Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Badanie frakcjonowania wybranych metali ciężkich w osadach dennych środkowej Odry

Głosińska G., Sobczyński T., Siepak J.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

nr 133 (13)

123-130

PL

Przeprowadzone frakcjonowanie ilości (zawartości) Cd, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb i Zn w próbkach osadów dennych pobranych wzdłuż 75-kilometrowego odcinka środkowej Odry, wykonane metodą ekstrakcji sekwencyjnej, według Tessiera, wykazało obecność Cu, Ni, Zn i Mn już we frakcji metali łatwo wymienialnych. Metale potencjalnie reaktywne, czyli metale zawarte we frakcjach nierezydualnych występują w przewadze nad metalami trwale związanymi z osadem, średnio od 55% dla Fe i Pb do 97% dla Ni. Metale potencjalnie najbardziej biodostępne, występujące w najbardziej mobilnych formach (czyli w sumie frakcji metali wymienialnych i związanych z węglanami) stanowią prawie 1/4 wszystkich form związania metali z osadami. Zatem metale zawarte w osadach dennych badanego odcinka Odry nie są na trwałe w nich unieruchomione i mogą stanowić stałe i niebezpieczne zagrożenie dla jakości wód rzeki Odry.

EN

Fractionation of Cd, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb and Zn has been performed in bottom sediment samples collected along a 75 km section of the middle Odra River by a modified method of 5-step sequential extraction according to Tessier. The results have shown the presence of Cu, Ni, Zn and Mn already in exchange fraction (I). The metals in the potentially reactive species (nonresidual fractions) occur in predominance over the metals in nonreactive species (55% for Pb and 97 % for Ni). The metals in the potentially most bioavailable fractions (exchangeable and carbonates) constitute almost 1/4 the all forms of metals in the bottom sediments. So the heavy metals occuring in the bottom sediments examined part of Odra River are not permanently immobilised in the bottom sediments and can easily get into the bulk water.

2

Zanieczyszczenie środkowej i dolnej Odry wybranymi metalami ciężkimi w latach 1991÷2005 na podstawie wyników monitoringu geochemicznego osadów dennych

Głosińska G., Siepak J.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2007

|

Tom 9

167-182

PL

Odra jest jedną z najważniejszych rzek Polski, jej dolina jest ważnym korytarzem ekologicznym, niezwykle cennym przyrodniczo. Rzeka jest odbiornikiem ścieków zarówno oczyszczonych, jak i nieoczyszczonych, pochodzących często ze źródeł niekontrolowanych. Zanieczyszczenie wód i osadów dennych rzeki uniemożliwia rekreacyjne wykorzystanie rzeki i zagraża środowisku - miedzy innymi doskonale zachowanym, unikatowym dziś w Europie, bezcennym wręcz lasom nadrzecznym: grądom i łęgom. Pośredni wpływ na jakość wód Odry ma stan gospodarki wodno - ściekowej na obszarze całej zlewni - poprzez jakość wód jej głównych dopływów. Stan czystości Odry w jej środkowym i dolnym biegu uzależniony jest w znacznej mierze od wpływu zanieczyszczeń ze źródeł zlokalizowanych na Górnym i Dolnym Śląsku; przyjmuje również zanieczyszczenia z terenu Niemiec i Czech. Osady denne odgrywają ważną rolę w systemach wodnych, zarówno jako zbiorniki, gdzie zanieczyszczenia mogą być przechowywane, jak i źródła tych zanieczyszczeń dla organizmów wodnych. Z powodu ich zdolności do zatrzymywania metali, osady denne są dobrym wskaźnikiem jakości wody i zapisem skutków działalności antropogenicznej. Stąd też są szeroko stosowane w badaniach środowiskowych. Znajomość składu chemicznego osadów jest w wielu przypadkach lepszym wskaźnikiem zanieczyszczenia środowiska, niż znajomość składu chemicznego wody, bardziej zmiennego w czasie. Problem zanieczyszczenia osadów dennych jest coraz bardziej doceniany. Ocena zanieczyszczeń osadów, obok oceny jakości wód, służy ocenie jakości ekosystemów wodnych, tym bardziej, że zanieczyszczenia osadów dennych stanowią zagrożenie dla sąsiadujących z nimi ekosystemów lądowych. Celem pracy było porównanie zanieczyszczenia osadów dennych środkowej i dolnej Odry na odcinku Nowa Sól - Police w latach 1991÷2005 w ujęciu przestrzennym i czasowym.

EN

The estimation of pollution degree of Odra River bottom sediments (middle and lower section) by selected heavy metals has been carried out on the basis of monitoring data recorded in the years 1991÷2005. Classification of sediments proposed by Polish Geological Institute (PIG) was applied. Also trends of changes of heavy metals concentrations in the Odra River bottom sediments in this period of time and changes of heavy metals concentrations in 1991, 1996, 1997 i 2005 years have been presented. In the period of time 1991÷2005 the reduction of metal concentrations in sediments of middle and lower Odra River in Nowa Sól-Police section has been particularly noticeable since mid 90-ies in the last century. Within the analysed section of the middle Odra River very polluted sediments of IV class occur (mainly because of mercury concentrations). However in the lower Odra River sediment serious metalic pollutions are not noticed - these sediments most often were non-polluted by PIG classification. In 1991, 1996, 1997 i 2005 years concentrations of some heavy metals in sediments of the analysed section of middle and lower Odra River both within the space and time approach, achieved the lowest values - of I and II class. Observable a slope trend of metals concentrations in the Odra River bottom sediments is caused by decreased inflow of pollutants. The quality of bottom sediments in the analysed section of the middle Odra river reflected influence of pollutants carried by the river from industrial areas laid in its upper section. Along with the river run, due to progressive sedimentation of suspensions improvement of the quality of river's bottom sediments is observed. Also spatial differentiation of heavy metals content in sediments is levelling from year to year - in 2004 only sediments in highest located Nowa Sól were still polluted, mainly with mercury and zinc, sediments in the lower section were already of satisfactory quality. In the years 2004÷2005 on the whole analysed section of middle and lower Odra river sediments were not polluted or at most moderately polluted. Clear downward trend of heavy metals content in bottom sediments of the Odra river is a result of reduced inflow of pollutants into the river in form of wastewater, superficial inflow and precipitations, as a result of, among others, the growing quantity of wastewater treatment plants, pro-ecological agriculture and decrease of pollutants emission to the atmosphere

3

Zanieczyszczenie środkowej i dolnej Odry wybranymi metalami ciężkimi w latach 1991-2005 na podstawie wyników monitoringu geochemicznego osadów dennych

Głosińska G., Siepak J.

Ekologia i Technika

|

2007

|

R. 15, nr 3

112-120

PL

Przeprowadzono ocenę stopnia zanieczyszczenia metalami ciężkimi osadów dennych środkowej i dolnej Odry na podstawie wyników badań monitoringowych osadów dennych w wybranych punktach obserwacyjnych, przeprowadzonych przez Państwowy Instytut Geologiczny na zlecenie właściwych Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska w latach 1991-2005, Ponadto przedstawiono trendy zmian stężeń wybranych metali w osadach dennych Odry w tym okresie oraz zmiany stężeń wybranych metali w osadach dennych w latach 1991, 1996, 1997 i 2005. W latach 1991 -2005 miał miejsce sukcesywny (z wyjątkiem 2001 r.) spadek stężeń wybranych metali ciężkich w osadach dennych środkowej i dolnej Odry na odcinku Nowa Sól - Police, szczególnie widoczny od połowy lat 90. ubiegłego wieku. Na analizowanym odcinku środkowej Odry występowały jeszcze bardzo zanieczyszczone osady denne klasy IV (głównie ze względu na stężenia rtęci), natomiast w osadach dennych Odry w jej dolnym biegu nie stwierdzano poważnych zanieczyszczeń metalicznych - osady te były najczęściej niezanieczyszczone w świetle klasyfikacji osadów wodnych zaproponowanej przez Państwowy Instytut Geologiczny, W latach 1991, 1996, 1997 i 2005 stężenia wybranych metali ciężkich w osadach dennych analizowanego odcinka środkowej i dolnej Odry, zarówno w ujęciu przestrzennym, jak i czasowym, osiągnęły najniższe poziomy, odpowiadające klasie I i II, Wyraźna tendencja spadkowa zawartości metali ciężkich w osadach dennych Odry jest efektem zmniejszonego dopływu zanieczyszczeń do rzeki.

EN

The estimation of pollution degree of Odra River bottom sediments (middle and lower section) by some heavy metals has been performed on the basis of the monitoring data recorder in the years 1991-2005. The classification of sediments proposed by Polish Geological Institute (PIG) was used. Besides, trends of changes of heavy metals concentrations in the Odra River bottom sediments in this period of time and changes of heavy metals concentrations in 1991, 1996, 1997 in 2005 years have been presented. In the period of time 1991-2005 the reduction of metal concentrations in sediments of middle and lower Odra River in Nowa Sól - Police section has been particularly noticeable since midyear 90. Century last. Within the analysed sediment section of the middle Odra very polluted sediments of IV class occur (mainly by the reason of mercury concentrations). However in the lower Odra River sediment serious metalic pollutions are not noticed - these sediments most often were non-polluted by PIG classification. In 1991, 1996, 1997 in 2005 years concentrations of some heavy metals in sediments of the analyzed section of a middle and the lower Odra River both within the spacious and time approach, achieved the lowest values - of I and II class. Observable a slope trend of metals concentrations in the Odra River bottom sediments is caused by decreased inflow of pollutions.

4

Jakość wód studziennych na terenie międzyrzeckiego rejonu umocnionego

Głosińska G., Sobczyński T., Domka L.

Ekologia i Technika

|

2005

|

R. 13, nr 6

253-258

PL

Schrony i podziemia niemieckiego Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego (województwo lubuskie) są drugą, co do wielkości, fortyfikacją w Europie, ustępującą tylko Linii Maginota. Jako unikatowa budowla militarna, będąca bezcennym zabytkiem sztuki fortyfikacyjnej XX wieku, stanowi obecnie ciekawy i osobliwy skansen budownictwa fortyfikacyjnego. Fortyfikacje MRU w połączeniu z rezerwatem bytujących w nich nietoperzy stanowią unikalną atrakcję turystyczną województwa lubuskiego. Możliwość wykorzystania wody znajdującej się w licznych studzienkach na terenie umocnień pozwoliłoby również na gospodarcze wykorzystanie tych obiektów.

EN

The bunkers and underground shelters in the Miedzyrzecz Fortification Region (lubuskie voivodship) are the second largest fortification in Europe after the Maginot Line. It is a complex of unique military constructions being a great monument of the 20th century fortifications. The complex of fortifications has been colonised by bats and has been turned into a bats reserve becoming a tourist attraction of the region. There are a number of small wells in the region and a study was undertaken to check the possibility of using water from the wells. This paper reports results of an analytical study of water from 3 wells from the central part of the area. Selected physical and chemical parameters of water from these wells were determined to enable classification of the water on the basis of the Polish Norms, EU directive and WHO recommendations. It has been established that the quality of the water from these wells satisfies the requirements of the Polish and European law and WHO recommendations. The results make grounds for a more detail study of water from the wells in the area in the aspect of their future use as drinking or industrial water.

5

Analityczne aspekty oznaczania rtęci całkowitej oraz form fizyczno-chemicznych rtęci w próbkach środowiskowych. Część II. Oznaczanie form fizyczno-chemicznych rtęci

Boszke L., Kowalski A., Głosińska G., Siepak J.

Ekologia i Technika

|

2002

|

R. 10, nr 5

139-147

EN

It is not an easy task to obtain reliable results in speciation analysis of mercury, since it is conditioned by appropriate selection of sampling techniques, storage and preparation of samples ensuring stability of the individual chemical forms. Procedures applied in speciation analysis of mercury are time-consuming, they need the well-trained staff and moreover, they are expensive since an expensive research apparatus is required. Therefore, the studies on physico-chemical form of mercury in environmental samples are carried out only in a few academic centres. However, the continuous development of new analytical techniques, particularly coupled ones, should in future result in development of considerably simpler and cheaper methods with commercially available testing equipment applied in speciation analysis of mercury.

6

Analityczne aspekty oznaczania rtęci całkowitej oraz form fizyczno - chemicznych rtęci w próbkach środowiskowych. Część I. Pobieranie, przechowywanie, zatężanie oraz oznaczanie rtęci całkowitej

Boszke L., Kowalski A., Głosińska G., Siepak J.

Ekologia i Technika

|

2002

|

R. 10, nr 4

106-112

EN

During last years, many review papers concerning speciation analytics of mercury in the environmental samples were published, however, continuous development of analytical techniques, mainly coupled (combined) ones, brings about the necessity to present actual trends in speciation analysis of mercury. Moreover, analytical procedure involves not only the detection system but also many steps beginning from sampling. Therefore, the objective of the publication has been to present actual methods applied in preparation of samples, storage, preconcentration and analysis of samples, both in the aspect of total mercury assessment and its physico-chemical forms. This review describes various analytical methods for the total mercury determination in environmental samples. The analytical techniques such as INAA, ICP-MS, ICP-AES, CV-AAS, CV-AFS are critically reviewed. Also, the available detection limits are given for these techniques. Moreover, different methods for preservation of the mercury forms during storage and preparation of the samples, as well as various analytical methods of mercury preconcentration before analysis are presented.

7

Ewaluacja pojęć specjacja i analiza specjacyjna w literaturze polskiej

Głosińska G., Boszke L., Siepak J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2001

|

Vol. 8, nr 11

1109-1119

PL

Równolegle z dynamicznym rozwojem analityki specjacyjnej postępował proces tworzenia nowych terminów związanych z problematyką specjacji. Jednakże w dostępnym piśmiennictwie, zarówno polskim, jak i zagranicznym istnieją istotne rozbieżności odnośnie rozumienia i definiowania pojęć specjacja i analiza specjacyjna. Praca ma na celu przedstawienie istniejącego stanu nomenklaturowego w tej dziedzinie oraz wykazanie konieczności uporządkowania terminologicznego pojęć związanych ze specjacją.

EN

One of the major goals of this survey of Polish publications connected with the different understanding of terms related to chemical speciation and fractionation of elements. This paper has shown the necessity of ending the present confusion and adopting the IUPAC point of view concerned with these definitions.