kosztów eksploatacji przy wykonywaniu robót strzałowych z wykorzystaniem różnych systemów inicjowania ładunków MW
Pyra J., Dworzak M., Papiński B.
Przegląd Górniczy
|
2017
|
T. 73, nr 3
58--66
PL
W artykule przedstawiono analizę wybranych kosztów produkcji kruszywa dolomitowego na przykładzie lokalnych warunków geologiczno-górniczych w jednym z zakładów górniczych. Badania prowadzono przez okres dwóch miesięcy. Roboty strzałowe wykonywano z wykorzystaniem różnych środków strzałowych, ze szczególnym uwzględnieniem sposobu inicjowania ładunków materiału wybuchowego. Zastosowanie różnych systemów inicjowania ładunków MW było podstawą do oszacowania różnicy w kosztach produkcji kruszywa, co stanowiło zarazem główny cel wykonywanych badań i analiz.
EN
This paper presents an analysis of operating costs for selected geological-mining conditions with an example of one mine exctracting dolomite aggregate. The authors have been doing a research for two months during which blasting works have been performed by the use of different blasting agenst, with particular emphasis on explosive charges initiation. Usage of different explosives initiation systems was the basis for estimating the differences in aggregate production costs, which was the main subject of this paper.
6
Content available Wpływ parametrów geometrycznych robót strzałowych na stopień rozdrobnienia urobku przy eksploatacji magnezytu systemem komorowo-filarowym
Biessikirski A., Terpak D., Dworzak M., Pyra J., Twardosz M.
Inżynieria Mineralna
|
2017
|
R. 18, nr 2
303--312
PL
W artykule przedstawiono wyniki wstępnych badań dotyczących wpływu zmiany parametrów geometrycznych robót strzałowych na stopień rozdrobnienia otrzymywanego urobku. Ponadto opisano ogólną charakterystykę filarowo-komorowego systemu eksploatacji, który jest stosowany do prowadzenia eksploatacji magnezytu w jednej ze słowackich kopalń podziemnych. Na podstawie przeprowadzonych badań określono optymalną siatkę strzałową pod kątem rozdrobnienia urobku. Zauważono, że dla występujących warunków górniczo-geologicznych należałoby zastosować siatkę trójkątną, która zapewniała uzyskanie dużej ilości dobrze rozdrobnionego urobku przy minimalnym wychodzie brył nadgabarytowych.
EN
The preliminary research on the influence of blasting pattern, burden and spacing on the muck pile size distribution was presented in this paper. Furthermore, general information about room and pillar mining system, which is applied in one of the Slovak underground magnesite mine, were given. Based on the preliminary analysis an optimum blasting pattern was chosen. It was observed that staggered blasting pattern gives optimum size distribution with a minimum exit of the oversize rocks in existing mining and geological conditions.
7
Content available remote Porównanie właściwości saletry amonowej wykorzystywanej w nawozach mineralnych i w produkcji materiałów wybuchowych
Biessikirski A., Kuterasiński Ł., Pyra J., Dworzak M.
Przemysł Chemiczny
|
2016
|
T. 95, nr 7
1381--1384
PL
Badano właściwości mikroporowatej saletry amonowej (SA) wykorzystywanej do produkcji górniczych materiałów wybuchowych typu ANFO (ammonium nitrate fuel oil) oraz SA stosowanej w rolnictwie, a także materiałów wybuchowych typu ANFO. Pomiar struktur oraz morfologii kryształów przeprowadzono z zastosowaniem spektroskopii w podczerwieni (IR), dyfrakcji rentgenowskiej (XRD) oraz skaningowej mikroskopii elektronowej (SEM). W badaniach wzięto pod uwagę wpływ czasu składowania MW.
EN
Samples of NH4NO3 used in agriculture and for prodn. of explosives as well as samples of explosives produced from the NH4NO3 samples (optionally stored for 2 years) were studied by IR spectroscopy, X-ray diffraction and scanning electron microscopy. The samples showed some differences in structure and properties. The samples used for prodn. of explosives had many fractures on the cryst. surface.
8
Content available Pośrednia analiza fragmentacji urobku otrzymanego w wyniku robót strzałowych wykonywanych w kopalni dolomitu
Biessikirski A., Dworzak M., Pyra J.
Przegląd Górniczy
|
2016
|
T. 72, nr 7
33--38
PL
W artykule przedstawiono pośredni sposób oceny fragmentacji urobku z wykorzystaniem metody fotogrametrycznej na podstawie sporządzonej dokumentacji fotograficznej, przy użyciu programu komputerowego Split desktop 2.0. Analizę wykonano w oparciu o dane uzyskane z robót strzałowych prowadzonych z zastosowaniem metody długich otworów w jednej z kopalń dolomitu zlokalizowanych w województwie małopolskim.
EN
This paper presents the indirect method of the output’s fragmentation assesment. The fragmentation assessment was made in the Split Desktop 2.0. software, based on the photographic documentation which was taken after the blasting works. Data was obtained from blasting in the long boreholes in one of the dolomite open pit mine which is located in the province of Małopolska.
9
Content available Analiza porównawcza fragmentacji urobku na przykładzie jednej z kopalń dolomitu
Biessikirski A., Dworzak M., Pyra J.
Przegląd Górniczy
|
2016
|
T. 72, nr 12
48--53
PL
Wykorzystywanie programów komputerowych jako pośredniej metody analizy fragmentacji urobku znajduje coraz szersze zastosowanie podczas oceny rezultatów robót prowadzonych z użyciem materiałów wybuchowych. W publikacji (Biessikirski i in. 2016) autorzy zauważają, że aktualnie stosowane oprogramowanie wykorzystywane do prowadzenia analiz fotogrametrycznych pozwala jedynie na ocenę rozdrobnienia urobku, znajdującego się na powierzchni usypu. W artykule przedstawiono zmodyfikowany sposób oceny polegający na porównaniu fragmentacji surowca znajdującego się na powierzchni usypu z materiałem znajdującym się w jego przekroju (profilu). Do analizy wykorzystano sporządzony w warunkach terenowych materiał fotograficzny dla robót strzałowych, prowadzonych z zastosowaniem metody długich otworów w jednej z kopalń dolomitu, zaś samą analizę przeprowadzono z użyciem oprogramowania komputerowego Split Desktop 2.0.
EN
The application of computer softw are in assessment of the effect of blasting works is being now widely used. This paper (Biessikirski et al. 2016) highlights that computer software, which supports photogrammetric techniques, analyzes only material that is on the surface of the mock pile. In this paper, the development of modified fragmentation's assessment was described. The comparative analysis of fragmentation between the debris, which was on the surface of the mock pile and in mock pile’s cross-section, was presented. The photographic documentation was used in long hole blasting works, performed at one of the dolomite open pit mines. The analysis of the photographic material was performed with the aid of Split Desktop 2.0 software.
10
Content available Wstępna analiza możliwości zastosowania cyfrowej niemetrycznej fotogrametrii naziemnej z wykorzystaniem metody SfM (Structure-from-Motion) w robotach strzałowych
Dworzak M., Biessikirski A., Pyra J., Sołtys A., Winzer J.
Przegląd Górniczy
|
2015
|
T. 71, nr 9
61--68
PL
W artykule przedstawiono rezultaty wstępnych badań, mających na celu ocenę możliwości zastosowania fotogrametrycznej metody Structure-from-Motion w celu tworzenia przestrzennych modeli ścian eksploatacyjnych w górnictwie odkrywkowym i ich inżynierskiego wykorzystania w procesie projektowania robót strzałowych. W wyniku przeprowadzonych analiz, na podstawie dokumentacji fotograficznej sporządzonej w Kopalni Dolomitu „Dubie”, wykonano model przestrzenny, a następnie zweryfikowano poziom dokładności jego reprezentacji poprzez porównanie z chmurą punktów uzyskaną w trakcie skanowania 3D skarpy skalnej.
EN
This paper presents the preliminary studies in subject of the assessment of the possibility of the implementation of The Structure-from-Motion photogrammetric method in the purpose to create three-dimensional exploitation slope models in opencast mines as well as the engineering use of this method in blasting design process. The photographic documentation which was used in the analysis was taken in The Dolomite Open Strip Mine “Dubie”. As the result of the analysis the spatial model was performed. The model’s verification by the comparison of the design model and the obtained point-cloud throughout the 3D laser scanning of the rock slope was included.
11
Content available Modułowe programy komputerowe wspomagające prowadzenie robót strzałowych
Biessikirski A., Dworzak M., Pyra J., Sołtys A., Twardosz M., Winzer J.
Przegląd Górniczy
|
2015
|
T. 71, nr 9
55--60
PL
W artykule przedstawiono modułowe programy komputerowe wykorzystywane do modelowania robót wiertniczo-strzałowych wykonywanych w odkrywkowych zakładach górniczych. Zaprezentowano podstawowe funkcje oraz możliwy zakres zastosowania wybranego oprogramowania. Analizę programów przeprowadzono w oparciu o dostępne wersje testowe.
EN
The most popular modular blasting software which can be applied in drilling and blasting operations is presented in this paper. Various modules, basic software options and software possible application are included. The software analysis was performed on the basis of the open-source and trial version of each program.
12
Content available Analiza wpływów sejsmicznych na środowisko szybu przy prowadzeniu robót górniczych za pomocą materiałów wybuchowych – studium przypadku
Pyra J., Sołtys A., Winzer J., Dworzak M., Biessikirski A.
Przegląd Górniczy
|
2015
|
T. 71, nr 9
41--46
PL
W artykule przedstawiono wyniki pomiarów drgań parasejsmicznych wykonanych podczas rozbudowy podszybia robotami górniczymi z użyciem materiałów wybuchowych. Wyniki rejestracji drgań na podszybiu i bezpośrednio na rurze szybowej posłużyły do wyznaczenia parametrów robót strzałowych do dalszego urabiania calizny z uwzględnieniem ochrony rury szybowej.
EN
The results of measurements of ground borne vibration are presented in this paper. Vibrations were generated by the blasting works which were conducted in the pit bottom. The ground vibrations were measured in the pit bottom and shaft collar. On the basis of the recorded vibrations, the authors were able to calculate blasting parameters which want cause any minor mining damage to the shaft collar.
13
Content available Analiza możliwości zwiększenia masy ładunku MW odpalanego w serii w zadanych warunkach geologiczno-górniczych
Pyra J., Winzer J., Sołtys A., Biessikirski A., Dworzak M.
Przegląd Górniczy
|
2015
|
T. 71, nr 9
47--54
PL
W artykule przedstawiono możliwości jakie daje nam wykonywanie robót strzałowych w oparciu o dokumentację na strzelanie doświadczalne. Głównym celem robót strzałowych doświadczalnych było zwiększenie całkowitej masy ładunku MW odpalanego w serii, z uwzględnieniem ochrony obiektów budowlanych. W wyniku przeprowadzonych strzelań określono możliwość zwiększenia ładunku Qc o 50 %, który nie powoduje zwiększenia intensywności oddziaływania.
EN
The issue of conducting blasting works in accordance with the documentation of the experimental blasting is presented in this paper. The main purpose of the performed blasting works was to improve the explosive charge weight in one series. The issue of the protested structures which are situated in the close proximity to the open strip mine was taking into consideration during the analysis. According to the conducted blasting works it was possible to determine that the total explosive charge weight Qc can be increase by 50 %. The increase of explosive mass by 50% will not cause any increase of ground vibration.
14
Kompleksowa analiza fragmentacji usypu urobku
Biessikirski A., Dworzak M., Pyra J., Sołtys A., Twardosz M.
Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie
|
2015
|
nr 8
25--33
PL
Pośrednie metody oceny fragmentacji urobku, wykorzystujące m.in. oprogramowanie komputerowe (np. Split Desktop 2.0.), znajdują coraz szersze zastosowanie przy ocenie efektów prowadzonych robót strzałowych. W artykule przedstawiono kompleksową ocenę fragmentacji urobku uzyskaną z wykorzystaniem wyników dodatkowych analiz przeprowadzonych w przekroju usypu. Ponadto, zaprezentowano wynik analizy kształtu oraz odrzucenia usypu, które uzyskano z wykorzystaniem modelu cyfrowego sporządzonego metodą SfM.
EN
Indirect methods of the output’s fragmentation evaluation e.g. the Split Desktop 2.0. software, are finding right now much more wide application in blasting works assessment. The complex method of the muck pile fragmentation assessment is being presented in the article. The assessment was performed according to the addition analysis in the muck’s pile cross-section According to the conducted research there were on average 3% more of the oversize rocks in the output. In the output’s cross-section there were more fines product – around 18%. Results of the muck pile shape and it’s throwback according to the SfM (Structure from Motion) modeling was included in the article. The SfM model has allowed to perform a detail evaluation of the output’s geometrical parameters such as: height, length etc. The digital model together with the on-site vision allowed to determine that the blasting parameter were chosen properly.
15
Content available Determining acceptable explosive charge mass under different geological conditions
Pyra J., Sołtys A., Winzer J., Dworzak M., Biessikirski A.
Archives of Mining Sciences
|
2015
|
Vol. 60, no. 3
825--845
EN
This article presents a procedure for determining the safety of explosive charges for their surrounding environment, using a limestone mine as a case study. Varied geological structures, as well as other constructions in the surrounding area of a mine, sometimes necessitate the use of two or more ground vibration propagation equations, and thus a variety of explosive charges, depending on the area of rock blasting. This is a crucial issue for the contractor, as it is important to blast the rock as few times as possible, while using the maximum amount of explosive charge for each blast.
PL
Wykonywanie robót strzałowych w górnictwie polega na odpalaniu mas materiału wybuchowego (MW) celem uzyskania dużej ilości odpowiednio rozdrobnionego urobku. W momencie zwiększonego popytu na surowce skalne zakłady górnicze zmuszone są do zwielokrotnienia wykonywania prac strzałowych aby zapewnić regularne dostawy produktu. Konsekwencją takich działań jest ponoszenie dodatkowych kosztów operacyjnych. Celem ich minimalizacji oraz uzyskania jak największej efektywności prowadzonych robót strzałowych jest wydłużanie serii, a więc stosowanie coraz to większych mas ładunków materiałów wybuchowych. Efektem takiego postępowanie jest możliwość wystąpienia w otoczeniu oddziaływania o potencjalnie szkodliwym charakterze m. in. drgania parasejsmiczne. Aby wyeliminować powyższy problem oraz zapewnić niezbędny komfort mieszkańcom, Prawo geologiczne i górnicze, Prawo ochrony środowiska i rozporządzenia wykonawcze nakładają na podmiot wykonujący roboty strzałowe obowiązek ochrony otoczenia, poprzez prowadzenie działalności profilaktycznej w zakresie kontroli, monitorowania oraz wyznaczania dopuszczalnych mas ładunków MW. W momencie gdy nie ma możliwości ograniczenia niepożądanych wpływów dynamicznych po przez zmianę parametrów siatki strzałowej czy modyfikację struktury czasowo-częstotliwościowej drgań, jedyną możliwością staje się ograniczenie całkowitej masy ładunków materiału wybuchowego odpalanego w całej serii oraz mas przypadających na pojedynczy stopień opóźnienia. Podejście takie stanowi w ostateczności jeden ze sposobów minimalizowania niekorzystnego oddziaływania drgań na obiekty budowlane znajdujące się w bezpośrednim otoczeniu kopalni. Metodyka wyznaczania dopuszczalnych mas ładunków MW dla danych warunków górniczo-geologicznych, mimo że w sposób szczegółowy opisana w literaturze fachowej oraz znajdująca szerokie zastosowanie, niekiedy musi zostać zmodyfikowana w zależności od odmiennej struktury masywu skalnego, warunków topograficznych oraz urbanizacyjnych. Zróżnicowana budowa geologiczna złoża oraz struktur geologicznych na których posadowione zostały chronione obiekty budowlane determinuje strukturę częstotliwościową i sposób propagowanych drgań. Istotą w takim przypadkach staje się określenie progu szkodliwości drgań, który pozwoli na bezpieczne prowadzenie robót bez możliwości wystąpienia uszkodzeń na obiektach chronionych zlokalizowanych w otoczeniu kopalń. Dodatkowo jak przedstawiono w artykule może dochodzić do sytuacji gdzie wykonywanie robót strzałowych w jednym miejscu wyrobiska może powodować zupełnie odmienną propagację drgań w różnych kierunkach. Rozpatrując powyższe względy oraz uwzględniając, że często ma się do czynienia z bardzo bliską zabudowę znajdującą się w otoczeniu kopalni niekiedy zachodzi konieczność wyznaczenia dwóch lub więcej równań propagacji drgań parasejsmicznych. Postępowanie takie prowadzi w konsekwencji do wyznaczenia różnych, często odmiennych, dopuszczalnych mas ładunków MW, których detonacja nie powinna powodować niekorzystnego wpływu na obiekty budowlane. Zależności te są zmienne w funkcji miejsca wykonywania robót strzałowych, a tym samym kwestia ta stanowi ważne zagadnienie z punktu widzenia przedsiębiorcy, którego głównym celem jest maksymalizacja jednorazowo odpalanej w serii masy ładunków MW przy równoczesnej minimalizacji liczby odpalanych serii. Jedyne utrudnienie, które może wynikać z wyznaczania w taki sposób ładunków oraz stosowania otrzymanych zależności może dotyczyć sposobu wykonywania robót strzałowych.
16
Content available Wybrane problemy realizacji opóźnień czasowych przy nieelektrycznym sposobie inicjacji ładunków MW w siatkach wieloszeregowych
Dworzak M., Biessikirski A., Pyra J., Sołtys A.
Przegląd Górniczy
|
2014
|
T. 70, nr 10
58--64
PL
Milisekundowe odpalanie ładunków materiału wybuchowego w górnictwie odkrywkowym stanowi jedną z podstawowych metod wykonywania robót strzałowych. Odpowiednio dobrane opóźnienia międzystrzałowe mogą w znaczący sposób wpływać na wynik robót strzałowych (rozdrobnienie, kształt i odrzucenie usypu urobku), jak również oddziaływanie środowiskowe w postaci drgań parasejsmicznych. W przypadku odpalania ładunków MW systemem nieelektrycznym w sieciach wieloszeregowych, pojawia się wiele problemów wykonawczych związanych ze sposobem realizacji zaprojektowanych opóźnień międzystrzałowych. Zauważa się, że zakładane czasy opóźnień na etapie projektowania mogą się różnić od rzeczywistych czasów opóźnienia uzyskanych podczas wykonywania robót strzałowych. Problem ten został poruszony w niniejszym artykule.
EN
Firing explosive charges in surface mining with millisecond time delay is one of the basic blasting works method. Properly selected time delays may significantly affect the results of blasting works (fragmentation, shape and rejection of the output material), as well as the environmental interaction such as paraseismic vibrations. Performing blasting works in a multi-row initiation patterns with the use of a non-electric initiation system brings many difficulties with the designed time delays. It can be observed that the assumed time delays during the stage of design may differ from the real time delays which were obtained in blasting works. This problem was presented in the paper.
17
Content available Rozwój systemów inicjowania ładunków MW stosowanych w górnictwie odkrywkowym
Pyra J., Biessikirski A., Dworzak M., Sołtys A., Winzer J.
Przegląd Górniczy
|
2014
|
T. 70, nr 10
52--57
PL
Roboty strzałowe to urabianie ośrodka skalnego z użyciem materiałów wybuchowych. Aby zapoczątkować reakcję detonacji należy prawidłowo zainicjować MW. Na przełomie lat w kraju i za granicą zmieniały i rozwijały się systemy do inicjowania ładunków MW. Technologia poszła w kierunku zwiększenia dokładności zadawania opóźnienia, zwiększenia bezpieczeństwa w trakcie robót strzałowych, a z drugiej strony sprawiła, że proce uzbrajania ładunków i projektowania sieci strzałowych stał się bardziej złożony. W artykule przedstawiono najważniejsze wady i zalety poszczególnych systemów i jak się zmieniały na przestrzeni lat.
EN
Blasting work is a quarrying process which is performed in a rock mass with the explosive material usage. To begin detonation process, the explosive material needs to be properly initialized. At the turn of the time, explosive initiation systems were changing and developing rapidly. Those works were carried on both in Poland and outside the country. The technology advanced in the direction of increasing accuracy of time delay and increasing safety during performing blasting works. This causes the charge arming process and blasting patterns design more complex. The main advantages and disadvantages of each initiating system were presented in the paper. The development of each system was presented as well.
18
Content available Reakcja fundamentu budynku na niskoczęstotliwościowe drgania wzbudzane robotami strzałowymi
Biessikirski A., Dworzak M., Pyra J., Sołtys A.
Przegląd Górniczy
|
2014
|
T. 70, nr 10
65--70
PL
Porównując zagraniczne skale wpływów dynamicznych z wytycznymi polskimi zauważa się różnice w założeniach będących podstawą do stworzenia norm. Spostrzeżenie to prowadzi do poszukiwania alternatywnych wielkości, na podstawie których można prowadzić ocenę oddziaływania drgań. Zauważa się, że za intensywność drgań w dużej mierze odpowiada masa stosowanego ładunku MW, której maksymalną wartość wyznaczana się z równań propagacji. Müller zaznacza, że uprzednio opracowane zależności matematyczne (np. równanie Kocha) bazują na współczynnikach, które na przestrzeni czasu uległy zmianie. Konsekwencją prowadzonych badań było opracowanie tzw. „teorii oddziaływania chwilowego” oraz wynikającej z niej zależności pomiędzy rejestrowanymi na gruncie parametrami odkształcenia i maksymalnej amplitudy prędkości (PPV). Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie poruszanej przez Müllera tematyki oraz rozszerzenie jej o obserwacje relacji odkształcenie – PPV dla drgań niskoczęstotliwościowych rejestrowanych na fundamencie wybranego obiektu budowlanego.
EN
Comparing the international scale of dynamic influences with procedures in Poland, one can discover the differences in assumptions to develop standards. It allow to search alternative quantities which may enable an assessment of vibration influences. Vibration intensity is largely determined by molecular weight with maximum value evaluated from propagation equation. Müller underlines that the previously elaborated mathematic relations (e.g. the Koch’s equation) are based of coefficients which have been changing in the space of years. The result of the conducted research was a development of so called “theory of instantaneous influence” and the resulting relation between the registered deformation parameters on the ground and the maximum amplitude of velocity (PPV). This paper may show the subject area, raised by Müller, and expand its content to observation of the deformation – PPV relation for low-frequency vibrations registered in the foundation of any selected built features.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.