Zygmunt Kamiński is one of the most important figures for the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology - he is one of the co-organizers of the university, which was founded in 1915, as well as co-author of the curriculum at the faculty established at that time. However, despite the fact that he occupies an important place in the general consciousness of graduates, especially that of the generation he educated himself, to this day he has not lived to see a proper study of life and creativity. Biographical notes found in available studies are incomplete or ridden with errors. In addition, more or less true opinions or anecdotes about his personality and his views functioning in general circulation slightly distort the view of his true character, and for this reason these also require reliable examination and verification. Materials concerning the period of education of Z. Kamiński, which are the basis for writing the article, were found during extensive research on the issue of teaching artistic disciplines at the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology. Z. Kamiński's biography covering the period of early youth and years of education was developed in this respect for the first time. The authors used the documents that they found as well as works from the period of academic studies. On the basis of these materials, juxtaposed with Z. Kamiński's memories from the time slots corresponding to the period of his studies, the path of his education was reconstructed, interwoven with scholarship trips. The itinerary created in this way allowed us to outline the beginnings of his work and to see the impact that the knowledge and creative experience gained during academic studies had on the drawing curriculum created by him in the future at the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology.
Zygmunt Kamiński jest jedną z najważniejszych postaci dla Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej - współorganizator tworzonej w 1915 r. uczelni i współautor programu nauczania na powstającym wówczas wydziale. Jednak, pomimo tego, że zajmuje istotne miejsce w ogólnej świadomości absolwentów, szczególnie tego pokolenia, które sam kształcił, do dziś nie doczekał się należnego studium życia i twórczości. Noty biograficzne odnajdywane w dostępnych opracowaniach są niepełne lub obciążone błędami. Dodatkowo, funkcjonujące w obiegu ogólnym mniej lub bardziej prawdziwe opinie czy anegdoty dotyczące jego osoby i jego poglądów, nieco zniekształcają ogląd postaci i z tej przyczyny także wymagają rzetelnego zbadania i weryfikacji. Materiały dotyczące okresu edukacji Z. Kamińskiego, będące podstawą do napisania artykułu, odnalezione zostały podczas prowadzenia szerokich prac badawczych nad zagadnieniem nauczania dyscyplin artystycznych na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Biogram Z. Kamińskiego obejmujący okres wczesnej młodości i lat edukacji opracowany został po raz pierwszy. Autorzy wykorzystali odnalezione dokumenty oraz prace z okresu studiów akademickich. Na podstawie tych materiałów zestawionych ze wspomnieniami Z. Kamińskiego z odpowiadających okresowi studiów przedziałów czasowych zrekonstruowano drogę jego edukacji przeplecioną wyjazdami stypendialnymi. Tak powstałe swego rodzaju itinerarium pozwoliło zarysować początki jego twórczości i dostrzec wpływ, jaki wiedza i doświadczenia twórcze zdobyte podczas studiów akademickich wywarły na, stworzony przez niego w przyszłości, program nauczania rysunku na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej.
Postaci Oskara Sosnowskiego poświęcono wiele opracowań. Wszechstronnie zbadano Jego drogę zawodową – naukowca, pedagoga, rysownika i rzeźbiarza, urbanisty, historyka, konserwatora, architekta, twórcy Zakładu Architektury Polskiej. Jednak dotychczas nie ujęto, w rozszerzonym zakresie, zagadnień mówiących o kręgu rodzinnym, okresie szkolnej edukacji gimnazjalnej czy czasach studiów na Wydziale Inżynieryjno-Budowlanym Warszawskiego Instytutu Politechnicznego. Tekst, za sprawą odnalezionych materiałów archiwalnych, w pewnym zakresie wypełnia tę lukę. Krąg rodzinny, w którym kształtowała się postawa trzech pokoleń Sosnowskich, związany był z Łomżą, w której około 1852 roku osiadł dziadek Oskara, Kalikst Tytus, szlachcic, urzędnik, działacz okresu powstania 1863 roku, kupiec, społecznik. Także tam, około 1871 roku, przeprowadziła się z guberni mińskiej rodzina Poźniaków – osierocona wcześnie Ewa Klaudia, przyszła matka Oskara, i jej dwaj starsi bracia. Wówczas splotły się na trwałe losy obu rodzin, mieszkających w Łomży do połowy lat 90. XIX wieku. Okres szkolnej edukacji Oskara Wiktora, przypadający na lata 1890–1898, związany jest już z Warszawą. Obejmuje sześć lat nauki w szkole prywatnej oraz dwie klasy szkoły rządowej, przygotowujące do podjęcia technicznych studiów uniwersyteckich, które Oskar Sosnowski rozpoczął 4 września 1898 roku będąc jednym z 94 studentów przyjętych na Wydział Inżynieryjno-Budowlany nowo utworzonego Warszawskiego Instytutu Politechnicznego. Wybrał specjalizację architektoniczną, studiując pod kierunkiem profesora zwyczajnego Mikołaja Tołwińskiego, kierownika katedry architektury. Ukończył je w grudniu 1902 roku, przed upływem pięcioletniego okresu ich trwania, uzyskując dyplom inżyniera budowniczego pierwszego stopnia.
EN
Many works have been devoted to the person of Oskar Sosnowski. His professional path—scholar, teacher, drawer and sculptor, urban planner, historian, heritage conservator, architect, and founder of the Department of Polish Architecture—has been examined at length. However, there has been no extensive look into questions of his family circle, his high school years, or his studies at the Department of Building Engineering of the Warsaw Polytechnic Institute to date. Thanks to discovered archival materials, this text fills that gap to a certain extent. The family circle responsible for shaping three generations of Sosnowskis was tied to the town of Łomża. It was there that Kalikst Tytus—nobleman, official, advocate of the January Uprising of 1863, merchant, and social activist—Oskar’s grandfather, settled around 1852. It was also there that the Poźniak family, the early orphaned Ewa Klaudia, Oskar’s mother, and her two older brothers, moved from the Minsk Guberniya. It was then that the fates of the two families living in Łomża up to the mid–eighteen nineties became forever inter-twined. The period of school education of Oskar Wiktor, the years 1890–1898, was already linked with Warsaw. It encompassed six years of study in a private school as well as two in a government one, preparing him for taking up university level technical studies. These, Oskar Sosnowski commenced on September 4, 1989 as one of ninety–four students enrolled by the Department of Building Engineering of the newly formed Warsaw Polytechnic Institute. His selected specialization was architectural studies under the guidance of Professor ordinarius Mikołaj Tołwiński, who held the Chair of Architecture. He completed his studies in December of 1902 in less that the allotted five years and was awarded a diploma of building engineer of the first degree.
Zrąb przedstawionej pracy powstał na marginesie badań prowadzonych przez pracowników Zakładu Architektury Polskiej Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej w związku z realizacją szerszego opracowania, które znajdzie się w publikacji Kultura materialna Huculszczyzny w studenckich Albumach Inwentaryzacji Wsi (1924 –1939) ze zbiorów naukowych Zakładu Architektury Polskiej Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Tekst złożony był jako odrębna część pod tytułem Model grażdy huculskiej wzorem dla projektów przedwojennych schronisk górskich i w nieco zmienionej formie został zaprezentowany w 2012 roku podczas Międzynarodowego Kongresu Naukowego „Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej”, jednak w pełnym kształcie nie został opublikowany. Praca nie jest całościowym opracowaniem tematu, ma jedynie charakter przypominający. Mówi o pasji i wytrwałości, opowiada o ludziach tworzących Wydział, o rodzącym się programie kształcenia z przedmiotu, który w nowej, odrodzonej rzeczywistości miał znaczenie szczególne. O nieocenionym wkładzie Oskara Sosnowskiego w tworzenie Zakładu Architektury Polskiej i Albumów Inwentaryzacji Wsi z umieszczonymi w nich pomiarami. I w końcu o Jerzym Żukowskim i górskim schronisku w odległych Karpatach Wschodnich – obiekcie nieistniejącym, powstałym dzięki wysiłkowi człowieka dziś zapomnianego.
XX
The framework for the paper emerged on the margins of studies conducted by the staff of the Department of Polish Architecture of the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology in connection with a broader work to be found in Kultura materialna Huculszczyzny w studenckich Albumach Inwentaryzacji Wsi (1924 –1939) ze zbiorów naukowych Zakładu Architektury Polskiej Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej [Material culture of Hutsul lands in student Rural Inventory Albums (1924 –1939) from the research collection of the Department of Polish Architecture of the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology]. This text was submitted as a separate section entitled: “Model grażdy huculskiej wzorem dla projektów przedwojennych schronisk górskich” [The typical Hutsul grazda — homestead— as a model for the design of prewar mountain hostels]. The paper is not an all–encompassing work on the subject. Its character is more of a placeholder. It speaks of passion and perseverance. It tells of the people who created the Faculty of Architecture and about the educational program being born at that time and encompassing a subject that was of special significance in the newly resurrected reality. It looks at the invaluable input of Oskar Sosnowski in creating the Department of Polish Architecture and the Rural Inventory Albums with the surveyed measurements they contain. Ultimately, it is about Jerzy Żukowski and the mountain hostel in the distant Eastern Carpathian Mountains, a facility that no longer exists, but which was built thanks to the efforts of a man who today is all but forgotten.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.