Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Asesment of state-of-the-art methods for bridge inspection: case study

Wójcik B., Żarski M.

Archives of Civil Engineering

|

2020

|

Vol. 66, nr 4

343--362

EN

Despite the progress in digitization of civil engineering, the process of bridge inspection is still outdated. In most cases, its documentation consists of notes, sketches and photos. This results in significant data loss during structure maintenance and can even lead to critical failures. As a solution to this problem, many researchers see the use of modern technologies that are gaining popularity in civil engineering. Namely Building Information Modelling (BIM), 3D reconstruction and Artificial Intelligence (AI). However, despite their work, no particular solution was implemented. In this article, we evaluated the applicability of state-of-the-art methods based on a case study. We have considered each step starting from data acquisition and ending on BIM model enrichment. Additionally, the comparison of deep learning crack semantic segmentation algorithm with human inspector was performed. Authors believe that this kind of work is crucial for further advancements in the field of bridge maintenance.

PL

Pomimo postępu w cyfryzacji budownictwa, proces inspekcji mostów jest nadal przestarzały. W większości przypadków jego dokumentacja składa się z notatek, szkiców i zdjęć. Powoduje to znaczną utratę danych podczas fazy utrzymania konstrukcji, a nawet może prowadzić do awarii. Wielu badaczy jako rozwiązanie tego problemu upatruje w wykorzystaniu nowoczesnych technologii, które zyskują na popularności w inżynierii lądowej. Technologii takich jak modelowanie informacji o budynku (BIM), rekonstrukcja 3D i sztuczna inteligencja (AI). Jednak pomimo wykonanej do tej pory pracy nie zaimplementowano żadnego konkretnego rozwiązania. W tym artykule oceniliśmy przydatność tych najnowocześniejszych metod na podstawie studium przypadku. Rozważaliśmy każdy krok począwszy od pozyskania danych, a skończywszy na wzbogaceniu modelu BIM. Ponadto przeprowadzono porównanie algorytmu segmentacji semantycznej pęknięć w uczeniu głębokim z ludzkim inspektorem. Uważamy, że tego rodzaju prace są kluczowe dla dalszych postępów w utrzymaniu mostów.

2

Wybrane aspekty tworzenia modeli BIM obiektów mostowych

Jasiński M., Płaszczyk T., Wójcik B., Żarski M., Korus K., Salamak M.

Mosty

|

2018

|

nr 6

38--44

PL

W artykule opisano możliwości edycyjne i wpływ wybranych metod modelowania na kompletność i użyteczność trójwymiarowego odwzorowania rzeczywistych obiektów mostowych. Powstałe w ten sposób modele można wykorzystać w bardziej rozwiniętych formach zarządzania informacją, objętych ramami technologii BIM. W kontekście budownictwa infrastrukturalnego przeanalizowano luki w istniejących zasobach narzędziowych, funkcjonalnych i standardach, w większości przystosowanych dziś do dziedziny budownictwa kubaturowego.

EN

The article describes the editing features and influence of selected modelling methods on model completeness and its further usability based on real bridge constructions. The created models may be then used in more developed forms of information management being a part of the BIM technology. Gaps and inadequacies in existing tools, functionalities and standards used for buildings are analysed in the context of infrastructural engineering.

3

Generowanie modeli analitycznych z użyciem programowania graﬁcznego Dynamo

Jasiński M., Płaszczyk T., Wójcik B., Żarski M., Salamak M.

Mosty

|

2018

|

nr 6

26--31

PL

Model BIM stosowany jest dziś jako współczesna, wielowątkowa i multimedialna baza wiedzy o konstrukcji inżynierskiej. Artykuł przedstawia utworzone przez autorów oprogramowanie służące korekcie geometrii modelu analitycznego, który choć automatycznie, to jednak często wadliwie, generowany jest wprost z modelu BIM 3D. Dzieje się tak często, gdy model BIM tworzony jest przez operatorów niemających wystarczająco dużego doświadczenia w analizie MES konstrukcji budowlanych. Logika tych nowych i przeznaczonych do bezpłatnego użycia narzędzi została opisana i przedstawiona na kilku przykładach.

EN

The BIM model is used today as a contemporary, multi-threaded and multimedia knowledge base of engineering construction. The development of this technology enables storing both geometric and analytical information in one model (e.g. the MES model). The graphical programming language Dynamo can be used to manage and modify this information. The article presents the software created by the authors to correct the geometry of the analytical model, which, although automatically generated directly from the BIM 3D model, is often incorrect. This is often the case when the BIM model is created by operators who do not have enough experience in the analysis of FEM construction structures. The logic of these new and free tools is described and illustrated based on a few examples.

4

Zespoły plejstoceńskiej fauny (zbiory Muzeum Geologicznego PIG-PIB) w ujęciu stratygraficznym, geologicznym i tafonomicznym

Woroncowa-Marcinowska K., Pawłowska K., Żarski M., Urban J.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 1

53--62

EN

The paper presents 15 collections of bones of mammals (15 sites, 357 specimens) from the Geological Museum of the Polish Geological Institute, which were gathered during the firsthalf of the 20th century. This is the first study of these collections. The remains of J Urban woolly mammoth, woolly rhinoceros, bison, reindeer, horse and predators, and other bones complement the record of their occurrence in central Europe during the last glaciation. The geological position was established for most sites based on both published sources and own research (Kadzielnia and Sitkówka quarries). The collections were obtained from fluvial (woolly mammoth and rhinoceros), aeolian (mammoth remains) and cave sediments (taxonomic diversity of mammals with predominance ofpredators). It has been confirmed that typical Pleistocene sediments of the Kadzielnia quarry occur only in the Jaskinia Jeleniowska Cave and Schronisko nad Przepaścią Cave. The analysis of the literature suggests that the majority of bones representing all collections are ofVistulian (Würm) age, mainly the Grudziądz Interstadial.

5

Stratigraphy and palaeoenvironment of Stajna Cave (southern Poland) with regard to habitation of the site by Neanderthals

Żarski M., Winter H., Nadachowski A., Urbanowski M., Socha P., Kenig K., Marcinkowski B., Krzemińska E., Stefaniak K., Nowaczewska W., Marciszak A.

Geological Quarterly

|

2017

|

Vol. 61, No. 2

350--369

EN

The Stajnia Cave is one of the most important archaeological sites due to the finds of the first remains of Neanderthals in Poland, and several tens of thousands of flint artefacts from the Middle Palaeolithic. Based on geological, geochemical, palaeobotanical, palaeozoological, archaeological and isotope analyses, coupled with absolute age determinations (OSL, U-Th and C14), 15 lithostratigraphic layers were distinguished and palaeoenvironmental conditions during the sedimentation of these beds were determined. The cave loams accumulated through weathering, aeolian and fluvial processes. Their age may be correlated with an interval from the Early Glacial to the Late Pleniglacial of the Visulian (Weichselian) Glaciation. Archaeological relics related to the Neanderthals have been discovered in layer D with an absolute age of about 52,000–45,000 years BP and correlated with MIS 3 – the Middle Plenivistulian (Interplenivistulian). Climate oscillations in the Vistulian are reflected by the type of the sediments and their physical-chemical features, allowing determining warmer interstadial and colder stadial periods. Generally, the climate was cold, characteristic of tundra areas with a typical vegetation and fauna, and with the mean temperature of the warmest month not exceeding 12°C. Based on multi-proxy studies it can be concluded that from layer E1 upwards, the climate conditions became progressively drier. At that time, the climate was cold with continental features enhancing tundra domination. This conclusion is confirmed by palaeontological investigations and the record of stable oxygen isotopes in the teeth of reindeer. The studies have also indicated seasonal migration of reindeer on the tundra that surrounded the cave. Probably, short-term slight climate warmings occurred during the Middle Plenivistulian (Interplenivistulian).

6

New palaeoclimate reconstructions based on multidisciplinary investigation in the Ferdynandów 2011 stratotype site (eastern Poland)

Stachowicz-Rybka R., Pidek I. A., Żarski M.

Geological Quarterly

|

2017

|

Vol. 61, No. 2

276--290

EN

Drilling carried out in 2011 at Ferdynandów (E Poland), serving as a stratotype for the Ferdynandovian Interglacial, enabled its re-examination with high-resolution palynological, plant macroremains, and sedimentological analyses. Lacustrine sediments included a record of the Late Sanian 1 (= Elsterian 1) Glaciation, a complete Ferdynandovian succession, and the Early Sanian 2 (= Elsterian 2) Glaciation. Particular similarities in the succession observed between the Ferdynandów 2011 profile and the adjacent sites of the same age in Łuków-3A and Zdany provide a basis for detailed palaeoclimate interpretation. The Ferdynandovian succession of all the three pollen profiles can be clearly divided into two distinct interglacials separated by a sequence of pollen spectra typical of a glacial succession with pollen zones of stadial-interstadial fluctuations. Warm units in the Ferdynandów 2011 succession correspond to climatostratigraphic units of Ferdynandovian 1 and 2, while the cold unit – to Ferdynandovian 1/2. This division can be applied to all Ferdynandovian successions in Poland and allows their correlation with the early Middle Pleistocene Cromerian Complex of Western Europe (Cromerian II Westerhoven and Cromerian III Rosmalen) as well as with Marine Isotope Stages (MIS) 13–15. For each biostratigraphic unit, mean temperatures of the warmest and coldest months, and mean annual temperature and precipitation were reconstructed. For the comparison with the Ferdynandów 2011 pollen diagram the data based on modern pollen analogues for the Łuków-3A pollen diagram were used.

7

Kartografia geologiczna : główne zadania koordynowane i realizowane przez Państwową Służbę Geologiczną funkcjonującą w ramach Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego

Gałązka D., Morawski W., Żarski M., Derkacz M., Jóźwik K.

Przegląd Geologiczny

|

2016

|

Vol. 64, nr 9

611--616

EN

The Polish Geological Institute - National Research Institute (PGI-NRI) acts as the Polish Geological Survey (PGS) and is the main provider of geological maps in Poland. Since 1953 the Polish Geological Institute ’s activities have been focused on the construction of multi-sheet map editions covering the whole territory of the country. The most important map - first edition of the Detailed Geological Map of Poland in scale of1 : 50,000 (DGMP 1 : 50,000) - will be fully compiled in GIS technology in 2020. It is a basic map used for preparation of all other thematic maps and databases in the country, both in detailed and regional scale. Due to increased interest in geoturism in Poland, the PGS has started to elaborate geological-tourist maps, what is one of the basic forms of geoturism popularization.

8

A new stratigraphic position of some Early Pleistocene deposits in central Poland

Bujak Ł., Woronko B., Winter H., Marcinkowski B., Werner T., Stachowicz-Rybka R., Żarski M., Woźniak P. P., Rosowiecka O.

Geological Quarterly

|

2016

|

Vol. 60, No. 1

238--251

EN

A new borehole in Rożce (SW Mazovian Lowland) drilled in 2012, combined with a wide variety of research methods (palaeomagnetism, palynological analysis, studies of plant macroremains and textural features of deposits) shed new light on the age and stratigraphic position of the Early Pleistocene deposits, formerly assigned as the Lower Pleistocene. The study focuses on the deposits from 50.7-104.0 m depth, between glacial till of the Nidanian Glaciation (ca. 0.9 Ma) and the Poznań Clays (ca. 5.322 Ma). The deposits situated directly underneath the till (50.7-60.2 m) are related to the Nidanian Glaciation and show a reversed polarity and correlate with the end of the Matuyama Epoch. The deposits from 60.2-104.0 m depth were accumulated during the Early Pliocene, i.e. approximately 5.332-4.6 million years ago. They appear to correlate with the middle part of the Gilbert Palaeomagnetic Epoch and thus they are considerably older than previously thought. The cored section indicates a stratigraphic gap of about 3.5 Ma from the Lower Pliocene to the first advance of the Scandinavian ice sheets into Poland, which are thought to have occurred in the early Middle Pleistocene. The analysed deposits accumulated under variable climatic conditions showing two periods with significant aridity alternated with two periods of increased humidity. Deposits of the arid periods contain no pollen, butaeolian sand quartz grains are found. During periods of more humid climate the area was covered by various types of mixed forest.

9

Vegetation and stratigraphy of the Mazovian (Holsteinian) interglacial sections from Dobropol and other new sites in western Polesie Region, south-eastern Poland

Hrynowiecka A., Żarski M., Winter H.

Studia Quaternaria

|

2014

|

Vol. 31, Nr 1

17--30

EN

Geological mapping in eastern Poland resulted in new find of organic deposits near Włodawa. Pollen and plant macrofossils analyses at the Dobropol site proved deposition during the Mazovian (Holsteinian) Interglacial (MIS 11) Pollen spectra indicated strong predominance of Carpinus in the optimum phase (pollen period III), suggesting intensive influence of continental climate in this part of Poland. The paleolake Dobropol was shallow, with many species of rushes in a littoral zone. During the Liviecian (MIS 10) and the Krznanian (MIS 8) Glaciations the reservoir was occupied by an ice-dam lake, in which silt and clay deposition prevailed. The Mazovian Interglacial organic deposits were also recorded in immediate surroundings of the study area. Based on geological and paleobotanical examination of the Dobropol site, the ice sheet of the Krznanian Glaciation seemed to have reached at least the southern part of Włodawa. The ice sheet has not covered presumably the whole study area as its advance occurred in several lobes. The surroundings of Włodawa in the West Polesie Region are the third largest Mazovian paleo-lakeland area in Poland, apart from the vicinities of Biała Podlaska and the Łuków Plain.

10

Znalezisko kości ssaków plejstoceńskich w Garwolinie (Nizina Mazowiecka)

Żarski M., Jakubowski G., Ploch I.

Przegląd Geologiczny

|

2014

|

Vol. 62, nr 10/1

525--531

EN

Remains of woolly mammoth, woolly rhinoceros, bison, reindeer and horse bones were found in 2006 y in gravel pit in Wilga Valley near Garwolin. The most numerous represent the mammoth bones: fragments of skull, teeth, and pelvis with biting trace by predators. The bones were found in the fluvial sands and gravels at the depth of 5–6 m below the ground surface. Geological studies have identified the origin and age of the deposits for the period of Vistulian. The age of mammoth bones in two analysis used 14C method is between 38 and 46 ka and is correlated with the Grudziadz Interstadial. Below the Vistululian sands and gravels are located tills of the Wartanian Glaciation, and above Holocene peat.

11

Osady lodowcowe na przedpolu Tatr w rejonie Toporowej Cyrhli i Niżniej Palenicy Pańszczykowej

Derkacz M., Marcinkowski B., Żarski M.

Przegląd Geologiczny

|

2009

|

Vol. 57, nr 1

80-84

EN

Tills in fluvioglacial cone of Sucha Woda Valley near Toporowa Cyrhla and Niżnia Palenica Pańszczykowa were recognized during mapping Tatra Mountains in scale 1 : 10 000. Tills with big boulders occur outside maximum range of Würm Glaciation end moraines and probably were accumulated by glacier of Riss Glaciation. Grain size composition, petrographical content (grains 5–10 mm) and compositions of heavy minerals (grains 0.1–0.25 mm) were investigated in tills. Dusty and clay fraction prevails (50–70%) above sandy and gravel fraction in these sediments. Gravel of granite without sandstone predominates in samples from Toporowa Cyrhla and gravels of sandstone with granite prevail in deposits of Niżnia Palenica Pańszczykowa. Granite in tills deposits occur in upper part of Sucha Woda Valley near Hala Gąsienicowa. Sandstone occur in middle and lower part of valley. Different petrographical content of samples from Toporowa Cyrhla and Niżnia Palenica Pańszczykowa could indicate various glaciers accumulated tills or various age of investigated sediments. Non-resistant minerals and magnetite prevail among heavy minerals. These investigations suggest glacial origin of these deposits and delimit bigger range of glacial tills by this day.

12

Struktury glacitektoniczne w strefie maksymalnego zasięgu zlodowacenia Warty w rejonie huty radoryskiej (Wysoczyzna Żelechowska)

Żarski M., Krysiak Z.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2009

|

T. 194

119--128

PL

Maksymalny zasięg lądolodu warty na Wysoczyźnie Żelechowskiej sięgał po dolinę dolnego Wieprza. Strefie maksymalnego zasięgu towarzyszą moreny czołowe i zaburzenia glacitektoniczne. Morena czołowa w Hucie Radoryskiej powstała w wyniku spiętrzenia i odkłucia piasków i żwirów wodnolodowcowych przez lądolód zlodowacenia warty. Sytuacja geomorfologiczna otoczenia odsłonięcia oraz wykonane pomiary mezostruktur glacitektonicznych pozwoliły wyróżnić trzy etapy ewolucji czoła lądolodu: fazę postoju, fazę nasunięcia i fazę recesji. Główny kierunek kompresji (z NE na SW) 20–50°, wyznaczony na podstawie mezostruktur, odpowiada kierunkowi nasuwania się lądolodu. Geometryczny układ i rozkład przestrzenny wszystkich mezostruktur dowodzi, że są to struktury drugiego rzędu względem wielkiego odkłucia cylindrycznego w którego obrębie się znajdują. Uzyskane wyniki świadczą o dużej dynamice lądolodu zlodowacenia warty na badanym obszarze.

EN

End moraines and glaciotectonic disturbances occur in the zone of Wartanian Glaciation maximum extent, reaching the Wieprz valley in the Ż̄elechów Upland. The end moraine at Huta Radoryska was formed by décollement and upthrusting of glaciofluvial sands and gravels due to the Wartanian ice-sheet advance. Geomorphological setting of the outcrop vicinity and mesostructural analysis have allowed us to distinguish three stages of glacier-front evolution: stopping stage, advance stage and recession stage. The main compression direction (from NE to SW) of 20–50°, determined from mesostructural data – was the direction of ice movement. Geometrical arrangement and distribution in space of all the mesostructures are related to the giant cylindrical shear inside which they occur. Research results show strong dynamics of the Wartanian ice-sheet in the study area.

13

Pozycja stratygraficzna osadów dolnego plejstocenu w południowej części Niziny Południowopodlaskiej - dyskusja merytoryczna

Woronko B., Żarski M., Bujak Ł.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2007

|

nr 425

87-103

PL

W trzech wierceniach Budziska (ark. Okrzeja), Wola Chomejowa i Kolonia Bronisławów (ark. Adamów), wykonanych na potrzeby Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000 w południowej części Niziny Południowopodlaskiej, stwierdzono duże rozbieżności w wynikach wykonywanych analiz. Analiza obtoczenia i zmatowienia ziarn kwarcowych frakcji piaszczystej stwierdza, że charakteryzuje je bardzo wysoki udział ziarn kształtowanych w środowisku eolicznym. Natomiast wyniki analizy palinologicznej korelują badane osady z miocenem lub eocenem, t.j. okresami, w których nie notuje się obecności procesów eolicznych. Ponadto wyniki analizy minerałów ciężkich i uziarnienia badanych osadów pozwalają sądzić, że najprawdopodobniej osady poniżej gliny sanu 1 można korelować ze schyłkiem preglacjalnym lub z okresem bezpośrednio poprzedzającym nasunięcie najstarszego na tym terenie lądolodu zlodowacenia narwi. Ochłodzeniu towarzyszył intensywny rozwój procesów eolicznych na obszarach znajdujących się w strefie peryglacjału, rozciągającej się na południe od maksymalnego zasięgu tegoż lądolodu. Transportowany przez wiatr materiał był składany w dolinach rzecznych. Neogeńska flora notowana w analizowanych osadach najprawdopodobniej znajduje się na wtórnym złożu. Może być związana z intensywną erozją starszych osadów przez wody rzeki pra-Wieprza lub pra-Krzny.

EN

Sedimentological analysis were preformed on samples taken from three boreholes: Budziska (Okrzeja sheet), Wola Chomejowa and Kolonia Bronisławów (Adamów sheet) drilled for need of the Geological map of Poland in a scale 1:50,000 in the southern part of the Southern Podlasie Lowland. Some significant discrepancies in certain features of the sediments are observed: high share of rounded and frosted quartz sand grains show aeolian environment of sedimentation. However according to the results of palynological analysis, the sediments were deposited in Miocene or Eocene periods, when aeolian processes are thought to be rather absent. Moreover, results of heavy minerals analysis and sieving analysis allow to infer that sediments lying under glacial till of San 1 can be correlated with the end of Preglaciation or with a period directly preceding oldest glacial transgression in this area, the Narevian Glaciation. During climate deterioration aeolian processes intensified in the periglacial zone south of the maximum glacial extend. Wind transported material was accumulated in river valleys. Neogene flora found in these sediments was probably redeposited and originated from older sediments eroded by the pra-Wieprza or pra-Krzna rivers.

14

Wyniki badań geologicznych i archeologicznych na stanowisku Huta Radoryska 1 (Polska południowo-wschodnia)

Żarski M., Przeździecki M., Przasnyska J.

Przegląd Geologiczny

|

2006

|

Vol. 54, nr 3

238-244

EN

The flint material found in 2001 on the dune surface at Huta Radoryska in South-Podlasian Lowland near Żelechów is associated with human activity. The dune is located at Mała Bystrzyca depression. This depression, filled with the Wartanian silts, Eemian, Vistulian sands and Holocene peats, was formed after dead ice had thawed during deglaciation of the Wartanian ice sheet. The dune is built from eolian sands, mainly accumulated in the Late Vistulian (the Younger Dryas). The palaeosol (podsolic), formed in the Atlantic Period, occurs in the upper part of the dune. There were flints (344) pieces within humus horizon A1 of this palaeosol and above it. Flint cores and tools were recognised among flints. Most of the artefacts were connected with the Mesolithic (the Komornica and Chojnice-Pieńki Culture). Few Late Palaeolithic and Bronze Age flint artefacts were also found. Human activity have lasted for over 10 thousand years on this dune.

15

Nowe stanowiska interglacjalne w rejonie dolin Wilgi i Okrzejki na Wysoczyźnie Żelechowskiej (Polska południowo-wschodnia)

Żarski M., Nita M., Winter H.

Przegląd Geologiczny

|

2005

|

Vol. 53, nr 2

137--144

EN

Lake sediments of the Mazovian Interglacial were found in boreholes Kasyldów and Wola Okrzejska 48, and deposits of the Eemian Interglacial were discovered in Wola Okrzejska 49 and Szczepaniec bore-holes. The pollen succession recorded in the lacustrine sediments in the pro-files Kasyldów and Wola Okrzejska 48 is characteristic for the Mazovian Interglacial, and those from the profiles Wola Okrzejska 49 and Szczepaniec typical for the Eemian Interglacial. The biogenic sediments in the Kasyldów and Wola Okrzejska (48) were accumulated in lakes, formed after meltdown of the Sanian 2 (Wilgian) ice-sheet. These sites are located within the Mazovian Lakeland, in the south-east of the Żelechów Upland. The glacial horizon of the Sanian 2 (Wilgian) Glaciation occurs under Mazovian sediments. The fluvioglacial deposits of the Wartanian Glaciation cover the lacustrine sediments. The Eemian sites at Wola Okrzejska 49 and Szczepaniec are located in the Okrzejka River valley, which was formed after the Wartanian Glaciation. The silts of the Wartanian Glaciation occur below Eemian deposits. The sands of the Vistulian Glaciation and peats of the Holocene cover the lacustine deposits of the Eemian Interglacial. These sites are important for stratigraphy of sediments, which fill the Okrzejka, Wilga and Mała Bystrzyca valleys.

16

Reinterpretacja geologiczno-stratygraficzna osadów interglacjału mazowieckiego w Wylezinie koło Ryk

Krupiński M. K., Żarski M., Nawrocki J.

Przegląd Geologiczny

|

2004

|

Vol. 52, nr 8/1

683-–692

EN

Rühle (1968) discerned the Wylezin Interstadial (or Interglacial) in the profile Wylezin 1. The lacustrine deposits occur above the tills of the Maximum Stadial and under sediments of the Mazovian-Podlasian Stadial of the Middle Polish Glaciations. Dyakowska (1969) correlated the lake sediments with Mazovian Interglacial. Clays of the Łukowian Interstadial occur between tills of the Krznanian and Maximum Stadials of the Middle Polish Glaciations.The boreholes Wylezin WN.1/99 and WN. 2/99 were drilled for geological maping, near profile Wylezin 1. The pollen succession in the lake sediments in the profile Wylezin is characteristic for the Mazovian Interglacial. Seven local pollen zones were identified in the pollen diagram fromWylezinWN.1/99. Three glacial horizons of the South Polish Glaciation (Wilgian (Sanian 2), Sanian 1, and Nidanian) occur below Mazovian sediments. The sands of the Odranian and Vistulian Glaciations cover the lacustrine sediments. The glacial and fluvial deposits of the Odranian and Wartanian Glaciations are documented in the section Niwa Babicka. The samples from Wylezin and Niwa Babicka boreholes were investigated with palynological, lithological/petrographic and magnetostratigraphic methods. The Pleistocene sediments fromWylezin were accumulated in the Brunhes palaeomagnetic epoch, but Quaternary deposits from Niwa Babicka were accumulated in the Matuyama and Brunhes palaeomagnetic epochs. Thus, the stratigraphic interpretation of profile Wylezin 1 by Rühle is erroneous.

17

Pleistocene river valleys and ice sheet limits in the Southern Mazovian Lowland, central Poland

Żarski M.

Geological Quarterly

|

2002

|

Vol. 46, No 2

147-164

EN

The buried and present-day Vistula valleys has developed along tectonic linear structures of NW-SE trend. The Vistula river valley and its tributaries essentialy maintained their courses during the Małopolanian, Ferdynandovian, Mazovian and Eemian interglacials. During the Małopolanian, Mazovian, Ferdynandovian interglacials the gradient of the buried Vistula valley was 0.57?, while during the Eemian Interglacial and during deposition of Vistulian terraces and Holocene flood plain deposits it was about 0.34?, due to from tectonic movements. The width of the buried Vistula valley was the greatest during the Eemian Interglacial (15 km) and during the Vistulian (17 km) when strong lateral erosion occurred. The stratigraphy of the Quaternary deposits is based on palynologically documented sites of the Ferdynandovian, Mazovian and Eemian interglacials. This region was covered by ice sheets of the Nidanian, Sanian, Wilgian, Liviecian, Odranian and Wartanian glaciations during eight advances. Liviecian and Wartanian Glaciation maximum limits were determined in the study area. Interstadial fluvial deposits, between the premaximum and maximum stadials of the Odranian Glaciation, were recognised and termed sediments of the Gniewosznian Interstadial. The deposits of the Wartanian Glaciation have been TL dated at 146-203 ka BP and the Odranian at 212-280 ka BP.

18

Nowe późnoplejstoceńskie stanowisko paleontologiczno - archeologiczne w Jaskini Komarowej na Wyżynie Częstochowskiej - sprawozdanie wstępne

Gierliński G., Jakubowski G., Piasecki K., Urbanowski M., Żarski M.

Przegląd Geologiczny

|

1998

|

Vol. 46, nr 10

1019-1022

PL

W trakcie badań geologicznych w Jaskini Komarowej w Kielnikach woj. Częstochowskie odkryto bogaty zespół kości zwierzęcych. W pozyskanym materiale przeważają szczątki niedźwiedzia jaskiniowego, występują także liczne kości innych ssaków (m. in. jeleń, łoś) oraz ptaków. Większość okazów pochodzi z warstwy C, wstępnie datowanej na podstawie cech litologicznych na wczesną część stadiału leszczyńsko-pomorskiego, której wiek bezwzględny szacuje się na ok. 30-22 tys. BP (Lindner, 1992). W osadach tych znaleziono również szczątki ludzkie składające się z czterech niewielkich fragmentów kości czaszki. Stan zachowania i niektóre cechy morfologiczne sugerują znaczny wiek tych znalezisk. Ponadto wiele kości zwierzęcych pochodzących z warstwy C nosi ślady intencjonalnej obróbki. Jakkolwiek brak narzędzi kamiennych i niejasność co do homogeniczności zespołu uniemożliwiają powiązanie wymienionych znalezisk z konkretną kulturą archeologiczną, Jaskinia Komarowa wydaje się być niezwykle interesującym stanowiskiem, wymagającym dalszych badań. Jednocześnie zważywszy na częste naruszenia osadów jaskiniowych przez grupy odwiedzających ją turystów wymaga ona skutecznej ochrony.

19

The first Polish find of Lower Paleocene crocodile Thoracosaurus Leidy, 1852 : geological and palaeontological description

Żarski M., Jakubowski G., Gawor-Biedowa E.

Kwartalnik Geologiczny

|

1998

|

Vol. 42, nr 2

141-160

EN

Skeletal remains of crocodile of the genus Thoracosaurus Leidy, 1852 were discovered by M. Żarski in Lower Paleocene gaizes in the neighbourhood of Kazimierz Dolny. They consist of a part the vertebral column containing the last dorsal vertebra, the sacrum and eight caudal vertebrae. The age of the deposit was determined by means of micro- and macrofauna; they were dated as middle Danian. In the absolute chronological scale it was the period between 64,5 and 62,5 m.y. ago. The study of pelecypods and gastropods makes it possible to assume that the sea in which the crocodilian lived was a shallow basin with water temperature of about 180C. The presence of tree trunks in the layer containing the crocodilian skeleton suggest closeness to land. The foraminifers occurring in the Greensand, the hard limestone 'hardground' and the opokas were also studied.

PL

Artykuł przedstawia wyniki geologicznego i paleontologicznego opracowania profilu w Kamiennym Dole, w którym M. Żarski w 1995 r. odkrył fragment szkielety krokodyla z rodzaju Thoracosaurus Leidy, 1852. Prace prowadzono w ramach tematu finansowanego przez Państwowy Instytut Geologiczny pod kierunkiem M. Żarskiego w zespole: G. Jakubowski, E. Gawor-Biedowa i M.Machalski. Omawiane odsłonięcie znajduje się w wąwozie nie opodal Kazimierza Dolnego nad Wisłą. Profil zaczyna się opokami górnego mastrychtu kilkumetrowej miąższości, należącymi do poziomu biostratygraficznego Belemnellakazimiroviensis (Hoploscaphites constrictus crassus). E. Gawor-Biedowa (1992) stwierdziła w tych utworach otwornice charakterystyczne dla górnego mastrychtu: Bolivina alexandrae Gawor-Biedowa oraz B. Praecrenulata Gawor-Biedowa, a także Praeglobobulimina imbricata (Reuss), Osangularia peracuta (Lipnik) i Anomalinoides pinguis (Jennings). Opoki przechodzą w twardy wapień, który uległ według M. Machalskiego lityfikacji dopiero w danie. Autorzy pryzyjęli graice między kredą i trzeciorzędem w stropie twardego wapienia podobnie jak K. Pożaryska (1967). W piaszczystych wypełnieniach nor po bezkręgowcach znajdujących się w twardym wapieniu występuje ubogi zespół otwornic paleoceńskich. W profilu zidentyfikowano także paleoceńskie małże, takie jak np. Cucullaea volgensis Barbit de Marny, 1874. W nadległym piaskowcu glaukonitowym, z poziomem konkrecji fosforytowych w stropie, stwierdzono typowy zespół otwornic dolnopaleoceńskich z pojedynczymi otwornicami kredowymi. Zostały tu także zidentyfikowane belemnity z grupy Belemnella kazimiroviensis ze szczególnym nagromadzeniem w poziomie fosforytowym. Oprócz gatunków mastrychtckich małży, ostryg, jeżowców i ramienionogów stwierdzono faunę paleoceńską. To przemieszanie gatunków kredowych i trzeciorzędowych w omawianych utworach jest przedmiotem kontrowersji. Chodzi o to, czy utwory te należy zaliczyć do mastrychtu, czy też do paleocenu. Zarówno gatunki otwornic, jak również małżów i ślimaków jednoznacznie określają wiek skał na dolny paleocen, który można korelować z danem środkowym. Powyżej poziomu rezydualnego z fosforytami w piaszczystych gezach znaleziono szczątki krokodyla zachowane w bardzo dobrym stanie. Jest to pierwsze znalezisko fragmentu szkielety krokodyla z rodzaju Thoracosaurus w Polsce i czwarte w Europie pochodzące z osadów dolnego paleocenu z pobliża granicy kreda/trzeciorzęd. Szczątki krokodyli tego rodzaju w osadach tego samego wieku co w Europie znaleziono także w Ameryce Północnej. Badany fragment szkieletu należy do części ogonowej wraz z pokruszonymi kręgami tułowiowymi i krzyżowymi. Na uwagę zasługują charakterystyczne dla krokodyli płytki pancerza. Opisany krokodyl prowadził morsko-lądowy tryb życia, a jego (prawdopodobnie) długi pysk charakterystyczny dla tego rodzaju przystosowany był do łowienia ryb. Znalezisko krokodyla, a także pni drzew w badanych osadach sugerują bliskość lądu. Do oznaczenia gatunkowego niezbędna jest jednak czaszka, której w opisywanym materiale nie znaleziono. Analiza ślimaków i małżów pozwala przypuszczać, że morze, w którym żył krokodyl, nie przekraczało 80 m głębokości, temperatura wody wynosiła około 180C, a zasolenie miało charakter pełnomorski.