Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Struktura populacji, kondycja, masa i przyrost długości wędrownej formy stynki (Osmerus eperlanus L.) z Zatoki Pomorskiej

Rybczyk A., Czerniejewski P., Keszka S., Brysiewicz A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2018

|

T. 18, z. 2

69--83

EN

The seasonality and catching of smelt in the Pomeranian Bay were analyzed. The growth rate of this species was analyzed based on the readings of the otoliths from 230 fishes caught during the monitoring catches. The average total length and standard length as well as the weight of smelt were respectively 141.76 mm (±25.18), 120.54 mm (±21.73) and 16.41g (±11.25). Between males and females the small, statistically insignificant differences were noted. Due to the linear correlation between R and TL, the back readings were made in the variant of Rosa–Lee. The obtained empirical datas were used to theoretically increase the length by model: von Bertalanffy, Ford–Walford, polynomial of the 2nd degree and modified power function. Among the mathematical models used in the paper, the growth of the fish most suited to back readings turned out to be a modified power function. The relation between the total lengths and the weights of the smelts from the waters of the Pomeranian Bay is described by the equation for the whole material: y = 0.0015x3.4633.

PL

Przeanalizowano sezonowość i współczesne połowy stynki w Zatoce Pomorskiej. Na tym tle, na podstawie odczytów na otolitach 230 stynek złowionych w czasie połowów monitoringowych, przeanalizowano tempo wzrostu tego gatunku. Średnia długość całkowita i długość ciała oraz masa jednostkowa złowionych stynek wyniosła odpowiednio 141,76 mm (±25,18), 120,54 mm (±21,73) oraz 16,41 g (±11,25). Zanotowano niewielkie, nieistotne statystycznie różnice między samcami a samicami. Z uwagi na prostoliniową zależność między promieniem łuski (R) i całkowitą długością ciała (TL) odczyty wsteczne wykonano w wariancie Rosy–Lee. Uzyskane dane empiryczne wykorzystano do obliczenia teoretycznego wzrostu długości stynki z użyciem matematycznych modeli wzrostu: von Bertalanffy’ego, Forda–Walforda, wielomianu 2. stopnia i zmodyfikowanej funkcji potęgowej. Spośród zastosowanych modeli wzrostu ryb najbardziej dopasowanym do odczytów wstecznych okazała się zmodyfikowana funkcja potęgowa. Zależność między długością całkowitą a masą jednostkową stynki z wód Zatoki Pomorskiej opisuje równanie dla całego materiału: y = 0,0015x3,4633.

2

Możliwości wędkarskiego wykorzystania małych, śródpolnych zbiorników wodnych na tle warunków środowiskowych

Brysiewicz A., Czerniejewski P.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2018

|

T. 18, z. 3

5--20

PL

W artykule przedstawiono podstawowe parametry określające presję połowową na 8 niewielkich zbiornikach wodnych na terenach rolniczych w województwie zachodniopomorskim. Oceniono warunki siedliskowe ryb i zróżnicowanie chemiczne wód w poszczególnych zbiornikach. Przedstawiono ichtiofaunę złowioną przez wędkarzy w każdym akwenie, określono współczynnik stałości występowania (Ci) i dominacji (Di) gatunków. Badania hydrochemiczne nie wykazały podwyższonego poziomu biogenów w badanych zbiornikach wodnych w porównaniu z akwenami o większej powierzchni. Łącznie ze wszystkich 8 zbiorników w dwuletnim cyklu badawczym odłowiono 501 ryb należących do 9 gatunków. Wśród złowionych ryb zanotowano największą liczbę karasi pospolitych (Carassius carassius L.), których łącznie w okresie dwóch lat badań złowiono 127 szt. Nieco mniej odłowiono okoni (Perca fluviatilis L.) i płoci (Rutilus rutilus L.) – w obu przypadkach po 92 osobniki. Największą wartość współczynnika dominacji odnotowano w odniesieniu do karasia pospolitego (25,25%), a najmniejszy – jazia (Leuciscus idus L.) (0,20%). Również największe wartości współczynnika stałości występowania (Ci) stwierdzono w przypadku karasia pospolitego (87,5%) i nieznacznie niższy – lina (Tinca tinca L.) (75,0%). W dwuletnim cyklu prowadzonych badań rozdano 99 ankiet wędkarskich, a zbiornikiem wodnym, na którym poławiało najwięcej wędkarzy, był ZW1 (35 wędkarzy).

EN

The article presents the basic parameters determining the fishing pressure on 8 ponds located on agricultural areas in West Pomeranian Region. The habitat conditions of fishes were assessed and the hydrochemical differentiation of individual ponds was given. The ichthyofauna caught by anglers in each ponds was presented, coefficient of occurrence (Ci) and dominance of ichthyofauna (Di) were determined. Hydrochemical studies did not show elevated nutrient levels in each reservoir water. In total, from all 8 ponds in a two-year study cycle, 501 fish belonging to 9 species were caught. Among the fish caught by anglers, the largest number of crucian carp (Carassius carassius L.) was recorded, a total of 127 fish of this species were caught in two years of research. Then the most frequently caught fish were perch (Perca fluviatilis L.) and roach (Rutilus rutilus L.) – in both cases 92 individuals. The highest dominance coefficient was recorded in crucian carp (25.25%), and the lowest was recorded in ide (0.20%). Also, the highest values of coefficients of constancy were found in crucian carp (87.5%), and tench (75.0%). In a two-year cycle of research, 99 angling questionnaires were distributed, and ZW1 (35 anglers) was the largest water reservoir with the largest number of anglers.

3

Eksploatacja wędkarska oraz poziom biogenów wprowadzanych do jezior w zanętach wędkarskich na przykładzie zlewni górnej Myśli

Czerniejewski P., Brysiewicz A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2018

|

T. 18, z. 1

23--35

PL

W pracy przedstawiono wartości podstawowych parametrów określających presję wędkarską na 5 jeziorach położonych w zlewni górnej Myśli na Pojezierzu Myśliborskim. Badania przeprowadzono metodą ankietową, rozdając 271 ankiet wędkarskich podczas zakupu zezwoleń do połowu ryb. Ponadto kilkakrotnie w miesiącu przeprowadzono wizje terenowe nad każdym z jezior, w celu określenia liczby wędkujących. W strukturze ryb poławianych przez wędkarzy dominują karpiowate: płoć (31,2%), leszcz (23,5%) i lin (8,3%), z niewielką ilością ryb drapieżnych (szczupak 12,8%, okoń 7,6%, sandacz 3,6% i węgorz 2,1%). Łączny udział ryb karpiowatych wynosi 72,0%, co oznacza, że jeziora mogą znajdować się w stanie dość znacznie posuniętych procesów eutrofizacji. W ciągu jednego dnia statystyczny wędkarz odławia 0,54 kg ryb, a łączna masa pozyskanej ichtiofauny ze zbiorników w trakcie 365 dni połowów wynosi 10 052,1 kg ryb. Wykazano wzrost masy poławianych ryb wraz ze wzrostem ilości zanęty wrzucanej do wody. Analiza bilansu biogenów wykazała niestety niekorzystne oddziaływanie stosowania zanęt przez wędkarzy na jakość środowiska wodnego, mierzoną wzrostem ładunku fosforu i azotu.

EN

The article presents the basic parameters determining the fishing pressure on 5 lakes located in the basin of the Myśla in Myślibórz Lakeland. The carp species: roach (31.2%), bream (23.5%) and tench (8.3%), with a small number of predatory fish (pike 12.8%, perch 7.6%, pike-perch 3.6% and european eel 2.1%). The total share of carp fish is 72.0%, which means that the lakes may be in a state of fairly advanced eutrophication processes. Within one day, the angler fish catches 0.54 kg of fish and the total weight of the fish taken from the tank during 365 days of fishing is 10 052.1 kg of fish. The weight of the fish caught was increased with the increase in the amount of groundbait thrown into the water. Unfortunately, the analysis of biogen balance showed the unfavorable impact of the use of groundbaits by anglers on the quality of aquatic environment measured by the increase of phosphorus and nitrogen.

4

Condition and population structure of the round goby (Neogobius melanostomus Pallas, 1811) in Szczecin Lagoon in 2010–2014

Czerniejewski P., Brysiewicz A.

Journal of Water and Land Development

|

2018

|

no. 37

49--55

EN

The round goby (Neogobius melanostomus Pallas, 1811) is one of the most invasive fish species in the world, including Poland. 300 fish of this species were collected in the waters of Szczecin lagoon between 2010 and 2014 and examination of the size, sex and age structures of the population and of the condition of the fish was performed. Total length and standard length of all the collected fish amounted to 149.2 mm (±42.21) and 128.1 mm (±38.65), respectively. The age structure of the fish consisted of nine generations, with clear prevalence of the fish aged 3+ and 4+. Mean values of condition factors for the whole fish sample amounted to 0.20 (±0.02). However, no statistically significant differences in particular years were observed (ANOVA, p > 0.05), but the condition of the fish between 2010 and 2011 was slightly higher than between 2013 and 2014. The obtained results indicate that the Szczecin Lagoon environment provides this species with favourable living conditions and it can be stipulated that the quantity of individuals of this fish species will increase.

PL

Babka bycza (Neogobius melanostomus Pallas) jest jednym z najbardziej inwazyjnych gatunków ryb na świecie, w tym również w Polsce. W latach 2010–2014 z wód Zalewu Szczecińskiego pozyskano 300 os. tego gatunku i wykonano badania struktury wielkościowej, płci i wieku populacji oraz kondycji odłowionych ryb. Średnia długość całkowita ciała (TL) oraz długość ciała (SL) wszystkich złowionych ryb wyniosła odpowiednio 149,2 mm (± 42,21) i 128,1 mm (±38,65). Struktura wieku złowionych ryb składała się z 9 roczników, z wyraźną dominacją ryb w wieku 3+ i 4+. Wartości średnie współczynników kondycji dla całej próby ryb wyniosły 0,20 (±0,02), przy czym nie zanotowano różnic istotnych statystycznie w poszczególnych latach (ANOVA, p > 0,05), jakkolwiek kondycja ryb w latach 2010–2011 była nieznacznie lepsza niż w latach 2013–2014. Uzyskane wyniki wskazują, że środowisko Zalewu Szczecińskiego zapewnia osobnikom tego gatunku odpowiednie warunki do życia i można sądzić, iż liczebność osobników tego gatunku będzie się zwiększała.

5

Badania skuteczności funkcjonowania korytowego systemu podczyszczającego zastosowanego na rzece Młynówka (województwo lubuskie)

Bonisławska M., Rybczyk A., Nędzarek A., Czerniejewski P., Tórz A., Łopata M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 3

52--61

PL

Przeprowadzono roczną ocenę funkcjonowania systemu filtrów wypełnionych kształtkami z polipropylenu i keramzytem, usytuowanych w korycie rzeki, których zadaniem była redukcja zawiesin ogólnych oraz biogenów w wodzie przed jej odprowadzeniem do śródmiejskiego jeziora. Wykazano, że z powodu złej konserwacji i małej ilości zabiegów czyszczących, skuteczność systemu znacznie spadła w stosunku do okresu prawidłowej eksploatacji. Dotyczyło to przede wszystkim wyczerpania możliwości zatrzymywania głównego pierwiastka biogennego – fosforu. W okresie monitorowania obiekt utrzymał zdolność do redukcji zanieczyszczeń organicznych, zawiesin i azotu.

EN

An annual assessment pertaining to the functioning of the filter systems filled with polypropylene and gravelite profiles, located in the river bed, to reduce total suspensions and biogenic compounds in the water before it was directed to the city lake, was carried out. It has been shown that due to poor maintenance and a small number of cleaning operations, the efficiency of the system has decreased considerably, comparing to the period of correct operation. This was mainly related to the exhaustion of the ability to retain the main biogenic element – phosphorus. Througout the monitoring period, the facility retained the ability to reduce organic pollutants, suspended solids and nitrogen.

6

Ocena składu i stanu ichtiofauny niewielkich cieków środkowej i zachodniej Polski przy zastosowaniu Europejskiego Wskaźnika Ichtiologicznego (EFI+)

Brysiewicz A., Czerniejewski P., Wolska M., Kierasiński B., Lipiński J.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2018

|

nr II/1

449--463

PL

Monitoring rzek pod kątem stanu i składu gatunkowego ichtiofauny stanowi jedną z form prowadzenia gospodarki rybackiej wód otwartych. Badania prowadzono na 10-ciu wytypowanych do prac utrzymaniowych ciekach, miały na celu nie tylko określenie składu i zagęszczenia ryb rodzimych i inwazyjnych, ale również poprzez określenie Europejskiego Wskaźnika Ichtiologicznego (EFI+) ocenę stanu ekologicznego wyznaczonych stanowisk w małych ciekach wodnych położonych w dorzeczach Wisły i Odry. W wyniku prowadzonych prac inwentaryzacyjnych odłowiono łącznie 1405 ryb, należących do 24 gatunków. Dominowały gatunki rodzime, jednakże 19% złowionych ryb stanowiły gatunki inwazyjne. Najczęściej spotykanym gatunkiem była płoć (Rutilis rutilus), ale najliczniej notowano kiełbie (Gobio gobio). Na badanych stanowiskach maksymalna wartość Europejskiego Wskaźnika Ocena składu i stanu ichtiofauny niewielkich cieków środkowej i zachodniej polski przy zastosowaniu europejskiego wskaźnika ichtiologicznego (EFI+) Ichtiologicznego wyniosła 0,868. Po podziale na klasy według wartości wskaźnika EFI+ zanotowano, że na większości badanych stanowisk, na których stwierdzono ryby (24 z 28 stanowisk) wartość EFI+ mieściła się w klasie 0,00 - 0,40. Ta stosunkowo mała wartość, świadczyła o słabym stanie siedlisk dla ryb, czego potwierdzeniem były niskie klasy stanu ekologicznego na poszczególnych stanowiskach badawczych. Tylko w przypadku stanowiska 1 na rzece Tywa oraz stanowiska 3 na rzece Czarna-Cedron zanotowano 2 klasę jakości wód. Klasę 3 określono na stanowisku 3 na rzece Tywa. Aż na 15 stanowiskach badawczych stwierdzono klasę 5, która określa zły stan siedlisk ryb i małą ich bioróżnorodność.

EN

River monitoring for the status and species composition of ichthyofauna is one of the forms of open water fisheries management. Research conducted on 10 selected for maintenance works of small rivers was to determine the composition and density of native and invasive fish and estimating the European Fish Index (EFI +) to assess the ecological status of designated sites in these rivers located in the Vistula and Oder basin. A total of 1405 fish, belonging to 24 species, were captured. Native species predominated, however, 19% of the fish caught were invasive species. The most common species was roach (Rutilus rutilus), but the most numerous was the gudgeon (Gobio gobio). At the researched stations, the maximum value of the EFI+ amounted to 0.868. After division into classes according to the value of the EFI + index, the majority of investigated sites where fish were found (24 of 28 sites), the EFI + value was between 0.00 to 0.40. This relatively small value indicated a poor condition of fish habitats, which was confirmed by low classes of ecological status at individual sites. Only in the case of the 1st position in the Tywa river and the 3rd position in the Czarna-Cedron river, there was a water quality class 2. Class 3 was determined at station 3 in the Tywa River. As many as 15 sites have found class 5, which determines the poor condition of fish habitats and low biodiversity.

7

Rozmieszczenie stanowisk inwazyjnego żółwia czerwonolicego (Trachemys scripta elegans) (Wied, 1838) w województwie zachodniopomorskim (północno-zachodnia Polska)

Czerniejewski P., Tański A., Najbar B., Kasowska N.

Chemistry, Environment, Biotechnology

|

2018

|

Vol. 21

42--45

PL

Wody Polski zasiedla jeden rodzimy gatunek żółwi - żółw błotny (Emys orbicularis Linnaeus, 1758), którego najczęściej izolowane populacje na terenie niemal całej Europy sukcesywnie zmniejszają swoje zasięgi. Oprócz powszechnej i postępującej degradacji ich wodnych oraz lądowych siedlisk, w obrębie niektórych stanowisk na ich kondycję wpływa także pojawienie się obcych gatunków zwierząt, w tym żółwia czerwonolicego (Trachemys scripta elegans Wied, 1838). W artykule przedstawiono wyniki obserwacji miejsc bytowania żółwi czerwonolicych na terenie województwa zachodniopomorskiego poczynione w latach 2008-2015. Dotychczas gatunek ten znany był ze stanowisk zlokalizowanych na terenie niemal całej Polski, ale brak było konkretnych doniesień o jego bytowaniu w północno-zachodniej części kraju. W ostatnich latach w tej części kraju notuje się wzrost liczby doniesień stwierdzających występowanie tego gatunku. Dokonane obserwacje uzupełniają informacje na temat rozmieszczenia tego gatunku w Polsce.

EN

Polish waters populated by a native species of turtles - pond turtle (Emys orbicularis Linnaeus, 1758), who is the most isolated population in nearly all European countries gradually reduce their ranges. In addition to the universal and progressive degradation of water and land habitats within certain positions on their condition also affects the appearance of alien species, including red - eared slider (Trachemys scripta elegans Wied, 1838). The article presents the results of observations of living red - eared slider in West Pomerania province made in 2008-2015. So far, this species was known for his positions located throughout almost the entire Poland, but there were no specific reports of its be-ing in the northwestern part of the country. In recent years in this part of Poland there has been an increase in the number of reports of the occurrence of this species. The observations are supplemented by information on the distribution of this species in Poland.

8

Zmiany warunków abiotycznych małej rzeki z uwzględnieniem wpływu wód poprodukcyjnych z hodowli ryb

Bonisławska M., Nędzarek A., Rybczyk A., Czerniejewski P., Żuk B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2017

|

T. 17, z. 4

5--23

PL

Ocena zmian warunków abiotycznych cieku z uwzględnieniem wpływu wód zrzutowych ze stawów karpiowych została wykonana w ciągu 6 miesięcy na górnym odcinku rzeki Młynówki. Wybrane wskaźniki hydrochemiczne wody, pobranej w czterech stanowiskach kontrolnych, oznaczano zgodnie z metodykami APHA. Wody cieku charakteryzowały się typową dla niewielkich rzek północnej Polski zmiennością termiki wody wraz z ich biegiem, lekko zasadowym odczynem (pH = 7,5– 7,7) dobrym natlenieniem – stężenie tlenu rozpuszczonego w wodzie (ang. DO – dissolved oxygen) zawierało się w przedziale 7,4–9,1 mg O2∙dm-3, a natlenienie 67,6–76,7% O2, z wyjątkiem miesięcy zimowych. Zawartość materii organicznej (BZT5, ChZTCr, chlorofil a) charakteryzowała się dużą zmiennością i sezonowością z biegiem rzeki. Dla BZT5 wartości zawierały się w przedziale 3,8–9,5 mg O2∙dm-3, dla ChZTCr 8,4–73,9 mg O2∙dm-3, a dla chlorofilu a w przedziale 3,7–94,1 mg•m-3. Badany odcinek rzeki należy uznać za zasobny w pierwiastki biogeniczne. Średnie stężenie azotu nieorganicznego wynosiło 2,166 mg N∙dm-3 , a fosforu reagującego 0,078 mg P∙dm-3, wartości te były odpowiednio 18 i 7,8 razy większe od koncentracji notowanych w wodach niepoddanych antropopresji. Wykazano podwyższone, niespełniające wymogów dla ryb karpiowatych wartości BZT5, zawiesiny ogólnej (ang. TSS – total suspended solids), N-NO2 - i fosforu całkowitego (ang. TP – total phosphorus). Na jakość wody w rzece Młynówce istotny wpływ, oprócz naturalnych czynników hydrologicznych i zlewniowych, mogą mieć wprowadzane wody poprodukcyjne ze stawów karpiowych.

EN

Changes in abiotic conditions, considering the effect of water discharged from carp ponds were assessed in the upper section of the Młynówka River (within 6 months). The analyses of hydrochemical indicators were conducted according to methodology recommended by APHA. The river’s water was characterised by a variation in temperature with the distance from the source, which is typical of rivers of northern Poland, slightly alkaline reaction (pH = 7.5–7.7), good oxygenation (DO – dissolved oxygen concentration within 7.4–9.1 mg O2∙dm-3, oxygenation 67.6–76.7% O2) except for winter months. Organic matter content (BOD5, CODCr , chlorophyll a) was characterised by a large seasonal variation and varied with the river course. For BOD5 the values were within 3.8–9.5 mg O2 dm-3, for CODCr within 8.4–73.9 mg O2∙dm-3 and for chlorophyll a within 3.7–94.1 mg∙m-3. The studied river section should be regarded as rich in biogenic substances. The mean concentration of inorganic nitrogen was 2.166 mg N∙dm-3 and the reactive phosphorus 0.078 mg P∙dm-3, the values were respectively 18 and 7.8 times higher than those recorded for waters not subject to anthropopressure. The values of BOD5, TSS (total suspended solids), N-NO2- and TP (total phosphorus) were increased, not meeting the requirements for cyprinid fishes. Besides the natural hydrological and catchment area features, the water quality in the Młynówka River was significantly affected by the discharge of water from the carp ponds.

9

Interpopulation Variation in Growth and Life-History Traits of the Non-Native Juvenile Pumpkinseed Lepomis gibbosus (L., 1758), in Cooling Water of a Power Plant in the Lower Stretch of the Oder River, Poland

Domagała J., Czerniejewski P., Pilecka-Rapacz M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2017

|

Tom 19

96--121

EN

Pumpkinseed Lepomis gibbosus, Linnaeus (1758) is a non-native fish species, which the largest population in Poland inhabits warm canal of a “Dolna Odra” Power Plant. Until now, the growth in length and weight and changes the gonad’s maturity of adults individual of this species were carried out. The aim of this study was to evaluate the effect of high water temperature on the seasonal changes in the length, weight, condition, and the number of sclerites, with particular emphasis on length (S0) at which in this species the scales start forming. The research material included 341 pumpkinseed individuals in age 0+ (305 ind.) and 1+ (36 ind.) caught during monthly catches (electrofishing). The fish was weighted (W, g) to the nearest 0.1 g, measured (TL, SL, mm) and their conditions was determined by the coefficient Fulton (K). In addition, number of sclerites (S) on scales and the time of setting up the annual ring were determinated. The biggest monthly increases in mean length - SL (more than 0.5 cm/month) and increases of mean weight W (above 0.7 g / month) in the fish were recorded in the months of highest thermals water (July, August) (ANOVA, p <0.001). The decrease of water temperature in the warm channel in the autumn and winter months, resulted in reduction of monthly growth of fish. Analysis of regression between length (SL) and the length of the scale radius (Po) took the form of a linear function: SL = 1.5813 + 3.1424 * Po (R = 0.91029, p = 0.0000) and showed that the length at which in this species the scales start forming is 1,58cm. Number of sclerites (S) on scales of juvenile pumpkinseed has grown at an annual cycle of 8.20 ± 0.78 (in June) to 27.37 ± 5.18 (in May of the following year). In April and May the fish were recorded already formed on scales a year ring and respectively 1.38 ± 0.55 and 3.40 ± 1.02 sclerites of the second year of life. Moreover, the number of sclerites (S) on pumpkinseed’s scales proportionally increased to the length of this species according to the formula: S = -0.8441 + 5.0880 * SL (R = 0.95682, p <0.001).

PL

Bass słoneczny Lepomis gibbosus, Linnaeus (1758) jest gatunkiem nierodzimym, którego najliczniejsza populacja w Polsce zasiedla kanał ciepły elektrowni "Dolna Odra". Dotychczas na osobnikach dorosłych tego gatunku przeprowadzono analizy wzrostu długości i masy oraz zmian dojrzałości gonad. Celem niniejszej pracy była ocena wpływu podwyższonej termiki wody na wielkość sezonowych zmian długości, masy i kondycji oraz liczby sklerytów, ze szczególnym uwzględnieniem długości (S0) przy której zakłada się łuska. Materiał do badań stanowiły osobniki młodociane w wieku 0+ (305 szt.) i 1+ (36 sztuk.) złowione podczas prowadzenia comiesięcznych elektropołowów. Ryby ważono (W, g) z dokładnością do 0,1g, zmierzono (TL, SL, mm) oraz określano ich kondycje za pomocą współczynnika Fultona (K). Ponadto na łuskach oszacowano liczbę sklerytów oraz termin zawiązywania się pierścienia rocznego. Największe miesięczne przyrosty długości SL (powyżej 0,5cm/miesiąc) oraz masy jednostkowej W (powyżej 0,7 g/miesiąc) u badanych ryb zanotowano w miesiącach o najwyższej termice wody (lipiec, sierpień) (ANOVA, p<0,001). Spadek temperatury wody w kanale ciepłym, w miesiącach jesienno- zimowych, powodował zmniejszanie się przyrostów miesięcznych ryb. Analiza regresji pomiędzy długością (SL) a długością promienia oralnego łuski (Po) przybrała postać funkcji liniowej: SL = 1,5813 + 3,1424*Po (R = 0,91029, p = 0,0000) i wykazała, iż długość przy której zakłada sie łuska u tego gatunku wynosi 1,58cm. Liczba sklerytów (S) na łuskach młodocianego bassa slonecznego wzrastała w cyklu rocznym od 8,20 szt. ±0,78 (w czerwcu) do 27,37 szt. ±5,18 (w maju następnego roku). W kwietniu i w maju u ryb zanotowano założony już pierścień roczny i odpowiednio średnio 1,38 szt. ±0,55 oraz 3,40 szt. ±1,02 sklerytów drugiego roku życia. Ponadto stwierdzono, że liczba sklerytów (S) na łusce bassa słonecznego rośnie proporcjonalnie do wzrostu długości tego gatunku zgodnie ze wzorem: S = -0,8441 + 5,0880*SL (R = 0,95682, p<0,001).

10

Inwazja babki byczej Neogobius melanostomus (Pallas 1814) w estuarium Odry

Czerniejewski P., Kasowska N.

Chemistry, Environment, Biotechnology

|

2017

|

Vol. 20

59--62

PL

Naturalnym miejscem występowania babki byczej (Neogobius melanostomus) jest rejon Pontokaspijski: zlewiska morza Azowskiego, Czarnego i Kaspijskiego [1], wykazując w ostatnich dekadach gwałtowną ekspansję w Europie [2]. W estuarium Odry po raz pierwszy babki bycze złowione były na początku XXI wieku w Zatoce Pomorskiej [3]. W polskiej części Zalewu Szczecińskiego w 2009 roku, [4], potwierdzili obecność tych ryb. Natomiast w latach 2013-2014 babki bycze licznie notowano w tych akwenach, a nawet w Odrze na wysokości Szwedt i Widuchowej [5]. Biorąc powyższe pod uwagę, jak również negatywny wpływ babki byczej na środowisko wodne, zasadne jest podjęcie badań monitoringowych dotyczących ważniejszych cech biologicznych i populacyjnych.

EN

Natural place of occurrence round goby (Neogobius melanostomus) is Caspian area: catchment Sea of Azov, Black Sea and Caspian Sea [1], where in the last decades was a rapid expansion in Europe [2]. In the estuary of the Oder River in the Pomeranian Bay for the first time round goby was caught in the early twenty-first century [3]. In the Polish part of the Szczecin Lagoon in 2009 [4] confirmed the presence of these fish. Whereas in 2013-2014 round goby was many times recorded in these areas, and even in the Odra River at the height of Szwedt and Widuchowa [5]. Considering the above, as well as the negative impact round goby on the aquatic environment, it is reasonable to undertake monitoring study about important biological characteristics and population.

11

Growth Rate, Age and Size Structure of the Alien Pumpkinseed, Lepomis gibbosus (L., 1758) Population from a Heated-water Discharge Canal of a Power Plant in the Lower Stretch of the Oder River, Poland

Domagała J., Czerniejewski P., Pilecka-Rapacz M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 1

273--290

EN

In 2010-2013, 1077 pumpkinseed individuals were caught using an electric pulse device and subjected to population studies aimed to determine their sex, length and age structure, as well as biological studies assessing fish growth rate and condition. Moreover, an annual cycle of seasonal changes in these parameters was demonstrated. In the sex structure of the population, males prevailed over females, constituting 57.38% and 33.43%, respectively, while individuals of unspecified sex were 9.19% (including 3.9% of juvenile individuals). The mean total length (TL) of the caught fish was 162.62 mm, with the mean weight per individual of 83.21 g. Among the caught fish, males represented 70.07% and females represented 29.93%. As regards the age structure, most individuals belonged to the groups aged 3+ and 4+, which together constituted 58.31% of the fish. The mean weight per individual of the caught pumpkinseed was 41.65 g (SD = 24.81), with a total length of 11.98 cm (SD = 2.97). The largest annual increments in the length of the investigated fish were observed in the first year of life (5.87 cm), with increments nearly 3 times lower in the following years. The growth rate of the pumpkinseed was significantly higher in comparison to the populations inhabiting other European waters and was similar to the fast-growing populations occurring in the natural range of occurrence. The probable factor allowing the higher growth rate of the pumpkinseed in the Warm Canal is water temperature much higher than that in natural waters.

PL

Bass słoneczny jest gatunkiem obcym w wodach Europy, a występowanie populacji jest punktowe i ograniczone tylko do wód o korzystnych warunkach środowiskowych dla tego gatunku. W Polsce rozsiedlony jest w wodach kanału ciepłego elektrowni Dolna Odra, o termice wody znacznie wyższej niż w wodach naturalnych. W latach 2010-2013, przy pomocy elektrycznego urządzenia impulsowego, do badań złowiono 1077 bassów słonecznych, które poddano badaniom populacyjnym określając struktury płci, długości i wieku oraz biologicznych, oceniając tempo wzrostu długości i kondycję ryb. Ponadto wskazano sezonowe zmiany tych parametrów w cyklu rocznym. W strukturze płci dominowały samce, stanowiące 57,38%, samice stanowiły 33,43%, natomiast osobniki z nieoznaczoną płcią 9,19%, w tym osobniki juwenilne 3,9 %. Średnia długość całkowita (TL) złowionych ryb wyniosła 162,62 mm, przy średniej masie jednostkowej 83,21 g. Wśród złowionych ryb dominowały samce stanowiące 70,07% ryb, samice stanowiły 29,93%, W strukturze wieku ryb najwięcej osobników stwierdzono w grupach wieku 3+ i 4+, które stanowiły łącznie 58,31% ryb. Średnia masa jednostkowa złowionych bassów wyniosła 41,65 g (SD = 24,81), przy długości całkowitej 11,98 cm (SD = 2,97). Największe roczne przyrosty długości u badanych ryb zanotowano w pierwszym roku życia (5,87cm), podczas gdy w kolejnych przyrosty były blisko 3 krotnie niższe. Tempo wzrostu długości bassów słonecznych było zdecydowanie wyższe w porównaniu do populacji zamieszkujących inne wody Europy i zbliżone do szybkorosnących populacji występujących w naturalnym zasięgu występowania. Prawdopodobnie czynnikiem warunkującym szybki wzrost bassów z wód kanału ciepłego jest woda o podwyższonej termice w stosunku do wód naturalnych.

12

Research fishing vessel adapted to exploitation of fish fauna in coastal zone of the Baltic Sea

Wawrzyniak W., Dudko S., Czerniejewski P.

Zeszyty Naukowe / Akademia Morska w Szczecinie

|

2014

|

nr 40 (112)

88-91

EN

During of the political and economical transformation in Poland in the 1990s the optimal fishing vessel was developed for fishing in the Baltic Sea. The vessel was tested with respect to its exploitation and fishing capabilities. The ship is intended for research purposes but simultaneously can be utilized as a typical fishing vessel on the Baltic Sea. Construction and exploitation parameters were presented in this text.

13

First record of brown colouration of Atlantic cod (Gadus morhua, L.) from the North Sea [commun.]

Rybczyk A., Czerniejewski P., Rokicka-Praxmajer J.

Oceanologia

|

2014

|

No. 56 (1)

159--163

EN

This paper reports the biological characterisation of a specimen of Atlantic cod (Gadus morhua L.) with a unique brown colour, which is the first fish of this species with such a colouration recorded from European waters. It was caught in the coastal zone of the North Sea in June 2011. This "brown" cod fish weighed 1074.3 g and had an overall length of 422 mm.

14

The relative growth of walking legs of adult Chinese mitten crabs, Eriocheir sinensis in the Odra estuary (Poland). The major axis statistical modeling

De Giosa M., Czerniejewski P.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2011

|

Vol. 40, No.3

61-67

EN

We have quantified the relative growth of the merus and the propodus & carpus of walking legs of an adult of Eriocheir sinensis against the carapace width by fitting the major axis lines. Different lines have been fitted to data relative to male and female individuals. Slope and elevation tests have been performed to investigate sexual dimorphism. Isometry tests have been used to classify the relative growth of each part of the legs against the carapace width as isometric or allometric. All the slope tests have not rejected the null hypothesis of a common slope for the major axes fitted to male data and to female data. However, all the elevation tests have rejected the null hypothesis of a common elevation; so sexual dimorphism was detected for all measured leg parts. The isometry tests have rejected the null hypothesis of isometry only for the merus of the first (left and right) legs of male individuals. All the other isometry tests have not rejected the null hypothesis of isometry. So the relative growth of all the measured leg parts, but the merus of the first (left and right) legs of males, against the carapace width was isometric both for males and for females.

15

Major axis approach to the statistical analysis of the relative growth of Chinese mitten crab (Eriocheir sinensis) in the Odra estuary (Poland)

De Giosa M., Czerniejewski P.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2011

|

Vol. 40, No.1

36-45

EN

A total of 379 individuals of Eriocheir sinensis (198 males and 181 females) were captured in the Odra estuary (Poland). The crabs were thawed and their carapace length (CL), the maximum carapace width (CW) and the maximum height (CH) were measured. Measurements were also taken on each claw, the claw length (CHL1, the right claw; CHL2, the left claw), the width (CHW1 and CHW2 for the right and the left claw, respectively), and the height (CHH1 and CHH2 for the right and the left claw). For each crab, the wet weight was measured for each of the following body components: the whole crab (CrWe), the carapace (CaWe), the right claw (WRC) and the left claw (WLC). For females, the relationship between CL and CW, CH and CW were isometric, and for all linear measures, the relationship with CW was positively allometric. For males only this first relationship was isometric, but others were positively allometric. The differences between relative growth parameters for males and females were statistically significant.

16

Changes in condition and in carapace length and width of the Chinese mitten crab (Eriocheir sinensis H. Milne Edwards, 1853) harvested in the Odra River estuary in 1999-2007

Czerniejewski P.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2010

|

Vol. 39, No.2

25-36

EN

Carapace length and width as well as condition were analysed in 2336 Chinese mitten crabs, Eriocheir sinensis, caught in 1999-2007 in the Odra River estuary (Poland). Their condition was assessed using the Fulton coefficient and the carapace width-individual weight relationship. September through November catches netted the highest number of crabs (83.60% of the total sample); males accounted for 53.56% of the crabs caught at that time. Males showed a significantly higher mean individual weight, significantly higher carapace width and length, and a higher Fulton coefficient than the females. The lowest mean individual weight, carapace width and length, and the highest condition coefficients were recorded in those crabs caught in 1999-2000. Later on, the mean carapace width and individual weight increased, and the increase was accompanied by a reduction in condition of the crabs. Causes of the differences are being sought in environmental changes taking place in the Odra estuary.

17

Some aspects of population biology of the mud crab, Rhithropanopeus harrisii (Gould, 1841) in the Odra estuary, Poland

Czerniejewski P.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2009

|

Vol. 38, No.4

49-62

EN

The mud crab is the only non-indigenous xanthid encountered in the River Odra estuary. In 2007-2008, the crabs were collected, using fish traps, to determine sex and to follow variations in individual weight and carapace length and width over a year. Sex-dependent differences in the crab morphometry were studied as well. The largest catch was that obtained in September (23.48% of the total number of 264 individuals) and October (31.82%). Male crabs accounted for 56.44% of the total number; males dominated in autumn (September-December) and spring (March, May, June) catches. Males showed significantly wider carapaces (16.81 š3.98 mm; range: 5.60-22.90 mm) and mean individual weight (2.15 š0.94 g; range: 0.15-3.93 g) than females (mean carapace width of 15.05 š3.33 mm; range: 5.30-19.80 mm, and mean individual weight of 1.47 š0.60 g; range: 0.13-2.56 g). Of the 11 morphometric characters analyzed, expressed in relative values (%), related to the carapace width, males showed significantly larger claw dimensions (CHL1, CHW1, CHH1, CHL2, CHW2, CHH2) and smaller abdomen widths (AW).

18

Chelon labrosus (Risso, 1827) - the first record from Lake Dąbie (Poland) [commun.]

Czerniejewski P., Keszka S., Rybczyk A.

Oceanologia

|

2008

|

No. 50 (2)

280-284

EN

We report on the first occurrence of Chelon labrosus in a Polish estuary. One Ch. labrosus was caught with a fyke net in the northern part of Lake Dąbie (Odra estuary) on 14 November 2007. It measured 266.92 mm in overall length and weighed 176.8 g. The fish's metric and meristic characters, age by scale, condition, sex and maturity stage (Maier's scale) were determined.

19

A comparative analysis of two allochthonous populations of the Chinese mitten crab (Eriocheir sinensis H. Milne-Edwards, 1853) from the Szczecin Lagoon (NW Poland) and San Francisco Bay (US west coast)

Czerniejewski P., Wawrzyniak W., Pasewicz W., Bełdowska A.

Oceanologia

|

2007

|

No. 49 (3)

353-367

EN

Selected biological and morphometric characters of two populations of the non-indigenous Chinese mitten crab, one from the Szczecin Lagoon (SL) and the other from San Francisco Bay (SFB), both sampled in autumn, were analysed. The SL crabs showed a significantly higher individual weight, length and carapace width. Males accounted for 55% (87 individuals) of the 179 SL crabs, and 62.9% (90 individuals) of the SFB crabs. Statistical analysis of metric characters, expressed as a percentage of carapace width (X2), enabled four diagnostic characters to be identified: abdomen width (X11), carapace height (X3), left claw length (X7) and carapace length (X1). These jointly explain 71.75% of the differences between the SL and SFB crabs and are indicative of the distinctness of the populations.

20

Body weight, condition, and carapace width and length in the Chinese mitten crab (Eriocheir sinensis H. Milne-Edwards, 1853) collected from the Szczecin Lagoon (NW Poland) in spring and autumn 2001

Czerniejewski P., Wawrzyniak W.

Oceanologia

|

2006

|

No. 48 (2)

275-285

EN

A newcomer to the Baltic Sea, the Chinese mitten crab is especially abundant in the Szczecin Lagoon (NW Poland), where it was first reported in 1927. Body weight, and carapace width and length, were studied in 647 individuals collected with fyke nets in the Szczecin Lagoon from 30 March-18 April 2001 and from 5-21 November 2001. 51.01 of the 543 autumn specimens were males, but only 30.97% of the 113 spring specimens were males. Body weight varied from 45.1 to 306.5 g, carapace length from 41.07 to 81.02 mm and carapace width from 46.68 to 88.85 mm. The autumn crabs were significantly heavier than the spring specimens.